شنبه, ۰۲ مرداد ۱۴۰۰ ۰۷:۱۱
استقبال بازار سرمایه از املاک در سال 1400:

شرایط جدید فروش مسکن در بورس

استقبال بازار سرمایه از املاک در سال 1400:
طرح فروش متری مسکن در بورس از سال گذشته تاکنون کارشناسی شده وهدفش حفظ ارزش پول مردم در برابر گرانی مسکن است این طرح تاییدیه های اولیه آن گرفته شده و به گفته کارشناسان در نیمه دوم سال احتمالا اجرایی شود.

به گزارش تیتربرتر؛ بورس مسکن در سال 99 توسط رئیس جمهور دستور پایه گذاری آن صادر شد و محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در این باره گفته بود ورود مسکن به بورس باعث می‌شود سرمایه‌های مردم از طریق بورس تبدیل به مسکن شود و می‌تواند نقدینگی را در اختیار ساخت و ساز مسکن قرار دهد.آیین‌نامه طرح فروش متری مسکن در بورس کالا در حال تدوین بوده و کلیات آن در شورای عالی مسکن طرح موضوع شده است. اگر این طرح به قانون جدید نیاز داشته باشد، برای صرفه جویی در زمان به دنبال آن هستیم که پیش نویس معاملات متری مسکن را به دولت ارائه کنیم تا از طریق مصوبه سران سه قوه این طرح زودتر به نتیجه برسد. موارد فوق نشان می‌دهد که بحث راه‌اندازی معاملات مسکن در بازار سرمایه جدی است و می‌توان به اجرایی شدن آن خوش‌بین بود.

جزئیات طرح فروش مسکن در بورس

جزئیات طرح فروش مسکن در بورس
جزئیات طرح فروش مسکن در بورس

 

بورس کالا در حقیقت می خواهد بتواند مسکن را به شکل متری و در قالب اوراق سلف استاندارد مسکن پیش فروش کند و این کار را در شرایطی که تضامین لازم از سازنده گرفته شود و خریدار به آسودگی اقدام به خرید کند، اجرایی می شود.

زمان اجرایی شدن طرح فروش مسکن در بورس

چند سالی است که حرف هایی در باره فروش مسکن در بورس کالا زده می شود، عملی که با هدف حفظ ارزش پول مردم در برابر گرانی مسکن در حال اقدام بوده و طبق آخرین اخبار، تاییدیه های اولیه نیز از سازمان بورس و اوراق بهادار برای اجرای این طرح بررسی شده است.

نزدیک یک سال است که به گفته مسئولان قرار است در بورس بستری فراهم شود تا متقاضیان بتوانند به آسودگی مسکن پیش خرید کنند. در واقع قرار است این امکان آماده شود که افراد بتوانند حتی به اندازه یک متر مربع و به میزان پولی که دارند پیش خرید خانه انجام دهند تا از این طریق قدرت خرید پس‌انداز خود را نگه دارند؛ بنابراین مسکن به قطعات کوچک تبدیل شده و امکان فروش آن و نیز امکان انجام معاملات ثانویه آسان شود.

در حقیقت، بورس کالا به دنبال آن است که بتواند مسکن را به شکل متری و در قالب اوراق سلف استاندارد مسکن پیش فروش کند و این کار را در بستری که تضامین لازم از سازنده گرفته شود و خریدار با آسودگی اقدام به خرید کند، انجام دهد.

قبل تر، مدیر مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران به شرح داده بود که طرح ذکر شده به هیات پذیرش سازمان بورس پروپوزالی ارائه شد که این هیات پروپوزال را به کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار ارجاع داد. در نهایت این کمیته نیز پروپوزال را بررسی و تایید کرد. پس از آن پیش نویس دستورالعمل اجرایی اوراق پس از تصویب هیئت مدیره بورس کالا تقدیم کمیته تدوین مقررات سازمان بورس شد که در این کمیته در حال بررسی است و پس از تایید کمیته باید به تصویب هئیت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار برسد و قابلیت اجرایی خواهد یافت.

اما اخیرا مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران در مجمع سالانه این شرکت خبر از اتمام مراحل راه اندازی معاملات اوراق سلف مسکن در بورس کالا داده بود و در این راستا مهدی مساحی، سرپرست مطالعات اقتصادی و سنجش ریسک بورس کالای ایران عملکرد این بازار و نحوه کارکرد آن را در گفت و گویی که در پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه منتشر شده است تشریح کرد.

اوراق سلف مسکن چیست؟

طبق این گفته برای اجرایی سازی معاملات سلف مسکن از همان ابزار سلف استاندارد استفاده شده است. این ابزار با توجه به اینکه امکان انجام معاملات ثانویه را دارد می تواند برای قراردادهای سلف بلند مدت نیز مورد استفاده قرار بگیرد. البته با توجه به ماهیت متفاوت مسکن نسبت به کالاهایی که تاکنون به عنوان دارایی پایه این ابزار قرار گرفتند، بورس کالای ایران با همکاری دیگر ارکان بازار سرمایه اقدام به تدوین مقررات خاصی در این حوزه کرده که به عنوان یک فصل جدید به دستورالعمل قبلی معاملات سلف استاندارد افزوده شده است، در این مقررات جزئیات مربوط به فرایند تسویه و تحویل که در بخش مسکن اهمیت ویژه ای دارد و متفاوت از سایر کالاها است به دقت مدون شده است.

به منظور انتشار اورق سلف مسکن، شخص حقیقی یا حقوقی سازنده مسکن که سابقه فعالیت قابل اتکایی نیز در این حوزه دارد پس از اخذ مجوزهای اولیه ساخت و احراز صلاحیت، در زمان دلخواهی پیش از اتمام ساخت، بخشی از واحدهای ساختمانی را که می خواهد از این مسیر به فروش برسانند انتخاب کرده و متناسب با ارزش حدودی واحدهای منتخب، تضامینی نزد شرکت سپرده گذاری مرکزی تودیع خواهد کرد.

پس از آن با توجه به متراژ کل واحدهای منتخب، تعداد اوراق قابل انتشار تعیین شده و پیش از عرضه اولیه اوراق سلف استاندارد مسکن، جزئیات مربوط به مکان، سازه، تاسیسات، تجهیزات و سایر موارد تاثیرگذار در قیمت واحدهای ساختمانی به طور رسمی و برای اطلاع عموم منتشر خواهد شد.

مطالب مرتبط:

البته طراحی این اوراق به گونه ای است که در مرحله عرضه اولیه، مشخصات کلیه اوراق استاندارد و یکسان است و تفاوتی میان اوراق عرضه شده در یک مرحله عرضه نیست. این اوراق معرف یک متر مربع از یک واحد ساختمانی مبنا می باشند و برای سایر واحدها و یا طبقات ساختمان بر اساس واحد مبنا ضرایب تعدیل کننده ای در نظر گرفته شده است.

متقاضیان پیش خرید واحدهای ساختمانی می توانند با مشارکت در مرحله عرضه اولیه به خرید اوراق بپردازند، البته بدیهی است که افراد می توانند تعداد اوراقی کمتر از تعداد اوراق منطبق با یک واحد ساختمانی را نیز خرید کنند و از این نظر امکان خرید متری مسکن برای متقاضیان دارای پس اندازهای اندک نیز فراهم است. در طی دوره زمانی تا پیش از اتمام ساخت واحدها و آماده تحویل شدن آنها امکان معاملات ثانویه نیز برای این اوراق فراهم است و سرمایه گذاران در صورت لزوم می توانند اوراق خود را به دیگران واگذار کنند.

با نزدیک شدن به سر رسید و اعلام انجام پروژه از سوی سازنده مرحله تخصیص و تحویل واحدها آغاز خواهد شد که جزییات زیادی دارد. اجمالا باید گفت در این مرحله افرادی که توانسته اند به اندازه واحد ساختمانی دلخواه خود اوراق خریداری کنند، اقدام به انتخاب واحد مورد نظر کرده و در یک فرایند منصفانه واحدها به آنها تخصیص پیدا خواهد کرد، سایرین که نتوانسته اند حداقل اوراق مورد نیاز جهت خرید واحد ساختمانی را از بازار خریداری کنند یا باید اوراق خود را در بازار ثانویه به فروش برسانند و یا واحدهای ساختمانی که مشاعا به این دسته افراد تعلق دارد به مزایده گذاشته خواهد شود و هریک به تناسب اوراقی که دارند از وجوه حاصله از تسویه نقدی بهره مند می شوند.

مزایا و معایب بورس مسکن

مزایا و معایب بورس مسکن
مزایا و معایب بورس مسکن

 

کارشناسان درباره مزایا و معایب طرح اعتقاد دارند به اینگه اوراق سلف نوعی پیش فروش مسکن است ملاک در آن می‌تواند فروش متری باشد یا قیمت شاخص؛ در این طرح، انبوه سازانی که قرار است پروژه مسکونی بسازند مانند صندوق‌های زمین و ساختمان، پس از تعیین کردن زمین مورد نظر برای ساخت و ساز و اخذ پروانه ساختمانی و همچنین مشخص شدن جزئیات ویژگی پروژه از لحاظ تعداد واحدها و متراژ هر کدام، قرارگیری آنها در هر طبقه و امثال آنکه در پروانه هم ذکر می‌شود، سازنده پیش فروش آن در بازار سرمایه را آغاز می‌کند.

در این طرح، مبنا را یکی از واحدهای طبقه همکف تعیین می‌کنند، سپس سایر واحدها را با ضرایبی که انبوه ساز یا سازنده با سازمان بورس و اوراق بهادار به توافق می‌رسد، تعیین می‌کند؛ مثلاً اگر طبقه همکف متری A تومان باشد، سایر واحدها و طبقات با ضرایب خاصی تعیین می‌شوند که به عنوان مثال طبقه دوم با ضریب متری ۱.۰۲، طبقه سوم با ضریب متری ۱.۰۵، طبقه چهارم با ضریب متری ۱.۰۷ و همینطور تا آخر، برای خریدار اوراق تعیین می‌شود.

 این جداول تعیین شده و در هنگام فروش در اوراق سلف لحاظ می‌شود، خریدار نیز می‌داند که مثلاً قرار است واحد طبقه سوم را با متری A تومان خریداری کند.

وی در خصوص نحوه تعیین قیمت پایه گفت: قیمت پایه را کارشناس رسمی دادگستری تعیین می‌کند هم سازمان بورس و هم سازنده هم بر آن نظارت دارند قیمت پایه در بورس اعلام می‌شود؛ ممکن است در بازار سرمایه، قیمت پایه افزایش یا کاهش یابد.

پس از آنکه پروژه مذکور در بورس عرضه شد، خریداران در رقابت با یکدیگر، قیمت پایه به همراه ضرایب را کشف قیمت می‌کنند که مشابه خرید و فروش سهام است.

قیمت روز ساختمان نیز در قیمت اوراق خریداری شده تأثیر دارد که با توجه به افزایش تورم عمومی و تورم مسکن، قیمت هر برگه فروخته از پروژه ساختمانی مذکور نیز تغییر می‌کند که همان معاملات ثانویه اوراق است.

کارشناسان با بیان اینکه امکان فروش اوراق سلف مسکن در بازار ثانویه نیز وجود دارد، معتقدند معمولاً قیمت این اوراق افزایشی است؛ اما ممکن است شرایط بازار مسکن به گونه‌ای باشد که قیمت‌ها کاهش یابد.

آنچه دیگران می خوانند:

گزارش از علی اکبر رضایی