تیتربرتر: دستگاه تناسلی زنان در طول چرخه قاعدگی تحت تغییرات ساختاری و چرخه‌ای قرار می‌گیرد که ناشی از تولید هورمون‌ها توسط تخمدان است. از آنجایی که رشد فولیکول تخمدان در حالی که جنین دختر در داخل رحم است آغاز می شود، درک صحیح آن از ذخیره تخمدان نقش مهمی در تخمین ذخیره تخمدان در یک زن مبتلا به ناباروری و مشاوره او در مورد خط درمان ناباروری ایفا می کند. کاهش فولیکول های تخمدان در رحم یک پدیده رایج در زنان در اواسط تا اواخر سی سالگی یا حتی قبل از آن است که نشان دهنده تعداد کمتر فولیکول ها و کاهش کیفیت تخمک است. بنابراین، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید ذخیره فولیکولی تخمدان را که منجر به تأخیر در فرزندآوری داوطلبانه یا غیر ارادی می شود، ارزیابی کنند و در مورد مزایای بالقوه فناوری کمک باروری (ART)، از جمله لقاح آزمایشگاهی و تحریک بیش از حد کنترل شده تخمدان تصمیم بگیرند.
فولیکول تخمدان چیست؟
فولیکول های تخمدان مجموعه های کوچکی از تجمع سلولی کروی هستند که در داخل تخمدان زنان یافت می شوند. این کیسه ها پر از مایع ترشح کننده هورمون هستند و بر مراحل مختلف چرخه قاعدگی تاثیر می گذارند. زنان در زمان بلوغ تقریباً 200000 تا 300000 فولیکول دارند و هر یک از آنها پتانسیل انتشار یک سلول تخمک (تخمک) را در زمان تخمک گذاری برای لقاح دارند. هنگامی که هر سیکل قاعدگی با حدود 450 تا 500 تخمک گذاری در طول عمر باروری یک زن انجام می شود، این تخمک ها رشد می کنند.
اندازه و وضعیت فولیکول ها به ارزیابی باروری و درمان باروری کمک می کند. اسکن سونوگرافی لگن از رحم و تخمدان‌ها، و همچنین آزمایش خون هورمون آنتی مولرین، می‌تواند اندازه و تعداد فولیکول‌های موجود در تخمدان‌ها را که شمارش فولیکول آنترال نامیده می‌شود، ارزیابی کند. فولیکول سلول درگیر در جنین است که پس از لقاح به دست می آید. این یک ساختار آناتومیک عملکردی است که بخشی از تخمدان را تشکیل می دهد. تخمک سلولی است که در هر چرخه تخمدانی در قسمت کوچکی از دیواره داخلی فولیکول در شرایط عادی بالغ می شود. فولیکول هایی که تخمک بالغ را آزاد نمی کنند از طریق فرآیندی به نام آترزی متلاشی می شوند. حدود 99 درصد از فولیکول های تخمدان می توانند در هر مرحله از رشد فولیکولی متلاشی شوند، اما هرگز به اندازه کافی بالغ نمی شوند که تخمک آزاد شود.
علاوه بر این، فولیکول حاوی انواع سلول های دیگری است که استروژن مورد نیاز برای رشد تخمک را تولید می کنند. آزاد شدن یا نبودن تخمک را می توان در هفته های اول زندگی جنین ماده در هر سیکل از اولین قاعدگی مشخص کرد. ابتدا تخم مرغ های با کیفیت بالاتر انتخاب می شوند زیرا با چرخه های متوالی فقیرتر می شوند. از این رو زنان مسن برای باردار شدن مشکل بیشتری دارند و میزان سقط جنین بالاتری دارند.
چند تخمک در یک فولیکول وجود دارد؟
در یک چرخه قاعدگی طبیعی، یک فولیکول رشد می کند تا حاوی یک تخمک باشد. فولیکول بزرگتر می شود و در زمان تخمک گذاری پاره می شود تا تخمک آزاد شود. این اتفاق حدود 14 روز پس از شروع چرخه قاعدگی شما رخ می دهد.
چند فولیکول طبیعی است؟
یک زن می تواند ذخیره تخمدانی کافی یا طبیعی داشته باشد که بسته به تعداد فولیکول های آنترال بین 6 تا 10 عدد می باشد.
تعداد فولیکول‌های تخمدان کمتر از 6 و اگر تعداد آنها بیشتر از 12 باشد زیاد است. احتمال اینکه زنان با ذخیره تخمدان پایین به درمان پاسخ ندهند بیشتر است و زنان با ذخیره تخمدان بالا به طور اغراق‌آمیز به درمان پاسخ می‌دهند. در هر دو مورد، چرخه درمان ناموفق می شود نسبت به نمونه شمارش فولیکول های طبیعی.
تعداد فولیکول آنترال چیست؟
آزمایش فولیکول آنترال یک سونوگرافی ترانس واژینال است که تعداد فولیکول های آنترال موجود در تخمدان را اندازه گیری می کند. یک پزشک یا یک تکنسین آزمایش را با استفاده از یک پروب انجام می دهد که برای بررسی و شمارش تعداد فولیکول های آنترال روی تخمدان ها در واژن زن قرار داده می شود. فولیکول ها در سونوگرافی تخمدان با وجود اندازه گیری قطر بین 2 تا 9 میلی متر قابل مشاهده هستند. تعداد فولیکول های آنترال می تواند تعداد تخمک ها و تعداد فولیکول هایی را که خیلی کوچک هستند و در تخمدان ها باقی می مانند، مشخص کند. اگرچه این آزمایش معمولاً در روز سوم سیکل قاعدگی شما انجام می شود، اما در واقع می توان آن را در هر زمانی انجام داد.
تعداد معمول فولیکول های آنترال چقدر است؟
زنان مسن تر از زنان جوان فولیکول های آنترال کمتری دارند. زنان بین 20 تا اوایل 30 سالگی حدود 12 تا 30 فولیکول آنترال دارند. افراد بین 35 تا 40 سال بین 8 تا 15 و افراد بین 41 تا 46 سال بین 4 تا 10 فولیکول آنترال دارند. زنانی که کمتر از پنج فولیکول آنترال دارند ممکن است به درمان های باروری مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) با کمک تخمک های اهدا کننده برای باردار شدن نیاز داشته باشند.
مطالب مرتبط:
فولیکول غالب در تخمدان چیست؟
فقط یک فولیکول بالغ تخمدان یا فولیکول غالب از فولیکول های آنترال برای "تخمک گذاری در یک چرخه طبیعی" انتخاب می شود. این فولیکول را می توان از نظر اندازه و رشد سریع از سایرین متمایز کرد. به عنوان بخشی از یک فرآیند بیولوژیکی، فولیکول های دیگر ناپدید می شوند یا می میرند. قطر فولیکول غالب قبل از تخمک گذاری بین 22 میلی متر تا 24 میلی متر است و می تواند نشان دهد که آیا تخمک گذاری به راحتی انجام می شود یا خیر.
سندرم فولیکول خالی چیست؟
سندرم فولیکول خالی در موارد بسیار نادری ایجاد می شود. بازیابی تخمک پس از تحریک تخمدان در درمان IVF در بیمارانی که فولیکول‌های رشد کافی و سطوح استرادیول دارند، نیست. خطا در تجویز HCG، پاسخ غیر طبیعی به درمان، یا اختلال در نرم شدن فولیکولی می تواند دلایل احتمالی برای تخمین یا اثبات وقوع احتمالی آنها باشد. این بیشتر در زنان با سابقه ناباروری اولیه و تعداد فولیکول خوب مشاهده شده است. علیرغم اینکه یک رویداد نادر است (7%)، بروز آن با افزایش سن افزایش می یابد. با این حال، این به این معنی نیست که ?ک بیمار مشکل باروری دقیق دارد و بیشتر آنها ممکن است نرمی فولیکولی طبیعی و تعداد کافی تخمک داشته باشند.
آیا می توان با یک فولیکول بالغ باردار شد؟
یک زن می تواند به طور طبیعی با یک فولیکول بالغ باردار شود به شرطی که تخمک را در لوله فالوپ آزاد کند تا به اسپرم برسد. اما اگر زنی تحت درمان باروری باشد، بستگی به نوع درمان و سن او دارد. برای زنانی که از تلقیح داخل رحمی (IUI) استفاده می کنند و افراد زیر 40 سال، یک یا دو فولیکول بالغ ترجیح داده می شود. فولیکول های بیشتر ممکن است شانس باردار شدن را به میزان قابل توجهی افزایش ندهد، اما شانس شما را برای داشتن دوقلو یا چند قلو برای زنانی که اتفاقاً باردار می شوند افزایش می دهد. با این حال، زنان بالای 40 سال که از IUI استفاده می کنند ممکن است از درمان های تحریک تخمک گذاری برای تحریک فولیکول های بالغ تر استفاده کنند. مشخص شده است که آن دسته از زنان بالای 40 سال و تا چهار فولیکول بالغ، بدون افزایش قابل توجهی شانس چندقلو شدن، شانس بارداری را سه برابر کردند. صرف نظر از سن، زنانی که تحت IVF قرار می گیرند می توانند از داروهای باروری استفاده کنند که فولیکول های بالغ تری تولید می کنند. تزریق هورمون با هورمون محرک فولیکول (FSH)، هورمون لوتئینه کننده (LH) یا هر دو چند هفته قبل برای تحریک تخمدان ها انجام می شود. یک سوزن با هدایت اولتراسوند در طول روش بازیابی تخمک IVF برای رسیدن به تخمدان ها و جمع آوری حداقل 10 یا بیشتر تخمک در هر سیکل استفاده می شود.
چند فولیکول نابالغ سندرم تخمدان پلی کیستیک را نشان می دهد؟
زنان مبتلا به PCOS فولیکول های آنترال بیشتری نسبت به زنان بدون PCOS دارند. یک زن مبتلا به PCOS می تواند بیش از 30 فولیکول آنترال داشته باشد. آنها سطوح بالاتر از حد متوسط هورمون تستوسترون را تولید می کنند که مانع از تخمک گذاری می شود. از آنجایی که فولیکول ها برای آزاد کردن تخمک ها تلاش می کنند، تخمک گذاری نمی شوند. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک هنوز هم می توانند باردار شوند، اما ممکن است به تاخیر بیفتد. داروهایی مانند متفورمین که حاوی داروی تحریک کننده تخمک گذاری کلومید یا لتروزول یا IVF است، می تواند باعث بارداری شود. کاهش وزن، افزایش سطح ویتامین D و کاهش استرس نیز ممکن است به حل این مشکل کمک کند. اگرچه فولیکول های تخمدان می توانند به عنوان شاخص باروری عمل کنند، عوامل دیگری مانند سن، وزن، سابقه سلامتی و حتی ژنتیک می توانند شانس بارداری را نشان دهند. آزمایش شمارش فولیکول آنترال می تواند شانس بارداری را در یک نقطه خاص از زمان تعیین کند، اما نه در کل دوره چرخه تولید مثل.
تشخیص اندازه فولیکول و تخمدان کم برای اکثر زنان موضوع استرس است. IVF با اهدا کننده تخمک یک مسیر احتمالی است که همه زوج ها موافق نیستند یا نمی توانند آن را طی کنند. در حالی که تعداد فولیکول های تخمدان یک شاخص مهم برای باروری است، یک عدد شما را تعریف نمی کند یا مطمئناً می تواند آینده باروری شما را پیش بینی کند. اگر مطمئن نیستید از جستجوی نظر دوم در مورد نتایج آزمایشات باروری و تشخیص بیشتر نترسید.
*این مطلب صرفا جهت افزایش اطلاعات شما می‌باشد و به هیچ وجه به منظور توصیه پزشکی یا درمانی نیست، لطفا برای دریافت اطلاعات دقیق به پزشکتان مراجعه کنید.
آنچه دیگران میخوانند:
نویسنده: زهرا فرامرزی