پخش سریال"آچمز" به کارگردانی مهرداد خوشبخت از شنبه 22 تیر هر شب ساعت 20:45 روی آنتن شبکه سه سیما آغاز شده است. این سریال که از فضایی مفرح و شاد برخوردار است معضل کم آبی و برداشت بیرویه منابع آب زیرزمینی و کشت محصولات کشاورزی پر آببر یکی از موضوعاتی است که در این سریال مورد توجه قرار گرفته است.
یکی از سکانسهای قسمت نخست این سریال پرطرفدار به موضوع وقوع فرونشست در زمین کشاورزی رقیب عشقی «مصیب» نقش اول سریال باز میگردد به طوری که مصیب (هومن برق نورد) برای انتقام با تراکتور از روی محصولات کشاورزی (هندوانه) عبور میکند در میانه راه تراکتور در زمین فرو میرود و به یکباره یک فروچاله عظیم به ارتفاع زیادی ایجاد میشود و تراکتور در عمق زمین دفن میشود.
این فروچاله همان فروچالهای است که شنبه 27 مرداد سال 97 در عمق 60 متری روستای کردآباد دشت کبودرآهنگ همدان رخ داد که عباس جعفری یکی از کشاورزان و دامداران روستایی شهرستان کبودرآهنگ به عنوان تنها شاهد عینی لحظه ایجاد فروچاله و فروریختن زمین از وقوع این رخداد خبر داده بود.
برداشت بیرویه منابع آب زیرزمینی، نبود فرهنگسازی استفاده از این منابع، تغییر شرایط اقلیمی و توسعه نیافتن ساختارهای صنعتی در اقلیم کشاورزی دست به دست داده تا با وجود تلاشهای دولت برای استفاده بهینه از منابع آبی، شاهد پدیده زایش دوباره فروچالهها باشیم.
از خطر بلعیده شدن نیروگاه تا وقوع زلزله مخرب در همدان
دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی در گفتگو با ایسنا نقش عامل انسانی را در ایجاد فروچالهها مؤثر دانسته و گفته، مهمترین علت و عامل تعیین کننده فروچاله در استان همدان استحصال بیرویه آب، عدم نظات بر میزان استفاده چاههای قانونی و شیوه آبیاری زمینهای کشاورزی است.
دکتر علی بیتاللهی، عنوان میکند: با استحصال بی رویه از آبهای زیرزمینی، ایجاد و بهرهگیری از چاههای غیرقانونی و یا استفادههای غیرمجاز و بیش از اندازه از چاهها مجاز فشار بیش از حدی به زمین وارد و بیرون زمین خالی میشود همچنین در بعضی زمینهای همدان حفرههای آهکی باعث میشود دانهبندی فرار کند و موجب ایجاد فروچالهها شود.
وی با بیان اینکه در درون حفره تا وقتی داخل آن پر آب است ریزش نمیکند چرا که آب نظیر بادکنکی که داخل آن باد باشد، نمیگذارد ریزش کند، تأکید میکند: مشکل زمانی ایجاد میشود که وقتی آب افت پیدا میکند، از رأس حفره ریزش آغاز میشود و به مرور این ریزش به سطح زمین میرسد و به صورت ناگهانی این نشست و ریزش اتفاق میافتد و گاهی هم بسیار خطرناک خواهد شد.
بیتاللهی با تأکید بر اینکه مهمترین علت و عامل تعیین کننده استحصال بی رویه آب، عدم نظات بر میزان استفاده چاههای قانونی و شیوه آبیاری زمینهای کشاورزی است، اظهار میکند: وقتی شیوه آبیاری به شیوههای غرقابی و نیاز به آب زیاد باشد مجبوریم به هر شکلی این آب زیاد را از دل زمین بیرون بیاوریم و به همین میزان آب افت پیدا میکند همچنین با توجه به این امر که نزولات آسمانی کم است، تعادل بهم میخورد و موجب نشست خاک میشود.
وی میافزاید: نوع خاک همدان این پتانسیل ریزش را ایجاد میکند چرا که حالت ماسهای دارد بنابراین با این وضع تا زمانی که این استحصال بی رویه و فاقد نگاه کارشناسانه در دشت همدان، کبودراهنگ و فامنین رخ میدهد با این معضل مواجه خواهیم بود.
دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی خاطرنشان کرد: مسئولان نیروگاه برق شهید مفتح همدان نیز بسیار نگران این مسأله هستند چرا که اگر این فروچالهها در منطقه سایت همدان رخ دهد ممکن است دینام و ترانس نیروگاه از بین برود و همین امر موجب میشود شبکه برق سراسری کشور قطع شود.
کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز اخیرا اعلام کرده است که در ۵۰ سال آینده تمام ایران به جز خوزستان مشکل آب پیدا میکند.
حال که پای بحران آب به سریالهای تلویزیونی کشیده است بهتر بود که از اتفاقی که در سریال آچمز به نمایش گذاشته شد بهره بیشتری برای نشان دادن عمق فاجعه کم آبی و وقوع فرونشست برده میشد و تنها به نمایش یک تصویر بسنده نمیشد.