به گزارش تیتربرتر؛ در روزهای اخیر بار دیگر التهاب در بازار ارز شدت گرفته است، ارقامی نظیر دلار 20هزارتومانی و همچنین درهم 5400تومانی بسیاری از ناظران و فعالان کسب‌وکارهای مرتبط با تجارت خارجی را نگران کرده است.
رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به این التهابات تأکید کرده است قرار نیست از مسیر تزریق ارزی ثبات در بازار ارز کشور ایجاد شود و این موضوع عملاً تله آمریکا برای نظام ارزی کشور است.
به‌گفته همتی عمق بازار ارز فیزیکی یا اسکناس با ارزش معاملات 4 میلیون دلار نسبت به بازار نیما با ارزش روزانه معاملات 120 میلیون دلاری بسیار محدود است.
نقش صادرکنندگان در نوسانات ارزی
اما این تمام ماجرا نیست، هم‌اکنون بازار ارز در نیما به 2 شکل مختلف دنبال می‌شود، ارز صادرکنندگان بزرگ مانند پتروشیمی‌ها که عملاً با یک نرخ شبه‌دستوری در سامانه عرضه می‌شود و عملاً در اختیار تمام متقاضیان قرار نمی‌گیرد. حالت دوم ارز صادراتی سایر صادرکنندگان است که عملاً در یک بازار دوم عرضه می‌شود، در این بازار عرضه و تقاضا تعیین‌کننده نرخ است و عملاً فروش ارز صادراتی در این بازار با نرخ بسیار نزدیک به بازار آزاد انجام می‌شود.
پیگیریها از سوی فعالان اقتصادی حاضر در سامانه نیما نشان می‌دهد در روزهای اخیر و با نزدیک شدن به موعد 31 تیر ماه یعنی زمان نهایی تسویه حساب ارزی صادرکنندگان، فروش پروانه‌های صادراتی بدون فروش واقعی ارز صادراتی شدت گرفته است.
به‌عبارت دیگر با انجام این فرایند عملاً تسویه ارزی صادرکنندگان انجام می‌شود و یک منشأ برای واردات در اختیار اشخاص واردکننده قرار می‌گیرد. اما باید توجه داشت از آنجا که بعضاً کوتاژ یا پروانه صادراتی بین صادرکننده و واردکننده معاوضه می‌شود هیچ تبادل ارزی انجام نمی‌شود و وارد کننده مجبور است از بازار آزاد اقدام به تأمین ارزی کند که مجوز واردات آن را از طریق پروانه شخص صادرکننده کسب کرده است.
این موضوع عملاً به یک تله جدی برای بانک مرکزی و واردکنندگان تبدیل شده است. توجه داشته باشید که در شرایط التهاب ارزی واردکننده در وهله اول به‌دنبال ارز واقعی صادرکننده و در وهله بعدی به‌دنبال تبدیل ریال دراختیار به کالا می‌باشد.
بیشتر بخوانید: راه اصلی کنترل دلار در سال 99
به‌عبارت ساده‌تر با توجه به شرایط تورمی واردکننده مانند همه سرمایه گذاران ترجیح می‌دهد به‌جای ریال کالا در اختیار داشته باشد به این ترتیب واردکنندگان رفته رفته زیر بار خرید پروانه‌های صادراتی می‌روند و ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه می‌کنند. این موضوع از دو جنبه به بازار ارز آسیب وارد می‌کند؛ اول اینکه ارز صادرکنندگان در زمان مناسب و تعیین‌شده به کشور بازنمی‌گردد و دومین نکته این است که تقاضا برای خرید ارز (به‌صورت ناخواسته و تحمیلی از سوی واردکنندگان) از بازار آزاد افزایش می‌یابد که این موضوع به افزایش بیشتر قیمت دامن می‌زند.
در نهایت باید به این نکته توجه داشت که مشکل جدی در خصوص بازگشت ارز شرکتهای بزرگ پتروشیمی و... وجود ندارد اما با توجه به امکان معامله کوتاژ یا پروانه صادراتی در بازار ثانویه ایجادشده امکان ایجاد فشار مضاعف و تقاضای مازاد به بازار آزاد ارز ایجاد شده است. در نهایت این سؤال مطرح است: بازگشت ارز با نرخ دستوری 16 یا 17 هزار تومان برای یک صادرکننده رقم دست‌پایینی محسوب می‌شود؟ اگر این قیمت رقم مناسبی است بانک مرکزی می‌تواند تغییرات لازم را در بازار مذکور اعمال کند.
چرایی نوسانات ارزی از زبان همتی
عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در حاشیه نشست با کمیسیون اقتصادی مجلس درباره بازار ارز، اظهار داشت: امیدواریم با روحیه خوب اعضای کمیسیون اقتصادی، مسائل پولی و ارزی و بانکی را در آینده با قوت بیشتری پیگیری کنیم.
وی با بیان اینکه در این جلسه، گزارشی از وضعیت بازار ارز به نمایندگان کمیسیون ارائه دادم، گفت: ضمن اینکه توضیحاتی درباره ورود و خروج ارز از کشور و نحوه تأمین مالی تجارت خارجی و نحوه مدیریت بازار ارز ارائه کردم.
رئیس کل بانک مرکزی در تشریح چرایی نوسانات ارزی تصریح کرد: بعد از عید و بخاطر اتفاقات کرونا و محدودیت های مرزی و کاهش درآمدها، نقصان در عرضه نسبت به تقاضا رخ داد که موجب نوسانات کوتاه مدتی شد البته من مطمئن هستم این نوسانات مرتفع خواهد شد.
بیشتر بخوانید: تاثیر دلار 20 هزار تومانی بر بورس
همتی با تأکید براینکه بانک مرکزی بازار را مدیریت می کند، تصریح کرد: بانک مرکزی در بازار حضور دارد؛ این موضوعات در کمیسیون اقتصادی مجلس نیز مطرح شد و انشالله با پشتیبانی این کمیسیون و اقداماتی که در بازار ارز انجام میدهیم، به شرایط فعلی فائق خواهیم شد.
وی افزود: من مطمئن هستم علی رغم تشدید فشار حداکثری دشمنان و با توجه به اقداماتی که علیه جمهوری اسلامی انجام میدهند همانطور که در 2 سال قبل محکم و با اقتدار کشور و اقتصاد را اداره کردیم، در هفته ها و ماه های آینده نیز همین کار را خواهیم کرد؛ مردم مطمئن باشند تعادل برقرار خواهد شد ضمن اینکه برای رونق تولید نیز تمام امکانات پولی و ارزی را به کار می گیریم تا رفاه مردم را تأمین کنیم.
احتمال کاهش تقاضا برای دلار
استراتژیست ارشد ارزی دویچه بانک از احتمال تضعیف دلار در برابر رقبای جهانی خود خبر داد.
سمیر گوئل- استراتژیست ارشد دویچه بانک در امور ارزهای آسیایی با اشاره به احتمال شیوع موج دوم کرونا در آمریکا گفت: سوال بزرگی که سرمایه گذاران در حال حاضر ممکن است داشته باشند این است که آیا دلار در شرایط کنونی باز هم یک ارز امن محسوب می شود یا خیر؟
آن طور که داده های دانشگاه جان هاپکینز نشان می دهد بین روزهای جمعه و شنبه بیش از ۳۰ مورد ابتلای جدید به کووید-۱۹ در آمریکا گزارش شده است که از ابتدای ماه می تاکنون بی سابقه بوده است.
دلار در ماه ژوئن صعود بسیاری خوبی در برابر بسیاری از ارزهای دیگر داشته و شاخص دلار بارها به محدوده بالای ۹۷ واحد رسیده است. گوئل با اشاره به اینکه در هفته های اخیر شاهد افزایش محسوس تقاضا برای دلار بوده ایم افزود: به نظر می رسد این تقاضای ناشی از شرایط اضطراری در حال محو شدن باشد.
گوئل هم چنین در رابطه با چشم انداز پیش روی یوان نیز گفت: شرایط بنیادین برای یوان در حال حاضر مطلوب است. نرخ برابری دلار این ماه به بالای محدوده مقاومتی ۷.۱ نیز رسید اما نتوانست خیلی پایداری کند و مجددا از این کانال عقب نشست. روند بازگشایی بخش های مختلف اقتصادی در چین زودتر از بسیاری از کشورهای دیگر آغاز شده و این مساله برای یوان خبر خوبی است.
روابط بین آمریکا و چین در بسیاری از جبهه ها متشنج شده است: از جنگ تجاری و اختلاف بر سر تعرفه ها تا دعوا بر سر تصاحب تکنولوژی های روز و حتی اختلاف نظر بر سر منشا شیوع ویروس کرونا در جهان. کوئل هم چنین با اشاره به اینکه بانک مرکزی آمریکا از بسیاری از ابزارهای در اختیار خود استفاده کرده است افزود: فکر می کنم برای فدرال رزرو پنجره های کمی باقی مانده است در حال که بانک مرکزی چین هنوز فضای مانور بیشتری برای اقدامات حمایتی و محرک دارد.
گردآورنده: الهام خلیلی خو
