به گزارش تیتربرتر؛ پس از طرح ماجرای تجاوز هنرمند مشهور آیدین آغداشلو در توییتر توسط یک خبرنگار فرهنگی، این بار این ماجرا به صورت مفصل تری در نیویورک تایمز منتشر شده است.
به طوری که فرداد فرخزاد خبرنگار سابق بی بی سی فارسی که به شبکه ایران اینترنشنال رفته و مجری برنامه تیتر اول است، اوایل شهریور ماهبا سارا امت علی (خبرنگار سابق تهرانی مقیم واشنگتن) درباره ادعاهایش در مورد آزار و اذیت جنسی توسط آیدین آغداشلو مصاحبه کرده بود.
اتهام زنی به آیدین آغداشلو در روزنامه تایمز
حالا سیزده زن در مصاحبه با روزنامه نیویورک تایمز آیدین آغداشلو را به سوء رفتار جنسی متهم کردند.
اکثراً از شاگردان قدیمی و برخی از روزنامه‌نگاران فعال در حوزه‌ی فرهنگ و هنر هستند.
طبق نوشته شایان نیوز؛ بر این اساس روزنامه نیویورک تایمز تعدادی از شاگردان قدیمی این هنرمند را پیدا و با آن‌ها مصاحبه کرد. این اقدام پس از اظهارات سارا امت‌علی، خبرنگار ایرانی ساکن آمریکا، در یک پست توییتری در روز ۲۲ اوت مبنی بر تعرض جنسی آقای آغداشلو به او در یک دیدار کاری برای مصاحبه در سال ۲۰۰۶، صورت گرفت.
خانم امت‌علی در آن پست نوشت که آغداشلو با عبایی جلو باز که زیرش برهنه بود به استقبال او آمد، به زور او را بوسید و بدنش را به او مالید. اظهارات او کاتالیزوری برای دیگر زنان شد.
در مصاحبه‌های تلفنی، ۴۵ نفر، از جمله شاگردان سابق، یک دستیار قدیمی، گالری‌داران، بازیگران، یک دلال آثار هنری در تهران و خبرنگاران فعال در حوزه‌ی فرهنگ و هنر در ایران گفتند که در مجامع هنری همه از رفتار‌های آقای آغداشلو با شاگردان دختر و جوان باخبر بودند.
سیزده نفرشان گفتند که قربانی او بودند، که یکی از آن‌ها در آن زمان تنها ۱۳ سال داشت. در هر سیزده مورد هم یکی از اعضای خانواده، دوست یا همکار در مصاحبه‌های جداگانه گفتند که در جریان این مواجهه بوده‌اند. اکثر زنان همدیگر را نمی‌شناختند و در دهه‌های مختلف شاگرد آقای آغداشلو بودند.
نوزده نفر او را «هاروی واینستین ایران» توصیف کرده و گفتند که پیشرفت یا نابودی حرفهای این زنان به میزان پذیرش آن‌ها نسبت به پیشنهاد‌های آقای آغداشلو بستگی داشته است.
یکی از شاگردان سابق او گفت که آقای آغداشلو در قبال هم‌خوابگی با او تابلویی به ارزش ۱۰۰ هزار دلار (معادل قیمت یک آپارتمان کوچک در تهران) به او پیشنهاد داده است. شاگردی دیگر گفت وقتی پیشنهاد آقای آغداشلو را رد می‌کند، او تلافی کرده و به گالری‌ها می‌گوید که کار‌های او را قبول نکنند، امری که به حرفه‌اش لطمه جدی وارد کرد.
سولماز اژدری، ۳۲ ساله، از شاگردان نقاشی آقای آغداشلو گفت، «آوازه‌ی آقای آغداشلو در دنیای هنر رازی آشکار بود اما کسی اقدامی در این مورد نمی‌کرد.» او گفت در سال ۲۰۰۷ در یکی از کلاس‌های طراحی مدادش می‌افتد روی زمین و خم می‌شود آن را بردارد که می‌بیند دست آقای آغداشلو میان پا‌های یکی از شاگردان دختر است.
برخی از مصاحبه‌شوندگان درخواست کردند که تنها نام کوچکشان قید شود، امری که حساسیت موضوع در جامعه‌ی محافظه‌کار ایران و ترس آن‌ها را از آقای آغداشلو بازتاب می‌دهد.
«معلوم نبود چه بلایی سر خودم یا شغلم می‌آورد.»
مریم، عکاس هنری ۴۹ ساله، گفت که در سال ۲۰۱۰ به آتلیه‌ی آقای آغداشلو رفت تا برای گالری‌ای که در آن مشغول به کار بود دو نقاشی از او بگیرد.
مریم گفت که آقای آغداشلو به اصرار نقاشی‌های زنان لخت خود را به او نشان داده، بعد به زور او را بوسیده و سعی کرده لباس‌هایش را پاره کند. مریم گفت که با فریاد او، آقای آغداشلو با دست جلوی دهانش را گرفت. مریم او را هل می‌دهد و می‌گوید «خجالت نمی‌کشی؟!» و فرار می‌کند.
مریم گفت بعد از آن ماجرا از کارش استعفا می‌دهد و به توصیه‌ی مادرش حرفی در این مورد به کسی نمی‌زند و با پلیس هم تماس نمی‌گیرد. مریم گفت، «اگر به کسی چیزی می‌گفتم یا شکایتی علیه او می‌کردم معلوم نبود چه بلایی سر خودم یا شغلم می‌آورد.»
به گفته شاگردان سابق آقای آغداشلو، وی در کلاس‌ها از زنان می‌خواسته در حین بررسی کار‌هایشان روی پایش بنشینند، بدنشان را می‌مالیده، حرفهای شنیع می‌زده و با جزییات از شیفتگی‌اش نسبت به دختر‌های نوجوان می‌گفته است.
مهرناز، ۵۴ ساله، گفت او را مجبور کرد روی پایش بنشیند و ران‌هایش را نوازش کرد. آتی، ۳۰ ساله، گفت او را در دفتر کارش قفل کرد و به زور بوسید. زنی دیگر گفت که او را می‌مالید و می‌پرسید لباس زیرت چه رنگی است؟
آفرین، معلمی در تهران، گفت که او ۳۰ سال قبل، در سن ۱۳ سالگی، بار‌ها مورد تعرض جنسی آقای آغداشلو قرار گرفته بوده. به گفته او، آقای آغداشلو هنگام آموزش تکنیک‌های نقاشی آلتش را به بدن او می‌چسبانده و ران‌هایش را می‌مالیده. آفرین گفت که آن زمان ترسید به پدر و مادرش حرفی بزند و هنوز از خیابانی که کلاس‌های آقای آغداشلو در آن برگزار می‌شد رد نمی‌شود.
آفرین گفت، «رو شدن دست مردی که به این همه زن و دختر آزار جنسی رسانده، خیالم را راحت کرد.»
واکنش آیدین آغداشلو به اتهامات تعرض جنسی
آیدین آغداشلو درخواست مصاحبه را رد کرد و با قاطعیت هر گونه عمل خلاف را انکار نمود. به گفته وکیل ایشان، وی حتی از یکی از مدعیان به اتهام افترا شکایت کرده است.
آقای آغداشلو در بیانیه‌ای کتبی برای روزنامه نیویورک تایمز خود را هنرمندی مستقل توصیف کرد که سابقه‌ی کاری‌اش کاملاً مبتنی بر دستاورد‌های خلاقانه اش بوده است.
آیدین آغداشلو در نامه به نیویورک تایمز نوشت: «اتهامات تعرض جنسی مطرح شده علیه من پر از اشتباهات فاحش، اظهارات نادرست و ساختگی است. صراحتاً می‌گویم که من همیشه سعی کرده‌ام با مردم با احترام و شرافت رفتار کنم و به کسی تعرض نکرده، به کسی آزار نرسانده‌ام و از کسی سوءاستفاده نکرده‌ام.»
او در ادامه نوشت: «من انسان بی‌عیبی نیستم» و اگر رفتارم باعث آزار و یا رنجش کسی شده، «عمیقاً عذر‌خواهی می‌کنم.»
مطالب مرتبط:
آیدین آغداشلو کیست؟
آیدین آغداشلو، فرزند محمد بیک آغداشلو (حاجی اوف) و ناهید نخجوان، در سال ۱۳۱۹ خورشیدی در محلهٔ آفخرای شهر رشت به دنیا آمد.
پدرش از مهاجران قفقازی و عضو حزب مساوات قفقاز بود و خاندان وی نیز نام خانوادگی خود را از نام شهر کوچک آغداش گرفته‌اند. مادرش نوه بهمن میرزا پسر عباس میرزا بود. پدر آغداشلو با دیدن استعداد وی در نقاشی او را برای نخستین بار پیش حبیب محمدی، نقاش اهل رشت و معلم نقاشی برد.
وی ۱۱ ساله بود که پدرش را از دست داد، پس از آن به همراه مادرش به تهران رفت و در سال ۱۳۳۲ وارد دبیرستان جم در محله قلهک شد. در آنجا در کلاس‌های نقاشی موسیو بازیل نام نوشت. در شانزده سالگی به کار و فراگیری طراحی گرافیک در مؤسسه تبلیغاتی «آشنا» با حقوق ماهی سیصد تومان پرداخت و چندی سپس‌تر در بخش تبلیغاتی روزنامه اطلاعات مشغول به کار شد.
آغداشلو در ۱۹ سالگی پس از شرکت در کنکور به دانشکده هنرهای زیبا در دانشگاه تهران رفت؛ اما در سال ۱۳۴۶، از ادامه تحصیل بازماند. چندی پس از آن نخستین نقد هنریش را در مجله اندیشه و هنر – به سردبیری ناصر وثوقی – منتشر کرد.
او همچنین با نام مستعار «فرامرز خبیری» به نقد شعر شاعران معاصری چون احمدرضا احمدی، احمد شاملو، اخوان ثالث، و محمدعلی سپانلو پرداخت.
آغداشلو در سال ۱۳۵۴ خورشیدی نخستین نمایشگاه خود را در انجمن ایران و آمریکا در تهران برگزار کرد. نقاشی‌های به نمایش درآمده اغلب از اشیای معلق، آدمک‌ها، و چند اثر مربوط به رنسانس بود. از سال ۱۳۵۲ تا ۱۳۵۷، او در هنرستان هنرهای زیبای پسران و دانشکده هنرهای تزئینی تهران به آموزش می‌پرداخت.
او سپس مجموعه‌ای از کتاب‌ها و نسخه‌های خطی خود را که شامل ۱۴۰ کتاب و قطعه از سده‌های چهارم تا چهاردهم هجری می‌شدند در موزه نگارستان به نمایش گذاشت و همه مجموعه خود را به آن موزه فروخت.آغداشلو برای مدت کوتاهی نخستین رئیس موزه هنرهای معاصر تهران در آغاز گشایش آن بود.
آغداشلو سال ۱۳۵۱ با شهره وزیری‌تبار هنرپیشه تئاتر و سینما که با نام هنری شهره آغداشلو شناخته شده ازدواج کرد. ازدواج آن‌ها تا سال ۱۳۵۹ پایید، تا آن که از هم جدا شدند و شهره از ایران رفت. آیدین دوباره در سال ۱۳۶۰ با فیروزه اطهاری (دانش‌آموخته معماری) که از دانشجویان خودش بود، ازدواج کرد و صاحب یک پسر و یک دختر به نام‌های تکین (۱۳۶۱) و تارا (۱۳۶۶) شد.
آیدین آغداشلو، در مراسمی که روز سه شنبه ۲۲ دی ماه ۱۳۹۴ در سفارت فرانسه در ایران برگزار شد نشان هنر و ادب شوالیه فرانسه را دریافت کرد.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
آنچه دیگران می خوانند:
