تیتربرتر؛ بدون شک در طول زندگی با این شرایط حتماً برخورد کرده ایم.
علل اصلی اسهال

اِسهال وضعیتی است که در آن فرد بیمار دست کم سه بار در روز دفع مدفوع روان یا مایع دارد. این حالت میتواند چند روز به طول بینجامد و موجب کم آبی بدن میشود که در پی از دست دادن مایعات رخ میدهد. نشانههای کم آبی معمولاً با از بین رفتن کشش طبیعی پوست و تغییر در شخصیت آغاز میشود. این وضعیت میتواند پیشروی کند و در حالات حادتر منجر به کاهش ادرار، رنگپریدگی، ضربان سریع قلب، و کاهش در پاسخگویی شود. ولی مدفوع روان اما بدون آب در کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند میتواند طبیعی باشد.
علائم اسهال
اصلیترین علت اسهال، عفونت رودهها است. عفونت روده ممکن است در پی این شرایط به وجود بیاید: ویروس، باکتری، انگل یا وضعیتی که به عنوان اسهال و استفراغ شناخته میشود. این آلودگیها معمولاً از طریق غذا یا آبی حاصل میشوند که آلوده به مدفوع شدهاند یا مستقیماً از فردی منتقل میشوند که به این بیماری آلوده شدهاست.
عفونت ویروسی؛
عفونت باکتریایی؛
مسمومیت غذایی؛
آنتی بیوتیکی که اخیرا استفاده شده باشد؛
آب آلوده به عامل عفونی.
حساسیت به برخی مواد غذایی
عوارض مصرف برخی داروها
بیماری های روده مثل کرون
پرتودرمانی
پرکاری تیروئید
سندروم روده ی تحریک پذیر IBS
برخی از سرطان ها
دیابت
دویدن زیاد
مصرف مشروبات الکلی
مصرف بیش از اندازه ی ملین ها
سوء جذب
استرس
انواع اسهال
1- اسهال آبکی کوتاه مدت
2- اسهال خونی کوتاه مدت
3- و اگر به مدت بیش از دو هفته ادامه یابد، به عنوان اسهال پایدار شناخته میشود.
اسهال آبکی کوتاه مدت میتواند در پی آلودگی به وبا باشد. اسهال خونی کوتاه مدت وضعیتی است که به عنوان دیسانتری هم شناخته میشود.شماری از عوامل غیر عفونی نیز ممکن است منجر به اسهال بشوند. این عوامل شامل این موارد هستند: پرکاری تیروئید، عدم تحمل لاکتوز، بیماریهای التهابی روده، مصرف برخی داروها، سندروم روده تحریکپذیر و یک سری عوامل دیگر.در بیشتر موارد، برای شناخت عامل اصلی به کشت مدفوع نیازی نیست.
همچنین انواع دیگری دارد:
اسهال اسمزی: در مواردی به وجود می آید که وجود ماده ای درون روده ها باعث کشیده شدن آب بدن به طرف آن می شود. مثل مصرف آدامس ها و آبنبات های رژیمی.
اسهال اگزوداتیو :در شرایطی به وجود می آید که به دلیل وجود بیماری های زمینه ای مانند کرون روده یا کولیت اولسراتیو، اسهال آغشته به خون و چرک می باشد.
اسهال ترشحی: تحت شرایطی به وجود می آید که بدن آب را به صورت پیش بینی نشده و غیرطبیعی به روده ها وارد می کند. عفونت ها، مصرف برخی داروها و بسیاری موارد دیگر می تواند زمینه ی آن را ایجاد نماید.
راههای پیشگیری از اسهال
می توان راههای پیشگیری آن را از اسهال عفونی شامل این موارد است: رعایت بهداشت، آب آشامیدنی پاک، و شستن دستها. شیردهی به مدت حداقل شش ماه نیز پیشنهاد میشود، چرا که به عنوان واکسیناسیون روتاویروس عمل میکند. محلول سرم خوراکی (ORS) که همان آب آشامیدنی به همراه مقدار متعادلی از نمک و شکر است نوعی درمان است که معمولاً در پیش گرفته میشود. قرصهای روی نیز پیشنهاد میشوند.
تخمین زده میشود که این درمانها حدود ۵۰ میلیون کودک را طی ۲۵ سال اخیر نجات داده باشد وقتی که افراد دچار اسهال میشوند، پیشنهاد میشود که به خوردن غذای سالم ادامه دهند و کودکان نیز به خوردن شیر مادر اگر ORSهای تجاری در دسترس نباشد، محلولهای خانگی نیز میتوانند استفاده شوند.در کسانی که به صورت شدید آب از دست دادهاند، تزریق وریدی نیز ممکن است ضروری باشند. اما بیشتر موارد را میتوان به خوبی با مایعات دهانی برطرف کرد. آنتیبیوتیکها نیز ممکن است در موارد اندکی پیشنهاد شوند که البته به ندرت استفاده میشود.
آنتی بیوتیک ممکن است برای این افراد تجویز شود: کسانی که اسهال خونی و تب بالایی دارند، کسانی که به اسهال پس از مسافرت دچار شدهاند، و کسانی که در مدفوعشان باکتریها یا انگلهای خاصی رشد میکند لوپرامید ممکن است دفعات اجابت مزاج را کاهش دهد اما برای کسانی که به نوع حاد بیماری دچارند توصیه نمیشود.
داروی درمان اسهال

درمان خانگی
چای بابونه
گیاه بابونه به علت خواص ضد اسپاسم یکی از بهترین روش های درمان خانگی است. نوشیدن دمنوش بابونه می تواند به کاهش التهابات روده کمک کند و برای درمان این بیماری یکی از موثرترین روش هاست. ۱ قاشق چایخوری برگ بابونه را با ۱ قاشق چایخوری برگ نعناع خشک در ۱ فنجان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه قرار دهید و سپس میل کنید. برای درمان می توانید چند فنجان از این دمنوش گیاهی را در طول روز میل نمایید.
کره ی بادام زمینی
اگر به کره ی بادام زمینی حساسیت ندارید مصرف آن همراه با کمی نان تست می تواند برای درمان بسیار موثر باشد. شما می توانید در مواقعی که به این بیماری مبتلا هستید از این روش به عنوان صبحانه یا میان وعده استفاده کنید.
سرکه سیب
یکی از موثرترین درمان های خانگی، مصرف سرکه ی سیب است. برای درمان، ۱ قاشق غذاخوری سرکه ی سیب را با ۱ لیوان آب ترکیب کرده و میل کنید. سرکه ی سیب میتواند بسیاری از عفونت های روده ی شما را از بین ببرد و به درمان این بیماری کمک کند.
ماست
ماست از موثرترین درمان های خانگی شناخته شده برای اسهال است. خوردن ۲ کاسه ماست در شرایطی که به این بیماری مبتلا شده اید می تواند برای درمان سریع آن بسیار موثر باشد. برای تاثیر بیشتر می توانید موز و یا کته را به ماست اضافه کنید.
موز
موز حاوی مقادیر فراوانی پکتین است. پکتین نوعی فیبر محلول در آب است که می تواند برای درمان بسیار مفید باشد. همچنین موز دارای مقادیر فراوانی پتاسیم است که می تواند شرایط الکترولیتی بدن شما را در مواقع ابتلا به این بیماری تنظیم کند. در زمانی که به اسهال مبتلا هستید روزانه چند عدد موز رسیده میل کنید تا بیماری شما کاهش یابد.
شیرسویا
از آنجایی مصرف محصولات لبنی مثل شیر میتواند به شدیدتر شدن آن کمک کند و هضم آن به شدت دشوار می گردد. بهترین جایگزین ممکن در چنین شرایطی شیر سویا می باشد که هم هضم آن به مراتب آسان تر است و هم میتواند به جبران کم آبی بدن شما کمک کند.
آلوئه ورا
آلوئه ورا می تواند سیستم ایمنی بدن شما را افزایش دهد و در مواقعی که به اسهال مبتلا شده اید دستگاه گوارش شما را تقویت نماید. برای درمان می توانید روزانه ۳ فنجان آب طبیعی آلوئه ورا بنوشید.
دستان خود را تمیز نگه دارید
اولین توصیه برای درمان اسهال تمیز نگه داشتن دستها است. شایعترین علت اسهال حاد عفونتهای میکروبی است از جمله عفونتهای ویروسی، باکتریایی یا انگلی. عفونتها معمولاً از طریق دستان آلوده به بدن منتقل میشوند بنابراین شستن دستها با آب و صابون سادهترین راه برای پیشگیری از اسهال است.
• قبل از غذا خوردن و بعد از استفاده از دستشویی دستهای خود را بشویید. علاوه بر این بعد از عوض کردن پوشک بچه، بازی کردن با حیوانات خانگی و تماس با پول هم دستان خود را بشویید.
• حداقل به مدت ۲۰ ثانیه دستان خود را با صابون بشویید قبل از آنکه با آب آن را کاملاً آبکشی کنید و یادتان باشد زیر ناخنها را هم بشویید.
• دستان خود را خیلی با مواد ضد باکتری الکلی نشویید چون این کار مقاومت باکتریایی ایجاد میکند.
مطالب مرتبط:
سبزیجات و میوهها را آبکشی کنید
یکی دیگر از کارهای واجبی که برای جلوگیری از اسهال باید انجام داد شستن میوهها و سبزیجات است. سطوح سبزیجات و میوهها معمولاً با ترکیبی از خاک و کرمهای انگلی پوشیده شده است. بنابراین ضروری است میوهها و سبزیجات را قبل از مصرف یا فرآوری به دقت شست.
سبزیجات و میوهها را به مدت ۳۰ دقیقه در آب گرم فرو ببرید و بعد با یک مسواک تمیز و مقداری نمک سطح آنها را بشویید و بعد آبکشی کنید.
ضد عفونیکنندههای طبیعی مانند سرکه سفید، ید رقیق شده، اسید سیتریک، آب لیموی تازه و آبنمک برای شستن سبزیجات مناسب هستند.
آب بهداشتی بنوشید
آب شیر با اینکه ممکن است بیطعم به نظر بیایید اما در کشورهای توسعه یافته برای جلوگیری از انتقال عوامل بیماریزا از طریق آب به اکثر منابع آبی کلر و دیگر مواد شیمیایی اضافه میکنند.
اما آب بهداشتی در برخی کشورها برای همه در دسترس نیست. بنابراین هنگام سفر به این کشورها از نوشیدن آب شیر، تکههای یخ یا مسواک زدن با آب شیر پرهیز کنید. بهجای آن از بطریهای آبی که در مغازهها فروخته میشود استفاده کنید.
در نواحی روستایی هنگام استفاده از آب چاه دقت کنید. آب چاه ممکن است توسط فضولات حیوانی و انسانی آلوده شده باشد.
اگر از کیفیت آب شیر در منزل خودتان راضی نیستید میتوانید یک دستگاه تصفیه آب نصب کنید. این دستگاه میتواند ذرات آلوده و انگلها و همچنین مواد شیمیایی سمی که موجب دردهای شکمی و اسهال میشود را فیلتر کند.
فیبر بیشتری بخورید
فیبر میتواند آب بیشتری به خود جذب کند و مدفوع را سفتتر کند و در نتیجه اسهال را کاهش دهد. توصیه شده زنان روزانه ۲۵ گرم و مردان ۳۸ گرم فیبر مصرف کنند. به رژیم غذایی کسانی که به اسهال مبتلا شدهاند فیبر خوراکی اضافه کنید.
برنج قهوهای، جو و دیگر غلات کامل منبع خوبی برای فیبر خوراکی هستند. غلات پخته شده با مرغ یا سوپ میتواند نمک ازدسترفتهی بدن را جبران کند. غذاهای حاوی پتاسیم و فیبر شامل سیبزمینی آبپز و موز و هویج پخته شده میشود.
رژیم BRAT را امتحان کنید
غذاهای این رژیم شامل موز (B)، برنج (R)، پورهی سیب (A) و نان تست (T) است. این غذاها موجب سفت شدن مدفوع میشود و مواد مغذی لازم را بدون اینکه موجب ناراحتی معده شود برای بدن فراهم میکند. نان غلات کامل و برنج قهوهای را انتخاب کنید. این نان حاوی فیبر زیاد و مواد مغذی مانند ویتامینها و مواد معدنی است. پورهی سیب حاوی پکتین است که موجب سفت شدن مدفوع میشود. آب سیب برعکس موجب لینت مزاج میشود که اسهال را تشدید میکند.
اگر دچار استفراغ هم هستید از خوردن غذاهای جامد پرهیز کنید و به جای آن غذاهای سوپی بخورید.
بیسکوییت شور بخورید
تعجب نکنید، این یکی از راهکارهایی است که حتماً باید در این لیست گنجانده شود. بیسکوییتهای شور موجب تسکین درد شکم میشوند. بعضی بیسکوییتها فیبر هم دارند که به سفت شدن مدفوع کمک میکند. اگر بدن شما گلوتن را نمیتواند به خوبی تحمل کند میتوانید بهجای بیسکوییتهایی که از آرد گندم ساخته شدهاند از بیسکوییتهای برنجی استفاده کنید.
مایعات را جرعه جرعه بنوشید
اگر اسهال به دنبال درد شکم و استفراغ به وجود آمده باشد نوشیدن یکبارهی آب میتواند آن را بدتر کند. بنابراین باید آب را جرعه جرعه و در طول روز بخورید تا معده به حالت ثبات برگردد. میتوانید برای جایگزینی آب بستنی بخورید. این گزینه برای بچههای دچار اسهال از همه بهتر است.
درمان دارویی اسهال
جاذب ها: داروهای جذب شونده مانند آتاپلگیت و پلی کاربوفیل به صورت خوراکی مصرف می شوند. این داروها با متصل شدن به مولکول های آب در روده باعث کاهش آبکی بودن مدفوع می شوند.
داروهای ضد تحرک روده: برخی سری داروها وجود دارند که با کاهش حرکت روده موجب استراحت این عضو از بدن می شوند؛ با کاهش حرکت روده، جذب آب در بدن نسبت به قبل بیشتر می شود.
ترکیبات بیسموت: این ترکیب شامل 2ماده فعال بسموت و سالیسیلات است تا کنون چگونگی اثر بخشی این ماده بر اسهال مشخص نشده است ولی در اسهال های مسافرتی و عفونی کاربرد دارد.
در پایان گفتنی است بیماری اسهال یکی از بیماری های شایع فصل گرما است. گرمای تابستان از یک سو و از دست دادن آب بدن ناشی از اسهال خطری است که باید جدی گرفته شود. معمولا بعد از یک الی دو روز اسهال بهبود پیدا می کند اما در صورت ادامه روند حتما به پزشک و اروژانس مراجعه کنید. هم چنین در این فاصله می توانید برای جبران آب از دست رفته بدن مایعات بیشتری مصرف کنید.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآرونده: علی اکبر رضایی