امروزه اهمیت صنایع دستی که یکی از هزاران شاخه هنر و حامل فرهنگ و سنت یک قوم و بوم است، بر همگان مشهود و قابل درک است.

شهر یزد نیز به علت غنای فرهنگی و هنری خود از صنایع دستی بسیاری همچون ترمه، زیلو، ظروف سفالی، کاشی کاری و غیره بهره‌مند است که در ایام کنونی نیز افرادی به آن مشغول و در تلاش برای چلوگیری از فراموشی آنها هستند.

اما با کمال تاسف این حوزه بسیار مهم و حیاتی که نقش بسزایی در انتقال و پابرجایی فرهنگ و اصالت یک قومیت و تاریخ آن‌ها دارد، دچار مشکلات و کمبودهایی است که پرداختن به آن‌ در آستانه برگزاری انتخابات مجلس شورای اسلامی خالی از لطف نیست.

به همین بهانه به سراغ یک کارشناس، پژوهشگر و فعال در حوزه دستبافته‌های سنتی رفتیم تا از خواسته‌های فعالین این حوزه از نمایندگان منتخب‌شان در آینده آگاه شویم.

صنایع دستی؛ عینیت بخشی از ذهنیت فرهنگ

«محمد مظفری زاده یزدی» پژوهشگر و فعال حوزه صنایع دستی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: صنایع دستی تولید محصولی از مصالح بومی است که بخش عمده آن توسط دست انجام می‌گیرد و دارای هویت فرهنگی بوده و خانواده صنایع دستی شامل جامعه عشایری، روستایی و شهری می‌شود.  

این پژوهشگر با اشاره به این‌ که صنایع دستی بیان بُعد جهان‌بینی دانش بومی در تصاویر است، عنوان کرد: نظام تصاویر صنایع دستی، ساختار و نقشه ذهنی است که شیوه بودن و شدن جهانی و پدیده‌های آن را نشان می‌دهد.  

وی صنایع دستی را عینیت یافتن بخشی از ذهنیت فرهنگ خواند و با اشاره به این که صنایع دستی جنبه ملموس به ابعاد فکری و معنوی اعضای جامعه می‌دهد، تاکید کرد: صنایع دستی به معنای دقیق کلمه، فرهنگ مادی و تجسم عینی فرهنگ معنوی است.

ایجاد اندیشکده‌ها و پژوهشکده‌های صنایع دستی

این پژوهشگر ضمن بیان این‌ که تولید و تداوم صنایع دستی منجر به انتقال میراث اجتماع  است، گفت: این میراث دربرگیرنده دانش‌ها، ارزش‌ها و به طور کلی جهان بینی است که در طول نسل‌های متوالی بر روی هم انباشته شده و از مهم ترین دست آوردهای اجتماع محسوب می شود.  

مظفری‌زاده یزدی در ادامه با اشاره به این‌که مشکلات و نیازهای حوزه صنایع دستی در چهار سطح پژوهش، آموزش، تولید و بازاریابی و تبلیغات قابل بررسی است به شرح و بسط آن‌ها پرداخت.

وی اظهار کرد: تشکیل کارگروه پژوهشی در قالب اندیشکده و پژوهشکده برای بررسی وضعیت موجود، پتانسیل‌ها، ضعفها و قوت‌ها از جمله نیازهای حوزه پژوهش است که باید مورد توجه قرار گیرد.

این پژوهشگر به مطالبات فعالان این حوزه از نمایندگان آینده خانه ملت اشاره و در خصوص نیازهای حوزه آموزش با تاکید بر لزوم تاسیس هنرستان تخصصی اعم از فنی حرفه ای و کار و دانش، گفت: پذیرش دانشجویان در رشته‌های تخصصی دانشگاهی در دانشکده‌ها و آموزش عالی نیز اقدامی است که گسترش و توسعه صنایع دستی را به دنبال دارد.

جریان بخشی به صنایع‌دستی با تعامل خواهرخوانده‌ها

مظفری‌زاده یزدی برگزاری جشنواره‌ها، ایونت‌ها و رویدادها را یکی دیگر از عوامل گسترش صنایع دستی دانست و گفت: انجام اقداماتی همچون تولید محتوای آموزشی، تاسیس موزه‌های تخصصی صنایع دستی، انتشار مجله تخصصی صنایع دستی و مبادلات فرهنگی بین یزد و خواهر خوانده‌های آن نیز باعث جریان بخشی به صنایع دستی و استحکام بخشی آن در سطح جامعه می‌شود.

وی در خصوص نیازهای موجود در سطح تولید نیز اظهار کرد: انجام اقداماتی نظیر اختصاص شهرک‌های صنایع دستی، ایجاد کارگاه‌ها و کارخانه‌های تامین مواد اولیه و تشکیل کارگروه‌های تخصصی با مسئولیت اختصاص تسهیلات نیروی کار و مواد اولیه می‌تواند نتایج چشم گیری در پیشرفت حوزه صنایع دستی به دنبال داشته باشد.

لزوم تشکیل بازارچه‌های تخصصی صنایع دستی

مظفری‌زاده یزدی با اشاره به اهمیت مبحث بازاریابی و تبلیغات، تشکیل بازارچه‌های تخصصی صنایع دستی را اقدامی تاثیرگذار دانست و گفت: اختصاص بیلبوردهای شهری برای تبلیغات صنایع دستی، تاسیس گالری هنرهای سنتی، تهیه فیلم‌های مستند و مجله تخصصی صنایع دستی یزد و تاسیس خانه‌های خالق صنایع دستی نیز در بهبود وضعیت بازاریابی این حوزه نتیجه‌بخش خواهد شد.

این پژوهشگر در پایان نیز تاسیس فروشگاه‌های جامع صنایع دستی در شهرها و شهرستان‌های استان و همچنین تشکیل کارگروه صادراتی صنایع دستی به کمک سازمان صنعت معدن و تجارت را از دیگر خواسته‌های حوزه صنایع دستی دانست و برای حل این مشکلات در مجلس آینده ابراز امیدواری کرد.