چهارشنبه, ۲۵ دی ۱۳۹۸ ۱۵:۲۰

قلعه اژدها پیکر؛ اژدهای خفته در فارس

قلعه اژدها پیکر؛ اژدهای خفته در فارس
قلعه اژدها پیکر یک قلعه‌ دفاعی و نظامی است که دوره ساسانی برای حفاظت از راه‌ها یا برقراری امنیت، درون یا نزدیک شهرها بنا شده‌ و امروز به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری لار در استان فارس شناخته شده است.

به گزارش تیتربرتر، فارس استان و سرزمینی پهناور در جنوب ایران است. سرزمینی تاریخی و کهن که با توجه به یافته‌های باستان‌شناسی از 24 هزار سال پیش، یعنی از عصر حجر تاکنون، میراث‌دار بخش عظیمی از فرهنگ ایران‌زمین بوده است. 

وقتی به ابنیه ایران نگاهی به وسعت تاریخ چندهزارساله‌اش می‌اندازیم، با چنان عظمتی روبه‌رو می‌شویم که در کمتر جایی از این کره خاکی رقیبی برایش می‌یابیم. ساختمان‌های متنوع با کاربری‌های خاص و عظمت و استحکام مثال‌زدنی که باعث شده‌اند پس از سال‌ها جدال با عوامل اقلیمی و جوی همچنان پایدار بمانند و ناگزیر انسان را به‌سمت خود می‌کشند و با جاذبه‌ای قوی مخاطبان و دوستداران این‌گونه جذابیت‌های گردشگری را به‌سوی خود فرا می‌خوانند.

یکی از نمونه‌های عالی ساختمان‌های قدیمی، قلعه‌های دفاعی و نظامی هستند که برای حفاظت از راه‌ها یا برقراری امنیت، درون یا نزدیک شهرها بنا می‌شده‌اند و خوشبختانه تعداد زیادی از آن‌ها در کشور ما باقی مانده‌اند.

بیشتر بخوانید: سفر به بیابان وسیع دشت لوت

قلعه اژدها پیکر یکی از این نمونه‌هاست که هر انسانی را با نامش شیفته دیدار خود می‌کند. در تیتربرتر همراه ما باشید تا با این قلعه از جاهای دیدنی شیراز بیشتر آشنا شویم.

شهر قدیمی لار

شهر لار که در قدیم یکی از شهر‎های مهم جنوب کشور بوده و رونقی خاص داشته است، دو شهر قدیم و جدید دارد؛ شهر جدید پس از زلزله سال ۱۳۳۷ شمسی در فاصله چندکیلومتری شهر قدیمی ساخته شد که مقدار بسیار زیادی از آن در این زلزله تخریب شده بود.

قلعه اژدها پیکر بر فراز کوهی در جانب غربی شهر قدیم لار، برای حفاظت و صیانت از شهر بنا شدهو برای دسترسی به آن باید مسیری بسیار شیب‌دار را طی کنید. البته امروزه این مسیر کاملا آسفالت شده و دسترسی سواره را ممکن ساخته است اما سوار بر خودرو نیز این شیب کاملا محسوس است.

در گذشته در تپه مجاور قلعه اژدها پیکر، قلعه‌ای دیگر وجود داشته به‌نام «نارین قلعه» که هر دوی این قلعه‌ها مشرف بوده‌اند به دره‌ای که از آن رودخانه‌ای فصلی می‌گذرد به‌نام رودخانه بروند. در کنار این رود مسیر ورودی شهر لار واقع شده بوده است. بنابریان این قلعه‌ها از لحاظ راهبردی کاملا بر منطقه اشراف داشته‌اند و در بهترین مکان ممکن ساخته شده بودند تا هرگونه تهدیدی را دفع کنند.

امروزه از نارین قلعه جز پی اثری باقی نمانده است.

titrebartar.com

 

سابقه تاریخی قلعه اژدها پیکر

با بررسی‌ این بنا مشخص شده که از دوران قبل از اسلام و احتمالا از دوره ساسانیان وجود داشته و در دوره‌های بعد نیز بخش‌هایی به آن اضافه شده است. در ادوار مختلف مانند دوره صفویان هم مرمت‌هایی در آن صورت گرفته است.

قلعه از سه قسمت تشکیل شده است؛ دیوار اطراف قلعه که از سنگ و خشت بنا شده است، بنای درونی که هسته اصلی قلعه را تشکیل می‌دهد و فضاهای خدماتی و الحاقی.

یکی از مهم‌ترین فضاهای قلعه اژدها پیکر که باعث شهرت آن شده، چاهی دست‌کند است که کاملا در سنگ تراشیده شده است و به آن دولاب می‌گویند. این چاه بسیار عمیق است و درباره‌اش افسانه‌های بسیاری بین مردم نقل می‌شود، از جمله گنجی که در کف آن پنهان شده و ماری بزرگ از آن حفاظت می‌کند و در جایی دیگر نقل شده این گنج فقط به دست امام زمان می‌رسد.

فضاهای خدماتی دیگری مانند آب‌انبار و حمام و سرداب و چاه و دولاب و مسجد نیز در قلعه وجود داشته‌اند که امروزه فقط مقدار بسیار ناچیزی از آن‌ها باقی است.

مسیر دسترسی

قلعه اژدها پیکر در استان تاریخی فارس واقع شده است. برای دسترسی به آن کافی است از مرکز استان، یعنی شیراز، حدود ۳۲۰ کیلومتر به‌سمت جنوب شرق حرکت کنید و به لارستان برسید.

آشنایی با برج ننه نادر

بیرون قلعه اژدها پیکر ساختمانی مربع‌شکل با گنبد تیزه‌دار از آثار دوران اسلامی به‌ضلع پنج متر و ارتفاع تقریبی ۹ متر وجود دارد که به آن برج «ننه نادر» می‌گویند و گفته شده مقبره مادر نادرشاه است اما هیچ مقبره‌ای در آن وجود ندارد و واقعیت این است که بعد از مرگ مادر نادرشاه، این بنای یادمان برای او ساخته شده تا با این کار مردم منطقه از دادن باج و خراج به نادرشاه افشار معاف شوند.

قلعه اژدها پیکر تا یک قرن پیش نیز مسکونی بود و از ان استفاده می‌شد. در زمان رضاشاه پهلوی به‌علت جای‌گیری بسیاری از یاغیان در قلعه این مکان چند نوبت بمباران هوایی شد که منجر به تخلیه آن گردید. به همین علت و همچنین بی‌توجهی‌های بعدی به بنا، قلعه به‌مرور تخریب شد تا به امروز که فقط دیوار‌های قلعه و سردر ورودی قلعه باقی مانده و از بقیه قسمت‌ها به‌جز پی و قسمتی از جرز چیز دیگری باقی نمانده است.

ظاهر پرهیبت قلعه اژدها پیکر

titrebartar.com

یکی دیگر از جذابیت‌های این بنا شکل‌گیری آن بر مبنای فرم تپه‌ای است که بر آن ساخته شده است. این مساله بر حالت نهایی قلعه تاثیر گذاشته و شاید نام اژدها پیکر نیز به همین سبب بر آن گذاشته شده باشد؛ چراکه همچون اژدهایی خشمگین به دور خود پیچیده و به مسیر اصلی ورودی شهر نگاه می‌کند. همین مساله در دل انسان وحشتی ایحاد می‌کند که هیچ‌گاه نمی‌تواند بر آن غلبه کند و این قلعه کاملا تسخیرناپذیر به‌نظر می‌رسد.

نکته دیگر، ارتباط قلعه اژدها پیکر با مقر حکومتی لارستان است. این مکان که با نام باغ دیوانی یا باغ نشاط شناخته می‌شود، در مکانی به‌فاصله چندکیلومتری از پای تپه قرار گرفته و گفته می‌شود در گذشته با راهرویی مخفی با قلعه اژدها پیکر ارتباط داشته است.

بیشتر بخوانید: ساحل گردی رویایی به سواحل خلیج فارس

با ثبت‌شدن قلعه در فهرست آثار ملی ایران فصلی تازه از زندگی قلعه شروع و جانی تازه در کالبد بی‌روحش دمیده شد. بعد از نورپردازی، قلعه در شب بسیار دیدنی است و حتی در مسیر ورودی شهر از دوردست قابل‌رویت است و خودنمایی می‌کند.

به لطف رسانه و معرفی اثر در کتاب‌ها همه‌ساله عده زیادی از مسافران و هموطنان عزیز در تعطیلات نوروز از این بنا دیدن می‌کنند.

جاهای دیدنی شهر لار

titrebartar.com

شهر تاریخی لار فقط به این قلعه تاریخی خلاصه نمی‌شود و تاریخی بسیار طولانی دارد. از دیگر بناهای شهر می‌توان به باغ نشاط لار و قدمگاه اشاره کرد. وجود آب‌انبار‌های بسیار یکی دیگر از جذابیت‌های شهر است. کاروانسرا و بازار قیصریه لار از آثار بسیار مهم شهر است که الگویی بوده برای ساخت بازار وکیل شیراز. 

گویش و فرهنگ متفاوت مردم نیز می‌تواند برای بسیاری از مسافران جذاب و خاص باشد. به همه این‌ها اضافه کنید خوراکی‌های منحصربه‌فرد این منطقه که فقط بالغ بر ۱۰ نمونه نان با طعم‌هایی واقعا لذیذ دارند. حلوای مسقطی لاری و کباب کنجه لاری در تمام ایران مشهور هستند.

دیدن شهر جدید را هم از دست ندهید، چون معماری ساختمان‌ها کاملا خاص است و شهر هیچ کوچه‌ای ندارد و لقب شهر بدون کوچه را به خود اختصاص داده و هیچ مسیری به بن‌بست نمی‌رسد.

بهترین زمان سفر

پیشنهاد می‌کنیم به‌علت گرمای بیش از حد لارستان در تابستان، زمان سفر خود را از پاییز تا اویل بهار انتخاب کنید.

آب لوله‌کشی شهر لار برای آشامیدن مناسب نیست و نمک زیادی دارد، پس آب معدنی بنوشید. 

برای رفتن به لارستان دوربین‌های خود را آماده کنید، چون قرار است با چیز‌هایی متفاوت روبه‌رو شوید.