به گزارش تیتربرتر؛ تفنگ ساچمه‌زنی یا تفنگ ساچمه‌پران یا شات‌گان نوعی تفنگ است که دارای لوله فاقد خان بوده و در هر نوبت تیراندازی تعداد زیادی ساچمه کوچک را بسوی هدف شلیک می‌کند. این گونه تفنگ معمولاً در شکار و ورزش و گاه در جنگ و برای نیروهای انتظامی بکار می‌رود. برد تفنگ ساچمه‌زنی معمولاً از ۱۰۰ متر تجاوز نمی‌کند. اغلب تفنگهای دولول در این گروه قرار می‌گیرند.
کاربرد تفنگ ساچمه زنی
فشنگ تفنگ ساچمه‌زنی معمولاً پوکه مقوایی یا پلاستیک دارد و اندازه آن با عددی بیان می‌شود که گاه در فارسی، به قیاس از تفنگ گلوله‌زنی، کالیبر خوانده می‌شود. به آنچه که در فارسی کالیبر تفنگ ساچمه‌ای گفته می‌شود در آمریکا گیج (gauge) و در انگلیس بور (bore) می‌گویند.
تفنگ های ساچمه زنی؛ به طور کلی به تفنگ هایی گفته می شود که در فشنگ هایش به جای گلوله از ساچمه استفاده شود و به خاطر نحوه ی فشنگ گذاری و مسلح کردن به چهار گروه کمرشکن (Break open)،گلنگدنی (Bolt)، دستکش (Slide) و نیمه خودکار (Semi Automatic) تقسیم می شوند. در ادامه با این گونه از اسلحه ها بیشتر آشنا می شویم.
آشنایی بیشتر با انواع تفنگ های ساچمه زنی
نوع کمرشکن که قدیمی ترین تفنگ ساچمه زنی محسوب می شود در دو مدل تک لول و دو لول ساخته می شود. نوع تک لول از جهت اینکه قیمت ارزانی داشته مناسب است، این تفنگ برای شکارچیان تازه کار یا نوجوانانی که تازه وارد عرصه شکار و تیراندازی می شوند، سلاح مناسبی است. ولی معایب زیادی چون تک تیر بودن دارد. نوع دو لول آن از هر نظر نسبت به تک لول برتری دارد ولی نسبت به تفنگ های دیگر، محبوبیت کمتری دارد.
البته نوع دو لول روی هم آن نیز در اروپا طرفداران زیادتری دارد زیرا بسیار خوش دست، سبک و زیباست. از محاسن تفنگ های دو لول می توان گفت چون دو فشنگ در لوله ها وجود دارد، تیراندازی دو تیر پیاپی (تیر و پس تیر) جهت شکار انواع پرندگان امکان پذیر است. همچنین نظافت، نگهداری و تعویض لوله های اضافی آن ساده تر است. در ضمن اگر هنگام شکار یکی از لوله ها دچار اشکال شود، می توان از لوله دوم استفاده کرد.
باید اضافه کرد که چون در تفنگ های دو لول، قطر لوله ها در هر دو یکسان نیست امکان تیراندازی بهتر صورت می گیرد. این موضوع مربوطه به چوک (Choke) لوله تفنگ و پاترن (pattem) است. چوک به معنی میزان تنگی دهانه ی لوله در تفنگ های ساچمه زنی بوده و پاترن یعنی درصد میزان پخش ساچمه که در محاسبات در فاصله 40 متری روی هدف ثابتی به قطر 86 سانتی متر در نظر می گیرند. این بدین معنی است که هر قدر تعداد اصابت به هدف بیشتر باشد، احتمال اینکه بعضی از ساچمه ها به نقاط حساس شکار اصابت کرده و آن را از پا درآورند نیز بالاتر می رود.
هدف از وجود چوک در دهانه لوله، این است که مسیر حرکت ساچمه ها را کنترل کرده و آنها را به سمت هدف بفرستیم. وقتی طول قطر لوله یکنواخت باشد به آن تمام چوک (Choke Full) می گویند که پاترن (الگوی پخش) آن حداکثر 75 درصد است. این نوع لوله جهت مسابقات تیراندازی تراب و همچنین جهت شکار پرندگانی چون اردک کله سبز (Mallard) و غازها به کار می رود.
هر چقدر چوک لوله کمتر می شود درصد اصابت ساچمه ها پایین تر می آید. به طور مثال در حالت یک چهارم چوک (Cylinder Improved) درصد اصابت به هدف پایین آمده و حداکثر 45 درصد می شود. این مسئله در شکار خیلی مهم است. مثلاً اگر با تفنگ ساچمه زنی فول چوک یا حتّی سه چهارم چوک، بخواهید به فاصله کم مثلاً 20 متری تیراندازی کنید، چون پاترن بیش از حد متراکم است، حطای تیر زیاد شده و یا اگر هم اصابت کند، گوشت شکار به خاطر ساچمه های زیادی که به بدنش اصابت می کند، هدر می رود. به خاطر این کار، باید صبر شود که شکار فاصله بیشتری بگیرد و آنگاه شلیک صورت گیرد.
در تفنگ های دو لول معمولاً درجه ی چوک لوله ها با هم متفاوت است. مثلاً اگر درجه یکی از لوله ها یک دوم چوک (Modified)باشد، درجه چوک لوله دیگر سه چهارم چوک (Improved Modified) است. بدین ترتیب شکارچی می تواند برای مسافت های نزدیک از لوله گشادتر و برای مسافت های دورتر از لوله تنگ تر استفاده کند.
این هم یکی دیگر از مزایای تفنگ های دو لول است، زیرا در تک لول مجبور هستید فقط انواع ویژه ای از شکار را انجام دهید مگر آنکه لوله آن را عوض کنید و یا از چوک سرلوله. چوک سرلوله متغیر اتوماتیک، در تفنگ های مدل دستکش یا گلنگدنی کاربرد موثری دارد و معمولاً دارای دو درجه چوک هستند. بدین معنی که سپس از تیراندازی فشنگ اول، درجه چوک به طور اتوماتیک کوچکتر تنظیم می شود و تفنگ برای تیراندازی به مسافت دورتر آماده می شود.
مطالب مرتبط:
مشخصات ساچمه تفنگ ساچمه زنی
ساچمه ها انواع مختلفی دارند و شامل نمره BB،نمره ی 2،4،5،6،7/5،8و 9 هستند ساچمه های 4 تا 7/5 به علت حرکت روانی که در لوله هنگام شلیک دارند، راحت استفاده می شود امّا ساچمه های نمره ی BB و 2 که دانه درشت هستند و نمره های 8 و 9 که دانه ریز بوده و در فشنگ های ماگنوم به کار می رود، روان نبوده و تعداد ضایعات ساچمه در آنها بیشتر از فشنگ های معمولی است. البته همه ی ساچمه ها پس از شلیک، شکلشان تغییر کرده و از حالت کرومی خارج می شوند که باعث می شود تعداد زیادی از ساچمه ها متفرق شده و هدر رود.
تغییر شکل ساچمه به دلیل فشار سنگینی است (حدود 5 تن) که هنگام چکاندن ماشه روی فشنگ وارد می شود. برای بالا بردن مقاومت ساچمه ها در برابر فشار یا ضربه، سرب ها را با آلیاژ آنتیمور ترکیب می کنند و یا آنها را در یک کپسول پلاستیکی قرار می دهند. همچنین جهت مقاوم سازی ساچمه ها می توان، ساچمه ها را با ساچمه های پلاستیکی دانه ریز ترکیب نمود تا فضای داخلی بین ساچمه ها پر شده و از اصطکاک بین آنها جلوگیری به عمل آورد.
معرفی تفنگ های گلنگدنی
-
ساچمه زنی (Bolt Action Rifle)
این تفنگ ها بسیار کند هستند و معمولاً با خشاب سه فشنگ تغذیه می شوند و به غیر از ارزانی قیمت، امتیاز دیگری ندارند.
-
تفنگ های ساچمه زنی دستکش (Pump (Slide) Action Rifle)
در این تفنگ ها، امکان مسلح کردن سریع، پس از تیراندازی هر فشنگ وجود دارد. دراین گونه تفنگ ها دست نگهدارنده قبضه پس از هر تیراندازی در جای خود ثابت می ماند و تیرانداز با دستی که پیش قبضه را نگه داشته، آن را به عقب و جلو می راند که با این عمل پوکه خارج شده و فشنگ جدید وارد لوله می شود. سرعت این تفنگ ها نسبت به انواع قبلی بیشتر است. در این نوع مدل ها برخلاف مدل کمرشکن، نصب دوربین در آن امکان پذیر است.این تفنگ ها بهترین تفنگ های شکاری محسوب می شوند.
-
تفنگ های نیمه خودکار (Semi Automatic Action Rifle)
در این تفنگ ها با کشیدن هر ماشه، می توان یک تیر شلیک کرد و عمل خروج پوکه و مسلح شدن دوباره به طور اتوماتیک انجام می گیرد. سرعت این تفنگ ها از کلیه ی تفنگ های دیگر بیشتر است. البته این تفنگ ها در شکار کاربرد زیادی ندارند، زیرا نواخت سریع تیر در شکار چندان اهمیتی ندارد و بدین لحاظ در بسیاری از کشورها استفاده از این گونه تفنگ ها جهت شکار ممنوع اعلام شده است.
شرایط دریافت مجوز سلاح گرم شکاری
طبق مقررات جاری در کشور جمهوری اسلامی ایران، هر فرد ایرانی پس‌از رسیدن به سن قانونی ۱۸ سال تمام و در صورت نداشتن محرومیت‌های قانونی ناشی از سوابق سوء و داشتن توانایی جسمی، می‌تواند سه قبضه سلاح شکاری ( یک قبضه ساچمه‌زنی، یک قبضه گلوله‌زنی، یک قبضه خفیف برای تمرین و ممارست و یک قبضه ساچمه‌زنی ورزشی ) از منابع مجاز خریداری و نسبت به درخواست پروانه‌حمل آن از (مدیریت اسلحه و مهمات ارتش در شهرستان محل سکونت و یا معاونت اسلحه و مهمات ارتش در تهران) اقدام نماید،
ضمن اینکه روشن‌شدن وضعیت نظام‌وظیفه برای آقایان مشمول الزامی می‌باشد. علاقه‌مندان به تهیه اسلحه شکاری می‌توانند به فروشگاه‌های مجاز اسلحه و مهمات‌فروشی در سراسر کشور که دارای پروانه کسب فعالیت در زمینه خرید و فروش سلاح و مهمات شکاری از معاونت اسلحه و مهمات ارتش جمهوری اسلامی ایران می‌باشند مراجعه و سلاح شکاری مورد علاقه خود را انتخاب و خریداری نمایند، یا اینکه از دارندگان سلاح با پروانه‌حمل معتبر که مجوز لازم برای فروش را از مرجع صدور پروانه‌حمل معاونت اسلحه و مهمات اخذ نموده باشند تهیه نمایند.
در این حالت لازم است خریدار به همراه فروشنده و با دردست داشتن سلاح و مدارک مربوطه و همچنین مدارک شناسایی معتبر (شناسنامه، کارت ملی، کارت پایان‌خدمت «متولدین ۱۳۵۵ به بعد» مربوط به فروشنده و خریدار به مدیریت اسلحه و مهمات محل صدور پروانه‌حمل یا محل سکونت فروشنده مراجعه تا مراحل انتقال سلاح برابر ضوابط و فرم‌های مربوطه انجام گیرد.
- مکان استفاده: مجوز حمل پنج ساله سلاح های شکاری فقط برای حمل سلاح مربوطه در محدوده کشور ج.ا.ا. بوده و مجوزی برای شکار نیست.
- سلاح شکاری: دارندگان سلاح های شکاری با مجوز حمل بمنظور انجام شکار بایستی حتما با در داشتن پروانه حمل پنج ساله صادر از ارتش ،سپاه و یا ناجا به یکی از ادارات سازمان حفاظت محیط زیست در استان ها و یا شهرستان ها مراجعه و پروانه شکار دریافت نمایند.
- برگ نگهداری سه ماهه سلاح: فرمی است که معمولا پس از اخذ صلاحیت امنیتی دارنده سلاح شکاری تا زمان صدور پروانه حمل پنج ساله از سوی معاونت اسلحه و مهمات ارتش صادر و به وی اجازه داده می شود سلاح خود را حداکثر تا سه ماه فقط درمنزل نگهداری نماید.
- دارنده سلاح : دارنده سلاح، اجازه حمل سلاح را در خیابان و یا مکان های عمومی تحت هیچ شرایطی نداشته و در صورت مشاهده توسط مامورین ، برخورد قانونی با دارنده سلاح و خود سلاح انجام خواهد شد.
- تمدید اعتبار: متقاضیان برای تمدید اعتبار پروانه حمل سلاح خود بایستی در تهران سه ماه زودتر و در شهرستان ها شش ماه زودتر از اتمام اعتبار پروانه حمل به اسلحه و مهمات محل سکونت خود مراجعه و اقدام به تمدید آن نمایند، در صورت عدم اقدام به موقعع برای تمدید از نظر قانون اسلحه غیر مجاز تشخیص داده شده و با فرد متخلف برخورد قانونی لازم انجام و سلاح وی نیز تعیین تکلیف خواهد شد.
- فروش سلاح شکاری: کسانی که پروانه حمل خود را به موقع تمدید ننموده و قصد فروش سلاح خود را داشته باشند ، بایستی ابتدا اعتبار پروانه حمل خود را با مراجعه به مدیریت های اسلحه و مهمات در شهرستان ها و یا معاونت اسلحه و مهمات ارتش درتهران تایید ، سپس اقدام به فروش نمایند.
- اسلحه ورزشی: افرادی که قصد تهیه اسلحه ورزشی دارند، باید حتما در استان ها به هیئت های تیراندازی استان مربوطه مراجعه تا اقدامات قانونی لازم به عمل آید.
- تعمیر سلاح شکاری: دارندگان سلاح های شکاری مجاز دارای پروانه حمل سلاح در صورت خرابی لول ، گلنگدن و کپ سلاح خود مجاز به تعمیر و یا تعویض و یا دستکاری و جوشکاری این سه قسمت از سلاح نمی باشد(چه توسط خود دارنده سلاح و یا نزد افراد فاقد تخصص و یا تعمیرگاه های سلاح ) بلکه بایستی حتما به مدیریت اسلحه و مهمات ارتش د رمحل سکونت خود مراجعه تا از آن طریق اقدامات بعدی در مورد معرفی ایشان به مبادی مربوطه ذیربط از جمله به وزارت دفاع انجام شود.
شرایط احراز صلاحیت دریافت مجوز حمل سلاح شکاری
- تأیید صلاحیت امنیتی.
- نداشتن سابقه شرارت، جنون و اختلال روانی
- نداشتن سابقه تهدید، ارعاب و انتقام‌جویی.
- نداشتن سابقه قاچاق مواد مخدر، اعتیاد به مواد مخدر، سرقت، خرید و فروش و نگهداری سلاح و مهمات غیرمجاز.
شرایط عمومی متقاضیان دریافت مجوز حمل سلاح شکاری
- طی نمودن دوره آموزش تیراندازی در اسلحه ومهمات
- اجرای آموزش برای عموم مردم هر ۱۰ سال یکبار انجام می‌شود و افرادی که کارت پایان‌خدمت سربازی دارند، تا ۱۰ سال از آموزش تیراندازی معاف هستند.
- داشتن حداقل ۱۸ سال تمام.
- ارائه کارت پایان‌خدمت یا معافیت و یا گواهی اشتغال به تحصیل در دانشگاه.
- داشتن سلامت جسمانی و روانی لازم به تشخیص پزشک.
- پروانه حمل سلاح صادره صرفاً مجوز قانونی برای حمل و نگهداری اسلحه به شمار می‌رود و به تنهایی مجوزی برای شکار نیست .
- شکارچی درصورت تمایل به شکار باید به همراه پروانه حمل ، سلاح و مدارک لازم به یکی از ادارات سازمان حفاظت محیط‌زیست مراجعه و پروانه شکار دریافت نماید.
گردآورنده: علی اکبر رضایی
آنچه دیگران می خوانند:
چند
............پیام بده قیمتشو