به گزارش تیتربرتر: یکی از مسائل و مشکلاتی که امروزه گریبان کشورهای جهان چه صنعتی و غیر صنعتی و چه کشوره ای توسعه یافته و یا در حال توسعه شده است پدیده کودکان خیابانی و کودکان کار است که از موضوعات آزار دهنده شهری است . این کودکان در کنار مراکز خرید مشغول گل فروشی ، فال فروشی هستند یا کنار خیابان و در پیاده رو بساط پهن کرده اند . آمار کودکان کار در ایران نشان می دهد حدود 400 هزار تا یک میلیون کودک خیابانی وجود دارد هم چنین آمارها نشان می دهد 20 هزار کودک کار در تهران زندگی می کند . ویژگی بچه های خیابان این است که در فقر زندگی می کنند و وضعیت تغذیه ، بهداشت جسمی و روانی آن ها اصلاً مناسب نیست .
مطالب مرتبط:
- فاجعه در انتظار کودکان کار
- نظام سلامت ما بیمار محور است/حمایت از استارتاپ‌های سلامت روان
در این مقاله به بررسی کودکان کار و ویژگی های آن ها می پردازیم:
75 درصد کودکان خیابانی با خانواده هایشان زندگی می کنند .
اصطلاح کودکان خیابانی اولین بار در سال 1815 به وسیله مای هو در انگلیس به کار برده شد و بعد از سال 1979 در آمریکا رایج شد . تعاریف گوناگون از کودکان کار با توجه به شرایط سن ، محل جغرافیایی ، رفتار و نوع ارتباط با خانواده ارایه شد . براساس ماده یک پیمان نامه حقوق کودک ( سازما یونیسف ) کودک کسی است که دارای سنی کم تر از 18 سال است و در خیابان زندگی و کار می کند هم چنین خانواده ای ندارد یا امکان دسترسی به خانواده وجود دارد و بازگشت آن ها نیز به خانواده امکان دارد و خانواده نیز منتظر بازگشت آن ها است در ضمن خانواده منتظر بازگشت این کودکان نیست .
ویژگی کودکان کار
کودکان خیابانی و کار معمولاً بدون حمایت و مراقبت والدین و بزرگسالان در شرایط بسیار سخت زندگی در خیابان به سر می برد . البته تمام کودکانی که در خیابان به سر می برند خیابانی نیستند ،
بیش از 75 درصد آن ها در کشورهای در حال توسعه در خیابان ها کار می کنند و برای کسب پول برای خانواده هایشان فعالیت می کنند و تنها عده کمی در خیابان کار و زندگی می کنند و به معنای واقعی خیابانی هستند . بیشتر کودکان کار ( 75 درصد ) با خانواده هایشان در ارتباط هستند و بیشتر وقتشان را در خیابان ها به فروش اقلام کم بها ، واکس زدن کفش ، یا شستن ماشین ها می گذرانند تا کمبود درآمد خانواده را جبران کنند و 25 درصد دیگر با خانواده هایشان ارتباطی ندارند و یا در خیابان زندگی می کنند . این کودکان به جای این که در فضای امن خانه باشند در خیابان ها پرسه می زنند که در این فضا انواع سوءاستفاده ها از کودک می شود مانند حمل مواد مخدر ، تجاوز جنسی ، روسپیگری ، دزدی ، گدایی و ... . بیشتر کودکان کار بر اثر فقر خانواده به خیابان ها پناه می برند . فقر بیشتر عاملی است که بر سرنوشت ای کودکان تاثیر می گذارد . هم چنین این کودکان از بهداشت و آموزش محروم هستند . آن ها با گرسنگی ، تغذیه نامناسب ، مشکلات بهداشتی ، بیماری ، حفظ سلامت روانی ، مشکلات روانی ، مشکلات تحصیلی و غیره مواجه هستند . که این مسائل باعث می شود کودکان دچار مشکلات جسمی ، روانی ، و رفتاری شوند .
موارد کم‌تر جنجالی و معمولاً قانونی (با بعضی محدودیت‌ها) شامل کار کشاورزی در ایام تعطیلی مدرسه (کار فصلی)، کسب و کار خارج از ساعات مدرسه و همچنین بازیگری یا آوازخوانی کودکان می‌باشد.
کار کودک در درجات مختلف در طول تاریخ وجود داشت اما با آغاز سوادآموزی همگانی و تغییراتی که در شرایط کار طی صنعتی شدن به وجود آمد و ظهور مفاهیم حقوق کارگر و حقوق کودکان مورد نقد و بحث عمومی قرار گرفت. کار کودکان همچنان در جاهایی که سن ترک مدرسه پایین است شیوع دارد.
بر اساس آمار سازمان جهانی کار (ILO)، سالانه ۲۵۰ میلیون کودک ۵ تا ۱۴ ساله در جهان محروم از کودکی می‌شوند. طبق این آمار ۱۲۰ میلیون‌نفر از آنها وارد بازار کار شده و مشغول به کار تمام‌وقت هستند. ۶۱ درصد این کودکان در آسیا، ۳۲درصد در آفریقا و ۷ درصد درآمریکای لاتین زندگی می‌کنند. قاچاق انسان از راه‌های عمده وارد کردن این کودکان به بازار است. به جز کارگری برده‌وار، روسپیگری و فروش اعضای بدن کودکان، از دیگر سرنوشت‌های کودکان قاچاق است
موضوع کودکان کار موضوع نسبتا پیچیده ای است و عوامل گوناگونی در آن اثر گذار هستند.از جمله :ساختار خانواده ، فقر ، تغییرات اقتصادی ناگهانی ناشی از جنگ و ... ( که منجر به مهاجرت به کشورهای همسایه برای کار با دستمزد بیشتر می شود) و هزینۀ تحصیل و نظام آموزشی نادرست
کودکان کار در شرایط بسیار نامطلوب از نظر تغذیه، بهداشت و انجام کارهای خطرناک و حاد به سر می برند. این کودکان می توانند به راحتی بازیچه دست بزهکاران حرفه ای اعم از سارقین یا باندهای توزیع مواد مخدر، عوامل ایجاد خانه های فسادو... قرار گیرند. و همچنین عدم بهره گیری از آموزش و تحصیل علم و فن، قدرت رقابت با سایر کودکان در ایجاد یک زندگی سالم را هر جه بیشتر از این کودکان سلب می کند.
کودکان خیابانی
کودک خیابانی کودک بی خانمانی است که دوره‌ای از زندگی خود را در خیابان سپری می‌کند. کودک خیابانی یک ناهنجاری اجتماعی است
کودک خیابانی بر اساس ماده یک پیمان نامه حقوق کودک، به افرادی اطلاق می‌شود که زیر ۱۸ سال می‌باشند، در خیابان زندگی و کار می‌کنند. خانواده ندارند و یا امکان دسترسی به خانواده برخی از آنها وجود ندارد و بازگشت آنها نیز به خانواده امکان دارد و خانواده نیز منتظر بازگشت آنها است و همینطور کودکانی که خانواده منتظر آنان نمی‌باشد.
عواملی مانند ناکامی خانوادگی، جنگ، فقر، حوادث و سوانح طبیعی یا انسانی، سوء استفاده توسط بزرگسالان، مهاجرت و خشونت از مهمترین عوامل کشانده شدن کودکان به خیابان‌ها هستند.
آنچه دیگران می خوانند: