خبرگزاری مهر-گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ وضعیت این سال های سینمای ایران دربرگیرنده تغییر و تحولات متعددی در عرصه های مختلف اجرایی و محتوایی بوده است. فرآیندی پیچیده و متلاطم که در هر دوره مدیریتی دربرگیرنده ابعاد مختلفی است که می توان آنها را در قالبی تفکیک شده مورد تحلیل و بررسی قرار داد. فرآیندی که اکنون با تاکید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس سازمان سینمایی و فعالان عرصه تولید سینما در شاخه‌های مختلف هنری و فنی‌اش می تواند در پژوهشکده ها، اندیشکده ها، مراکز دانشگاهی و صنفی مختلف در قالب طرح های مختلف درسی، پژوهشی و صنفی محل بحث و گفت‌وگوی صاحب نظران این عرصه باشد تا بتوان از احصای این گفت‌وگوها و بحث ها به مقصود مطلوب مورد نظر سینمای ایران دست پیدا کرد.

اما یکی از مهم ترین دستاوردهایی که سینمای ایران به ویژه در سال های اخیر توانسته با اتکا به دانش و آگاهی هنرمندان صاحب ذوق و پیشگام حوزه سینما در مسیر رو به جلویی قرار بگیرد و حتی در این زمینه به توفیقات ارزنده ای نیز دست پیدا کند، حضور موثر در فرآیند تولید و عرضه آثاری سینمایی و تلویزیونی در حوزه «انیمیشن» است. فرآیندی بسیار مهم و تاثیرگذار در اقتصاد کنونی صنعت سینمای دنیا که در این چندسال پیرامون تاثیرات مالی و کیفی آن در سینمای مولف هر کشوری بارها و بارها صحبت و سخنرانی شنیدیم و خوشبختانه در سینمای ایران هم وارد چرخه ای شده که دیگر نمی توانیم به همین راحتی ها از آن عبور کرد؛ مسیری که بسیاری از بزرگان دنیای سینما و مدیران فرهنگی بر لزوم تعمیم و گسترش محتوایی هرچه بیشتر آن در فرآیند تولید سینما تاکید زیادی دارند و امید می رود با اتکا به این نگاه و چشم انداز وارد فضایی شود که بتواند به عنوان یکی از بازوهای محرک جلب تماشاگر در حوزه اکران نیز نقش موثرتری ایفا کند.

فرآیندی که در زمینه تولید و عرضه فیلم های سینمایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی توسط هنرمندان پیشگام عرصه انیمیشن در حوزه های فرهنگی و فکری حرف های زیادی برای گفتن داشت و هرچه هم جلوتر رفتیم به واسطه پیشرفت تکنیکال این حوزه مهم، روند جدی تری را در تولید و اکران تجربه کرد تا جایی که منجر به تولید فیلم هایی شد که می توانند در چارچوب گیشه و فروش هم عرض اندام کنند. کما اینکه از پس اکران فیلم های قابل تأملی در این عرصه از جمله «پسر دلفینی»، «فیلشاه»، «شاهزاده روم»، «لوپتو» که هرکدام به نسبت فرآیند تولید و اکران سینمای ایران، با اقبال خوب مخاطبان مواجه شدند، این انیمیشن «بچه زرنگ» بود که با یک میلیون و ۷۰۰ هزار مخاطب و فروش ۵۶ میلیاردی در کارزار پرتعداد فیلم های کمدی، همه توجهات را به سمت خود جلب کرد که اگر تمرکز بیشتری روی کلید واژه «انیمیشن» داشته باشیم، می توانیم چه در عرصه های داخلی و چه در عرصه های خارجی حرف های تازه تری از سینمای ایران را به جهانیان براساس یک محتوای واقعا ملی ارایه دهیم.

در توانایی هنرمندان حوزه انیمیشن در ایران تردیدی نیست اما مستلزم یک نگاه توسعه ای و صنعت محور در حوزه برنامه ریزی و سرمایه گذاری، تجهیز استودیوها و استفاده از داشته های فرهنگی است که طبیعتا حضور در رویدادها و فستیوال های ملی و بین المللی می تواند یکی از سکوهای معتبر و محترم در ارایه و معرفی محصولاتی باشد که آمده تا حرف های زیادی برای گفتن داشته باشد. مسیری که از پس برگزاری جشنواره بین المللی فیلم فجر مدتی است به آن نگاه جدی تری شده و امید می رود تا به واسطه حضور در آوردگاه مهمی چون جشنواره فجر و صد البته توجه مخاطبان، اهالی رسانه، منتقدان، تهیه کنندگان خصوصی و دولتی، بنگاه های اقتصادی، مجموعه های آموزشی و فرهنگی از حاشیه به متن هدایت شده و با نگاه جدی تری مورد ارزیابی قرار گیرد.

به هر ترتیب با اتکا به آنچه روایت شد، گویا حضور فیلم های انیمیشن در هر دوره از برگزاری جشنواره فیلم فجر، شکل و ترکیب موثرتر و جدی‌تری به خود می گیرد. گو اینکه در همین رویداد چهل و دوم شاهد حضور چهار فیلم انیمیشن هستیم که مدیران برگزاری این رویداد را به این سمت هدایت کرد که برای این بخش سیمرغ جداگانه‌ای در نظر بگیرند. فرآیندی که بی تردید می تواند اقدامی مطلوب در توسعه تفکر صنعتگران حوزه سینما و رسیدن به کلید واژه «سینمای انیمیشن» به حساب آید و قطعا می تواند با نقد و نظرهای زیادی هم همراه باشد. این توجه به حوزه انیمیشن می تواند سرمنشا تغییر و تحولات زیادی در این حوزه محسوب شود تا درآینده ای نه چندان دور، همچون سال های ابتدایی انقلاب اسلامی که سینمای کودک و نوجوان یکی از بازوهای محرک و قدرتمند گیشه محسوب می شد، فیلم های انیمیشن نیز به عنوان عنصری دگرگون کننده در حوزه های اقتصادی معرفی شوند.

در جریان برگزاری چهل و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر چهار فیلم «شمشیر و اندوه» به به کارگردانی عماد رحمانی و مهرداد محرابی و تهیه‌کنندگی مهدی جعفری، «ساعت جادویی (سفر به تاریکی)» به کارگردانی محمد بصیری نیک و محمدمهدی نخعی راد، «رویا شهر» به کارگردانی محسن عنایتی و تهیه کنندگی مصطفی حسن آبادی و «ببعی قهرمان» به کارگردانی حسین صفارزادگان و میثم حسینی و تهیه کنندگی محمدمهدی مشکوری در سینمای های میزبان جشنواره پیش روی مخاطبان قرار می گیرد. آثاری که امید می رود در سینمای نمایش های دهنده فیلم های جشنواره ویژه خبرنگاران و منتقدان نیز مورد توجه قرار گیرد و بتواند همچون سایر بخش های جشنواره با انعکاس رسانه ای نیز مواجه شود.

یکی از همین آثار سینمایی که می تواند با اتکا به ساخت مجموعه تلویزیونی اش از آثار قابل تامل بخش انیمیشن جشنواره فیلم فجر به حساب آید انیمیشن «ببعی قهرمان» به کارگردانی حسین صفارزادگان و میثم حسینی و تهیه کنندگی محمدمهدی مشکوری محصول سازمان هنری رسانه ای اوج است که ابتدا قرار بود در دوره قبلی جشنواره حضور داشته باشد، اما سازندگانش تصمیم گرفتند در این دوره آن را شرکت دهند. فیلمی که پس از ۲ اثر «فهرست مقدس» و «پسر دلفینی» به نوعی سومین انیمیشن سینمایی است که با تکنیک سه بُعدی ساخته شده است. اثری که نسخه سریالی آن در قالب ۲۰۸ قسمت تولید و طی سال های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱ ویژه گروه سنی خردسال در شبکه پویا به نمایش درآمد و توانست با استقبال بسیار خوب مخاطبان مواجه شود.

داستان نسخه سینمایی «ببعی قهرمان» هم درباره همان شخصیت محبوب «ببعی» در نسخه سریال تلویزیونی است که همیشه مجلات جغد قهرمان درباره پرواز را می‌خواند. ببعی در سر رویای پرواز دارد و می‌خواهد مانند یک پرنده پرواز کند ولی چون پرنده محسوب نمی‌شود با مشکلاتی مواجه است.

محمدمهدی مشکوری تهیه کننده انیمیشن سینمایی «ببعی قهرمان» در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، درباره ویژگی های این اثر سینمایی، توضیح داد: نسخه سریالی انیمیشن «ببعی» در شبکه پویا ویژه گروه خردسال بود، اما آنچه برای تولید نسخه سینمایی این پروژه در نظر گرفته بودیم، تولید اثر برای گروه سنی کودک است که به اعتقاد من تولید تفکیک شده در این ۲ گروه سنی تخصصی است که بنده و همکارانم اصرار داشتیم روی این نگاه تمرکز ویژه ای داشته باشیم. در واقع آنچه از نسخه سینمایی اثر پیش روی مخاطبان قرار می گیرد، در امتداد سریال دو بعدی «ببعی و ببعو» است که خوشبختانه با استقبال خوب مخاطبان نیز مواجه شده بود. فرآیندی که این بار با تکنیک سه بعدی به نمایش در می آید و می تواند دربرگیرنده ویژگی هایی باشد که امیدوارم منتقدان و خبرنگاران هم از آن دیدن کنند.

وی افزود: آنچه در حوزه محتوایی این انیمیشن مورد توجه ما بود، توجه به موضوعاتی چون «امیدآفرینی»، «خانواده»، «تلاش و کار» و موضوعاتی از این دست است که در قالب یک قصه جذاب و شاد کودکانه تلاش می کند تا این مفاهیم را پیش روی مخاطبان قرار دهد. فرآیندی که تصور می کنم در این روزگار که ابزارهای آموزشی و رسانه ای برای کودکان دچار تغییرات زیادی شده است، می تواند برای خانواده ها دربرگیرنده مولفه های متعددی باشد.

این تهیه کننده در ادامه صحبت های خود گفت: پروژه ۸۰ دقیقه ای «ببعی قهرمان» یکی از کارهای بسیار پرزحمتی بود که برای من و همه همکارانم چالش های زیادی را به همراه داشت. اما بسیار خوشحالم که شرایطی برای این فیلم طراحی و اجرا شد که به لحاظ فنی می تواند حرف های تازه ای برای گفتن داشته باشد. مسیری که دورنمای آن علاوه بر اکران در جشنواره فیلم فجر ، حضور در رویدادهای بین المللی است.

مشکوری تصریح کرد: طی سال های اخیر فعالیت های بسیار ارزشمندی در حوزه توسعه سینمای انیمیشن انجام گرفته، اما من آنچنان امیدوارم نیستم که این فیلم و سه فیلم دیگر در ایام برگزاری جشنواره به چشم منتقدان و اهالی رسانه بیاید. اما خواهش می کنم این نکته را بدانید آنچه برای یک فیلم سینمایی در یک فرآیند یک ساله طراحی و اجرا می شود، در حوزه انیمیشن بیش از سه سال طول می کشد. مسیری که در تولید انیمیشن «ببعی قهرمان» هم با حضور ۱۵۰ نفر اجرا شد تا بتواند به خروجی مورد نظر برسد. شرایطی که اهالی سینما می دانند با چه هزینه های زیادی همراه است. هزینه هایی که من و همکارانم دوست داریم به واسطه این تلاش و دانایی و مهارتی که به کار گرفته شده با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شود.

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر ارزیابی خود از شرایط کیفی تولید انیمیشن در ایران توضیح داد: ژانر انیمیشن، ژانر بسیار پرزحمتی است که توانسته با حضور هنرمندان متخصصی که در این عرصه به فعالیت مشغول هستند از شرایط رو به افزایشی به لحاظ کیفی برخوردار باشد. اما یکی از نکات ناراحت کننده ای که در این فرآیند مدتی است شکل پررنگ تری به خود گرفته، خروج بسیاری از هنرمندان فعال، آگاه و دانای این حوزه از کشور و فعالیت در کمپانی های معتبر دنیای انیمیشن است که ای کاش شاهد چنین روندی نبودیم. مسیری که با حضور این هنرمندان مستعد در کشورمان می تواند موجب پیشرفت روزافزون صنعت انیمیشن در ایران شود. فرآیندی که ای کاش هرچه زودتر برای جلوگیری از آن و توجه بیشتر به هنرمندان این عرصه اقدامات مهمی صورت گیرد که بتوانیم هرچه زودتر شاهد شکوفایی روز افزون صنعت انیمیشن در ایران با اتکا به چنین هنرمندان مستعدی باشیم.

مشکوری با اشاره به ویژه برنامه هایی که برای اکران فیلم در ایام جشنواره فیلم فجر طراحی شده است، توضیح داد: به دلیل موضوعات مهمی که در محتوای این فیلم پیرامون گروه سنی کودک مطرح می شود، تصمیم داریم سلسله نشست های تخصصی را در ایام جشنواره با حضور تعدادی از هنرمندان و کارشناسان حوزه آموزشی برگزار کنیم تا بتوانیم شرایط بهتری برای موثرتر دیده شدن فیلم مهیا کنیم. هرچند خودم چندان امیدی برای دیده شدن فیلم توسط منتقدان و خبرنگاران ندارم و هرچه هست در حوزه مخاطبان عمومی اتفاق می افتد. این موضوع را به اعضای گروه هم گفتم که اگر دیدند چنین فرآیندی اتفاق افتاد، ناراحت نشوند. به همین جهت آنچه مورد نظر است اتفاقات پس از جشنواره است که قطعا می تواند با شرایط متفاوت تری نسبت به جشنواره برنامه ریزی شود.

این تهیه کننده در بخش پایانی صحبت های خود گفت: فارغ از ویژگی های فنی که انیمیشن «ببعی قهرمان» دارد تلاش شده در حوزه صداپیشگی و دوبله و همچنین آهنگسازی با هنرمندی پویا صفا خلاقیت ها و ویژگی هایی طراحی شود که به نظر من دربرگیرنده جذابیت هایی است و من امیدوارم مورد توجه مخاطبان قرار گیرد. فرآیندی که نتیجه تلاش شبانه روزی گروهی است که امیدوارم همچون نسخه سریالی اش، مورد توجه مخاطبان هم قرار گیرد.