چهارشنبه, ۲۲ تیر ۱۴۰۱ ۱۴:۳۴

ارزش جزایر ایران در خلیج فارس و دریای عمان

ارزش جزایر ایران در خلیج فارس و دریای عمان
کارشناس مسائل سیاسی: ارزش جزایر ایران در خلیج فارس و دریای عمان از نظر ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک را مورد بررسی قرار میدهیم.

به گزارش تیتربرتر؛ حمزه جلالی مدرس دانشگاه و تحلیل گر اقتصادی در یادداشتی نوشت: قبل از اینکه به بررسی موضوع بپردازیم باید یاد اوری نمایم که واگذاری هر یک از جزایر ایرانی  به دیگرکشورها جهت بهره برداری اقتصادی در کوتاه مدت و یا بلند مدت در سطح بین المللی و در تاریخ اینده  ایران مناسب نخواهد بود ،زیرا : 

1- واگذاری محمع الجزایر بحرین توسط شاه ،  مردم ایران  امروز  لعن و نفرین بر خاندان پهلوی میفرستند که چرا مجمع الجزایر بحرین را از دست داده ایم  این منطقه امروزه یکی از مناطق استراتژیک و مهم نفتی خلیج فارس است

2- واگذاری هر نوع جزیره چه جزایر غیر قابل سکونت و یا قابل سکونت در خلیج فارس یا دریا عمان به دیگر دولتها جهت بهره برداری اقتصادی با منافع ملی سازگاری ندارد .

3-  خرید یا اجاره  هر نوع بندر در دیگر کشورها به نفع گسترش صادرات و واردات کشور ما خواهد بود نمونه آن خرید بیش از ۵۳ درصد سهام بندر سالیانکا که در اختیار کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران است، بین ۱۵ بندر آستارخان رتبه اول را دارداین بندر ظرفیت بیش از ۴۰ هزار تن بارگیری و تخلیه را در طول یک ماه دارد و بر اساس سرمایه گذاری در حال انجام،  این میزان  به ۶۰ هزار تن در ماه می رسد  این بندر برای توسعه کریدور شمال - جنوب کاملا فعال است ،وجود چهار هزار متر خط راه آهن، واگن های حمل غلات،  شش خط ریل راه آهن،  انبارها و سیلوها  را از جمله ویژگی و مزیت بندر سالیانکا می باشدصادرات روسیه از این بندر به ایران را شامل غلات، چوب، روغن گوشت قرمز و تجهیزات و قطعات بوده و از طرف دیگر میوه و خشکبار، سبزیجات، سیمان محصولات غذایی فرآوری شده' پارچه و سرامیک هم محصولاتی است که از ایران به روسیه وارد می شود ،این بندر بیش از نیمی ایرانی امکانات و فعالیت خوب باعث شده  تا در حوزه اقتصادی منافع کشورمان با روسیه تقویت گردد

4-  اهمیت خلیج فارس:«خلیج فارس،با 565میلیارد بشکه نفت خود که معادل 63درصد کل ذخایر نفتی شناخته شده جهان است،7/30 تریلیون مترمکعب گاز طبیعی که برابر 5/28 درصد کل ذخایر شناخته شده گاز دنیاست، بی تردید بزرگترین و مهم ترین انبار انرژی جهان محسوب می شود.

5-  وابستگی چرخ صنعت غرب و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و ایران  به امنیت ترانزیت نفتی در این منطقه می باشد.

6-  خلیج فارس به عنوان منطقه ژئوپولیتیک مدل منحصر به فردی  را ارئه می دهد. این منطقه شامل ملت هایی است که از نظر فرهنگی متفاوت هستند ولی از نظر مشغله های سیاسی، استراتژیک و اقتصادی هماهنگی و متجانسند، شامل کشورهای ایران، عراق، عربستان سعودی، عمان، کویت، امارات متحده عربی، قطر و بحرین است. پاکستان نیز به دلیل نزدیکی جغرافیایی و مبادله گسترده بازرگانی علایق زیادی در این منطقه دارد و می توان آن را در ادامه ژئوپولیتیک خلیج فارس محسوب کرد.

7- هر گونه اجاره و واگذاری توسط کشورهای حوزه خلیج فارس ایران میتواتند در مزایده یا مناقصه آنها شرکت نماید که در اختیار گرفتن هر جزیره یا بندر از نظر استراتژیک و صادرات و برد جهانی به نفع ما خواهد بود

8-  اختلافات ایران و امارات متحده عربی بر سر جزایر ابوموسی و تنب کوچک و تنب بزرگ، از قبل انقلاب تا کنون و پشتیبانی شورای همکاری خلیج فارس از ادعای امارات از دیگر عوامل اختلاف است. اختلاف درونی میان اعراب و اختلافات مرزی و مواضع ناهمگون درقبال مسأله اسرائیل از جمله مشکلات و موانع ساختاری در روابط اعراب است.

9- موضوع استرتژیکی حوزه خلیج فارس در مورد ایران؛ امنیت منطقه ای و امنیت دسته جمعی است که برای ایران اهمیتی حیاتی دارد. محیط امن زمینه ساز توسعه و محیط ناامن باعث عقب ماندگی است. در عین حال توسعه عامل اساسی در امنیت محیط و امنیت ملی به شمار می رود. بنابراین مسئله امنیت در خلیج فارس از موضوعات استراتژیکی است که ایران در منطقه با آن روبرو می شود.

10- عنصر دیگری که در این جریان سهم دارد، هراس کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از برتری قدرت نظامی ایران پس از صدماتی است که در جریان جنگ خلیج فارس به ارتش عراق وارد کرده است» به ویژه در جریانات اخیر برنامه های جدید تسلیحاتی ایران در کابرد نظامی، این هراس شدت بیش تری گرفته است. با وجود این که هزینه نظامی ایران بسیار کم تر از کشورهای حاشیه خلیج فارس است ولی در اثر تبلیغات آمریکا، این احساس ناامنی از ناحیه ایران همواره در منطقه رو به افزایش است. این احساس تهدید، شعله ور شدن آتش مسابقه تسلیحاتی و فروش سلاح توسط قدرتهای بزرگ جهانی  را در پی دارد.

11- نتیجه گیری:  

الف) ایران به عنوان بزرگ ترین کشور حوزه خلیج فارس و یکی از مهم ترین کشورهای تأثیرگذار در منطقه، نیازمند این است که اهمیت ژئوپولیتیک خود را  از راه ایجاد پیوندهای گسترده در روابط با کشورهای حاشیه خلیج فارس در ژرفای ژئوپولیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک مشخص سازد و کارایی بیش تری بخشد.

ب‌) برای خنثی کردن این مسابقه تسلیحاتی بهترین کار مذاکره و کنار آمدن با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس است سه کشور از این مجموعه شورای همکاری خلیج فارس هم اکنون با ایران همراه و همگام هستند(قطر،عمان و عراق) از این پتانسیل برای برقراری روابط حسنه با دیگر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس باید استفاده کرد

ت‌) دولت‌های هند و روسیه در سال 1397 برای تسهیل و تسریع اجرای طرح ایجاد کریدور بین‌المللی شمال به جنوب از طریق ایران تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند، اما خطوط ریلی ایران از بندر چابهار تا زاهدان و همچنین رشت تا آستارا آن زمان تکمیل نشده بود و در حال اجرا می باشد.