دوشنبه, ۲۳ دی ۱۳۹۸ ۱۲:۰۱
نقدی بر فیلم جدید افشین هاشمی

خداحافظ دختر شیرازی یک عاشقانه ساده

نقدی بر فیلم جدید افشین هاشمی
«خداحافظ دخترشیرازی» آخرین ساخته افشین هاشمی یک داستان عاشقانه‌ و دوست داشتنی است که اقتباسی از فیلم «The Goodbye Girl» و یکی از آثار نیل سایمون کمدی‌نویس مشهور آمریکایی است.

به گزارش تیتربرتر، از فیلم «خداحافظ دختر شیرازی» به عنوان بهترین اثر افشین هاشمی یاد شده است که کارگردانی و بازیگری در این فیلم را برعهده دارد. این فیلم دارای یک داستان عاشقانه‌ و دوست داشتنی است که بر اساس یکی از آثار نیل سایمون کمدی‌نویس مشهور آمریکایی بومی سازی شده است.

گویا سوژه و ایده ساخت فیلم «خداحافظ دختر شیرازی» از فیلم «The Goodbye Girl» اثر Herbert Ross به ذهن افشین هاشمی رسیده است. اما فیلمنامه «خداحافظ دختر شیرازی» در بستری فرهنگی و با یک اقتباس بومی نوشته شده است.

افشین هاشمی در قدم اول این فیلمنامه، برای محیا کردن زمینه رویارویی دو شخصیت اصلی فیلم یعنی «شبنم  پیروزی» با بازی شبنم مقدمی و «نسیم کارونی» با بازی افشین هاشمی، خلاقیت کافی را به خرج نداده باشد و تقابل این دو کاراکتر را متضاد با فرهنگ پذیرش ما ایرانی‌ها یعنی راه دادن مرد غریبه به خانه مشابه نسخه هالیوودی آن  پایه‌ریزی کرده باشد اما در ادامه کار خود آنچنان داستانش را با آداب انسانی و فرهنگ غنی ایران، ساده  و البته عمیق و سرشار از صمیمیت به جلو می‌برد که می توان به راحتی از ضعف ابتدای آن چشم پوشید و از دنباله قصه آن به خوبی لذت کافی را برد.

مروری بر کارنامه هاشمی

افشین هاشمی از بازیگران و کارگردانان قدیمی تئاتر ایران است که نوازنده حرفه ای کمانچه نیز می باشد و اجراهای عمومی نیز در این زمینه داشته است. با الگوگیری از فیلم خارجی "دختر خداحافظی" به کارگردانی هربرت قصد داشته برخی ارجاعات داستان را به مسائل اجتماعی و سینمایی برساند اما هاشمی نتوانسته به اجتماعیات معاصر ایران نقبی اساسی بزند.

بیشتر بخوانید: «روز صفر» فیلمی درباره عملیات دستگیری ریگی

این فیلم پنجمین تجربه کارگردانی افشین هاشمی پس از «خسته نباشید!» (همراه با محسن قرایی)، «صدای آهسته»، «گذر موقت» و «خاله قورباغه» است که بازیگران اصلی آن افشین هاشمی و شبنم مقدمی هستند.

این فیلم در مقایسه با سایر کارهای قبلی کارگردان یک گام به جلو محسوب می شود.

تفاوت این فیلم با دیگر آثار هاشمی

آنچه بیش از دیگر موارد در خصوص تمایز فیلم با سایر آثار سینمایی در حال اکران مورد توجه قرار می گیرد همان حضور کمرنگ بازیگران مشهوری چون زنده یاد حسین محب اهری، رویا تیموریان، حسین یاری، هومن برق نورد و مونا فرجاد است که نقش‌های کوچک و کوتاهی در فیلم دارند، حضور افتخاری رسول صدر عاملی در انتهای فیلم هم می تواند به نوعی ادای دین افشین هاشمی به این کارگردان باشد.

در فیلم سواد تئاتری هاشمی بویژه در طراحی صحنه و سواد موسیقیایی او به کمک فیلمنامه و بازیگران می آید. طراحی صحنه و توجه به رنگ ها نقش ویژه ای در سکانس ها ایفا کرده به طوریکه با تغییر حال و هوای روحی نسیم و شبنم در دقایق مختلف فیلم، این طراحی و رنگ بندی ها نیز متناسب با شرایط تغییر می کنند که بیننده را با صحنه های مفرح و جذاب و البته نه نفس گیر مواجه می کند.

نقدی بر فیلم خداحافظ دختر شیرازی

اکثر سکانس‌های فیلم «خداحافظ دختر شیرازی» در فضاهای کوچک و داخلی یک خانه محقر با کمترین هزینه ممکن فیلمبرداری شده است، به همین دلیل دو المان طراحی صحنه و رنگ و لعاب حاکم بر آن و شخصیت پردازی کاراکترها، اهمیت و جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. در نتیجه هاشمی در فیلم توجه خاصی به این دو عنصر مهم دارد. در حقیقت  عنصر خانه در فیلم «خداحافظ دختر شیرازی» از ابتدای اثر به خوبی به یک جایگاه امن و یک سرپناه مطمئن تبدیل میشود، همچون جسمی جاندار که کاملا عامدانه، با حال و هوای آدم‌های آن رنگ و روی سرخوردگی و سرزندگی به خود می‌گیرد.

اگر به نور و رنگ قالب بر سکانس‌های ابتدایی فیلم دقت کنیم، متوجه می‌شویم خانه هم با حال و هوای آلوده از خیانت صورت گرفته بر عواطف ساکنان آن در ابتدا از لحاظ رنگ آمیزی، شادابی لازم را ندارد اما هرچه فیلم به جلو میرود با افت و خیز و البته واکنش‌های احساسی کاراکترها، پرده به پرده نور گرم بر تصاویر خانه قالب شده و با قرارگرفتن گلدان و گل و گیاه در پس زمینه، به شکلی تناوبی روح زندگی به خود میگیرد.

شخصیت پردازی کاراکترها و اهمیت به باورپذیری  آنها نیز یکی دیگر از نقاط قوت فیلم «خداحافظ دختر شیرازی» است. در سراسر فیلم دقت و تیزنگری کارگردان به نوع رفتار و کنش و حتی پوشش محلی بازیگران، تاحدی  برجسته و قابل تحسین است که کمتر ایرادی می‌توان از آن گرفت.

بطور مثال نازی دختر بچه کوچک و پرشور شبنم با بازی عالی  آیسان حداد، به عنوان یک دختر بچه، علاقه‌ عجیبی به بازی فوتبال دارد، برای همین در بیشتر سکانس‌ها تماشاگر او را در پوشش لباس تیم ملی فوتبال ایران می‌بیند، گویی او نماد وحدت بین تمام اقوام ایرانی و البته سنبل نسل آینده ایران است.

و یا شبنم پیروزی به عنوان مظهر یک زن ایرانی و البته شیرازی، با آنکه لهجه خود را به قول نسیم در خود پنهان می‌کند اما آنقدر فاکتورهای آشنای یک زن ایرانی را در بازی و شخصیت خود بروز داده که نداشتن لهجه شیرازی او کمتر شخصیتش را به حاشیه برده است.

بیشتر بخوانید: «شنای پروانه» پدیده فیلم اولی جشنواره فیلم فجر+جزییات

در شخصیت سازی نسیم کارونی هم نهایت ظرافت و خوش‌طبعی کارگردان دیده می‌شود، نسیم عاشق بازیگری است اما از لحاظ ظاهر فاقد المان‌های یک سوپر استار سینما است، او ساده و بی آلایش است، برای همین حرفه‌ و توانایی‌هایش زیر سایه چنین مسائلی اصلا دیده نمی‌شود. شاید این تنها تنقید و ایرادی است که افشین هاشمی به درستی و در مقام کارگردان در فیلم خود جا داده تا به نظام حاکم بر سینمای موجود تلنگری زده باشد.

اصلا به دلیل همین ضعف‌های درونی، شخصیت نسیم یک شخصیت دوست داشتنی، گرم و باصفایی در آمده است، او در سکانسی از فیلم تار خود را بر میدارد و به شکلی مبتدیانه و البته گوش خراش به آن می‌نوازد (با توجه به اینکه افشین هاشمی در دنیای واقعی استاد کمانچه بوده و به خوبی موسیقی را می‌شناسد) و یا در صحنه مقابله و زد و خورد با دزدها، نمی‌تواند کار قهرمانانه‌ای از خود نشان دهد تا شاید این اتفاق فرصتی باشد که به مثابه یک سوپر هیرو برای باز پس گیری کیف شبنم خودش را در دل او جا کند. نسیم در حقیقت یک انسان ساده و بی آلایشی است که به خوبی تماشاگر می‌تواند با شخصیتش همزاد پنداری کند.

خلاصه فیلم 

در خلاصه فیلم می توان گفت که شبنم زن جوان و مطلقه ای است که همراه دخترش زندگی می کند و دچار بدبینی به مردان شده است که با ورود نسیمِ آبادانی به خانه او، اتفاقات مختلفی رقم می خورد.

یکی از شیراز، یکی از آبادان، هر دو در تهران! مجبورند فعلاً باهم سر کنند تا محمود نارفیق را پیدا کنند.

بازیگران فیلم خداحافظ دختر شیرازی

در خداحافظ دختر شیرازی بازیگرانی چون شبنم مقدمی، افشین هاشمی، آیسان حداد، مونا فرجاد، حسین محب‌اهری، ونوس شمس و رویا تیموریان به ایفای نقش و بازیگری پرداخته‌اند که از نظر تعداد بازیگران می‌توان خداحافظ دختر شیرازی را یک اثر پربازیگر عنوان کرد.

از دیگر بازیگران فیلم خداحافظ دختر شیرازی می‌توان به رسول صدرعاملی، حسین یاری، هومن برق‌نورد و هدایت هاشمی اشاره کرد.