پس از اعلام نرخ جدید بنزین توسط دولت و به وجود آمدن برخی اعتراضات، به دستور شورای امنیت اینترنت‌های خانگی و تلفن‌های همراه از عصر 25 آبان به مدت یک هفته قطع شد. هرچند در برخی از استان‌ها این قطعی اینترنت ادامه یافت و از 10 روز عبور کرد.
گزارش‌های مختلفی از آمار مربوط به خسارت‌های ناشی از قطعی اینترنت منتشر شده است که در آن کسبوکارهای آنلاین بیشترین زیان‌دیده ناشی از قطع اینترنت معرفی‌شده‌اند. در این میان هرچند برخی کسبوکارهای آنلاینی مانند اسنپ، تپسی، کافه بازار و فیلیمو و… بعد از ۲۴ ساعت از قطع اینترنت همگانی روی شبکه ملی در دسترس بودند و پیامک‌هایی را مبنی بر آزاد بودن فعالیتشان به کاربران خود ارسال کردند اما وضعیت سوی دیگر این بازار یعنی کاربران کاملاً متفاوت بود.
به گفته رضا الفت نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسبوکارهای مجازی، ضررهای ناشی از قطعی اینترنت در طول این یک هفته را نباید تنها به لحاظ مادی بررسی کرد؛ بلکه بخش بزرگی از این زیان‌ها معنوی است که منجر به عدم اطمینان سرمایه‌گذاری خارجی می‌شود.
بنا بر اعلام عضو هیات مدیره اتحادیه کسبوکارهای مجازی، قطع اینترنت طی سه روز نزدیک به ۹۰۰ میلیارد تومان به کسبوکارهای اینترنتی ضرر زده است. الفت نسب البته برای تخمین زدن این رقم آمده محاسبه کرده چون گردش مالی فعالان این عرصه سال گذشته ۱۰۰ هزار میلیارد تومان (معادل روزانه ۲۷۳ میلیارد تومان) بوده و امسال به حدود نزدیک به ۹۰۰ میلیارد تومان خسارت به این شرکت‌ها وارد شده است.
صنعت IT؛ متحمل 2500 میلیارد تومان ضرر
در نشستی که به‌منظور بررسی پیامدهای قطع اینترنت بر کسبوکارها با حضور مسئولان وزارت ارتباطات، سازمان نصر و فعالان استارتاپی در سازمان فناوری اطلاعات، هفته جاری برگزار شد، به گفته جعفر محمدی نایب‌رئیس کمیسیون تجارت الکترونیکی، «در روزهای قطعی اینترنت و تا قبل از اتصال اینترنت ثابت، PSP هایی که با کسبوکارها طرف بودند نزدیک به ۶۵ درصد کاهش تراکنش داشتند. حجم تراکنشات شاپرک نیز کاهش چشمگیری داشته و بیش از ۵۰ درصد بوده است. با توجه به این آمار و آمار ارائه شده پیش‌تر درباره درآمد صنعت تجارت الکترونیکی در کشور، می‌توانیم استناد کنیم که روزانه ۲۹۳ میلیارد تومان تنها از محل تراکنشهای اینترنتی کاهش داشتیم؛ اما اگر ضرر را به‌کل صنعت آی‌تی ببریم در روز بیش از ۲۵۰۰ میلیارد تومان ضرر داریم. بعد از اتصال اینترنت ثابت هم نیمی از مشکلات حل شده و همچنان بیش از هزار و دویست میلیارد تومان در روز به صنعت آی‌تی لطمه می‌خورد.»
به گفته محمدی ضررها برای کسبوکارها یکسان نبوده و کسبوکارهای بزرگ سی درصد و کسبوکارهای متوسط هفتاد درصد و کسبوکارهای خرد و خانگی تا ۹۶درصد کاهش فروش داشته‌اند.
بیشتر بخوانید: قطعی اینترنت چه تاثیری بر معاملات ارز صادراتی داشت؟
از طرفی، کمیسیون تجارت الکترونیکی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران گزارشی از برآورد میزان خسارت‌های وارد شده به کسبوکارهای اینترنتی براثر قطعی طولانی‌مدت و سراسری اینترنت منتشر کرد. براساس گزارش‌های غیررسمی دریافت شده از PSP های کشور، تعداد کل تراکنشهای انجام‌شده در درگاه‌های پرداخت اینترنتی و موبایلی در دو روز اول قطعی اینترنت کاهش بسیار شدیدی داشته و پس از رفع مشکلات توسط شرکت‌های پرداخت، تعداد تراکنشهای روزانه در ۵ روز بعدی یعنی تا زمان اتصال اینترنت ثابت، حدود ۴۸/۵ درصد متوسط تعداد تراکنشهای روزانه در هفته‌های قبلی بوده است.
در این گزارش همچنین اشاره‌شده است: «گزارش سالانه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صنعت، معدن و تجارت، نشان می‌دهد حجم کل گردش مالی تجارت الکترونیکی کشور در سال گذشته ۲۰۸ هزار میلیارد تومان یا به عبارتی روزانه حدود ۵۷۰ میلیارد تومان بوده است. با احتساب کاهش تعداد تراکنش‌ها در روزهای گذشته که اینترنت قطع بوده است، گردش مالی روزانه این حوزه با کاهش ۲۹۳ میلیاردی به حدود ۲۷۷ میلیارد تومان رسیده است. با این حال اما پس از اتصال اینترنت ثابت، تعداد تراکنشهای روزانه درگاه‌های پرداخت تا حدود ۷۳ درصد افزایش پیداکرده است، اما همچنان شاهد کاهش ۲۷ درصدی تعداد تراکنشهای مربوط به اینترنت موبایل هستیم. با توجه به این آمار، کاهش پرداخت‌های اینترنتی و موبایلی در ۱۰ روز گذشته بیش از ۲۹۵۰ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود.»
همچنین سازمان تنظیم مقررات خسارات وارد شده به اپراتورها را یک هزار و 80 میلیارد تومان اعلام کرده است که بیشترین خسارت به ایرانسل وارد شده است.
برآورد دقیق خسارات، به زودی
با توجه به انتشار گزارش‌های متعدد و عدم جمع‌بندی دقیق از مجموع خسارت‌های ایجاد شده به دلیل نبود اینترنت، محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده است جبران خسارات شرکت‌ها با مصوبات دولت قابل پیگیری است، اما مهم این است که بتوان نحوه برآورد خسارت را استخراج کرد. در همین زمینه او با تاکید بر این موضوع که «کسب و کارهای کوچک» متحمل بیشترین آسیب بوده‌اند، خبر داده جمع‌بندی خسارت‌ها در حال انجام و به زودی اعلام خواهد شد.