میگرن یکی از انواع سردردهاست که بدون شک درد آن بیمار را ناتوان می کند و باعث می شود شخص از تمام فعالیت های روزانه خود باز بماند.شیوع میگرن بیشتر در بین افراد بزرگسال است با این وجود آمار نشان می دهد که در حدود ۴ درصد کودکان به میگرن مبتلا هستند هم چنین بعد از دوره بلوغ ۶ درصد مردان و ١٨درصد زنان مبتلا به میگرن هستند.
میگرن چیست؟
میگرن، از اختلالات شدیدی است که ویژگی آن سردردهای ملایم یا شدید پی در پی است و غالباً با علایمی در سیستم عصبی آتونومس همراه است. این واژه از زبان یونانی گرفته شده است و به معنای درد در یک طرف سر است.
این نوع سردرد یک طرفه، بر نیمی از جمجمه تاثیر میگذارد و ضرباندار است و از ۲ تا ۷۲ ساعت ادامه دارد. علایم همراه با آن میتواند شامل حالت تهوع، استفراغ، نورگریزی (افزایش حساسیت به نور)، صدا ترسی (افزایش حساسیت به صدا) باشد و به طور کلی درد با بالا رفتن فعالیت بدنی افزایش مییابد.
فرد مبتلا به میگرن نسبت به نور و صدا حساس میشود، سردرد او با راهرفتن و حرکت کردن بدتر شده و حالت تهوع شدید پیدا میکند. به همین دلیل افراد مبتلا به میگرن ممکن است با یک سردردی که از نظر دیگران ساده بهنظر میرسد، کاملا خانهنشین شوند و ترجیح بدهند ساعتها از جمع فاصله بگیرند.
رابطه ویتامین D با میگرن
سارا اکبرزاده یک روان درمانگر با بیان اینکه میگرن کسی را از پا نمی اندازد و می توان آن را درمان کرد، اظهار داشت: هنوز بعد از سال ها تحقیق، علت بروز سردرد میگرنی، در هاله ای از ابهام قرار دارد، ولی از آن در تقسیم بندی بیماری های سایکوسوماتیک یا بیماری روان تنی نامبرده می شود.
وی گفت: ۱۰ درصد مردم جهان مبتلا به میگرن هستند یا به علل مختلف سردرد را تجربه کرده اند و در این میان زنان سه برابر بیشتر از مردان مبتلا به این بیماری می شوند.
این روان درمانگر افزود: ماهیت میگرن در اصل عود کننده است و به طور متوسط فرد مبتلا به سردرد، یک تا ۲ حمله را در ماه تجربه می کند به نحوی که در زمان وقوع حملات مزمن، بیمار ناتوان شده و هرچه فشار عصبی بیشتر می شود، به خصوص زمانی که تهوع و استفراغ به عنوان علایم این بیماری اثرات خود را بروز می دهد، فرد چاره ای جز مراجعه به مرکز درمانی ندارد.
محرک های حملات میگرن
اکبرزاده با بیان اینکه شروع حملات سردرد از طریق عوامل تحریک کننده است و این محرک ها در افراد دارای میگرن نقش بسزایی در تشدید بیماری دارد، اظهار داشت: مصرف الکل، کافئین، تیرامین موجود در انواع پنیر، فنیل اتیل آمین موجود در شکلات تلخ، افزودنی های مواد غذایی مانند کنسروها، سوسیس، کالباس و شیرین کننده های مصنوعی، از جمله این محرک ها هستند.
وی گفت: ارتباط حملات میگرن با سیکل عادت ماهیانه در میان زنان، تغییرات سبک زندگی، بی خوابی، گرسنگی، استرس و از طرفی کمبود برخی ویتامین ها در بروز علائم این بیماری نقش دارد. به نحوی که پژوهش هایی که در این زمینه انجام شده است، نشان می دهد افراد دارای حملات شدید میگرنی سطح پایین تری از ویتامین D و همچنین ویتامین B۲، فولات و منیزیم دارند.
ویتامینهای تاثیرگذار بر میگرن
این روان درمانگر توصیه کرد: مبتلایان به میگرن علاوه بر مصرف میوه و سبزی های تازه برای رفع کمبود ریزمغذی ها طبق پروتکل وزارت بهداشت، حتی در صورت نداشتن کمبود ویتامین D، مصرف حداقل یک بار در ماه مکمل ویتامین D را در برنامه غذایی خود قرار دهند.
اکبرزاده اظهار داشت: در صورتی که کنترل عوامل تغذیه ای موثر در عود مجدد میگرن یا رفع کمبود ویتامین ها، نتواند حملات شدید و طولانی مدت را به حداقل یک بار در هفته کاهش دهد، باید بیمار برای کنترل و درمان میگرن، به روانپزشک یا نورولوژیست مراجعه کند.
روشهای پیشگیری از میگرن
برای پیشگیری از سردردهای میگرنی از این روشها استفاده کنید:
1- ریلکسیشن و آرامسازی عضلات در یک فضای آرام، کمک زیادی به کاهش دردهای میگرنی میکند. سعی کنید سبک زندگی خود را اصلاح کنید و از استرس به دور باشید. در اوقات بیکاریتان فعالیتهایی انجام دهید که آرامتان میکنند؛ مثل قرآن خواندن، دعا و مناجات، دوش آب گرم،مطالعه و… .
2- خواب کافی داشته باشید اما از زیاد خوابیدن اجتناب کنید چون بروز سردرد را بیشتر میکند.
3- سیکلهای میگرن تکرارشوندهاند. دفتر یادداشتی داشته باشید و تاریخ سردردهایتان را بنویسید، غذایی را که آن روز مصرف کردهاید، میزان استرس، وضعیتی که پس از آن میگرن شروع شده و احساسات جسمی و روحی که قبل از شروع میگرن داشتهاید ثبت کنید تا بتوانید به الگوی سردرد میگرنیتان دست پیدا کنید.
4- استرستان را کنترل کنید. تنش و فشار روانی بیشترین تأثیر را در عود سردردهای میگرنی دارند.
5- خوب و سالم غذا بخورید و در زمانهای منظم وعدههای غذایی و میان وعدههایتان را دریافت کنید. گرسنگی بهشدت احتمال سردرد را بالا میبرد.
اقدامات اساسی با شروع میگرن
اکثر مواقع میگرن سرزده سراغ افراد میآید و دردهای وحشتناک آن زندگی را فلج میکند. در این مواقع چارهای ندارید جز آنکه به استراحت و داروهای مسکن روی بیاورید. اما روشهای دیگری هم هستند که ممکن است به تشخیص پزشک، برای کاهش دردهای میگرنی شما تجویز شوند.
با شروع سردرد میگرنی به محلی تاریک، آرام و خنک بروید و سعی کنید از بوها و صداها دور باشید.
از داروهای مسکن و ضدالتهاب مثل ایبوپروفن، ادویل، آسپرین، ژلوفن و… استفاده کنید. ارگوتامین و ناپروکسن هم دو داروی مؤثر هستند.
کمپرس سرد یک روش قدیمی و مؤثر برای کاهش سردرد است. برای کمپرس سرد، یک کیسه پارچهای حاوی یخ پشت گردن و روی شقیقههایتان قرار دهید.
طب سوزنی و بیوفیدبک تأثیرات خوبی روی کاهش سردردهای میگرنی دارند. در طب سوزنی بخشهایی از پوست با سوزنی نازک تحریک میشود. در بیوفیدبک هم از تجسم خلاق و کنترل فکر استفاده میشود تا وضعیت ذهنی و جسمی بیمار آرام شود. سپس با انقباض و انبساط عضلانی کمک میشود بیمار علائم خود را کنترل کند. بیوفیدبک از روشهای درمانی جدید است و پزشکتان میتواند تشخیص دهد که برای شما مناسب است یا نه.
مواد غذایی مضر و مفید برای میگرن
بعضی غذاها، میگرن را تشدید کرده و برخی دیگر، دردهایتان را کاهش میدهند. در اینجا فهرستی از خوراکیهای مفید و مضر را برای میگرن میبینید:
شوری: خیارشور، کنسروها، پفک و چیپس و هر چه که شور باشد، دارای ترکیبی به نام منوسدیم گلوتامات است که باعث تحریک و تشدید سردردهای میگرنی میشود، بنابراین اگر میگرن دارید، دور شوریها را خط بکشید.
شکلات: کافئین در حجم کم، تسکیندهنده است اما وقتی حجم زیادی قهوه یا شکلات میخورید، تحریکپذیریتان بالا میرود و دردها را بیشتر حس میکنید.
سوسیس و کالباس: این گوشتهای فراوری شده یکی از بدترین محرکهای میگرن هستند چون ترکیبی به نام تیرامین دارند که میتواند باعث تحریک و تشدید سردردهای میگرنی شود.
نوشابههای رژیمی: در این نوشابهها از قند مصنوعی آسپارتام استفاده شده که این ماده هم بهشدت تحریککننده است.
ویتامین ۲B: این ویتامین در گوشت گاو بدون چربی، غلات، شیر کمچرب یا بدون چربی، قارچ، کلم بروکلی و اسفناج وجود دارد و یکی از بهترین تسکین دهندههای میگرن است.
امگا 3: اسیدهای چرب امگا۳ به کاهش شدت و مدت سردرد کمک میکنند. این اسیدها را در ماهی قزلآلا، سالمون و روغن زیتون میتوانید پیدا کنید.
آب: آب یکی از بهترین و مؤثرترین درمانهای سردرد است. کمآبی یک عامل ساده اما جدی است که باعث میشود افراد مبتلا به میگرن دچار سردرد شوند. بنابراین به میزان کافی آب بنوشید.