شبکههای اجتماعی تاثیرات منفی بسیاری روی سلامتروان و آرامش فکری کاربران خود دارند.
تحقیقات زیادی در سراسر جهان نشان داده است شبکههای اجتماعی تاثیرات مخربی بر سلامت روان کاربران دارند و آسیبهای عمیقی را در ذهن مخاطب از خود به جای میگذارند.
مطالب مرتبط : فضای مجازی بعد از مرگ
شبکه های اجتماعی چیست؟
شبکه اجتماعی ساختاری اجتماعی است که از گروههایی (عموماً فردی یا سازمانی) تشکیل شدهاست که توسط یک یا چند نوع خاص از وابستگی مانند ایدهها و تبادلات مالی، دوستان، خویشاوندان، لینکهای وب، و سرایت بیماریها (اپیدمولوژی) به هم وصل هستند.
تاثیر گذاری شبکه های اجتماعی
شبکههای اجتماعی برای بررسی چگونگی تأثیرات متقابل میان تشکیلات، توصیف بسیاری از اتصالات غیررسمی که مجریان را به یکدیگر متصل میکنند، نیز مورد استفاده قرار گرفتهاند و در این زمینهها نیز به خوبی برقراری ارتباطات فردی میان کارمندان در سازمانهای مختلف عمل میکنند. شبکههای اجتماعی نقش کلیدی در موفقیتهای تجاری و پیشرفتهای کاری ایفا میکنند. شبکهها راههایی را برای شرکتها فراهم میکنند که اطلاعات جمعآوری کنند، از رقابت بپرهیزند و حتی برای تنظیم قیمتها و سیاستها با هم تبانی کنند.
تحلیل شبکه های اجتماعی مجازی
فضای مجازی، امکان شکلگیری اجتماعات جدید از کاربران را فراهم میکند. از زمان فردیناند تونیس و تلاش او برای تعریف دو گونه تجمع انسانی یعنی «اجتماع» (گزلشافت) در مقابل «جامعه» (گمنشافت) به بعد همه متفکران علوم اجتماعی و فرهنگی «رو در رو بودن»، «محدودیت تعداد»، و «ابتناء بر روابط عاطفی و نه روابط عقلانی» را از خصائص بنیادی اجتماع عنوان کردهاند.
هر چند روابط کاربران فضای مجازی رابطهای با واسطه و نه رو در رو است اما بسیاری از پژوهشگران اینترنت تمایل دارند از اصطلاح «اجتماع» برای اشاره به جمع کاربران استفاده کنند.
شبکههای اجتماعی مجازی مانند فیسبوک در بین مردم جهان محبوبیت بالایی کسب کردهاند. این شبکههای اجتماعی در عین حال که فضایی برای یافتن دوستان جدید یا قدیمی هستند، جایی برای تبادل نظر هستند که در آنها افراد عقاید و نظرات خود را با هم به اشتراک و بحث میگذارند[نیازمند منبع].
اهمیت و محبوبیت شبکههای اجتماعی مجازی، در آینده بیش از این هم اهمیت پیدا میکند. زیرا در دنیای حقیقی هیچگاه افراد علاقهمند، موضوعات موردعلاقه خود را به این گستردگی نمییافتند.
مطالب مرتبط : شبکه های اجتماعی سالم برای کودکان
خطرات شبکه های مجازی
شبکه های اجتماعی! امروزه می توان استفاده از شبکه های اجتماعی را یکی پررنگ ترین و حتی تاثیر گذارترین بخش های زندگی نوجوانان دانست. شبکه های اجتماعی ابزارهایی هستند که مقاصد مختلفی مورد استفاده فرد قرار می گیرند و وی زمان زیادی را در طول روز صرف استفاده از آنها می کند.
همهی ما میدانیم این روز ها نوجوانان بخش زیادی از وقتشان را پای شبکههای اجتماعی مختلف روی موبایل و تبلت شان می گذارند و این مسئله روی سلامت روان آنها موثر است.اما آیا میتوانیم بگوییم استفاده از شبکه های اجتماعی خاصی برای نوجوانان خوب یا بد هستند؟ پژوهشگران از حدود ۱۵۰۰ جوان انگلیسی بین ۱۴ تا ۲۴ سال خواستند افکارشان را در مورد ۵ شبکهی اجتماعی محبوب: فیسبوک، اینستاگرام، اسنپ چت، توییتر و یوتیوب بیان کنند. نتیجهی این نظرخواهی نکات مثبت و منفی پررنگ بود. درنهایت این گزارش یوتیوب را تنها پلتفرمی میداند که تاثیر مثبت گستردهای دارد.
یوتیوب میتواند حمایت عاطفی ارائه کند. یک پلتفرم مناسب برای خود ابرازی و ساخت هویت و البته ابزاری مناسب برای ساخت جامعه است. اینستاگرام و اسنپ چت ریسک بیشتری برای سلامت روان (مثل اضطراب و مشکل خواب و تنهایی) دارند. البته این پلتفرمها هم تاثیرات مثبت (مثل آگاهی بخشی و خودابرازی و روابط دوستانه و حمایتی) دارند. توییتر و فیسبوک نمرات بهتری گرفتند اما این دو شبکه اجتماعی هم ریسک و خطرات خود را دارند. پژوهشگران معتقدند تفاوت بین مثبت و منفی بودن تاثیر شبکههای اجتماعی برمیگردد به اینکه هر پلتفرم بر چه چیزی تمرکز دارد.بر اساس پژوهش RSPH بیش از ۹۰ درصد نوجوانان ۱۶ تا ۲۴ ساله کاربر شبکههای اجتماعی هستند. بنابراین لازم است در مورد خطرات و سودمندی آن بیشتر بدانیم.
مزایای شبکه های اجتماعی چیست؟
یکی از بزرگترین فواید رسانههای اجتماعی این است که روابط را گسترش و پرورش میدهد. بهبود ارتباطات و تقویت روابط انسانی، دلیل ظهور شبکههای اجتماعی است. فیس بوک، توئیتر، اینستاگرام، اسنپ چت، پینترست، لینکدین و تعداد بیشماری از سایتهای شبکههای اجتماعی به مردم کمک میکنند تا بر روی روابط موجودشان کار کنند. دوستان جدیدی پیدا کنند و به روابطی که در طول زمان کمرنگ شده اند، جان ببخشند. جدا از مکان زندگی، امکان پیدا کردن افرادی که تفکر و علایق یکسانی با فرد دارند امکان پذیر شده است.
یکی دیگر از مزایای شبکه های اجتماعی، افزایش چشمگیر منابع و اطلاعات تامین کنندهی سلامت روان است. تحقیقات نشان میدهد که افرادی که از همسالان خود حمایت دریافت میکنند (در مقایسه با کسانی که با مشکلات مشابه دست و پنجه نرم میکنند) نتایج سلامتی بیشتری دارند؛ برای مثال کسی که از دیابت رنج میبرد یا دچار افسردگی است. گروههای پشتیبانی اینترنت، هیاتهای بحث، بلاگها و دیگر پلتفرمهای رسانههای اجتماعی، به طور قابل توجهی منابع مربوط به افرادی که با مشکلات بهداشت روانی، رفتاری و یا اعتیاد دست و پنجه نرم میکنند را افزایش داده است. فضای آنلاین مزایایی دارد که برای برخی افراد که ممکن است در حالت عادی به دنبال کمک نباشند جذابیت داشته باشد، برای مثال:
ناشناس بودن: بسیاری از افراد راحتتر هستند که مشکلات و احساسات خود را به طور آشکار، اما به صورت ناشناس، در جایی که خطرات ناشی از «عواقب زندگی حقیقی» وجود ندارد به اشتراک بگذارند.
در دسترس بودن: اینترنت هرگز نمیخوابد و با رواج تلفنهای هوشمند حتی برای دسترسی به آن نیازی به کامپیوتر هم ندارید. در برخی شرایط بحرانی، این مسئله واقعا میتواند نجات بخش باشد. جوامع حمایتی مبتنی بر وب با نجات مردم از اوور دوز و یا خودکشی اعتبار یافتهاند.
هیچ محدودیت جغرافیایی وجود ندارد: موقعیت مکانی میتواند مانعی برای مشارکت در گروههای حمایتی سنتی باشد که نیاز به حضور فیزیکی دارند. گروههای اجتماعی و حمایتی آنلاینی که از همه جای دنیا عضو دارند، میتوانند میزبان تعداد بیشماری از مردم بوده و دانش و تجربهی خود را به اشتراک بگذارند.