تیتربرتر، سالن جابر ابن حیان دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی شریف عصر روز چهارشنبه بیست و دوم آذر میزبان مخاطبان با برگزاری جلسه نقد و بررسی فیلم مستند «صفر – یک» با موضوع خدمت سربازی به تهیه‌کنندگی سید محمد مهدی دزفولی و کارگردانی مهدی انصاری بود.
مهدی دزفولی تهیه‌کننده فیلم مستند «صفر- یک» در ابتدای این برنامه پیرامون انگیزه‌های خود برای ساخت این مستند، گفت: ما طبق آمار ۹ هزار و ۴۰۰ شرکت شرکت دانش‌بنیان داریم که تا حدود یکی دو سال قبل آماری که برای پذیرش سرباز داشتند ۵۰۰ نفر بود. حالا این آمار به ۱۵۰۰ نفر رسیده است. یعنی در واقع چیزی کمتر از یک ششم شرکت‌های دانش‌بنیان سهمیه برای جذب سرباز وجود دارد. شرایطی که اگر این شرکت‌های دانش‌بنیان به شکل تخصصی بتوانند نیروهای خودشان را به عنوان سرباز در شرکت خود داشته تا در آنجا مشغول به خدمت شوند و شرکت هم آسیب نبیند، می‌توانیم شاهد بهره‌وری بیشتری از نیروی وظیفه باشیم. فضایی که دغدغه اصلی ما برای ساخت این مستند شد.
وی افزود: مخاطب کنونی این مستند هم نیروهای مسلح و هم افرادی هستند که به نوعی با مساله سربازی درگیر هستند. به هرحال سربازی دغدغه گوشه ذهن تمام پسرهای ایران است که مشمول خدمت سربازی می‌شوند. در واقع مخاطب پیرامونی ما تمامی جامعه پسرانی است که یکی از پنج دغدغه اصلی آنها سربازی اجباری است.
سربازی؛ بودن یا نبودن مساله این است؟
مهدی انصاری هم به عنوان کارگردان این مستند گفت: بحث سربازی همیشه مساله بوده است. سربازی یکی از دغدغه‌هایی است که باعث‌شده پسران مدام طول تحصیل خود را طولانی‌تر کنند، از این جهت خیلی‌ها هستند که گوشه ذهن‌شان مساله سربازی هست و همواره استرس و دغدغه آن را با خود به همراه دارند. به‌ویژه زمانی که بحث خودکشی و مهاجرت‌ها مطرح شد، این قضیه را برای من جدی‌تر کرد که با گروهی از دوستان صحبت کنم و یک مستند دراین‌باره بسازیم تا چالش‌های این حوزه را به صورت عینی نمایش دهیم.
این کارگردان ادامه داد: زمانی که ما ساخت این مستند را شروع کردیم، تیم دیگری هم بودند که با وحید اشتری می‌خواستند کاری درباره سربازی ساخته و از زاویه دیگری مساله سربازی اجباری را بررسی کنند. به همین خاطر مساله‌ای پیش آمد که ما چگونه به موضوع سربازی پرداخت و مطالبه‌گری کنیم و از چه زاویه‌ای می‌توان به این موضوع نگاه کرد؟ افراد زیادی دراین‌باره صحبت کرده‌اند. برخی معتقد بودند که به طور کل بحث سربازی حذف شود و دیگر چیزی به نام سربازی اجباری نداشته باشیم. از طرفی مسئول تصمیم‌گیرنده نیروهای مسلح است و مسلما مطالبه‌گری از نهادهای دولتی و حکومتی ظرافت‌هایی دارد و نمی‌توان بدون فکر و ایده قبلی کاری را انجام و بحث حساسی را مطرح کرد. به همین دلیل اگر بخواهد مطالبه‌گری درستی انجام شود که باعث اتفاقی باشد، باید خیلی دقیق‌تر به مساله پرداخت کرد. صرف زدن تیتر و ساخت مستندهای جنجالی اتفاق مثبتی را رقم نمی‌زند. به همین دلیل ما دست روی سوژه‌ای گذاشتیم که خود نیروهای مسلح آن را انجام داده و نتیجه گرفته است.
وی افزود: ما در این مستند به مشکلات سربازی پرداختیم و برای آن راه‌حل ارایه داده‌ایم. در واقع نکته ما این است که نیروهای مسلح روشی را برای بخشی از جامعه ایجاد کرده که بازخوردهای مثبتی داشته است. حالا زمان آن است که این روش گسترده‌تر شود.
پس از صحبت عوامل سازنده مستند، برخی از حضار در سالن به پرسش و پاسخ پرداختند و پیرامون این مستند نکاتی را بیان داشتند و عوامل سازنده نیز به این پرسش‌ها و نکات پاسخ دادند. این در حالی است که پس از صحبت عوامل سازنده و پرسش و پاسخ‌ها، محسن دهنوی و علی خضریان به عنوان نمایندگان مجلس شورای اسلامی به صحبت و سخنرانی پرداختند.
لطفا از چالش‌های سربازی ساده عبور نکنیم
محسن دهنوی در ابتدای سخنان خود با تشکر از عوامل سازنده این مستند بیان کرد: شرایط در حال حاضر نسبت به چهار سال گذشته بسیار بهبود یافته است به شکلی که می‌توان درباره سربازی و دغدغه ها صحبت کرد؛ فضایی که در سال‌های قبل مطلقا به این‌گونه نبود و حتی نمایندگان مجلس نیز که طبق قانون اساسی می‌توانستند درباره همه موضوعات کشور صحبت و اظهار نظر کنند، درباره این موضوع نمی‌توانستند ورودی داشته و پیرامون آن صحبت کنند.
وی بیان کرد: سربازی به جرات یکی از سه دغدغه اصلی پسران جوان در کشور است که باید به آن توجه جدی کرد. به هر حال جمعیت سربازان فعلی و غایبان از سربازی با خانواده‌های آنها بیش از ۱۵ میلیون نفر در کشور می‌شود که مساله‌ای جدی و چالشی در کشور است و باید درباره آن حرف زد، راه‌حل ارایه کرد و از کنار آن ساده عبور نکرد.
نماینده مجلس شورای اسلامی درادامه صحبت‌هایش گفت: در بودجه سالانه کشور به موضوع سربازی پرداخته شده است و حقوق سربازان افزایش چشمگیری نسبت به سال ۹۹ داشته است و من امیدوارم شرایط روزبه‌روز بهتر شود. بنده معتقدم از طریق همین جلسات و مطالبه‌گری‌ها می‌توان شرایط سربازی را بهبود داد و باعث شد که اتفاقات مثبتی در جامعه رقم بخورد.
شرایط را پیچیده نکنیم
علی خضریان دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی هم با بیان اینکه راهکارهای مختلفی درباره حل مساله سربازی بررسی شده، اظهار کرد: نسبت به سال ۸۶ حقوق سربازان افزایش چشمگیری یافته و در قانون بودجه‌نویسی در سالیان اخیر ردیف بودجه مشخص برای سربازان وظیفه در نظر گرفته شده است؛ به عبارتی با پیگیری‌های انجام‌شده شرایط مناسب‌تر شده است و باید همین قبیل جلسات و مطالبه‌گری‌ها ادامه داشته باشد تا شرایط بتواند روزبه‌روز بهتر شود و به نقطه مطلوب برسیم. البته که نباید عجله‌ای کرد و یا با برخوردهای بدون فکر، باعث شد که ستاد کل نیروهای مسلح هم موضع‌گیری کند، فرآیندی که به خودی خود باعث پیچیده‌شدن شرایط شود.
پس از صحبت نمایندگان مجلس در این مراسم، امین سلیمی و صالح نیک‌نام به عنوان فعالان رسانه‌ای و اجتماعی که در این عرصه مطالبه‌گری و فعالیت داشته‌اند به سخنرانی و صحبت پرداختند.
یک فیلم مستند و کلیدواژه‌ای به نام «سربازی تخصصی»
امین سلیمی با بیان خاطراتی از جلسات با ستادکل نیروهای مسلح درباره موضوع سربازی، گفت: تمام تلاش ما این است که با فعالیت‌های رسانه‌ای و صحبت کردن درباره این موضوعات باعث شویم که بالاخره این معضل و مشکل در کشور حل و سربازی تخصصی شود. موضوعی که امکان‌پذیر است. اتفاقا طرح‌هایی هم که داده می‌شود در همین راستا است. البته می‌توان آموزش ۲ ماهه اجباری داشت. کسی هم با این آموزش مشکلی ندارد اما بحث بر سر دوره بعد از آموزشی است که نه باعث بزرگ‌شدن کسی می‌شود نه مهارت‌آموزی خاصی در آن انجام می‌شود. نهایت آن تلف‌شدن عمر ۲ ساله جوانان و افزایش سن برای ازدواج و مدرک‌گرایی کاذب است که افراد برای اینکه به سربازی نروند تحصیل بدون هدف و بدون جمع‌بندی درست داشته باشند و این برای کشور نیز آسیب‌زا است.
سلیمی گفت: تا چند سال پیش ستادکل نیروهای مسلح به کاندیداهای ریاست‌جمهوری نیز اخطار می‌داد که درباره سربازی چیزی نگویند و وعده‌ای ندهند. اما برگزاری چنین جلساتی و صحبت درباره سربازی نشان‌دهنده این است که تغییرات نیز در سطح کلان صورت گرفته که باید همین‌ها را به فال نیک گرفت و بدون جار و جنجال در این عرصه فعال بود و به کارهای مثبت و مطالبه‌گری‌ها ادامه داد.
در پایان این جلسه نیز صالح نیک‌نام با بیان اینکه برای اصلاح سربازی طرح‌های مختلف عملیاتی مطرح شده است، گفت: مستند «صفر – یک» از قبیل مستندهایی است که اجازه انتشار گرفته است و مستندهای دیگری بوده است که درباره سربازی ساخته شده اما به هر دلیل اجازه اکران نگرفته اند و باید اجازه داد تا آرام آرام فضای نقد و بررسی این موضوع باز شود.
وی با بیان اینکه خود او نیز به بخش‌هایی از این مستند انتقاد دارد و تمامیت آن را تایید نمی‌کند، توضیح داد: باید از کلیت چنین کارهایی استقبال کرد و اجازه داد برای این مساله مهم که زندگی بسیاری از پسران جوان را تحت تاثیر قرار داده، کاری انجام و طرح‌هایی مطرح شود تا اتفاقات مثبتی صورت بگیرد. هدف کمپین‌هایی همانند «صدای سرباز» نیز همین بوده است و با ارجاع به سخنان سخنرانان قبلی این مراسم و تایید آنها گفت که شرایط برای نقد سربازی نسبت به قبل بسیار بهبود یافته است.
