یاسوج یکی از شهرهای لرنشین جنوب غربی ایران و مرکز استان کهگیلویه و بویراحمدِ، که مرکز شهرستان بویر احمد هم به حساب میاد. یاسوج به معنای منطقه ایه که داخلش گل های یاس زیادی وجود و رویش داره. این شهر از نظر جغرافیایی بین شهرهای سروک، در جنوب، اسلام آباد جلیل، در غرب، سی سخت در شمال و حسین خانی در شرق قرار گرفته. از نظر آب و هوایی هم تو منطقه اقلیم سردسیری قرار گرفته و آب و هواش معتدل رو به سرده و بیشتر ایام سال بارش برف و بارون داره. به دلیل بارش های فراوون این شهر از آب کافی برخورداره. یاسوج تپه های تاریخی ای مثل تپه شهدا و تپه خسروی داره که قدمتشون به دوره هخامنشیان برمی گرده و اشیایی در آنها یافت شده که مربوط به سه هزار سال پیش قبل از میلاده.
خوراکی و سوغاتی یاسوج
غذاهای سنتی یاسوج، غذاهای ساده ای هستن که سال ها در نواحی مختلف شهر بخصوص عشایرها استفاده می شده و با توجه به کمبود مواد غذایی به سادگی در هر شرایط قابل تهیه بودن. غذاهایی مثل بیلهر پلو ( کنگر پلو) ، شله ماسی یا شله دووی، آش کارده (هره)، شله شیری(شیر برنج)، لوی، کله جوشک یا کلک سوز و آش دنگو که از غذاهای سنتی این شهر هستن.
سوغات یاسوج شامل گردو، عسل، سیب ،کشک و قره قورت میشن. همینطور فرآورده های کوهستانی مثل کارده، چویل، کرفس، قارچ کوهی، بیلهر، کنگر، کره، گیاهان داروئی مثل بومادران، بنشن، کل بابونه و گل گاوزبان از دیگر سوغات شهر به حساب میان. صنایع دستی یاسوج هم شامل قالی و گلیم، قالیچه های متنوع، گچه، خورچین، نمد سفر محلی، چادر خور زیربار توبره و جاجیم گبه جا قرآنی می شن.
گردشگری یاسوج
این شهر جاذبه های طبیعی و گردشگری فوق العاده زیادی داره که همین جاذبه ها باعث شدن این شهر لقب پایتخت طبیعت ایران رو به خودش بگیره،. از مهم ترین این جاذبه ها می شه به آبشار یاسوج که زیبائیش در بهار و تابستون وصف ناپذیره، میل مهریان که پدیده ای شگفت انگیز در دل کوه های جنگلیه، کوه دنا که از بلندترین و زیباترین کوه های ایرانه، تنگ مهریان، پارک کوهستان ، غار ده شیخ، منطقه حفاظت شده دنا و سد شاه قاسم اشاره کرد.
تنگ مهریان
در وصف این جاذبه همین بس که هزاران هزار چشم انداز طبیعی ودل انگیز در مقابل دیدگان رهگذران به رقص در آمده وبا نقش ها ورنگ های گوناگون تصویری ماندگار از تابلوی زیبای طبیعت در ذهن نقش می بندد. در این تنگه که امکانات اولیه اقامت موقت گردشگران مهیا شده در فاصله 8 کیلومتری شمال شرق شهر یاسوج در مسیر جاده یاسوج به اقلید واقع شده.
غار ده شیخ
این غار که در روستایی به همین نام در استان کهگیلویه و بویر احمد قرار گرفته چکیده و چکنده های زیبایی داره و از جاذبه های طبیعی یاسوجه. در واقع این غار که از شگفت انگیزترین غارهای کشف شده در کشور به شمار می ره، اکنون حیرت تمامی کارشناسان زمین شناسی رو برانگیخته. براساس بررسی های زمین شناسی شکل گیری این غار، مربوط به دوره دوم زمین شناسی بوده که طی سالیان طولانی بر اثر ریزش نزولات جوی حفره هایی ایجاد شده و آب درون حفره ها به بیرون خارج می شد که موجب شکل گیری قندیل های بسیار زیبا و شگفت انگیزی شده.
سد شاه قاسم
نزدیکی های شهر یاسوج به دلیل وجود سدی به نام شاه قاسم امکانات خوبی برای ورزش های آبی گروهی فراهم شده .این سد که یکی از سد های خاکی جنوب کشوره ، با داشتن حجم مخزنی بالا تونسته علاوه بر تامین آب این شهر ، محیطی برای تفریحات آبی در استان فراهم کنه . البته مناظر بکر و طبیعی اطراف اون هم یک منطقه توریستی محسوب میشه
میل مهریان
در کیلومتر پنج جاده یاسوج به اقلید پدیده شگفت انگیز و طبیعی "میل یخی مهریان " دیه میشود که در سمت چپ جاده در جای مشخصی از قله کوه -یخهایی عظیم به شکل میله ای بلند و آبشار مانند چشم رهگذران این مسیر را می نوازد این پدیده از دور به مانند توده بزرگ برف و گاهی آبشار دیده می شد اما هر چه که به این کوه نزدیک و نزدیکتر شویم با توده ای یخی به شکل میله ای آویزان مواجه می شویم.
پدیده دیوار یخی و زیبای تنک مهریان در یاسوج معروف به "میل مهریان " در اثر سرمای بیش از حد آبشار روان و جاری در این کوه به یخ تبدیل می شود و این آبشار جدید یخی تا زمان معینی از سال معمولا اوایل اسفند ماه مقاوم می ماند.
بیشتر بخوانید:ژئوپارک جهانی قشم اولین ژئوپارک خاورمیانه
این آبشار یخی با ارتفاع 20 متر و ضخامت حدود سه متر زیبایی شگفت انگیزی را در میان این کوه جنگلی بوجود می آورد. وجود درختان جنگلی زیبا -درخشش انوار خورشید از لبه های کوه -وجودبرفهای یخ زده و آبهای روان در کنار این پدیده زیبا و فوق العاده عظمت خداوند و آفریدگار بزرگ را برای هر رهگذری تداعی می کند. این پدیده که علاوه بر زیبایی خود -نوعی تقویم زمان برای ساکنان روستاهای اطراف در گذشته بود در زمان معینی از سال اواخر پاییز تا اوایل زمستان شکل می گیرد و در وقت معینی از سال نیز با صدای مهیبی فرومی افتاد. صدای مهیب فرو افتادن این توده عطیم یخی آبشار مانند -تقویم ساکنان روستاهای مهریان و بلهزار در قدیم بود چرا که با شنیدن صدای فروافتادن این توده عظیم یخی آنها متوجه می شدند زمستان رو به اتمام و بهار در حال فرارسیدن است .
منطقه حفاظت شده دنا
یکی از زیباترین گردشگاه های طبیعی استان ، منطقه حفاظت شده دناست که تنوع گیاهی وجانوری بسیار زیادی داره منطقه ای کاملاً کوهستانی با قله های بلند ، دیوارهای عظیم و دره های عمیق. در شرق منطقه حفاظت شده دنا گردنه تاریخی (بیژن ) قرار داره.
منطقه حفاظت شده دنا از نظر تنوع گونه های گیاهی بسیار با ارزشه و با توجه به مجموعه درختان و گیاهان جنگلی ، مرتعی ، دارویی ، خوراکی و تزئینی ، سرمایه ژنتیکی با ارزشی به حساب میاد . حیات وحش این منطقه معرف تنوع زیستی جانوران کوهستان زاگرسه .خرس قهوه ای بزرگ ، انواع عقاب ، پلنگ و گرگ و انواع گربه های وحشی ، شاهین ، کبک ، هما ، سنگ چشم و... نمونه ای از موجودات این منطقه هستن .
مجسمه آریو برزن
نماد آریو برزن قهرمان شجاع ایرانی که در مقابل اسکندر مقدونی دفاع قهرمانانه ای داشت.
کوه دنا
دِنا بلندترین کوه رشته کوه زاگرس و در غرب مرکز فلات ایرانه. دنا از 20 کیلومتری شرق یاسوج شروع می شه و تا 70 کیلومتری شمال غربش ادامه داره. این کوه از شمال غرب (روستای کتا) شروع و به سمت جنوب شرق (منطقه کاکان)امتداد داره که بیش از 80 کیلومتر طولشه و 15 کیلومتر پهنای متوسطشه. دنا 40 قله بالای 4000 متر داره که بلندترین قله آن، بیژن3، 4409 متر ارتفاع دارد و در 35 کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار داره. شهر سیسخت مرکز شهرستان دنا در دامن این کوه جای گرفته. با توجه به طول زیاد و ارتفاعات گوناگون، بارش سالانه در این کوه متغیره و رودهای زیادی از آن سرچشمه می گیرن که نهایتاً با اجتماع آنها سرشاخهٔ اصلی کارون شکل می گیره. از میان رودخانه هایی که از این قله سرچشمه می گیرند می توان از بشار، خرسان، ریگان، ماربر، میریان، کوه گل، سریس، تیزاب و دزکرد نام برد.
آبشارهای یاسوج
آبشار یاسوج سمت راست جاده ای که از شهر یاسوج به سی سخت منتهی میشه، در تنگه ای به اسم یاسوج، آبشار زیبایی وجود داره که نزدیک ترین آبشار به مرکز استانه و از جاذبه های توریستی استان در فصل بهار و تابستان محسوب میشه. زیبایی این منطقه در بهار و تابستان وصف ناپذیره. وجود انواع پرندگان زیبا و گل های وحشی اطراف آبشار رو به محیط دلپذیری برای استراحت و اتراق تبدیل کرده.
آبشار تنگ تامرادی در فاصله 55 کیلومتری از شهر یاسوج پایتخت طبیعت ایران زمینه که در مسیر جاده گچساران واقع شده و ارتفاع آن بیش از 15 متره. وجود یازده آبشار با ارتفاع 8 تا 10 متری و حوضچه های آب در مسیر آب زلال و بسیار خنک این آبشار و همچنین وجود غارهایی که آب از دل آن می گذره و آب مداوم از سقف آنان چکه می کنه باعث شده که هر چه بیشتر بر جذابیت و خاص بودن آن اضافه کنه. طبیعت زیبا و جنگل بلوط اطراف این آبشار زیبایی خاصی به این منطقه بخشیده.
آبشار ده بر آفتاب منطقه گردشگری«تنگ گنجه ای» در 13 کیلومتری شهر یاسوج و در مسیر محور «یاسوج به سی سخت» در دره ای با درختان چنار بسیار مرتفع و پوشش جنگلی درخت بلوط واقع است و هوائی بسیار خنک و مطبوع عبور رودخانه از مسیر بین دره و از لابه لای درختان سر به فلک کشیده چنار این منطقه را به محل گردشگری بسیار زیبایی تبدیل کرده است. چندین چشمه آب در این منطقه جریان دارد که همه آنها از کوه«دنا »سرچشمه می گیرند.