خورموج یکی از شهرهای استان بوشهر و مرکز شهرستان دشتی است. طول جغرافیایی خورموج ۵۱ درجه ۳۸ دقیقه شمالی و عرض جغرافیایی آن ۲۸ درجه ۶۵ دقیقه شرقی است و ارتفاع آن از سطح دریا ۶۰ متر است. مردم آن به زبان فارسی بومی (گویش دشتی) صحبت می‌کنند. وسعت آن ۷۹۷ هکتار می‌باشد.

معنای خورموج

در مورد وجه تسمیه آن گفته می‌شود که «خورموج» از دو بخش خور و موج تشکیل شده است که خور مخفف خورشید و موج یا موچ یامچ یعنی نخل. یعنی خورموج به معنی شهر نخل و خورشید است.خورموج معانی دیگری هم دارد ، کلمه خور به معنی اب راه است یا جایی که از ان اب می گذرد که این کلمه ریشه ای عربی داردو موج هم که پر واضح است کلمه ای عربیست مثل امواج البحری یعنی امواج دریایی .از این نوع کلمه در شهرهای عربی به وفور یافت می شود مثل :خورفکان و خوردوبی.
بزرگان زیادی در این منطقه رشد یافته و به درجات عالی علمی فرهنگی هنری دست یافته اند. افرادی چون میرزا محمد جعفر خان حقایق نگار خورموجی (کسی که مرگ امیر کبیر را فاش کرد)، علی دشتی، فایز دشتی و محمد خان دشتی.

خوراکی و سوغاتی خورموج

قلیه ماهی ،پلو ماهی، لخ لخ (دمپخت ماهی)، ماهی تنوری(شکم گرفته)،قلیه تخم مرغ و ... از غذاهای محلی هستن که می تونین اونا رو در سفر به شهر خورموج نوش جان کنین.معروفترین سوغات و صنایع دستی استان بوشهر گبه و گلیم اونه که توی اکثر شهرهای این استان رواج داره. علاوه بر گبه و گلیم می تونین انواع خرما و محصولات حصیرباف رو به عنوان سوغاتی از این شهر تهیه کنین.

جاذبه های گردشگری خورمج

 کوه نمک دشتی 

کوه و گنبد نمکی جاشک در استان بوشهر واقع است. گنبد نمکی گنخک دشتی در فاصله 144 کیلومتری جنوب شرق بندر بوشهر در فاصله 55 کیلومتری شهر خورموج و 15 کیلومتری شهر کاکی قرار دارد. وسعت کوه نمک مطابق با نقشه بیش از 3 هزار هکتار است و یکی از جاذبه های طبیعی استان بوشهر به شمار می رود. تشکیل گنبد شمال غربی به جنوب شرقی بوده و از سمت غرب به روستای گنخک و روستای جاشک کشیده شده و از سمت شرق از روستای باغان تا روستای درویشی ادامه دارد.

وجود آبشارهای نمکی و چشمه های نمکی، دره گل کلم شگفت انگیزترین بخش گنبد است. گنبد نمکی جاشک در بهمن ماه سال 1386 به عنوان اثر ملی طبیعی در محیط زیست و سال 1389 در میراث فرهنگی و گردشگری کشور ثبت شده است. ناحیه وسیع و مرتفع شمالی کوه جاشک منتهی الیه جنوبی رشته کوه زاگرس، حد فاصل شهرستان دیر و دشتی کاکی در استان بوشهر، یکی از بزرگ ترین و فعال ترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبه های طبیعی استان بوشهر است که در بهمن سال 1386 بعنوان اثر طبیعی ملی فسیلی به عنوان یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به ثبت رسید.

مهمترین خصوصیات بارز و متفاوت کوه نمکی جاشک به نوع نمکهای این کوه نمکی، گنبدها و غارهای منحصر به فرد، آبشارها، بلورها و ... می توان اشاره داشت. در استان بوشهر، یکی از بزرگ ترین و فعالترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه و از جاذبه های طبیعی استان بوشهر است که در بهمن سال 1386 بعنوان اثر طبیعی ملی فسیلی به عنوان یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به ثبت رسید. مهمترین خصوصیات بارز و متفاوت کوه نمکی جاشک به نوع نمکهای این کوه نمکی، گنبدها و غارهای منحصر به فرد، آبشارها، بلورها و ... می توان اشاره داشت.

 گنبد نمکی کاکی

گنبد خورمج در 80 کیلومتری شرق بندر بوشهر و در 10 کیلومتری شمال شرق شهرستان خورموج قرار دارد. دسترسی به این گنبد از طریق جاده شهرک شهید مدرس به لاور امکانپذیر است. به علت توپوگرافی خشن دسترسی به بسیاری از ارتفاعات دشوار است. از طریق آبراهه هایی که پیرامون این گنبد وجود دارد و همچنین آبراهه اصالی که از شمال به جنوب سر تا سر کوهستان را طی می کند می توان به تمام قسمتهای گنبد دسترسی داشت.

آتشکده مند 

آتشکده مند مربوط به دوره اشکانیان – دوره ساسانیان است و در شهرستان دشتی، روستای وراوی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۰۹۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این اثر تاریخی باستانی در دامنه کوه مند و به فاصله ۳۰ کیلومتری خورموج، غرب روستای وراوی و زایر عباسی قرار دارد. در ارتفاع سنگی مشرف به رودخانه خشکی که بستر رودخانه قدیمی است آثار حجاری و کوه تراشی در دل صخره وجود دارد از بستر رودخانه راهی به ارتفاع ۶۰ متر که اولین مدخل آتشکده‌است، کشیده شده‌است.

یک شاه نشین با یک سکوی میانی و یک سکوی افقی که در سمت راست شاه نشین قرار گرفته و یک اطاق قوسی با انحنای منظم که با سنگ و گچ و گل ساخته شده جالب توجه‌است. نمای خارجی فعلی آتشکده عبارت از یک مدخل با سقف قوسی و دو مدخل مستدیر القاعده و ده حفره به شکل مدخل‌های طرفین سکوی شاه نشین مدخل اصلی و با اندازه‌های متفاوت که به احتمال به منزله پنجره و نورگیرهای رواقهای اصلی آتشکده بوده‌اند. آتشکده از سه طبقه میانی یا اصلی، تحتانی و فوقانی تشکیل شده‌است که با هم ارتباط داشته و در عین ارتباط، نوع ساختمان هر یک با دیگری متفاوت بوده که گویا از هر یک از طبقات برای منظور خاصی استفاده می‌شده‌است.

در بستر رودخانه خشک فعلی آثار ساختمان‌ها و آبگردان‌ها و بندهایی در اراضی پای کوه و در اطراف مسیل وجود دارد که از وجود میدان بزرگی در جلوی کلات حکایت می‌کند که سطح آن با خاک و سنگ بالا آورده بوده‌اند. با توجه به وجود آثار آب انبار و بقایای درختانی از فاصله دویست متری پای کوه احتمال می‌رود در جلوی آتشکده میدانی وجود داشته و برای جلوگیری از نفوذ سیلاب‌های شدید در اطراف تپه، بندهای زیادی از سنگ و گچ ساخته بوده‌اند.

بیش از نیم قرن پیش در جانب شمالی آتشکده و پشت کوه نیز آثار حفره‌ها و شاه نشین و درختانی وجود داشته‌است و از آنجا راهی به آتشکده منتهی می‌شده‌است که به مرور زمان بر اثر ریزش کوه آن آثار ازبین رفته‌اند. گویا نقشه اصلی مقایر کلات متأثر از مقابر فنیقی است و با توجه به طرز قرار گرفتن دخمه‌ها بر روی یکدیگر و کم شدن تدریجی ابعاد آن‌ها در طبقات بالاتر، همان نقشه زیگورات‌ها و میل‌های خاص مضرس است که اصلی ایلامی و بابلی دارد اما نقشه صلیبی دهلیزها نقشه هندی و ایرانی است. مقابر کلات دارای صفحه‌ای مستقل و در عین حال متأثر از تمدن‌های مختلف ایرانی و هندی و آشوری، فنیقی و ایلامی است.

رشته کوه گچ ترش 

این ارتفاعات از ناحیه ماهور در شهرستان کازرون استان فارس شروع شده و از شمال شرقی برازجان و شمال غربی ناحیه اهرم و خورموج می‌گذرد و در شمال دهستان درگاه، به وسیله رودخانه مُند قطع می‌شود سپس در ساحل جنوبی رودخانه مجدداً ادامه پیدا کرده و از مرودشت عبور می‌کند و به تدریج به ارتفاعات لیتو در شمال خُنج از توابع شهرستان لار استان فارس منتهی می‌شود. معروف‌ترین کوه‌های این رشته کوه عبارتند از:

ارتفاعات خورموج در ناحیه  ۱۹۵۰ متر

کوه گیسکان در شرق برازجان

کوه سیاه در دشت پلنگ به ارتفاع ۱۵۰۰ متر

کوه بزپر (پشت پر) در شرق برازجان به ارتفاع ۱۴۲۰ متر

ارتفاعات بوشکان در ناحیه اهرم (از توابع شهرستان تنگستان) که دامنه شرقی آن تا حدود فراشبند (از توابع استان فارس) امتداد یافته و در آنجا به ارتفاعات مخابر محدود می‌شود.

ارتفاعات پازنان و کوه معروف هدا در ناحیه دارالمیزان

کوه کارتنگ که در امتداد ارتفاعات نوکند در سواحل تنگستان واقع شده که مهم‌ترین قله آن دِرَنگ به ارتفاع ۱۲۲۳ متر می‌باشد.