به گزارش تیتربرتر؛ حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی در نخستین نشست خبری با خبرنگاران رسانه‌های داخلی و خارجی، با اشاره به برنامه خود در مبحث سیاست خارجی گفت که حاضر به ملاقات با رئیس جمهوری آمریکا نیست و از واشنگتن خواست که به برجام برگردد.
اولین صحبت های رئیسی درباره برجام
وی تاکید کرد: «دنیا باید بداند وضعیت با این حضور مردم در انتخابات تغییر کرده است. باید دنیا بداند که در سیاست خارجی تا امروز، فشار حداکثری کارساز نشده است و باید روی این موضوع تجدید نظر کند. باید بداند سیاست خارجی دولت ما از برجام شروع نمی‌شود و به برجام هم منتهی نخواهد شد.»
وی در عین حال گفت که دولت وی «تعامل با همه کشورهای دنیا را به عنوان یک اصل تعاملی گسترده و متوازن در سیاست خارجی دنبال خواهد کرد» آقای رئیسی افزود:«هر مذاکره‌ای که منافع ملی در آن تضمین شود، این مذاکره حتما مورد حمایت خواهد بود اما ما وضعیت اقتصادی و شرایط مردم را به این مذاکرات گره نخواهیم زد.»
رئیس جمهور منتخب گفت: در هر نوع مذاکره ای که منافع ملی در آن تضمین شود، حتما مورد حمایت خواهد بود.
ابراهیم رئیسی با برجام چه می کند؟
عباس عبدی در یادداشتی نوشت: دولت جدید حداقل دو ماه طول می‌کشد که به‌طور نسبی مستقر شود، ولی زیان حاصل از عدم توافق و نهایی کردن آن حتی در این دو ماه نیز بسیار جدی است چه رسد که کلا به تاخیر افتد.
روزنامه اعتماد،نوشت: عباس عبدس در این باره می گوید: اولین و شاید مهم‌ترین موضوع در دستور کار دولت جدید، حتی از الان و پیش از ورود به پاستور، مساله برجام و گفت‌وگوی وین است.
دولت جدید حداقل دو ماه طول می‌کشد که به‌طور نسبی مستقر شود، ولی زیان حاصل از عدم توافق و نهایی کردن آن حتی در این دو ماه نیز بسیار جدی است چه رسد که کلا به تاخیر افتد.
مطالب مرتبط:
اکنون 5 ماه است که بایدن وارد کاخ سفید شده است. انتظار می‌رفت که پیش از انتخابات توافق نهایی شود، ولی ظاهرا آقایان اصولگرایان آن را به سود انتخابات خود نمی‌دانستند و گمان می‌کردند که با نهایی شدن توافق نامزد آنان نتیجه را می‌بازد. نظرسنجی ایسپا نشان می‌دهد که اگر تحریم‌ها پیش از انتخابات لغو می‌شد و به عبارتی گفت‌وگوهای وین به ثمر می‌رسید، حدود 37 درصد افراد تحریمی در انتخابات شرکت می‌کردند که چیزی حدود افزایش 20 درصدی در مشارکت می‌شد و حضور مردم در انتخابات را تا حد 65 درصد بالا می‌برد و البته من فکر می‌کنم نتیجه نهایی شاید تغییری نمی‌کرد و درصد آرای نفر اول کم می‌شد و البته دیگر بی‌نیاز از شرمندگی ناشی از کاهش مشارکت بودند یا اقدامات نادرست برای افزایش مشارکت را انجام نمی‌دادند.
در هر حال گذشت. ولی عوارض آن تاخیر در توافق این شده است که روند مذاکرات کند و آهسته شود و چه بسا امریکایی‌ها ترجیح دهند که مذاکرات را با دولت بعد انجام دهند. زیان این وضع چیست؟
از زمان خروج ترامپ از کاخ سفید، ماجرای برجام در سطح جهان عوض شده است. ما همچنان همان تحریم‌ها را تحمل می‌کنیم ولی توپ مخالفت با بازگشت به برجام در زمین ایران افتاده است. ادامه این مسیر نیز قابل تداوم نیست و چه بسا اجرای قانون مجلس، موجب بازگشت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل شود. وضعیت ایران می‌شود آش نخورده و دهان سوخته.
از یک سو فضای جهانی نسبت به مقصر اصلی این ماجرا تغییر کرد و از سوی دیگر همچنان از فروش نفت صادرات و واردات متعارف و دریافت پول آنها و نقل و انتقال ارز محروم هستیم. احتمالا دولت جدید هیچ تصور درستی از ماجرا ندارد که با این وضع مدیریت کشور غیرقابل تصور است. هیچ کدام از شعارهای داده شده را نه تنها نمی‌توانند محقق کنند، بلکه عقب‌گرد هم خواهند کرد.
به علاوه بالا بردن انتظارات از گفت‌وگوهای وین نیز پاشنه آشیل دولت جدید است. هر توافقی را باید به امضای مجلس برسانند، ولی مشکل از اینجا آغاز می‌شود که دولت ایالات متحده هیچ تضمینی برای خارج نشدن دوباره از برجام نه می‌دهد و نه می‌تواند بدهد. مگر با دستور مستقیم رییس‌جمهور آن که بعید است این کار را نیز انجام دهد.
این وضعیت متناقض چگونه قابل حل است؟ اجرای برجام با قدرت ایران تضمین می‌شود و نه با اتکا به متن توافق. از ابتدا باید به این مساله توجه می‌شد. برجام ذیل یک مساله منطقه‌ای قابل توافق بود، اگر به نتیجه رسید، باید گام‌های بعدی آن نیز برداشته می‌شد که توافقات برای ترتیبات منطقه‌ای است.
اگر این گام برداشته نشد، به‌طور طبیعی تداوم برجام با اختلال مواجه می‌شد که شد. اگر ترامپ هم نیامده بود و خانم کلینتون انتخاب می‌شد، باز هم برجام سرنوشتی بهتر از اینکه هست، نداشت. دولت ایران نیز فاقد ابزارهای کافی برای اجرایی شدن برجام بدون توافقات منطقه‌ای است. اکنون هم باید تصمیم گرفت. متاسفانه چشم‌انداز روشنی برای حل این موضوع دیده نمی‌شود. حکومت یکدست شده و این نکته مثبتی برای اتخاذ تصمیم است، ولی تصمیمی که این حکومت یکدست می‌خواهد یا می‌تواند بگیرد، عامل انشقاق آن خواهد شد. این تعارضی است که دولت آینده از ابتدا درگیر آن می‌شود.
برنامه دولت رئیسی برای سیاست خارجی چیست؟
عبدالرضا فرجی‌راد ، در تبیین برنامه‌ها و سیاست‌های احتمالی دستگاه سیاست خارجی در دولت آینده گفت: من تصور می‌کنم با توجه به مشکلات اقتصادی که ما داریم و کشور با آن روبرو است و به شدت نیز روی این انتخابات اثر گذاشت، باید ضمن حفظ اصول، تعامل با دنیا را حفظ کنیم و حتی افزایش دهیم.
فرجی‌راد ادامه داد: در درجه اول، دستگاه سیاست خارجی باید هر چه زودتر قضیه برجام را در وین تمام کند. چون همه مسائل اقتصادی کشور و حتی مسائلی از جمله کرونا وابسته به این قضیه است.
دیپلمات ارشد سابق کشورمان افزود: این اقدام اولیه است. یعنی مثل کلیدی است که شما می‌خواهید به داخل خانه‌ای بروید و در آن‌جا اقداماتی انجام دهید و دکوراسیونش را تغییر دهید. باید کلیدی باشد که درب خانه را باز کند و بعد شما برای داخل آن برنامه‌ریزی کنید.
این تحلیلگر مسائل ژئوپلیتیک گفت: برجام و مذاکرات وین کلید ورود به این خانه است. اگر این انجام نشود، در واقع شما نمی‌توانید به داخل این خانه نیز دست بزنید. لذا هر چقدر به داخل این خانه نروید، روز به روز گرد و غبارش بیشتر می‌شود و تمیز کردنش دشوارتر خواهد شد.
وی ادامه داد: بنابراین دولت جدید، اول باید این مساله را حل کند. خیلی هم بیشتر از آنچه تا الان توافق شده است و مقامات ما و مقامات آمریکایی پذیرفته‌اند، خواسته‌های جدید مطرح نکنند، چون این خواسته‌های جدید کار را عقب می‌اندازد. دشمنانی در سطح جهان و حتی در بین همسایگان نیز وجود دارند که علاقه‌مندند یک بهانه‌ای پیش بیاید و این توافق انجام نشود.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: این‌طور نیست که خود دولت آمریکا نیز دستش باز باشد. دستش به طور نسبی بسته است و از داخل فشار را تحمل می‌کند. به نظر من بهترین کار این است که هر چه زودتر با توجه به منافع کشور و منافع مردم و خود برجام، این قضیه تمام شود.
وی گفت: بعد از آن، ما باید یک استراتژی در سیاست خارجی داشته باشیم و اولین کاری که می‌کنیم یک تعادل ایجاد کنیم، وقتی شما برجام را امضا کردید دیگر دست شما برای فروش نفت و سرمایه گذاری باز است.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علی اکبر رضایی
