به گزارش تیتربرتر؛ ویتامین K، یک ویتامین محلول در چربی، نقشی مهم در حفظ سلامت استخوان و قلب ایفا می کند. اصطلاح ویتامین K به خانواده ای از ترکیبات با ساختار شیمیایی مشترک 2-متیل-1، 4-نفتوکینون ارجاع می شود. این ترکیبات شامل فیلوکینون (ویتامین K1) و یک سری مناکینون ها (ویتامین K2) می شوند.

نشانه های کمبود ویتامین K

کمبود ویتامین K می تواند به اختلال در لخته شدن خون، خونریزی افزایش یافته و پوکی استخوان منجر شود. برخی از نشانه های کمبود این ویتامین شامل کبودی آسان، ترشح از بینی یا لثه، دوره های قاعدگی سنگین، خونریزی دستگاه گوارش، خون در ادرار و خونریزی بیش از حد از جای زخم، سوراخ ها، تزریق ها یا برش های جراحی می شوند.

افراد مبتلا به سوء تغذیه مزمن، معتاد به الکل یا بیماری هایی که از جذب ویتامین ها از مواد غذایی جلوگیری می کنند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کمبود ویتامین K قرار دارند.

چه میزان ویتامین K نیاز دارید؟

موسسه ملی سلامت آمریکا جدول زیر را برای مصرف روزانه ویتامین K بر مبنای میکروگرم و بر اساس سن و جنسیت ارائه کرده است. بیماری های مشخص ممکن است موجب تغییر در این مقادیر شوند.

ویتامین K نیاز بدن است

برای دریافت ویتامین K همواره می توانید مصرف مکمل ها را پس از مشورت با پزشک مد نظر قرار دهید. با این وجود، منابع طبیعی بسیاری نیز برای این ویتامین در دسترس هستند.

سبزیجات برگدار و سبزیجات چلیپایی دو نمونه از بهترین منابع برای ویتامین K محسوب می شوند. از آن جمله می توان به کلم کیل، برگ کولارد، اسفناج، برگ شلغم، برگ چغندر سوئیسی، جوانه های بروکسل، گل کلم، جعفری، بروکلی، مارچوبه و کاهو اشاره کرد.

از دیگر منابع غذایی برای این ویتامین می توان ناتو (سویای تخمیر شده)، آلو، خیار، جگر گاو، چای سبز، سبزیجات دریایی، ماهی، تخم مرغ، ریحان خشک شده، سبوس گندم، و فرآورده های لبنی تخمیر شده مانند ماست و پنیر را مد نظر قرار داد.

بیشتربخوانید: آیا ویروس کرونا قوی تر شده است؟

تنظیم لخته شدن خون با مصرف ویتامین k

یکی از عملکردهای اولیه ویتامین K تنظیم لخته شدن خون محسوب می شود، که نیازمند مجموعه ای خاص از مولکول ها است که به طور مداوم در جریان خون گردش می کنند.

همچنین، ویتامین K به انتقال کلسیم در سراسر بدن کمک می کند، که برای تنظیم لخته شدن خون مورد نیاز است.

به طور همزمان، ویتامین K به بهبود اختلالات خونی به نام سندرم میلودیسپلاستیک کمک می کند. همچنین، این ویتامین برای معکوس کردن آثار داروهای رقیق کننده خون هنگامی که بیش از اندازه مصرف می شوند، کاربرد دارد. افزون بر این، ویتامین K در پیشگیری از مشکلات لخته شدن خون در نوزادان نقش دارد.

بهبود سلامت استخوان با مصرف ویتامین k

ویتامین K نقش مهمی در بهبود سلامت استخوان و کاهش خطر شکستگی آن ایفا می کند. دریافت ویتامین K به طور ویژه برای بانوان یائسه که در معرض خطر پوسیدگی استخوان قرار دارند، مهم است.

بدن به ویتامین K برای استفاده از کلسیم در استخوان سازی نیاز دارد. مقدار کافی از ویتامین K، به ویژه ویتامین K2، برای استئوکلسین فعال، پروتئینی که در خون گردش می کند و یون های کلسیم را به ماتریس استخوان پیوند می دهد و از این رو، استخوان را قوی‌تر می سازد، نیاز است.

افرادی که دارای مقادیر کافی از ویتامین K هستند، تراکم استخوانی بیشتری دارند، در شرایطی که سطوح پایین این ویتامین با پوکی استخوان پیوند خورده است.

پشتیبانی از سلامت قلب با مصرف ویتامین k

ویتامین K برای سلامت قلب یک ماده مغذی خوب محسوب می شود. این ویتامین به واسطه جلوگیری از ساخت مواد معدنی در شریان ها به کاهش فشار خون کمک می کند. این شرایط به قلب اجازه می دهد آزادانه خون را به سراسر بدن پمپ کند.

ویتامین K به کاهش التهاب و محافظت از سلول های موجود در رگ های خونی، هم سرخرگ ها و هم سیاه رگ ها، کمک می کند. این شرایط به نوبه خود احتمال ایست قلبی یا حملات قلبی را کاهش می دهد.

تاثیر ویتامین k بر محافظ دربرابر کرونا

 محققان با بررسی بیماران مبتلا به ویروس جدید کرونا در هلند دریافتند شدت و پیامدهای منفی ویروس کرونا با کمبود ویتامین K مرتبط است.
کووید ۱۹ باعث ایجاد لخته خون و آسیب به فیبرهای ارتجاعی ریه می‌شود. از طرفی ویتامین K کلید تولید پروتئین‌های ضد انعقاد خون است و به همین دلیل نقش مهمی در حفاظت از ریه دارد.

محققان به افراد توصیه می‌کنند که با رژیم غذایی سالم مقادیر کافی ویتامین K را در اختیار بدن قرار دهند و در صورت کمبود این ویتامین و پس از مشورت با پزشک، از مکمل استفاده کنند. این ویتامین حتی اگر در مقابل کووید ۱۹ نقش محافظتی نداشته باشد، برای بهبود عملکرد و سلامت رگ‌های خونی، استخوان‌ها و عملکرد ریه مفید است.

سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج، کلم کالی و بروکلی و برخی محصولات لبنی منابع غنی ویتامین K محسوب می‌شوند. یک لیوان اسفناج خام، ۱۴۵ میکروگرم ویتامین K۱ به بدن می‌رساند که معادل ۱۸۱ درصد از نیاز روزانه یک فرد بالغ است.

همچنین یک لیوان کلم کالی ۱۱۳ میکروگرم یا ۱۱۴ درصد و یک لیوان بروکلی خرد و پخته شده ۱۱۰ میکروگرم معادل ۱۳۸ درصد از نیاز روزانه را تامین می‌کند.

کلم‌کالی یک سبزی سبز برگدار از همان خانواده‌ی کلم وحشی است که گل کلم، بروکلی، و کولارد هم جزو آن‌ هستند.

محققان احتمال می‌دهند رژیم غذایی نقش مهمی در مبارزه با ویروس جدید کرونا دارد.

منابع حاوی ویتامین کا

کاهو سرشار از ویتامین کا است.

نیمی از ویتامین کا مورد نیاز بدن توسط باکتری‌ها در روده خود انسان ساخته می‌شود. علاوه بر آن مواد غذایی شامل جعفری، کلم، اسفناج، گل کلم، زرده تخم مرغ، کاهو، چای سبز، گوجه فرنگی، مارچوبه، کرفس، لوبیا سبز، شاهی، شلغم، روغن سویا، روغن کبد ماهی و برگ سبز و نخودسبز پخته‌است. همچنین در شیر، گوشت و میوه جات به مقدار کم وجود دارد. میزان نیاز روزانه انسان به این ویتامین در مردان ۸۰ میکروگرم و در زنان ۶۵ میکروگرم است. مقداری از این ویتامین در کبد ذخیره می‌شود که جوابگوی نیاز یک هفته بدن انسان می‌باشد. خوردن سبزی‌های پربرگ و تیره برگ برای دریافت این ویتامین سودمند است. همچنین چون این ویتامین محلول در چربی است، خوردن سس با سالاد باعث افزایش جذب این ویتامین می‌شود.

البته افرادی که از داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین که بیشتر برای بیماران قلبی - عروقی تجویز می‌شود، استفاده می‌کنند، مصرف زیاد غذاهای حاوی ویتامین کا می‌تواند تداخل ایجاد کند؛ بنابراین در این گونه افراد، مصرف غذاهای حاوی ویتامین کا باید متعادل و کم باشد و با مشورت پزشک معالج، میزان آن‌ها مشخص گردد.

گردآورنده: علی اکبر رضایی