بررسی که در ادامه این مطلب از ۱۰ هلیکوپتر نظامی فعال در عرصه ترابری انجام داده‌ایم بر اساس بزرگی و قدرت باربری آن‌ها بوده است.

برترین‌ها: بزرگ‌ترین و توانمند‌ترین هلیکوپتر ترابری نظامی جهان را می‌شناسید؟ بررسی که در ادامه این مطلب از ۱۰ هلیکوپتر نظامی فعال در عرصه ترابری انجام داده‌ایم بر اساس بزرگی و قدرت باربری آن‌ها بوده است. همچنین این فهرست هلیکوپتر‌هایی که اکنون در حال توسعه هستند را نیز شامل نمی‌شود. در این فهرست تنها هلیکوپتر‌هایی قرار دارند که در حال حاضر در سرویس بوده یا آماده تولید انبوه هستند.

۱. هلیکوپتر Mil Mi-۲۶ (روسیه)

هلیکوپتر Mil Mi-۲۶ غول‌پیکرترین هلیکوپتری است که اکنون ساخته می‌شود و در جهان غرب آن را با لقب Halo می‌شناسند. این پرنده فوق‌سنگین اکنون در اختیار ۲۰ کشور از جمله روسیه و هند قرار دارد. توسعه Mil Mi-۲۶ در اوایل دهه ۱۹۷۰ آغاز شد و طراحان آن قصد تولید هلیکوپتری با قدرت ترابری دو برابر هلیکوپتر‌های آن زمان را داشتند. هلیکوپتر Mil Mi-۲۶ بالاخره در سال ۱۹۸۳ عملیاتی شده و وارد سرویس نظامی شد.

قدرت باربری این هلیکوپتر به حدی است که با ظرفیت بار یک هواپیمای ترابری C-۱۳۰ آمریکایی برابری می‌کند. طول قسمت بار این هلیکوپتر همراه با صفحه بارگیری آن بیش از ۱۲ متر بوده و عرض آن ۳.۲ متر با حداقل ارتفاع سقفی ۲.۹ است.

فضای داخلی این قسمت می‌تواند ۸۰ سرباز با تمامی تجهیزات یا ۶۰ برانکارد را در خود جای دهد، اما شرایطی نیز بوده که این هلیکوپتر تا ۱۵۰ سرباز را نیز جابجا کرده است. Mi-۲۶ می‌تواند دو خودرو زرهی با وزن هر کدام ۱۰ تن را نیز جابجا نماید و بار‌های مختلفی را در فضای بار خود جای می‌دهد. آخرین مدل از این هلیکوپتر حتی توان بلند کردن بار‌های سنگین‌تری تا ۲۵ تن را نیز داراست.

۲. هلیکوپتر CH-۵۳K King Stallion (ایالات متحده)

اخیراً یک نوع هلیکوپتر جدید به نام CH-۵۳K King Stallion برای رفع نیاز‌های تفنگداران دریایی ایالات متحده ساخته شده است. این نمونه در واقع نمونه توسعه‌یافته مدل CH-۵۳E Super Stallion است. از سال ۱۹۷۴، Super Stallion بزرگ‌ترین و قدرتمندترین هلیکوپتر ترابری خارج از روسیه بوده و نمونه اخیر جایگزین آن شده و بزرگ‌تر و قوی‌تر از آن نیز هست. CH-۵۳K قالب هوایی مشابهی نسبت به هلیکوپتر مادر خود دارد، اما عملکرد آن به شکل قابل توجهی بهبود یافته است.

این هلیکوپتر سنگین برای اولین بار به طور عمومی در سال ۲۰۱۴ رونمایی شد و اولین بار نیز در سال ۲۰۱۸ در اختیار تفنگداران دریایی قرار گرفت. این نمونه در حال حاضر بزرگ‌ترین و سنگین‌ترین هلیکوپتری است که در ارتش ایالات متحده مورد استفاده قرار می‌گیرد. هلیکوپتر نظامی CH-۵۳K از همان ابتدا برای ترابری سربازان، خودرو‌ها و تجهیزات نظامی از کشتی‌ها به ساحل طراحی شده بود.

ظرفیت بار این هلیکوپتر ۱۵.۹ تن بوده و می‌تواند ۳۷ سرباز با تمامی تجهیزات را در محفظه بار خود جای دهد که در صورت نصب صندلی‌های وسط این عدد تا ۵۵ سرباز نیز افزایش می‌یابد. همچنین این هلیکوپتر قدرتمند توان جابجایی بار‌ها و خودرو‌ها در خارج از محفظه خود را نیز داراست که از آن جمله می‌توان به یک خودرو زرهی LAV-۲۵ یا هویتزر ۱۵۵ میلیمتری M۱۹۸ با تمامی خدمه و مهماتش اشاره کرد. علاوه بر این، CH-۵۳K توانایی بلند کردن پرنده‌های زمینگیر شده به اندازه خودش را نیز داراست.

۳. هلیکوپتر CH-۴۷F Chinook (ایالات متحده)

هلیکوپتر همه جا حاضر CH-۴۷ Chinook برای برآورد کردن نیاز‌های نیروی زمینی ارتش ایالات متحده طراحی شده است که برای اولین بار در سال ۱۹۶۱ به پرواز درآمد و یک سال بعد عملیاتی شد. از آن زمان به بعد، بیش از ۱.۱۶۰ فروند از این هلیکوپتر قدرتمند تولید شده که از آن میان می‌توان به مدل‌هایی تحت لیسانس در ایتالیا و ژاپن اشاره کرد هر چند تعداد زیادی از آن‌ها نیز به دیگر نقاط جهان صادر شده است. چینوک‌ها روزآمدسازی شده قرار است تا سال ۲۰۶۰ و حتی فراتر از آن نیز در کنار ارتش ایالات متحده باقی بمانند که باعث می‌شود این هلیکوپتر تا ۱۰۰ سال پس از اولین ماموریتش همچنان در سرویس باقی بماند.

این هلیکوپتر عملیات‌های ترابری متعددی را انجام می‌دهد؛ از نقل و انتقال سربازان گرفته تا تجهیزات جنگی و مهمات. هلیکوپتر CH-۴۷ همچنین برای عملیات جستجو، نجات، تخلیه مجروحان و آسیب‌دیدگان، پیاده کردن چتربازان و دیگر عملیات‌ها نیز به کار گرفته می‌شود. این پرنده ظرفیت ۴۴ سرباز با تمامی تجهیزات را داشته و توانایی جابجایی تا ۱۰.۳ تن بار در محفظه داخلی و ۱۱.۳ تن در خارج از محفظه بار خود را داراست.

این نوع از هلیکوپتر چینوک دارای دو قلاب خارجی است که می‌توان با آن محموله‌های مختلفی مانند خودرو‌های سبک یا توپخانه‌ها را به صورت خارج از محفظه بار منتقل کرد. CH-۴۷F جدیدترین مدل این هلیکوپتر بوده و تا ۵۵ سرباز یا ۱۲.۷ تن بار را جابجا خواهد کرد. برخی از نمونه‌های این هلیکوپتر به خارج از ایالات متحده صادر شده است.

۴. هلیکوپتر V-۲۲ Osprey (ایالات متحده)

V-۲۲ Osprey در واقع یک هلیکوپتر نیست و اولین نمونه عملیاتی از پرنده‌هایی جدید به نام کج پروانه یا tiltrotor است که قابلیت پرواز عمودی هلیکوپتر‌ها و سرعت بالای پرواز هواپیما‌های بال ثابت توربوپراپ را داراست. این پرنده در اختیار نیروی هوایی، دریایی، زمینی و همچنین تفنگداران دریایی ایالات متحده قرار داشته و تحویل آن به این نیرو‌ها از سال ۲۰۰۱ آغاز شده است.

Osprey یکی از بزرگ‌ترین‌ها در نوع خود بوده و می‌تواند تا ۲۴ سرباز را جابجا نماید. همچنین این پرنده کج پروانه توانایی جابجایی ۹ تن وزن در محفظه بار و تا ۶.۸ تن در فضای خارجی خود را دارد. حداکثر سرعت پرواز کمی بیش از ۵۰۰ کیلومتر بر ساعت بوده که نزدیک به دو برابر بیشتر از هر هلیکوپتر ترابری دیگر است. پرنده Osprey همچنین توانایی سوختگیری در حین پرواز را نیز دارد و می‌تواند از روی کشتی‌های آبی خاکی یا ناو‌های هواپیمابر نیز بلند شده، روی آن‌ها فرود آمده و به خم کردن پروانه‌هایش در یک محیط بسته مانند آشیانه نیز قرار گیرد.

از این رو این پرنده مزیت قابل توجهی نسبت به دیگر هلیکوپتر‌ها و هواپیما‌های نظامی دارد، زیرا هم سریع‌تر از اولی پرواز کرده و هم برخلاف دومی توانایی بلند شدن به صورت افقی را داراست و به همین دلیل توانایی فرود آمدن روی عرشه کشتی‌ها یا عوارض خشن زمین را نیز دارد.

۵. هلیکوپتر Mi-۳۸ (روسیه)

Mi-۳۸ یک هلیکوپتر ترابری است که کاربرد‌های نظامی و غیرنظامی دارد و برای جایگزینی هلیکوپتر‌های قدیمی Mi-۸ و Mi-۱۷ ساخته شده است. در ابتدا این پرنده به عنوان یک نسخه مدرن شده از Mi-۸ توسعه یافت، اما به دلیل تفاوت‌های عمده با این سری خود به یک هلیکوپتر مجزا و مستقل تبدیل شد. این هلیکوپتر دارای قالب، موتورها، سیستم پروانه‌ای و آویونیک کاملاً جدیدی بوده که مراحل توسعه آن به پایان رسیده است.

تولید این هلیکوپتر در تعداد محدود از سال ۲۰۱۷ آغاز شد و یک سال بعد اعلام گردید که تولید انبوه آن در روسیه آغاز شده است. برای عملیات‌های جابجایی پرسنل، این هلیکوپتر تا ۳۲ سرباز را در محفظه داخلی خود جای می‌دهد. همچنین Mi-۳۸ توانایی حمل ۵ تن در محفظه داخلی و ۷ تن به صورت خارجی و لیفتینگ را داراست. انواع متفاوتی از این هلیکوپتر برای عملیات‌های متفاوت تولید خواهد شد که توانایی فرود آمدن روی آب یا استفاده به عنوان آمبولانس را نیز خواهند داشت.

۶. هلیکوپتر EC ۷۲۵ (فرانسه)

یوروکوپتر (اکنون هلیکوپتر‌های ایرباس) EC ۷۲۵ Super Cougar یا Caracal یک هلیکوپتر ترابری تاکتیکی با برد بسیار بلند است که از خانواده هلیکوپتر‌های Eurocopter Puma/Cougar می‌آید. این هلیکوپتر به طور ویژه برای رفع نیاز‌های نیروی هوایی فرانسه برای عملیات تهاجمی، نجات و جستجو طراحی شده است. جدیدترین نوع این هلیکوپتر در سال ۲۰۰۰ به پرواز درآمد و اولین فروند آن ۵ سال بعد به نیروی هوایی فرانسه تحویل داده شد.

از دیگر کشور‌هایی که این هلیکوپتر را خریداری کرده‌اند می‌توان به برزیل، اندونزی، مالزی، مکزیک و برخی کشور‌های دیگر اشاره کرد. EC ۷۲۵ می‌تواند تا ۲۸ سرباز با تمام تجهیزات یا ۵.۶۷۰ کیلوگرم بار را در محفظه درونی و تا ۴.۵ تن را نیز به صورت لیفتینگ بلند کند. علاوه بر کاربرد‌های گفته شده، از EC ۷۲۵ می‌توان برای نبرد با اضافه کردن لایه زرهی نیز استفاده نمود.

۷. هلیکوپتر Z-۱۸ (چین)

هلیکوپتر Z-۱۸ در واقع جدیدترین هلیکوپتر ترابری ارتش جین است که توسط گروه صنایع هوافضای چانگهی طراحی شده و از هلیکوپتر غیرنظامی Avicopter AC۳۱۳ (Harbin Z-۸) الهام گرفته شده است. Z-۱۸ بزرگترین هلیکوپتر نظامی است که تاکنون در چین توسعه یافته و اولین بار در سال ۲۰۱۴ رونمایی شد. با این وجود به نظر می‌رسد که هلیکوپتر Z-۱۸ از قبل در خدمت نیرو‌های نظامی چین بوده و در نهایت جایگزین هلیکوپتر‌های Z-۸ خواهد شد.

هلیکوپتر چینی Z-۱۸ بر اساس مدل Harbin Z-۸ طراحی شده، اما دارای بدنه به طراحی جدید و موتور‌های بسیار قدرتمندتر و فضای داخلی بسیار بیشتری است که حمل بار بیشتر، عملکرد بهتر و توانایی پرواز در ارتفاع و دمای بیشتر را در پی داشته است. گفته می‌شود که از مواد کامپوزیتی و تیتانیوم بیش از هر ماده دیگری در ساخت این هلیکوپتر استفاده شده است. Z-۱۸ گنجایش ۲۷ سرباز یا ۴ تن در محفظه داخلی خود را داشته و ۵ تن را نیز به صورت خارج از محفظه بار از زمین بلند خواهد کرد.

این هلیکوپتر در طی آزمایش‌ها رکوردشکنی کرده و به ارتفاع ۹.۰۰۰ متری و بر فراز کوه اورست دست یافت و به همین دلیل به اولین هلیکوپتر غول‌پیکر ترابری تبدیل شد که توانسته در اینچنین ارتفاعی پرواز نماید.

۸. هلیکوپتر AW۱۰۱ (ایتالیا)

هلیکوپتر AugustaWestland AW۱۰۱ به عنوان یک هلیکوپتر مدرن برای استفاده نیرو‌های دریایی کشور‌های عضو ناتو توسعه یافت و قبلاً Eurocopter Industries EH۱۰۱ نام داشت که به طور مشترک توسط کمپانی ایتالیایی Augusta و کمپانی بریتانیایی Westland Helicopters ساخته می‌شد. با این وجود در سال ۲۰۰۰، این دو کمپانی ادغام شده و کمپانی AugustaWestland را تشکیل داد و هلیکوپتر مذکور از سال ۲۰۰۷ با نام جدید خود ساخته شد که نمونه‌های باربر و ضد‌زیردریایی نمونه اولیه هستند.

هلیکوپتر EH۱۰۱/AW۱۰۱ در نیرو‌های دریایی ایتالیا و بریتانیا مشغول خدمت بوده و به الجزایر، کانادا، دانمارک، نیجریه، پرتغال، عربستان سعودی و ترکمنستان نیز فروخته شده و نمونه‌های تحت لیسانس آن نیز در ژاپن و ایالات متحده تولید می‌شود. قابل ذکر است که بریتانیا، دانمارک و پرتغال از نام Merlin برای این هلیکوپتر استفاده می‌کنند. نسخه ترابری این هلیکوپتر توانایی ۲۶ سرباز یا ۴ تا ۵ تن بار را دارد که در فضای داخلی یا به صورت لیفتینگ حمل خواهد شد.

همچنین نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا یک نسخه از این هلیکوپتر با نام Merlin HC.Mk.۳ را در اختیار دارد که توانایی حمل تا ۴۵ سرباز یا تا ۶ تن بار در محفظه داخلی خود را داراست.

۹. هلیکوپتر Mil Mi-۸ (روسیه)

هلیکوپتر Mil Mi-۸ یکی از مشهورترین هلیکوپتر‌های ترابری است که تاکنون ساخته شده و از سال ۱۹۶۱ تاکنون بیش از ۷.۳۰۰ فروند از آن تولید شده است. نمونه صادراتی آن با نام Mi-۱۷ به کشور‌های بسیاری و در تعداد زیاد صادر شده به نحوی که اکنون در بیش از ۶۰ کشور جهان مشغول خدمت است. این هلیکوپتر توانایی جابجایی تا ۲۴ سرباز یا ۴ تن بار در فضای داخلی و ۳ تن به صورت لیفتینگ را داراست.

نمونه Mi-۸TB مدل نظامی و تهاجمی این هلیکوپتر است که توانایی حمل و شلیک مسلسل، بمب، راکت و موشک‌های ضد‌تانک هدایت شونده را داراست. این هلیکوپتر دارای مدل‌های بسیار متنوعی است که هر کدام ماموریت خاصی را انجام می‌دهند؛ از عملیات شناسایی و جنگ الکترونیک گرفته تا انتقال سوخت به میدان نبرد، عکسبرداری، تصحیح آتش توپخانه، مین‌گذاری و مین‌روبی.

۱۰. هلیکوپتر NH۹۰ (فرانسه، آلمان، ایتالیا و هلند)

در سال ۱۹۸۵، پنج کشور اروپایی قراردادی برای ساخت یک هلیکوپتر مشترک متعلق به سازمان ناتو برای دهه ۱۹۹۰ امضا کردند که محصول آن NH۹۰ نام گرفت. بریتانیا در سال ۱۹۸۷ و برای ساخت نمونه مختص به خود با نام EH ۱۰۱ از این پیمان کناره‌گیری کرد و بدین ترتیب فرانسه، آلمان، ایتالیا و هلند از طریق صنایع هوایی NH پروژه را ادامه دادند.

دو نمونه اول این هلیکوپتر، نمونه NH۹۰ NFH برای نبرد‌های خودکار ضد‌زیردریایی و ضدکشتی و نمونه NH۹۰ TTH برای ماموریت‌های تهاجمی، نجات، جنگ الکترونیک و وظایف ترابری VIP بود. اکنون نمونه‌های از این هلیکوپتر‌ها در فرانسه، آلمان، ایتالیا و هلند مشغول خدمت بوده و به استرالیا، بلژیک، یونان، نیوزیلند، نروژ، عمان و سوئد نیز صادر شده است. هلیکوپتر ترابری NH۹۰ TTH توان حمل ۲۰ سرباز یا ۲ تا ۵ تن بار در فضای داخلی و ۴.۲ تن به صورت لیفتینگ را دارد.

منبع: military-today