گرم مزاجان دو گروه هستند:
مزاج دموی یا گرم و تر
افراد با مزاج گرم و تر یا دموی دارای حجم خون بالایی هستند اشتهای زیادی برای غذا خوردن دارند و به همین دلیل معمولاً دارای اضافه‌وزن و چاقی هستند و رنگ چهره آن‌ها متمایل به قرمز است. این افراد از نظر شخصیتی، روحیه‌ای مهربان و برون‌گرا دارند و بسیار اجتماعی هستند و چون مستعد ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و سکته‌های مغزی هستند باید از غذاهایی با طبع لطیف برای کاهش غلظت خون خود استفاده کنند.
افرادی که دارای مزاج گرم و تر یا دموی هستند بهتر است غذاهای نشاسته‌ای کمتر بخورند و مصرف فست‌فود و سرخ‌کردنی و غذاهای تند و پرادویه برایشان خوب نیست.
مصرف خاکشیر، تخم ریحان، سوپ یا آش جو، نان جو، برگ زردآلو، هلو و انجیر برای این افراد مناسب است اما باید مصرف آب یخ، نوشابه، تخم‌مرغ، بادنجان، نوشیدنی همراه با غذا، ترشی، سرکه، سیر و چای را کم کنند.
بیشتربخوانید: آیا گرم مزاجید یا سرد مزاج
خوراکی‌های مناسب برای مزاج گرم و تر
لبنیات: کشک، قراقروت.
حبوبات: باقلا خشک، برنج، جو، ذرت، عدس، ماش، ارزن.
سبزیجات: گشنیز، ریواس، ترشک.
میوه‌ها: آلبالو، انارترش، ازگیل، بالنگ، تمرهندی، زالزالک، زرشک، زیتون، زغال‌اخته، سنجد، غوره، گریپ‌فروت، لیموعمانی، نارنج.
فرآورده حیوانی: گوشت گاو، گوشت بز، سیرابی، قلوه گوسفند.
توت و بذرها: بارهنگ، تمشک، شاه‌توت.
ادویه‌ها و چای‌های سنتی: قهوه، نشاسته.
مغزهای گیاهی: بلوط، شاه دانه، شاه‌بلوط.
مواد فرآوری شده: سرکه.
نکاتی را که باید در زندگی روزمره رعایت کنید: (مزاج گرم و تر)
1- از غذاهای با فیبر بالا استفاده نمایید تا اجابت مزاج طبیعی داشته باشید.
2- انجام حجامت سالی 2 الی 3 بار برای شما خیلی مفید می‌باشد.
3- کم خوری و استفاده از غذاهای کم‌کالری و ساده، بخصوص در ماه‌های گرم سال برایتان مفید است.
4- بهتر است از مصرف زیاد ادویه‌های تند و انواع شور، گوشت زیاد، غذاهای نشاسته‌ای (ماکارونی، برنج، سیب‌زمینی) و گرمی جات، پرهیز کنید.
5- خوردن آب و چای را حتی‌المقدور با چند قطره آب لیموشیرین تازه همراه کنید.
6- هر روز 15 الی 30 دقیقه پیاده‌روی و یا دویدن صبحگاهی داشته باشید.
7- شش تا هفت ساعت خواب در شبانه‌روز برای شما کافی می‌باشد.
بیشتربخوانید: مزاج شهرها از منظر طب سنتی
غذاها و نوشیدنی‌هایی که مصرف مستمر یا زیاده‌روی در آن‌ها برای افراد با مزاج گرم و تر مناسب نیست:
گوشت‌ها و غذاها: گوشت گوسفند، بره، بوقلمون، جگر، اردک، تخم اردک و مرغابی، رشته‌فرنگی، ماکارونی، کیک‌ها و بیسکویت‌ها
سبزیجات: زیتون، زنجبیل تازه، پیاز، سیر، نعناع، شوید
آجیل و میوه‌جات: خرما، انبه، بادام، پسته، موز، فندق، انجیر، انگور
دانه‌ها و حبوبات: گندم
روغن‌ها: روغن کرچک، روغن‌زیتون، روغن آفتابگردان
ادویه‌جات: فلفل سیاه، فلفل سفید، زنجبیل خشک‌شده، رازیانه، آویشن
نوشیدنی‌ها و شیرین‌کننده‌ها: عصاره انبه، آب انگور، آب گرم، عسل، شکر، نمک، چای‌های گیاهی با طبع گرم و اغلب غذاهای شور و شیرین
برای افراد با مزاج گرم و خشک مصرف بالای سیر، پیاز، ادویه‌های تند، گوشت قرمز، موز، خربزه، آناناس، انجیر، غذاهای سرخ‌کرده، گردو، پسته، فندق و نارگیل مضر است. مصرف زیاد این نوع مواد غذایی بدن این افراد را از حالت تعادل خارج می‌کند
صفرا مزاج یا گرم و خشک
افراد با طبع گرم و خشک، این افراد لاغراندام هستند و رنگ چهره‌شان سفید است. این افراد دچار دهانی خشک هستند کم‌خواب بوده و به مصرف ترشی علاقه دارند به‌طوری‌که مصرف لواشک و سرکه و غذاهای سرد مثل خیار و کاهو علاقه دارند. این گروه از افراد نباید پرخوری کنند و باید مصرف شیرینی را کم کنند. همچنین غذاهای پرحجم مثل آش رشته و ماکارونی برایشان مفید نیست.
میوه‌هایی مثل انار و شاتوت، زرشک، تمشک، زردآلو، هلو، سیب، گلابی و خیار برای آن‌ها مفید است و مصرف هویج، کاهو، کدو، اسفناج، گشنیز و نخودفرنگی برایشان توصیه می‌شود.
این افراد لاغراندام بوده و رنگ چهره آن‌ها متمایل به زردی است. تحمل گرما را ندارند و معمولاً خواب کمی دارند. افراد با مزاج گرم و خشک، عطش زیاد و دهانی خشک دارند، زود عصبانی می‌شوند و زود هم آرام می‌گیرند. این افراد پرجنب‌وجوش و پرانرژی هستند.
برای افراد با مزاج گرم و خشک مصرف بالای سیر، پیاز، ادویه‌های تند، گوشت قرمز، موز، خربزه، آناناس، انجیر، غذاهای سرخ‌کرده، گردو، پسته، فندق و نارگیل مضر است. مصرف زیاد این نوع مواد غذایی بدن این افراد را از حالت تعادل خارج می‌کند و آن‌ها را دچار علائمی مثل خشکی پوست، اضطراب، بی‌خوابی و تپش قلب می‌کند.
در مقابل، مصرف سوپ جو و گوشت مرغ، آش تشکیل شده از ماست، کدو، اسفناج و گشنیز برای آن‌ها مناسب است.
افراد گرم مزاج به مصرف غذاهای سرد تمایل دارند
محققانی که در این زمینه تحقیق کرده‌اند معتقدند افراد گرم مزاج به مصرف مواد عذایی سرد تمایل دارند و در صورت مصرف غذاهای گرمی نظیر شکلات، عسل، خرما و … دچار التهاب و گرگرفتگی می‌شوند. همچنین افراد سردمزاج با مصرف غذاهای سردی مثل ماهی، ترشی، ماست و… دچار ناراحتی‌هایی نظیر استخوان درد، ضعف، سستی و بی‌حالی می‌شوند.
بر این اساس است که توصیه می‌شود افرادی که طبیعت گرم صفراوی یا دموی دارند از غذاهای سرد استفاده کنند تا گرمی آن غذاها تعدیل شود و افرادی که طبع سرد بلغمی یا سوداوی دارند غذاهای گرم مصرف کنند و یا با مخلوط غذاهای سرد و گرم اثر سردی و گرمی غذاها را تعدیل کنند.
سردی و گرمی در طب جدید با عنوان غذاهای کم کالری و پرکالری نام برده می‌شود. پزشکان معتقدند هر فرد به صورت تجربی قادر است طبیعت خود را شناسایی کند. بسیاری از بیماری‌ها نیز طبع سرد و برخی از آن‌ها طبع گرم دارند؛ بنابراین به منظور کسب و حفظ سلامتی بهتر است طبع خود را بشناسید تا در مواقع بروز بیماری بتوانید از بهترین درمان برخوردار شوید. به منظور شناخت طبع، قاعده‌ای وجود دارد که تشخیص سردی مزاج را از گرمی مزاج آسان می‌کند.
افراد دارای طبع سرد تحمل سرما را ندارند
به طور کلی کسانی که طبع سردی دارند تحمل سرما را ندارند و زیاد لباس می‌پوشند. برعکس کسانی که طبع گرم دارند نسبت به گرما کم طاقت هستند و زیاد لباس نمی‌پوشند. به طور خلاصه باید گفت: صفراوی‌ها در تمام فصول سال خصوصاً تابستان حرارت بدنشان بالاست (زیرا مزاج تابستان گرم و خشک است).
دموی‌ها فقط در فصل گرم سال (تابستان) حرارت بدنشان بالاست، ولی در پاییز و زمستان به لباس‌های گرم نیاز پیدا می‌کنند. بلغمی‌ها افرادی هستند که در تمام فصول سال خصوصاً زمستان نیاز مبرم به پوشیدن لباس گرم دارند. (زیرا مزاج زمستان سرد وتر است.)
سوداوی‌ها هم مانند دموی‌ها فقط در فصول سرد سال (پاییز و زمستان) نیاز به لباس گرم دارند و در سایر فصول، برخلاف بلغمی‌ها خیلی احساس سردی نداشته و حالت عادی دارند. بالاخره گروه پنجمی که وجود دارند (طبع معتدل) اگرچه با یکی از شرایط مذکور منطبق هستند، ولی قسمتی از بدنشان (نوک انگشت دست) همیشه سرد و یا (کف پا) همیشه گرم است.
و اما شربت‌های مناسب برای این گروه نیز شربت لیمو، آلو، نارنج، ماءالشعیر، سکنجبین و دوغ ترش است و مصرف هویج، انار، سیب، گلابی، آلبالو، زرشک، گوجه‌سبز، کدو و اسفناج برای این افراد توصیه می‌شود.
