زهرا رفیعی: به دلیل کمبود آب شیرین برای آبیاری، فاضلاب تصفیه شده به عنوان یک مکمل مهم و منبع آب جایگزین در آبیاری زمینهای کشاورزی است. بر اساس قانون، آبیاری با فاضلاب خام شهرها ممنوع است ولی با افزایش جمعیت شهرها ظرفیت مراکز تصفیه فاضلاب شهری کفاف پیشین را نمی‌دهد و در نهایت به مسیل‌های منتهی به پایین دست حوضه آبریز سرریز می‌کند. دشت سوتاو مهم‌ترین زیستگاه پرنده میش‌مرغ در کشور است. دشت سوتاو یک پهنه تپه ماهوری به وسعت ۵ هزار هکتار است که تماما زیر کشت گندم، جو و نخود دیم قرار دارد و در غرب روستای حمامیان از توابع شهرستان بوکان واقع شده است.
۲۵ موتور پمپ جمع آوری شد
عباس عباسی، مدیر منابع آب شهرستان بوکان : به منظور مصوبات شورای حفاظت از منابع آب شهرستان و کارگروه مخاطرات زیست محیطی ۲۵ فقره موتورپمپ‌های موجود در رودخانه سیمینه‌رود (روستاهای حمامیان، طاهرآباد و انبار) که از پساب تصفیه‌خانه بوکان برای آبیاری مزارع خود استفاده می‌کردند، جمع آوری شد. در ریشه و تار و پود محصولی با فاضلاب انسانی کشت شود انواع فلزات سنگین و عوامل بیماری‌زا و مواد شیمیایی رسوب می‌کند.
آبیاری با فاضلاب هنوز ادامه دارد
هیوا باهنر، انجمن مردم نهاد ژین‌بانان: از زمان تاسیس مرکز تصفیه فاضلاب بوکان، جمعیت این شهر از ۱۲۰ هزار نفر به حدود ۳۰۰ هزار نفر رسیده است. در نتیجه فاضلاب به صورت بای‌پس و بدون هوا دهی و تصفیه وارد رودخانه سیمینه رود می‌شود. ۱۲ کیلومتر آن طرف‌تر فاضلاب کشاورزان از این آب استفاده می‌کنند و هزینه آن را به امور آب منطقه‌ای می‌دهند. دو سال پیش از کشاورزانی که از پساب شهر بوکان مزارع خود را با نصب موتورپمپ آبیاری می‌کردند، شکایت کردیم. هفته گذشته با شروع پاییز و پایان فصل آبیاری، آب منطقه‌ای ۲۵ فقره موتورپمپ‌های موجود در حاشیه رودخانه سیمینه‌رود که از آب فاضلاب بوکان آبیاری می‌کردند را جمع آوری شد. البته برخی از کشاورزان دوباره این لوله‌ها را مستقر کردند. برخی از آنها لوله‌هایی به طول ۵ کیلومتر کار گذاشته‌اند. ۳۰۰ هکتار از مزارع بوکان با فاضلاب آبیاری می‌شود. خروجی فاضلاب هزار لیتر بر ثانیه است و نیاز است دولت برای تصفیه خانه این شهر بودجه مجزایی در نظر بگیرد.
اجازه تغییر کاربری نمی دهیم
آوات بازیار، رئیس اداره حفاظت محیط زیست بوکان: پس از جمع آوری لوله‌های برداشت غیر مجاز از فاضلاب با همکاری ادارات منابع آب، بهداشت و جهاد کشاورزی کارگروهی برای نظارت تشکیل شده است. تصفیه خانه بوکان کفاف پساب تولید شده را ندارد و با سرریز شدن به سیمینه رود می ریزد. سیمینه رود در نهایت به دریاچه ارومیه می‌رود. کشاورزان زیادی تمایل دارند که زمینهای دیم خود را به زمین آبی تبدیل کنند ولی برابر قانون تغییر کاربری اراضی و نحوه آبیاری ممنوع است و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان ناظر برخورد قانونی می‌کنیم.
تلاش برای تبدیل زمین های دیمی به آبی
مهدی نبی‌یان مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از میش‌مرغ: زمینهای کشاورزی که میش مرغ در آن تخم گذاری می‌کند زمینهای دیمی است که گندم با آب باران رشد می‌کند و اگر این زمینهای دیمی به آبی تبدیل شود دیگر میش‌مرغ جوجه آوری نمی‌کند و زیستگاه خود را از دست می‌دهد. با افزایش قیمت خرید تضمینی گندم، کشاورزان برای افزایش محصول خود در تلاشند که با فاضلاب زمین دیمی خود را به آبی تبدیل کنند. میش‌مرغ پرنده‌ای که به نام «عروس بوکان» شناخته می‌شود، گونه‌ایست که جمعیت آن در ایران به ۱۹ قطعه رسیده که در پناهگاه حیات وحش دشت «سوتاو حمامیان» زندگی می‌کنند.
بیماری های ناشی از مصرف فاضلاب در کشاورزی برای انسان و حیات وحش
اسهال عفونی، حصبه، وبا، کرم کدوی گاوی، کیست‌های هیداتیک، انواع سرطان‌ها به دلیل وجود فلزات سنگین (آرسنیک، کادمیوم، روی و جیوه)
گیاهانی که با پساب بوکان آبیاری می شود
سیب‌زمینی، گوجه، پیاز، گندم، یونجه و علوفه
بیشتر بخوانید:
