تیتربرتر: غار سهولان که در زبان کردی سههۆڵان خوانده می شود در در روستای سهولان، ۴۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر مهاباد، جاده برهان و روستای عیسی کند واقع شده است. غار سهولان دومین غار آبی بزرگ ایران زمین است که در بازدید از آن شاهد شکوه و زیبایی های آن خواهید بود.
معرفی غار سهولان
غار سهولان یکی از کمنظیرترین غارهای طبیعی کشور و از شگفتانگیزترین جلوههای طبیعت زیبای آذربایجان غربی بشمار میرود.
این غار آبی در حدود 43 کیلومتری شمال شرقی مهاباد در محور مهاباد - بوکان در آذربایجان غربی قرار دارد. این غار در قدیم خانه مردم پارتیتبار بوده است.
مساحت داخلی غار سهولان حدود 600 مترمربع است و محتویات غار سنگ های آهکی است. ارتفاع سقف غار تا سطح دریاچه آن 50 متر است و عمق آب در برخی جاها به 32 متر میرسد. اختلاف دمای درون و بیرون غار بین 10 الی 15 درجه است.
غار سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است و این غار در نزدیکی روستایی به همین نام قرار گرفته است. مردم محلی غار را کونه کوتر، یعنی لانه کبوتر نیز مینامند. دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است.
تنها موجودات زنده این غار کبوتر چاهی و خفاش میباشند که قسمت هایی از غار را به عنوان آشیانه انتخاب کردهاند. به دلیل تاریک بودن و نبود نور هیچ نوع جلبکی در آب دریاچه این غار رشد نکرده و به غیر از جانداران میکروسکوپی هیچ موجوی دیگری زیست نمیکند. آب دریاچه غار بسیار شفاف و زلال است. عمق آن علی رغم تاریک بودن تا چند متری قابل رویت است.
غار سهولان شبیه غار علیصدر در همدان است. این غار آبی با جلوههای طبیعی و قندیلهای منحصر به فردی که دارد در دامنه رشته کوههای کوتر قرار دارد. این پدیده زیبا و نادر دارای 2 دهانه است.
تاریخچه غار سهولان
تاریخ کشف غار مشخص نیست، به این دلیل که همیشه در حوالی آن، روستاها و مناطق مسکونی بوده و مردم همواره از آن به عنوان پناهگاه و محلی برای شکار استفاده کردهاند؛ ولی بهطور رسمی ژاک دمورگان همراه اهالی روستای سهولان دست به ساختن کلک (قایق چوبی کوچک) زدند و از مسیر ابی دیدن کردن و یک کروکی از غار کشیدند که ۶۰ درصد با واقعیت کنونی همخوانی دارد. تاکنون حدود ۲۵۰ متر از محدوده خشکی و ۳۰۰ متر از محدوده آبی این غار زیبا کشف شدهاست. غار سهولان در درون خود دریاچه ای جای داده که گاه عمق آن به حدود ۶۰ متر میرسد. ارتفاع سقف غار از کف دریاچه در حدود ۵۰ متر است. غار سهولان در زمره یکی از بزرگترین غارهای آبی ایران قرار دارد و قایقسواری در دریاچه آن یکی از جذابترین جاذبههای این غار است. آب این دریاچهها از سفرههای زیرزمینی و جوشش چشمهها تأمین میشود. غار سهولان دارای دو ورودی است که یکی از ورودیها اصلی است. در بدو ورود به غار نیز در حدود ۱۰۰ پله بتنی تعبیه شدهاست تا کار ورود به داخل غار را آسانتر کند.
مطالب مرتبط: زیبایی های چشمه دیمه را بشناسید
داخل غار سهولان
غار سهولان دارای دو دهانه است که به سمت جنوب باز شده اند و چند درخت تنومند جنگلی که از میان صخره ها سربرآورده اند سایه خود را بر دهانه اصلی غار انداخته اند که علاوه بر تأمین سایه برای گردشگران به طبیعت خشن و سرد محیط طراوتی دو چندان بخشیده اند.
حرکت در قسمت آبی دریاچه با قایق های پارویی امکانپذیر است ولی بخش خشکی را با پای پیاده نیز می توان مشاهده کرد. اسکله ای که گردشگران را به داخل تونل ها، دالان ها و دریاچه های غار می برد 45 متر پایین تر از دهانه اصلی قرار دارد که با 106 پله بتونی پیچ درپیچ به کف دریاچه درون غار می رسد.
در بدو ورود به درون غار بوی رطوبت همراه با بوی خفیف گوگرد به مشام می رسد. در سفر آبی درون غار هر یک از گردشگران پس از دریافت یک جلیقه نجات در قایق ها قرار می گیرند و حرکت آغاز می شود. نخستین دریاچه پیش روی گردشگران حدود 200 متر وسعت دارد که دارای آبی زلال و صاف است.
دالان بالای سر این دریاچه افزون بر 50 متر ارتفاع دارد و در انتهای آن دو دالان باریک به عرض دو متر دیده می شود که به دریاچه ها و دالان های بعدی باز می شوند.
گردشگران در این سفر پر از رمز و راز با گذشت از دالان های تنگ و باریک سه حوضچه آبی بزرگ و کوچک را پشت سر می گذارند تا به چهارمین و بزرگترین دریاچه برسند. این دریاچه حدود 500 مترمربع وسعت دارد و در 250 متری اسکله قرار گرفته و آخرین نقطه ای است که بازدیدکنندگان بوسیله قایق طی می کنند. متوسط عمق آب این دریاچه 25 متر است و دالانی با ارتفاعی بیش از 30 متر روی آن قرار گرفته که از چند تکه صخره عظیم یکپارچه تشکیل شده است.
به گفته قایقرانان از دریاچه چهارم به بعد حدود 200 متر دیگر نیز توسط غارنوردان کشف شده ولی بدلیل باریک بودن تونل ها و نداشتن روشنایی ورود گردشگران به آن منطقه ممنوع اعلام شده است. در پایان سفر آبی، گردشگران از میان تونل ها و دالان های تنگ و باریک راه خود را به دهانه فرعی (دهانه خروجی) غار ادامه می دهند. دهانه فرعی که به «لونه مالان» مشهور است با ارتفاعی حدود 50 متر از سطح آبی غار با 170 پله سنگی پیچ درپیچ به همان محوطه باز می شود که دهانه اصلی نیز در آن قرار دارد.
مساحت کل این غار حدود دو هکتار تخمین زده می شود که تاکنون 300 متر از مسیر آبی و 250 متر از مسیر خشکی آن کشف و ساماندهی شده است.
با توجه به اهمیت گردشگری این غار، طرح جامعه حفاظت برای حفظ ساختار طبیعی و جلوگیری از هرگونه دخل و تصرف در محیط داخل و اطراف غار طی سالهای اخیر با همکاری دستگاه های ذیربط تدوین شده است.
در قالب طرح جامع حفاظت از غار سهولان مهاباد نحوه بهره برداری از غار نیز مشخص شده تا از این ظرفیت منحصربفرد طبیعی در استان برای توسعه صنعت گردشگری نیز استفاده شود و از هر گونه دخل و تصرف که به فضای غار لطمه وارد کند، جلوگیری می شود.
این غار با داشتن حوضچه آبی بزرگ با مناظر فوق العاده دیدنی و دالانهای مملو از آب، بافت آهکی، قندیل های فعال غار و قرار گرفتن در منطقه ای خوش آب وهوا و قدمت تاریخی هر ساله پذیرای جمعیت کثیری از گردشگران است.
آدرس غار سهولان
باتوجه به آسفالت بودن مسیر در همه فصلها میتوانید به دیدن غار سهولان بروید.برای رسیدن به این غار به مهاباد که رسیدید، در میانه جاده به سمت بوکان تغییر مسیر بدهید. بعد از گذشتن از تپه ماهورها و رد شدن از روستای عیسی کند، تابلوی روستای سهولان را دنبال کنید.
گردآورنده: موسی قانع