تیتربرتر: بولا یک منطقه حفاظتشده با مساحت ۳۹۰۷ هکتار است که در استان مازندران واقع میباشد.این منطقه دارای دیدنی های فراوانی از جمله آبشار اوبن یا بولا است که زیستگاه تعداد زیادی از حیوانات و گونه های گیاهی می باشد.
معرفی منطقه حفاظت شده بولا
منطقه حفاظت شده بولا در موقعیت جغرافیایی N3602 E5319 در استان مازندران واقع است. این منطقه با مساحت ۳۹۰۷ هکتار واقع در استانهای مازندران و سمنان از سال ۱۳۷۸ تحت حفاظت قرار گرفت.دارای اقلیم نیمه مرطوب معتدل است . این منطقه در شمال شهر سمنان و در مجاورت پناهگاه حیات وحش کیاسر قرار دارد.
بولا در غرب مناطق دو دانگه و پرور قرار دارد .منطقه ای کوهستانی با دو دامنه کلی شمالی و جنوبی و شیبهای تند ،که در حد بالایی جنگلهای خزری واقع شده است و بخشهایی از آن را نیز مراتع ییلاقی تشکیل می دهد.ا ز گونه های مهم درختی منطقه می توان راش،ممرز،بلند مازو،توسکای ییلاقی ،گلاب وحشی،گیلاس وحشی و آلوچه را نام برد.گونه های اصلی جانوری منطقه عبارتند از:مرال ،شوکا،بز و پازن،خرس قهوه ای،گراز،روباه معمولی،تشی،سمور جنگلی،کبک و کبک دری.به دلیل کوهستانی بودن و نبود راههای دسترسی مناسب این منطقه به نسبت دست نخورده باقی مانده است.
مطالب مرتبط: آبشار زردلیمه منطقه ای بکر در دل کوههای زاگرس
زیست بوم منطقه بولا
از بین گونههای حیاتوحش منطقه میتوان به مرال، بز و پازن، گوسفندوحشی، پلنگ، خرسقهوهای، کبکدری و کبک اشاره کرد که به عنوان گونههای شاخص مورد تاکید بیشتر قرار گرفتهاند.
زیستگاه جنگلی که تقریبا کل سطح سایت را میپوشاند این جنگلها از گونههای متنوع درختان و درختچههای جنگلی نظیر بلند مازو، آزاد، توسکا، راش، ممرز، بلوط، لور، شمشاد، نوش و زربین تشکیل شده است.
گونههای مهم جانوری علفخوار در این زیستگاه به طور معمول روزها در قسمت متراکم جنگل پنهان شده و شبها در جاهای باز که دارای گیاهان متنوع است به چرا و فعالیت میپردازند. در واقع منطقه دارای دو زیستگاه جنگلی و در وسعت بسیار محدودی کوهستانی- صخره ای و زیستگاههای آبی- رودخانهای است.
زیستگاه جنگلی از ارتفاع تقریبی 600 متر شروع و تا 2 هزار و 500 متر از سطح دریا و یا کمی بیشتر گسترش یافته است. آسیبپذیری این زیستگاه به دلیل شیب زیاد، نسبت به تغییر کاربری و تخریب عرصههای جنگلی بالا است. جنگلهای مرتفع در صورت حفاظت، زیستگاه بسیار مناسبی برای گونههای جانوری به ویژه پستانداران بزرگ جثه محسوب میشود که به دلیل دور از دسترسبودن، جانوران بسیار با ارزشی را در خود نظیر مرال، شوکا، خرس و پلنگ جای داده است. زیستگاه کوهستانی- صخرهای ارتفاعات بالاتر از 2 هزار و 500 متری و پرتگاهی و شیب تند بوده و از مشخصات این زیستگاه وجود مناطق مرتفع به صورت تیغههای صخرهای یا تپههای بلند است که بالاتر از سر حد رویش جنگلها قرار گرفته است.
پوشش گیاهی منطقه، مرتعی و در نواحی بالاتر از 70 درصد است و حالت صخرهای دارد. گیاهان علفی و بوتهای گیاهان غالب این زیستگاه هستند. در این زیستگاه گونههای خرگوش، گرگ، روباه، گربهوحشی وخرس قهوهای، پلنگ و پازن دیده میشوند.
در عرصههای نسبتاً محدودی از منطقه که مرز تقریبی زیستگاههای جنگلی و کوهستانی را تشکیل میدهد تنوع پوشش گیاهی و جانوری چشمگیر است. وجود اینپدیده بر پایه اصل حاشیهها یا (Ecoton) استوار است.از مهمترین خانوادههایی که از این گروه در منطقه زیست میکنند میتوان خانواده گوزنها، گاوسانان و خرگوشها را نام برد.
گروه گوشتخواران که شامل حیواناتی در اندازه و شکلهای مختلف است منحصراً از گوشت حیوانات دیگر تغذیه میکنند و دارای دستگاه گوارش سادهای هستند.
مهمترین خانوادههایی که از این گروه در منطقه زندگی میکنند میتوان گربهسانان، سگسانان و سمورها را نام برد.همه چیزخواران نیز شامل گروهی از حیوانات کوچک و بزرگ هستند که قادرند از منابع غذایی مختلف گیاهی و جانوری استفاده کنند. از این گروه میتوان خانواده خرسها، خارپشتها و گرازها را نام برد.
آبشار اوبن در منطقه حافظت شده بولا
در منطقه حفاظت شده بولا، آبشاری بسیار زیبا و تمام خزه ای وجود دارد به نام آبشار بولا و یا آبشار اوبن. این آبشار مرز طبیعی بین مازندران و سمنان است. اوبن در زبان محلی به معنای زیر آب است، که با توجه به شکل و شمایل آبشار خزهای متوجه نامگذاری اینجا میشوید.
با توجه به ارتفاع حدود 1750 متری آبشار اوبن و محیط جنگلی اوبن، این منطقه آب و هوایی سرد با رطوبت بالا دارد. ما در مرداد که به اوبن رفتیم و در شب مانی، به کیسه خواب نیاز شد و سرد است و در فصل پاییز کاملا سرد است، پس بهترین فصل برای رفتن به این منطقه اردیبهشت تا شهریور است، هرچند که پاییز اوبن هم رویایی است، اما خیلی مناسب شب مانی و کمپینگ نیست.
آب آبشار از چشمههای طبیعی در بالادست آبشار تامین میشود و بعد از جاری شدن بر روی زمین به شیرین رود و سپس به رودخانه تجن سرازیر میشود.
زمانی که شما با ماشین به آبشار بولا میرسید، دو آبشار در سمت بالا دست، و چندین آبشار در پایین دست جاده وجود دارد. اگر قصد کوهنوردی داشته باشید، مسیر بالای آبشارها با وجود چشمههای آب که سرمنشا این رود هستند، به مسیر شما زیبایی خاصی میدهد.فقط حواستان باشد که شیب مسیر زیاد است، و بخاطر رطوبت هوا و وجود چشمه ها مسیر لغزنده است، مواظب باشید سر نخورید. اول و میانه مسیر کاملا جنگلی است و شما دریایی از رنگ را میبینید.اما در انتهای مسیر، به سنگهای بزرگ بالای کوه میرسید.
گردآورنده:موسی قانع