مریم باقرپور: تاکنون بیش از ۲ هزارمتر از عمق غار توسط غارنوردان و کوهنوردان محلی کشف شده و به آن لقب طولانی‌ترین غار ایران را داده‌اند. این غار در میان دره‌ای کم‌آب قرار دارد در ارتفاع ۱۳۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. پژوهش‌های زمین‌شناسی قدمت غار آویشو را در حدود ۷۵ میلیون سال رقم زده‌اند. یکی از ویژگی‌هایی که غار آویشو را از سایر غارها متمایز کرده بقایایی از پوسته اقیانوسی پالتوتنیس است که آثار آن روی سنگ‌هایی در مجاورت غار دیده می‌شود. از ابتدا تا انتهای غار آویشو در ماسال آب جریان دارد به همین دلیل این غار را جزو غارهای رودخانه‌ای معرفی می‌کنند. در این غار شگفت‌انگیز ۷ آبشار و صدها قندیل به همراه ستون‌های بزرگ آهکی هم وجود دارد که خوردگی دیواره‌های آن حاصل از جریان آب روی سنگ است که از قرن‌ها قبل تاکنون شکل گرفته‌اند.
بایدها و نبایدهای ورود به غار
کلمه آویشو برای انتخاب غار هم واژه تالشی است که از آو به معنی آب و ویشو یعنی فرورفتن گرفته شده است. در این غار باید کفش‌های مخصوص پیاده‌روی و کوهنوردی پوشید. چون ممکن است حداقل تا مچ پا در آب باشد. همچنین باید به فکر خیس شدن لباس و چکیدن آب‌های آهکی از سقف هم بود. بنابراین گردشگران باید لباس‌هایی بپوشند که نگران کثیف شدن آن نیستند. با توجه به طولانی بودن مسیر گردشگر برای تردد مسیر حتماً آب و تنقلات پرانرژی مثل خرما یا شکلات هم همراه خود داشته باشد.
* موقعیت: شهرستان ماسال
* نوع غار: آهکی
* مشخصات: دهانه‌ای به ارتفاع ۱۹متر و عرض ۱۴متر و در ارتفاع ۱۳۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
* امکانات: دارد
* نیاز به کوهپیمایی: دارد
* مسیردسترسی: باید از شهرستان ماسال و شهر شاندرمن به سمت روستای سیاه مرد عبور کنید. سپس از سمت جاده چاله‌سرا به غار آویشو بروید. در کنار پل چاله‌سرا، جاده خاکی وجود دارد که از کنار بقعه درویش شاه امیر می‌گذرد و تا غار آویشو حدود ۳۵کیلومتر فاصله دارد و تنها راه ماشین‌رو برای رسیدن به غار آویشو گیلان است.
