به گزارش تیتربرتر؛ در ماه اخیر طالبان با هجوم خود به افغانستان ولایت های بی شماری از افغانستان را تصاحب کرده و در حال پیشروی به سوی کابل اسست بایدن نیز هشدار داد به نمایندگان طالبان در دوحه اعلام کردیم که هرگونه اقدامی از جانب آنها در افغانستان که نیروهای آمریکایی یا دیپلمات‌های ما را به خطر بیندازد، با واکنش نظامی سریع و قوی آمریکا مواجه خواهد شد.
طالبان از ماه آوریل در حالیکه نیروهای خارجی پس از ۲۰ سال اشغال افغانستان، در حال خروج از این کشور هستند، حملاتش را برای شکست دولت کابل افزایش داده است.
اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان بدتر شدن وضعیت امنیتی در کشورش را ناشی از تصمیم "ناگهانی" خروج نیروهای آمریکایی اعلام کرده است.
رئیس جمهوری افغانستان به پارلمان کشورش گفته است: ما با یک وضعیت پیش بینی نشده در سه ماه گذشته مواجه بودیم. دلیل وضعیت کنونی ما این است که این تصمیم (خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان) ناگهانی گرفته شده است.
آخرین پیشروی های طالبان در افغانستان
جنبش طالبان همزمان با سقوط هر شهر پس از شهر دیگری بعضا با درگیری و بعضا با تسلیم شدن نیروهای افغان به پیشروی‌های خود ادامه می‌دهد و کم کم در حال نزدیک شدن به کابل است و پیروزی آشکار برای آن قلمداد می‌شود.
روث پولارد، خبرنگار استرالیایی در گزارشی که امروز، شنبه در خبرگزاری بلومبرگ منتشر شد، نوشت: مسلما اتفاقاتی بدی در جریان است اما سناریوی بدتر این است که درگیری‌ها به فرای مرزهای افغانستان و به کشورهای هم‌جوار برسد که عملا نشانه‌های آن در حال ظاهر شدن هستند.
گروه‌های جهادی موجود در این کشورها برخی نظیر القاعده طرح‌های زودگذر برای کشورها دارند زیراکه در حال حاضر الگوی نحوه شکست دادن دولت‌هایی که از سوی کشورهای بزرگ حمایت می‌شوند، موجود است و بعد از ملاحظه پیشرفت گذرا و سریع طالبان در افغانستان اکنون احساس جرات می‌کنند.
پولارد می‌گوید، این در حالی روی می‌دهد که گروه‌های جهادی در طول دو دهه گذشته با کمترین فشار در زمینه مبارزه با تروریسم روبه‌رو بوده‌اند و این به آنها اجازه می‌دهد با آزادی بیشتر فعالیت کنند.
اسفندیار میر تحلیل‌گر امنیتی در جنوب آسیا در مرکز صلح آمریکایی معتقد است، در حالی که تهدیدات رو به افزایش است کاهش تلاش‌ها برای مقابله با تهدیدات امری خطرناک است.
میر افزود: جهادی‌ها در آسیای میانه شروع به عرض اندام کرده‌اند. جهادی‌های مخالف چین و افرادی از چین در پاکستان هستند و احتمال می‌رود خشونت بیشتری در منطقه روی دهد و تهدید ادامه یابد و ما فقط از خشونت رو به افزایش در منطقه صحبت می‌کنیم.
پولارد می‌گوید: فروپاشی جمهوری افغانستان بعد از خروج آمریکا کاملا اهمیت منطقه‌ای دارد نظیر جنگ بعد از حملات ۱۱ سپتامبر یا عقب‌نشینی نیروهای شوروی سابق و سقوط نظام کمونیستی که از آن حمایت می‌کرد و این تحول ریشه‌ای منجر به تغییر سیاست در این بخش از جهان به شیوه‌هایی خواهد شد که پیش‌بینی آنها دشوار است. انتظار می‌رود تغییر مستقیم منطقه‌ای این باشد که عملا به منافع چین در پاکستان خسارت زده است.
در آوریل خودروی بمب‌گذاری شده ای در هتلی مجلل که سفیر پکن در کویته در آنجا اقامت داشت روی داد که چندان از خاستگاه طالبان در جنوب افغانستان فاصله نداشت و طالبان پاکستان مسؤولیت این حمله را برعهده گرفت؛ گروهی که با القاعده در ارتباط است و در مرزهای افغانستان و پاکستان مستقر هستند.
پولارد اضافه کرد، ماه گذشته میلادی بمبی در اتوبوسی که در مسیرش به سمت مقر سد و طرح برقی آبی در داسو در نزدیکی مرزهای پاکستان با چین بود منفجر شد که به کشته شدن ۱۲ تن از جمله ۹ چینی انجامید. هیچ گروهی مسؤولیت آن را برعهده نگرفت اما پکن به حدی احساس نگرانی می‌کند که وانگ یی، وزیر خارجه چین با نمایندگان طالبان ملاقات کرد. بدون تردید هر حمله دیگری به شهروندان چینی که در جنوب آسیا فعالیت دارند چه طالبان مسؤولیتش را بپذیرد یا نه بر روابط آتی تاثیر خواهد گذاشت به رغم اینکه مشخص نیست چین در واکنش چه کار خواهد کرد؟
در صورت عدم تلاش سیاسی و دیپلماتیک مهم برای توقف پیشرفت طالبان یا مهار گروه‌هایی که در سایه آن فعال هستند ازجمله القاعده که تا حد زیادی ضعیف شده است نظارت درباره اینکه کی افزایش حملات تروریستی رخ خواهد داد، وجود دارد. خطر شدید به طور خاص برای شش کشور هم‌جوار برخلاف چین، ایران، پاکستان، هند است؛ هندی که از نزدیک اقلیم اکثرا مسلمان نشین را زیر نظر خواهد داشت تا خشونتی رخ ندهد. روسیه نیز نسبت به تاثیر اوضاع بر ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان در خصوص هرگونه واکنش تروریستی در خاک این کشورها احساس نگرانی خواهد کرد.
پولارد می‌گوید: احتمال اینکه کشورهای بزرگ نظیر آمریکا، روسیه و چین مداخله کنند و هم‌پیمانان خود و دوستانشان را به پایان دادن به اقدامات جنگی قانع کنند، وجود دارد، اما تحلیل‌گران معتقدند، احتمال وقوع آن وجود ندارد و وضعیت از زمان توافق طالبان و آمریکا در فوریه بحرانی شده است و به همین شکل ادامه می‌یابد.
مساله نگران کننده دیگر درباره افغانستان شروع گسیل شدن جنجگویان خارجی از سراسر جهان به افغانستان است. شورشیانی از کشورهای دیگر در افغانستان هستند که اکثرا متعلق به کشورهای هم‌جوار هستند لذا احتمال افزایش حملات در سطح گسترده وجود دارد.
حسین حقانی سفیر سابق پاکستان در آمریکا می‌گوید طالبان همچنان با ایدئولوژی القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی بین‌المللی در ارتباط است آنها در امور مالی و آموزش مشارکت دارند و حتی ازدواج بین آنها وجود دارد.
حقانی ادامه داد: با توجه به اینکه جهادی‌ها بسیار به مساله مرزهای بین‌المللی فکر نمی‌کنند و مرزهای جهانی را غیراسلامی می‌دانند اما مساله تنها قبل از توجه نگاه‌هایشان به اروپا و آمریکا، مساله زمان است.
مطالب مرتبط:
مصاحبه با سخنگوی طالبان درباره روابط با ایران
آیا شما به برقراری سیستم دموکراسی معتقد هستید و یا با سیستم رأی‌گیری برای تعیین دولت مخالف هستید؟
ذبیح‌الله مجاهد: این مسئله به تمام مردم ما مربوط است. در آینده باید تمام جهت‌ها بنشینند و با هم تعامل کنند. هر راهی را مردم افغانستان انتخاب کردند، همان را می‌رویم. اما ما قائل به این هستیم که از طریق شورای اسلامی با اتکا به قوانین اسلامی در این مورد گامی برداشته شود که افغان‌ها در این مورد تصمیم خواهند گرفت. زمانی که مذاکرات بین الافغانی برگزار شود، در آن زمان مردم افغانستان و جهت‌های مختلف تصمیم می‌گیرند. بعد برای آینده‌ی افغانستان توافقی صورت گیرد.
در آینده روابط طالبان با ایران به چه صورت خواهد بود؟ چون به خاطر پیشینه‌ی طالبان اطمینان به آن کم است، چه تضمینی برای بهبود رابطه با ایران وجود دارد؟
بدون شک می‌خواهیم با جمهوری اسلامی ایران رابطه‌ای برادرانه و قوی داشته باشیم. ایران همسایه‌ی ما است و ارزش‌های مشترک با یکدیگر داریم. از این نظر باید رابطه‌ای حسنه‌ای با ایران و بر پایه‌ی اعتماد داشته باشیم. برای یک فضای پر اعتماد تلاش خود را خواهیم کرد اما اینکه طرف ایرانی به ما اعتماد کند به خودش ربط دارد، چون ما به آنها در این‌باره گفته‌ایم. در اسلام قلعه به مرز ایران نزدیک شده‌ایم و با سربازان ایرانی رابطه‌ی دوستانه داشتیم. هیئت ما هم برای گفت‌وگو در تهران است و این یک زمینه‌سازی به حساب می‌آید که به آنها یقین بدهیم ما دوست آنها هستیم.
ایران با حاکمیت مطلق طالبان در افغانستان مخالف است و می‌گوید طالبان باید در کنار دیگران سهمی از قدرت داشته باشد، نظر شما چیست؟
افغانستان و جمهوری اسلامی ایران دو کشور جدا هستند. از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهیم به مسائل داخلی کشور ما کاری نداشته باشد. ما به خودمان این حق را نمی‌دهیم که به جمهوری اسلامی بگوییم چه کسی قدرت داشته باشد و چه کسی نداشته باشد. چون این به ملت ایران مربوط است. مردم ایران از خود رأی و نظر دارند. البته از طرف خودمان این اطمینان را می‌دهیم که حقوق اتباع ما محفوظ خواهد بود. حکومتی می‌سازیم که شامل تمام افغان‌ها باشد. جامعه‌ی ما نیاز دارد، تمام جهت‌ها را در نظام آینده داشته باشد. تشکیل یک نظام مربوط به همه‌ی افغان‌ها است و باید نماینده‌های خود را داشته باشند.
تکلیف افغانستانی‌هایی که طالب نیستند یعنی حتی پشتون‌هایی که طالب نیستند، چه می‌شود؟
ضرورتی ندارد که طالب باشند یا نه. تمام مردم این سرزمین باید در ساختن این نظام سهم خود را داشته باشند. بین طالب و غیر طالب فرقی قائل نیستیم.
آیا بخشی از طالبان را داعشی‌ها تشکیل داده‌اند؟ در آینده رابطه‌ی شما با داعش چگونه تعریف می‌شود؟
من این مسئله را تکذیب می‌کنم. طالبان با داعشی‌ها جنگیده است. داعشی‌ها ما را مرتد میخوانند، چطور می‌تواند برخی از اعضای ما داعشی باشد یا با آنها همکاری کنیم. چندین بار با داعش برخورد خیلی سختی داشتیم. با آنها جنگیده‌ایم و شکست داده‌ایم. باورها و افکار داعش نظر ما نیست. داعش برای مردم ما تهدید است، آنها فکر جاهلانه‌ای دارند و با آنها مقابله خواهیم کرد تا آنها از سرزمین ما گم باشند.
موضع طالبان در برابر آمریکا چیست؟ آیا شما یک نیروی ضد آمریکایی تعریف می‌شوید؟
تا زمانی که آمریکا در افغانستان یورش داشته باشد، ما نیروی ضد آمریکایی هستیم. اگر آمریکا به خانه‌ی خود بازگردد و ملت ما را رها کند، ما نمی‌خواهیم دشمنی عمیق و دراز مدتی داشته باشیم. چون کشور ما به روابط حسنه با تمام کشورها نیاز دارد. آمریکا نیز یکی از کشورهای مهم دنیا است. ما خواهان رابطه‌ی خوب با آنها هستیم که مداخله در کشور ما پنداشته نشود و اشغال آنها به پایان برسد. نظامیان آنها به خوانده برگردند و کشور ما را رها کنند.
پس از دوران حکومت طالبان آموزش و تعلیم در افغانستان گسترش زیادی داشت، این روند توسعه در آموزش را ادامه خواهید داد؟
تعلیم ضرورت دارد، کشور ما بسیار عقب‌مانده است. تلاش می‌کنیم تا آموزش در کشور گسترش بیشتری داشته باشد، مردان و زنان ما تعلیم ببینند چون این نیازمندی جامعه است.
در افکار عمومی افغانستان این مسئله مطرح می‌شود که طالبان می‌گوید زنان بدون محارم بیرون از خانه نیایند، هر خانه‌ای که سه دختر دارد، یکی از آنها را باید به عقد طالبان در بیاورد، این اخبار چقدر صحت دارد؟
بدون شک این شایعات دروغ و خنده‌دار است، ما به هیچ‌وجه چنین کاری نکرده‌ایم. مردم افغانستان از قبل مسلمان بوده‌اند، زندگی آنها در چارچوب شریعت اسلامی بوده است. اینکه از سه دختر یکی را به عقد ما در بیاورند، نادرست است، این شایعه‌افکنی‌ها به خاطر شکست دشمن است تا اذهان عمومی مغشوش شود.
یعنی الان زنها می‌توانند بدون حجاب و تنها از خانه بیرون بیایند؟
زنان حجاب اسلامی دارند، از گذشته چارچوب اسلامی رعایت می‌شد و محجوب بودند. در گذشته زنان افغان با چادر از خانه بیرون می‌آمدند. این پوشش اسلامی است و باید داشته باشند.
یعنی طالبان دیگر مثل گذشته با زنان برخورد نمی‌کند؟
کوشش می‌کنیم نارساهایی که درباره‌ی زنان در افغانستان وجود دارد را از طریق آموزش و تفهیم حل کنیم اما از فشار استفاده نخواهیم کرد. باید عرصه‌ی کار و تعیلم خانم‌ها بهتر شود و آنها آسان‌تر بتوانند طبق ارزش‌های جامعه‌ی ما زندگی کنند.
اگر طالبان صاحب دولتی شود، آیا وزارت‌خانه‌هایی را به اقوام مختلف مثل هزاره‌ها، تاجیک‌ها، ترک‌ها، شیعه و سنی‌ها داده می‌شود؟ این تکثر وجود خواهد داشت؟
هنوز نظام آینده ساخته نشده است و نمی‌دانم کدام کرسی به چه کسی تعلق می‌گیرد، در افغانستان به تقسیم‌بندی قومی اعتقاد نداریم. همه‌ی مردم افغانستان یک ملت هستند. هرکسی با هر قومی و تفکری برای ما محترم است و در نظام نماینده‌ی خودش را خواهد داشت.
در حال حاضر با ایران چه اختلاف‌هایی دارید و همچنین چه انتظارهایی خواهید داشت؟
الحمدالله با ایران اختلافی نداریم، ایران کشور همسایه و دوست ما است. در ضمن هر مسئله‌ای برای خودش یک راه‌حلی دارد. ما انتظار داریم ایران صادرات خود را به افغانستان افزایش دهد. در ساخت مجدد کشور ما سهیم باشد و در جلوگیری از انتقال مواد مخدر با ما همراه باشد.
آنچه دیگران می خوانند:
گزارش از محسن رضوی