این در شرایطی است که قانون مالیاتهای مستقیم در تابستان سال 94 به تصویب نهایی رسید و حالا پس از گذشت 4 سال برای اصلاح برخی مواد و توسعه پایههای مالیاتی دوباره در دستور کار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است.
بر این اساس در حالی یکی از بندهای مورد اشاره در این پیشنویس دریافت مالیات از سود سپرده بانکی است که چندی پیش وزیر اقتصاد ادعای مطرح شده درباره طرح اخذ مالیات از سپردههای بانکی و سود سپردهها را تکذیب کرد و گفت: در طرح قانون مالیاتهای مستقیم نیز تاکنون چنین موضوعی مطرح و بررسی نشده است.
در این زمینه باید گفت در حالی هر از گاهی موضوع دریافت مالیات از سپردههای بانکی و سود این سپردهها مطرح میشود که هر چند افزایش پایههای مالیاتی یکی از مهمترین خواسته اهداف پیشبینی شده به منظور کاهش وابستگی به نفت و اداره اقتصاد بر پایه درآمدهای مالیاتی است، اما به نظر میرسد اقتصاد ایران هنوز مهیای اجرای این موضوع نیست.
همچنین در علم اقتصاد سود سپرده بانکی تابعی از نرخ تورم است؛ بنابراین در شرایط کنونی اقتصاد کشور که تورم دو رقمی است، نه تنها نباید نرخ سود بانکی کاهش پیدا کند، بلکه گرفتن سود از سپردههای بانکی نیز کار اشتباهی است.
در این زمینه حتی برخی کارشناسان بر این باورند که در شرایط کنونی نیز سود سپردههای بانکی با دریافت سود حداکثر 18 درصد خود عقب ماندگی آشکاری را نسبت به تورم دارا هستند و در این شرایط، طبیعی است که دریافت مالیات از سپردههای بانکی و سود این سپردهها نمیتواند ساختاری کارآمد را ایجاد کند.
علاوه بر این گرفتن مالیات از سپرده بانکی و سود سپردهها در کشورهایی معمول و مرسوم و قابل دفاع است که در آنها تورم صفر و حتی منفی است.
همچنین نکته مهم دیگر این که یکی از دلایل اصلی تورم شدیدی که در دو سال گذشته در اقتصاد کشور رخ داد، کاهش نرخ سود بانکی به بهانه تک رقمی شدن تورم است که موجب خروج نقدینگی زیادی از بانکها به سمت سایر بازارها و در نتیجه بروز تورم شدید در بازارهای مختلف از جمله خودرو، مسکن، طلا، ارز، سکه و ... شد. بنابراین این پرسش مطرح میشود که آیا دولت برنامهای برای خروج نقدینگی از بانکها، در پی دریافت مالیات از سود سپردههای بانکی دارد یا نه؟
از سوی دیگر بخشی از سپردهها بانکی مربوط به بازنشستگان و افرادی است که از محل سود این سپردهها امرار معاش میکنند؛ بنابراین تکلیف این دسته از افرد کمبضاعت جامعه پس از آغاز دریافت مالیات از سود سپردههای بانکی چه میشود؟
از همه مهمتر این که چرا دولت از مشاغلی همچون پزشکان و وکلا مالیات نمیگیرد تا شاهد 40هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در هر سال نباشیم؟
از این رو با توجه به موارد اشاره باید بر این نکته تاکید کرد که اگر قرار باشد از سپردههای بانکی و سود این سپردهها مالیات دریافت شود، ابتدا باید دولت و نهادهای قانونگذار اصلاحات ساختاری در سیستم بانکی را مدنظر قرار دهند و سپس با مهار تورم، و همچنین ممانعت از کسب سود واهی در بازارهای مختلف وارد عمل شوند و در نهایت سرفصل دریافت سود از سپرده و حتی سهام را به سرفصلهای مالیاتی اضافه کنند.
در غیر این صورت هر عقل سلیمی میداند که در شرایط کنونی اقتصاد کشور نباید از سپردههای بانکی و سود آنها مالیات دریافت کرد و چون برنامهای برای نقدینگی جامعه و حرکت آن به سمت تولید نداریم، بهتر است بخشی از نقدینگی مردم در بانکها پارک باشد.
اخذ مالیات از سود سپردههای بانکی در دستور کار نیست
فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه قائل به این نیستیم برای تامین مالی دولت، بی عدالتی مالیاتی راه بیندازیم گفت: اخذ مالیات از سود سپردههای بانکی در دستور کار نیست.
وی گفت: برای اینکه هم تامین مالی دولت و هم بخش خصوصی را انجام دهیم در سازمان امورمالیاتی بخشنامه کردیم هر کس مالیات بدهد جریمه او بخشیده می شود.
دژپسند افزود: خیلی ها انتقاد کردند که چرا از حقوق دولتی میزنید؟ از حقوق دولتی برای کمک به کسب و کار گذشتیم که بدهکار مالیاتی ما یک مقدار فراغ بال پیدا کند و انگیزه او برای کار بیشتر شود.
وی ادامه داد: ما به مودی منضبط و شناسنامه دار و شفاف سر سوزنی فشار نمی آوریم، ما قائل به این نیستیم برای افزایش وصولی، اصول را زیرپا بگذاریم.
وزیر اموراقتصادی و دارایی گفت: ما قائل به این نیستیم برای تامین مالی دولت ، بی عدالتی مالیاتی راه بیندازیم و به همین دلیل اگر گفته می شود رشد هفت ماهه مالیات نسبت به سال گذشته این میزان رشد دارد این رشد ناشی از کوشش و درایت مالیاتی همکاران ماست.به عنوان مثال در مهرماه درآمد مالیاتی ما ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بود، از این میزان چهار هزار میلیارد تومان مربوط به مطالبات معوق بود.
وی ادامه داد: کسانی که بدهکار بودند خودشان دادند و این نشان می دهد رویکرد مالیاتی ما صرفا تامین مالی دولت نیست، البته طبیعی است که تامین مالی دولت باید صورت بگیرد، دنیا به دنبال آن است که درآمد دولت را مبتنی بر مالیات کند و ما دیر یا زود باید خود را از وابستگی از بودجه نفتی رهایی ببخشیم.
وزیر اموراقتصادی و دارایی گفت: ۳۰۰ هزار نفر برای بازپرداخت بدهی مالیاتی خود اقدام کردند که با اتخاذ این رویکرد، هفت هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در طول این هفت ماه دریافت شد که ۱۵ هزار میلیارد تومان بخشیده شد که اینجا بیشتر جانب مودیان مالیاتی را داشتیم.