دیدن درون غارهای برای ما انسان های بسیار جذاب است که می تواند همانند یک فیلم جدید و جذاب باشد که تاکنون آن را مشاهده نکرده ایم و وارد شدن به درون غار شرایط نیز به همراه دارد که با رعایت آن شرایط می توانیم به راحتی از آن غار دیدن کنیم.
معرفی
غار، به حفرههایی گفته می شود که بهطور معمول بر اثر حل شدن سنگها با آب و ذوب شدن یخها ایجاد میشود. بزرگترین و شگفتانگیزترین غارها در سنگهای آهکی به وجود آمدهاند. بعضی غارها، فقط یک حفره کوچکاند که فقط یک نفر میتواند وارد آن شود. برخی دیگر، گذرگاهها و اتاقکهای تو در تو دارند.
مطالب مرتبط: ویژگیهای پارکهای جنگلی ایران
انواع غارها
شکلگیری و توسعه غارها به غارزایی مشهور است. غارهای تحت فرایندها زمینشناسی گوناگونی ایجاد میشوند و میتوانند اندازههای مختلفی داشته باشند.
اینها عبارتند از
- ترکیب فرایندهای شیمیایی،
- فرسایش در اثر آب،
- نیروهای تکتونیکی،
- میکروارگانیسمها،
- فشار و تأثیرات جوی.
معرفی غارهای ایران
غار یخی چما
غاری که برای دیدن همانندش باید به شمالی ترین نقاط کره زمین سفر کنید اما از دیدن این حجم از یخ و برف در دل گرمای طاقت فرسای فصل تابستان حیرت زده خواهید شد. غار در میان دره چما واقع در استان چهارمحال وبختیاری قرار گرفته است. برف ها هر سال در آن جا انباشته شده و به صورت دائمی در آمده اند. غار علاوه بر زیبایی بزرگ ترین منبع آب شیرین ایران نیز هست. در زیر یخ ها رودخانه ای بسیار شفاف جاری است که به سد کوهرنگ منتهی می شود. قبل از سفر به خاطر داشته باشید که کفش مناسب و لوازم ایمنی را همراه خود ببرید. پس از رسیدن به غار نکات ایمنی را رعایت کنید و به هیچ عنوان از مسیر بازدید خارج نشوید. برای رسیدن به غار یخی چما از شهر چلگرد راهی پر پیچ و خم و زیبا به طول ۲۵ کیلومتر پیش رو خواهید داشت.
غار علیصدر
اغلب ما پس از شنیدن کلمه غار، یاد بزرگ ترین غار آبی جهان (غار علیصدر) می افتیم. درون این غار عظیم رشته آب ها و دریاچه ای ایجاد شده که موجب شده دسترسی به آن تنها با قایق امکان پذیر باشد. ارتفاع آب در برخی نقاط آن به۱۴ متر می رسد. دمای غار در تمام طول سال ثابت و ۱۴ درجه سانتیگراد است. قدمت غار به میلیون ها سال پیش و دوران ژوراسیک باز میگردد. جالب است بدانید به خاطر نبود نور تقریبا موجود زنده ای در آن زندگی نمی کند. به جز تک سلولی ها و جلبک ها تنها گونه خاصی سخت پوس به نام نیفارگوش علیصدری در آن زندگی می کند. راه رسیدن به غار از طریق جاده همدان-لاله جین به سمت بیجار است. از طریق همدان به صالح آباد و یا رزن نیز امکان پذیر است.
غار رود افشان
غار رودافشان یکی از زیبا ترین غار های ایران است که در دامنه کوههای حوالی روستایی با همین نام و در استان تهران قرار دارد.رسیدن به دهانه غار مستلزم اندکی کوهپیمایی است.دهانه بزرگ و تالار وسیع این غار از شاخصه های اصلی آن است. مسیر راهپیمایی در غار حدود 800 متر است.غار نوردی در این غار کمی سخت است و باید از مسیر های سختی عبور کنید.بعلاوه اینکه برای حرکت در غار حتما نیاز به چراغ قوه قوی دارید. در تالار اصلی و مسیر غار همواره قطرات آب از سقف به زمین می ریزد که همین چکه ها باعث تشکیل طاقدیس و ناودیس های بدیعی شده است.
وجود تعدادی ایوان ساخته شده با سنگچین و مقادیری خرده سفال، نشانه سکونت انسان ها در غار در روزگار گذشته است. دهلیزی در این غار وجود دارد که به معبد آناهیتا معروف است. غار هوایی نمناک و سرد دارد. علی رقم ریزش قطرات آب،کف مسیر غار تنها مرطوب بوده و در نقاط معدودی آب در آن جمع شده است . مسیر این غار در اثر فرسایش آب و املاح موجود در آن در زمانی که آب به طور کامل در آن جریان داشته است ایجاد شده است.
غار خفاش دهلران
این غار که تنها غار خفاش ایران است 255 متر طول، 30 متر عرض و 50 متر ارتفاع دارد و به علت زندگی میلیونها خفاش در داخل آن، به غار خفاش معروف شده است. این غارها دهلیزهای وسیعی دارد که عمق بعضی از قسمتهای آن به 400 متر میرسد. غار خفاش دهلران یکی از غارهای تاریخی عصر غارنشینی بوده که بعدها به زیستگاه خفاش تبدیل شده است. غار خفاش دهلران با بیش از 30 هزار خفاش از 7 گونه همچون «دم موشی» از غارهای کمیاب در خاورمیانه به حساب میآید. این غار یکی از بهترین مکانها برای انجام کارهای تحقیقاتی، پژوهشی و مطالعاتی در زمینه این پستاندار عجیب است و دانشجویان و محققان باید آن را مورد مطالعه قرار دهند.
غار خفاش شهرستان دهلران به عنوان تنها غار خفاش کشور، یکی از پدیده های نادر طبیعی است که تاکنون برای علاقمندان به طبیعت گردی ناشناخته مانده است. غار خفاش دهلران دارای استالاکیتها و استالاکمیتهای فراوانی است و دهها گونه از خفاش دمدار و خفاش بال پهن در آن زندگی میکنند. فراوانی خفاش در این غار باعث می شود در هنگام غروب در زمان خروج این خفاشان از غار که اغلب به صورت دسته های بزرگ انجام می شود، فضای جالبی را برای علاقمندان به طبیعت ایجاد کند. این خفاشها مسیر سه کیلومتری تا شهر را طی می کنند و بعد از مدتی به محل غار باز میگردند. تنها غار خفاش کشور به عنوان پدیدهای نادر و طبیعی واقع در استان ایلام، گردشگران بسیاری را در فصل تابستان به سوی خود جذب میکند.
غار قوری قلعه
غار قوری قلعه بزرگترین و شگفت انگیز ترین غار آبی آسیا در 86 کیلومتری شهر کرمانشاه در مسیر جاده پاوه و در شمال شهر جوانرود واقع است. این غار که هم اکنون به عنوان یکی از مطرح ترین جاذبه های گردشگری استان کرمانشاه وغرب کشور محسوب می شود، طبق نظر کارشناسان بزرگترین غار آبی آسیا و طولانی ترین غار آبی ایران است. بعد از گذر از دالان ورودی غار اولین مکان وسیعی که وجود دارد به تالار مریم نامگذاری شده است.
این محوطه همانند دریاچه وسیعی است که گرداگرد آن را قندیل هایی بسیار زیبا با اشکال مختلف فرا گرفته است. این قندیل ها که هر یک اشکال خاصی را تداعی می کنند دلیل اصلی نامگذاری هر قسمت از این غار شده که به عنوان مثال وجود قندیلی به شکل حضرت مریم دلیل نامگذاری اولین تالار این غار به نام تالار مریم شده است.
غار سهولان
یکی از مهم ترین و شگفت انگیزترین غارهای ایران، غار سهولان در استان آذربایجان غربی است. این غار پس از غار علیصدر دومین غار بزرگ آبی کشور می باشد. مردم منطقه آن را غار لونه کبوتر می نامند. غار دارای دو دهانه است و دمای آن همیشه بین ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتی گراد تغییر می کند. کل غار را حدود ۲ هکتار می دانند اما تا کنون تنها ۵۵۰ متر مسیر کشف شده است. راه رسیدن به آن از ۴۳ کیلومتری جنوب شرق شهر مهاباد در مسیر میانبر(جاده برهان) به سمت بوکان است.
غار ایوب
غار ایوب بر روی کوهی به همین نام در استان کرمان قرار دارد. ویژگی جذاب آن دهانه بزرگ غار است که بزرگ ترین دهانه غار در میان غارهای ایران محسوب می شود. دهانه ای با ارتفاع ۸۰ متر و طول ۶۰ متر! علاوه بر این پهناورترین غار آذرین ایران نیز می باشد. در سال های دور این غار محل سکونت انسان ها بوده و امروزه نیز آثار از دوران اشکانیان در آن دیده می شود. راه دست رسی به غار ایوب از طریق جاده تهران به سمت بندرعباس ۳۵ متر بعد از دوراهی جوزم می باشد. اگر از شهر کرمان قصد عزیمت به آن را دارید ۲۳۹ کیلومتر راه در پیش خواهید داشت.
غار کتله خور
غاری عظیم و زیبا که هنوز به طور کامل کشف نشده است. کتله به معنی کوه کم ارتفاع و خور مخفف خورشید است که به خاطر کوهی که غار در آن قرار گرفته بدین صورت نام گذاری شده است. تا به حال ۳ طبقه از این غار بی نظیر کشف شده است اما گمان می رود از ۷ طبقه تشکیل شده باشد که آن را به اولین غار آهکی جهان تبدیل می کند. عمر این غار ۱۲۰ میلیون سال است. درون غار اسکلت انسان و دست سازهای سفالی پیدا شده که متعلق به گم شدگان و یا دفن شدگان در غار است. در حال حاضر ۲ کیلومتر از مسیر غار که یک سوم کل آن است برای بازدید عموم باز است. غار در ۱۶۵ کیلومتری جنوب زنجان قرار گرفته و از مسیرهای زنجان-سلطانیه و همدان-کبودر آهنگ می توان به بازدید از آن پرداخت.
غار کرفتو
غار کرفتو بی شک یکی از جذاب ترین نقاط دیدنی غرب کشور محسوب می شود که ایرانیان باستان بدون داشتن ابزار برقی و تنها با وسایل دستی آن را ایجاد کردند. این غار از لحاظ بافت ساختمانی بی نظیر است به گونه ای که ارتفاع دهانه ورودی غار از سر تپه به بیش از 25 متر میرسد که در گذشته راهی بس دشوار و مشکل برای ورود به درون آن بوده ولی در طول 10 سال گذشته و به وسیله چوب و آهن پلکانهایی برای ورود به آن طراحی و نصب شده است.
مطالب مرتبط: ایران با بناهایی تاریخی و مثال زدنی
به دلیل ریزشهایی که در اثر گذشت زمان در صخره های بیرونی در پیرامون دهانه ورودی در مجموعه معماری صخره ای ایجاد شده است، تعداد اطاقها و راهروهای موجود در کلیه طبقات به روشنی قابل تشخیص نیست.
در پایان اینکه غارهای کاربردهای فراوانی دارد که یکی از کاربردهای مهم غارها، ذخیره کردن برق است، در ساعاتی از شبانه روز که مصرف برق کم است، مثلا بین ساعات 24 تا 5 صبح روز بعد، میتوان به وسیله کمپرسورهای قوی، هوا را در غاری که دیواره و سقف و کف آن غیرقابل نفوذ است، به صورت فشرده ذخیره کرد و در زمانی که برق بیشتری مورد نیاز است، به صورت هوای فشرده ذخیره شده در غار توربینهای دیگر نیروگاه را به حرکت در می آورند تا کمبود برق را جبران کند، حجم این مخزنهای طبیعی گاهی در حدود 500 هزار متر مکعب است.