تیتربرتر به نقل از دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، آژانس بین المللی انرژی هفته گذشته در گزارشی با عنوان «صنایع نفت و گاز در گذار به صفر خالص (کربن صفر)» اعلام کرد صنایع نفت و گاز اکنون با «بزنگاه تصمیم‌گیری» روبه‌رو هستند. به این صنایع گفته شد باید بین تسریع در بحران تغییرات اقلیمی یا پذیرش تغییر مسیر به سمت انرژی‌های پاک، موضوعی که در پس‌زمینه سناریوی پیشنهادی آژانس بین‌المللی انرژی به آن اشاره شده است، یک گزینه را انتخاب کنند.

همان‌گونه که به‌تازگی در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی مشاهده شد، این سناریو تنها چارچوبی بسیار محدود از چالش‌ها را پیش روی ما می‌گذارد و شاید به‌طور مصلحت‌آمیز مسائلی مانند امنیت انرژی، دسترسی به انرژی و مقرون‌به‌صرفه بودن آن را کم‌اهمیت جلوه دهد، همچنین به شیوه‌ای ناعادلانه صنعت نفت را به دامن زدن به بحران آب‌وهوا متهم می‌کند.

هیثم الغیص، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) گفت: طنزآمیز است که آژانس بین‌المللی انرژی، نهادی که در سال‌های اخیر بارها روایت‌ها و پیش‌بینی‌های خود را تغییر داده است، اکنون صنعت نفت و گاز را خطاب قرار داده و می‌گوید حالا زمان تصمیم‌گیری است.

شیوه‌ای که آژانس بین‌المللی انرژی در روزهای اخیر با استفاده از رسانه‌های اجتماعی خود برای انتقاد و دستور دادن به صنایع نفت و گاز در پیش گرفته، دست‌کم می‌توان گفت غیردیپلماتیک است.

اوپک به تنهایی سازمانی نیست که نسخه‌ای برای دیگران تجویز کند که آنها چه کاری باید انجام دهند.

اوپک همچنین اعتقاد دارد چارچوب پیشنهادی آژانس بین‌المللی انرژی به‌منظور ارزیابی همسویی با اهداف سناریوی به صفر رساندن انتشار کربن، ابزاری برای محدود کردن اقدام‌ها و انتخاب‌های مستقل کشورهای تولیدکننده نفت و گاز در حال توسعه، از طریق زیر فشار گذاشتن شرکت‌های ملی نفت آنهاست.

این چارچوب همچنین با رویکرد «از پایین به بالا» توافق تغییرات اقلیمی پاریس که در آن هر کشور بر اساس توانایی‌ها و شرایط ملی، درباره روش‌های مشارکت در اقدام جهانی کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تصمیم می‌گیرد در تضاد است و احتمال دارد به کاهش سرمایه‌گذاری و تضعیف امنیت عرضه انرژی که یکی از وظایف کلیدی آژانس بین‌المللی انرژی به شمار می‌آید، منجر شود.

متأسفانه آژانس بین‌المللی انرژی فناوری‌هایی مانند استفاده و ذخیره‌سازی کربن (CCUS) را نوعی «توهم» خوانده است، در حالی که گزارش‌های ارزیابی تغییرات آب‌وهوایی میان‌دولتی، چنین فناوری‌هایی را بخشی از راه‌حل مقابله با تغییرات اقلیمی هوایی می‌دانند و بر آنها تأکید دارند.

حقیقت برای افرادی که خواهان مشاهده آن باشند ساده و بسیار واضح است، چالش‌های انرژی پیش روی ما فراوان و پیچیده است و نمی‌توان آن را به دو گزینه محدود کرد.

امنیت انرژی، دسترسی به انرژی و مقرون‌به‌صرفه بودن آن برای همگان باید با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای همراه باشد و این موضوع مستلزم سرمایه‌گذاری‌های گسترده در انواع انرژی، فناوری و درک نیازهای همه مردم است.

در اوپک، ما تکرار می‌کنیم و معتقدیم جهان باید بر موضوع کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تمرکز داشته باشد، نه انتخاب منابع انرژی.

صنعت نفت با سرمایه‌گذاری‌های عمده، منابع انرژی‌ تجدیدپذیر را پذیرفته است و در فناوری‌هایی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای مانند ذخیره‌سازی کربن، جذب مستقیم هوا، حذف دی‌اکسید کربن و تولید هیدروژن پاک سرمایه‌گذاری می‌کند.

در واقع، بعضی از کشورهای عضو اوپک از این نظر در جهان پیشرو هستند.

در جهانی که به گفت‌وگوهای بیشتر نیاز داریم، تکرار می‌کنیم که نشانه رفتن انگشت اشاره تنها به یکسو رویکردی سازنده‌ نیست، برای اطمینان از کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و دسترسی مردم به محصولات و خدمات انرژی و ایجاد رفاه در زندگی آنها، همکاری با یکدیگر اهمیت دارد و در این زمینه باید با قاطعیت عمل کنیم.

الغیص در این باره گفت: این چالش‌های دوتایی نباید با یکدیگر در تضاد باشند.

دبیرکل اوپک تصریح کرد: ما «بزنگاه تصمیم‌گیری» را در پیش می‌بینیم. ما باید درک کنیم که همه کشورها مسیرهای انتقال انرژی خود را منظم دنبال می‌کنند، همچنین باید اطمینان حاصل کنیم که همه صداها شنیده می‌شود، نه فقط تعدادی معدود و در عین حال باید مطمئن شویم که انتقال انرژی سبب رشد اقتصادی، افزایش تحرک اجتماعی، افزایش دسترسی به انرژی می‌شود و در کنار اینها انتشار گازهای گلخانه‌ای را هم کاهش ‌دهید.