تيتربرتر، بازار گوشت نا به سامان بوده و عدم مدیریت درست سبب شده تا مصرف سرانه در کشور کاهش پیدا کند؛ به طوری که به گفته مدیرعامل اتحادیه مرکزی دام سبک کشور در چند سال گذشته (۲ تا ۳ سال قبل) حدود یک میلیون تن مصرف گوشت قرمز کشور اعم از گوسفندی و گوساله بود که در حال حاضر ۵۰ درصد کاهش یافته است. پروتئین یکی از نیازمندی‌های انسان بوده و تأمین به اندازه آن تضمین کننده سلامت جامعه است. در این راستا شاید لازم باشد تا گوشت‌های جایگزین مانند مرغ و ماهی با قیمت مناسب در دسترس مردم باشد.

رضا عباس پور نادری، مدیرکل دفتر امور صید سازمان شیلات کشور درباره ظرفیت تولید ماهی در کشور : ظرفیت ما برای بهره برداری از ذخایر سطح‎زیان درشت و صیدگاه دریای عمان و اقیانوس هند بالاست. بخش زیادی از ناوگان صیادی به فعالیت بهره برداری از ذخایر تن‎ ماهیان و شبه تن‎ماهیان می‌پردازند.

وی افزود: موقعیت کشور به لحاظ میزان صید در حوزه غرب اقیانوس هند جایگاه نخست را در بین کشورهای عضو OIC (کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی) دارد. این موفقیت ارزشمندی برای اقتصاد کشور است.

وی ادامه داد: مدیریت بهره برداری از ذخایر تن ماهیان، متناسب با شرایطی که شناورها در بحث هزینه کرد و درآمد دارند عمدتاً انجام می‌شود.

مدیرکل دفتر امور صید سازمان شیلات کشور درباره قیمت بالا آبزیان در کشور عنوان کرد: ماهیان جز اقلام تعزیراتی محسوب نمی‌شود و نرخ گذاری دولتی ندارد. قیمت‌ها با توجه به افزایش هزینه‌هایی که در بخش‌های مختلف تولید و خدمات رخ داده قیمت آبزیان و محصولات تبدیلی از جمله کنسرو ماهی افزایش یافته است.

وی اضافه کرد: نرخ کنسرو ماهی در مقایسه با هزینه کردهایی که ناوگان صید داشته افزایش نسبی را تجربه کرد. علاوه بر اینکه یکی از رویکردهای اساسی سازمان شیلات برای تن‎ماهیان ارتقا عملکرد در بحث ارزش افزوده و افزایش بهره وری است. این موضوع از طریق تغییر تدریجی روش‌های صید و استفاده از روش‌های صید انتخابی و بهینه که تولید محصولات تبدیلی با قیمت رقابتی و قابلیت عرضه به بازارهای مصرف صادراتی را داشته باشد، پیگیری می‌کند.

عباس پور نادری با بیان اینکه سیاست و اقدام به طور قطع می‌تواند در بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی جامعه صیادی و جامعه بهره بردار کمک کند، اظهار کرد: امیدواریم شاهد نتایج مثبت در بازار داخل و خارج باشیم.

مدیرکل دفتر امور صید سازمان شیلات کشور در پاسخ به این پرسش که قیمت تن‎ماهیان نسبت به سال گذشته چقدر افزایش داشت، گفت: قیمت‌ها در موقعیت‌های زمانی تغییر می‌کند. در آستانه آغاز فصل صید (Monsoon) به دلیل شرایط مواج بودن دریا و بادهای موسمی که در سواحل دریای عمان وجود دارد امکان رفتن به دریا و فعالیت شناورهای صیادی به حداقل می‌رسد و قاعدتاً عرضه کمتر می‌شود بنابراین ممکن است قیمت‌ها در بازار واقعی نباشد. نرخ‌ها با توجه به شرایط عرضه و تقاضا متفاوت است. اما در کل قیمت هر کیلو تن‎ ماهیان بین ۹۵ تا ۱۰۰ هزار تومان متغیر است. سال گذشته این رقم بین ۸۱ تا ۸۳ هزار تومان بود.

عباس پور نادری در ادامه سخنان خود با بیان اینکه استان سیستان و بلوچستان خاستگاه صید تن‎ ماهیان در کشور است، اظهار کرد: بخش اصلی و اعظم ذخایر تن‎ماهیان در این استان انجام می‌شود.

سرانه مصرف ماهی در کشور

مدیرکل دفتر امور صید سازمان شیلات کشور درباره سرانه مصرف کشور در بخش تن‎ماهیان و فاصله آن تا استاندارد جهانی، گفت: سرانه مصرف در کشور حدود ۱۳ کیلو گرم بوده که این عدد به طور قطع در استان‌های مختلف و بین استان‌های ساحلی و غیر ساحلی متفاوت بوده ولی رویکرد افزایش مصرف سرانه آبزیان مورد نظر و توجه شیلات است که در برنامه ریزی ها روی آن تاکید می‌شود. امید است با همراهی و حمایت و تعاملی که بین نهادهای ذیربط وجود دارد این افزایش در سال‌های آینده محقق شده و به ۲۰ کیلوگرم برسد.

وی ادامه داد: مصرف سرانه در کشورها بستگی به فرهنگ عمومی آنها دارد. در واقع ملاحظات فرهنگی، ویژگی‌های جغرافیایی و شیوه‌های غذایی که در کشورها حاکم است تعیین کننده میزان مصرف در کشورهاست. در ایران هم به لحاظ موقعیت جغرافیایی در دسته کشورهای مناسب طبقه بندی می‌شود اما برای ما هنوز عدد ۱۳ کیلو گرم رضایت بخش نبوده و باید افزایش پیدا کند.

هدف گذاری در بازارهای صادراتی

صادرات زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت‌ها رقابتی باشد. سازمان شیلات کشور در این باره چه اقداماتی انجام داده است؟ مدیرکل دفتر امور صید سازمان شیلات کشور گفت: اصولاً بهره برداری پایدار یعنی ماهیگیری مسئولانه که جز رویکردها و سیاست‌های سازمان شیلات است صید با در نظر گرفتن ملاحظات مختلف از جمله ملاحظات اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی و… ضمن هماهنگی و تعامل بین سازمان‌های منطقه‌ای و بین المللی بوده که جز سیاست‌های سازمان خوار و بار کشاورزی (فائو) است.

عباس پور نادری تاکید کرد: بدون تردید برای نتیجه بخشی این موضوع همراهی و مشارکت بهر ه بردار و تشکل‌های صیادی نیاز بوده و امید است در سایه این همکاری شاهد نتایج مثبت باشیم.

ماهیان در حال انقراض و اقدامات احیاگرانه

یکی از زیرمجموعه‌های وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده ۷۶ گونه گیاهی در فهرست قرمز قرار دارد که ممکن است منقرض شوند. از این آمار ۱۹ گونه پستاندار، ۲۵ گونه پرنده، ۱۶ گونه خزنده، ۴ گونه دوزیست و ۱۰ گونه ماهی است.

در این راستا سازمان شیلات چه برنامه‌هایی در حوزه مسؤولیت اجتماعی دنبال می‌کند؟ مدیرکل دفتر امور صید سازمان شیلات کشور عنوان کرد: اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) طبقه بندی از آبزیان دارد که بر اساس ملاحظات مربوط به ذخیره زیستی و ملاحظات اکولوژیک است. بنا بر این طبقه بندی گونه‌ها و ذخائری که اساساً در معرض انقراض یا در معرض آسیب قرار دارند اعلام و سازمان شیلات برنامه مدیریتی برای حفاظت آنها را در سیاست گذاری ها لحاظ می‌کند. به عنوان مثال برخی از این گونه‌ها مانند ماهیان خاویاری در دریای خزر بر اساس توافقی که ایران با کشورهای حاشیه دریای خزر دارد طی چند سال اخیر صید آنها ممنوع است و این ممنوعیت به بهبود ذخایر کمک می‌کند. همچنین تکثیر مصنوعی و رهاسازی گونه‌های در معرض خطر برای بازسازی ذخایر کمک کننده است.