بانه از شهرهای استان کردستانه و تو فاصله 270 کیلومتری شمال غربی سنندج، در مرز غربی ایران قرار گرفته و به همین دلیل متاسفانه در زمان جنگ ایران و عراق بمباران شیمیایی شده. بانه از نظر جغرافیایی با شهرستان های مریوان، سردشت، سقز، بوکان و کردستان عراق هم مرزه. مردمش به زبان کردی سورانی صحبت می کنن. این شهر چون تو ارتفاع قرار گرفته و بازارهای مرزی شناخته شده ای داره و چشم اندازش فوق العادست، هر ساله گردشگرای زیادی رو به سمت خودش جذب می کنه.بهار و تابستون، فصول مناسب تری برای سفر به شهر بانه هستن.
تاریخ شهر بانه
نام بانه را از واژهٔ کردی بان به معنی «بام» و بلندی و متأثر از ارتفاعات و نحوهٔ استقرار و موقعیت شهر بانه می دانند. ارتفاع 1554 متری شهر از سطح دریا و چشم انداز بلندی های پیرامون آن موجب شده است که مردم برای رسیدن به شهر مسیر زیادی را به طرف سربالایی طی کنند.
نام بانه را به معنی خانه منظور اقامتگاه و آبادی و مسکن است و اردو منظور اردوگاه سربازان است و پادگان شهر دو قلعه بزرگ داشته نیز تفسیر کرده اند.
پیش از اسلام طایفه ای زرتشتی به نام قه قو بر این منطقه حاکم بودند که در حملهٔ اعراب و بعد از آن، اختیار دینی ها حکومت آن را به دست گرفتند. تا میانه های سدهٔ سیزدهم هجری نام اصلی شهر بانه به روژه (آفتابگردان) بود و قباله هایی نیز وجود دارد که در همهٔ آن ها مرکز بانه، روستای به روژه نامیده شده است.
خوراکی و سوغاتی بانه
غذا در بین کردها از زمان قدیم حرمت زیادی داشته اما امروزه خیلی از غذاهای بومی و حتی آداب اصیل غذا خوردن در بین مردم به فراموشی سپرده شده و فقط زنان سالخورده روستایی به این نوع غذاها اشتیاق دارن. با این حال اکثر غذاهای محلی بانه هم مثل سایر شهرهای استان کردستان از مواد طبیعی و در دسترس تهیه می شده که یکی از اونا آشی به اسم "دو کلیو" هست که توی فصل تابستون داخل غذا خوری های فصلی در بین جاده سقز- بانه سرو می شه.
غذا خوری ها و رستوران های بانه بیشتر توی مناطق شلوغ و پر تردد مثل بازار وسایل خارجی قرار داره و اکثر غذاهایی که در این رستوران ها سرو میشن، غذاهای ایرانی هستن اما تعدادی از آذری ها هم از تبریز و بناب و شهرهای آذربایجان غربی هم به بانه میان و غذاهایی مثل کباب سنتی بناب و غذاهای محلی خودشون رو به مسافران عرضه می کنن.
کافه گردی تو شهر بانه یه تفریح لذت بخش از مسافرت تو این شهر جذاب به حساب میاد که نمیتونین ازش غافل بشین.تو این شهر هم کافه های خوبی وجود داره که نوشیدنی های خوش طعم و قهوه های گرمی رو در کمترین وقت براتون براتون آماده میکنن.نمونه کافه های خوب این شهر کافه تریا دربند و کافە کاژە هستن.
اکثر کسایی که به بانه سفر می کنن معمولا دنبال خریدی مناسب هستن چرا که توی این شهر می شه انواع لوازم خانگی، کولر گازی و LCD، لوازم آرایشی و بهداشتی، پوشاک و کفش، لپ تاپ و بعضی قطعات جانبی کامپیوتر و ابزار آلات و لوازم صنعتی رو با قیمت های خیلی مناسب پیدا کرد. مراکز خرید بانه در نیمه شمالی شهر بانه قرار دارن و میشه میدان جهاد رو مرکز بازار بانه دونست. در واقع بازار بانه یک اصطلاح کلی هست، اکثر مسافرانی که به بانه سفر می کنن، تصوری کاملا متفاوت از بانه دارن و تصورشون اینه که در مرز ایران و عراق بازارچه ای وجود داره که در اون محصولات خارجی به فروش میرسه که اینطور نیست.
توی این شهر پاساژهای زیادی وجود داره که می تونین ازشون لوازم مورد نیازتون رو تهیه کنین و ساعت کار این پاساژها از 9 صبح تا ساعت 8:30 و حداکثر تا ساعت 9 شب هست که توی فصل پاییز و زمستان خیلی زودتر بسته میشن، پس اگه قصد مسافرت یک روزه رو دارین، باید جوری برنامه ریزی کنین که بتونین به موقع و با آرامش خریدتون رو انجام بدین.
آب و هوای شهر بانه
مثل بیشتر شهرهای ایران، بانه نیز در تابستان ها گرم است. در گرمترین ساعت روز، دمای هوا در این شهر به 36 درجه سانتی گراد می رسد. ولی شب ها سرمای هوا گاهی لرزه بر اندام آدم می اندازد. در خنک ترین ساعت روز دمای هوا 22 درجه است.
شاید بگویید این که خیلی معتدل است. بانه شهری مرزی است و به دلیل قرار گرفتن در بلندی(که اسمش نیز به همین خاطر گذاشته شده) سرد است. بنابراین باید لباس گرم حتما همراه تان باشد، حتی در تابستان.
گردشگری بانه
بانه شهر قشنگ و زیبایی هست که میتونین از آب و هوا و مناظر فوق العاده اون لذت ببرین و خاطرات به یاد موندنی از این شهر رو تو ذهنتون ثبت کنین.تو پارک جنگلی بابوس هم میتونین از فضای سبز و طبیعت سرزنده ی کردستان لذت ببرین.مهم ترین جاذبه های گردشگری این شهر هم، می شه به کوه آربابا که نماد زیبایی و آرامش شهر بانه ست اشاره کرد، دریاچه سد بانه و غار شوی اشاره کرد.
غار سنگی حسین کوهکن از جاهای دیدنی بانه
غار سنگی حسین کوهکن نام غاری دست ساز است که در منطقه توریستی میگوره از توابع شهر بانه وره قرار دارد. این غار توسط مرد کُرد به نامحسین کوهکن از اهالی بانه وره ایجاد شده که فقط یک پا دارد.این بنا از چهار خانه مجزا و 9 اتاق تشکیل شده که در بعضی نقاط نسبت به سطح زمین ارتفاع کمتری دارد.
او خانه هایش را به طول 2 تا 3 متر و ارتفاع 1٬2 تا 1٬7 متر ساخته است. ورودی اصلی سرا در قسمت شمالی و پشت صخره، واقع است. ورودی غار، دریچه ای باریک در دل صخره با شیبی اندک و ارتفاعی کوتاه و چند پله می باشد. در محل ورود، دالانی بسیار کوچک به 3ورودی دیگر ختم می شود. او حتی برای خود دستشویی و حمام نیز ساخته است.
کوه آربابا
کوه آربابا که نماد زیبایی و حماسی و آرامش مردم شهر بانه و تنها دلیل جهت ورزش ماجراجویی وپرهیجان کوه نوردی مردمه. ارتفاع این کوه 2170 متره . و چندین دلیل برای اسم گذاریش وجود داره که متاسفانه هرکدامشون مثل اسرار ازل می مونن که هیچ کدام سندی ندارن.
درضمن تنها کوهی در بانه است که به همت تمام کوهنوردان سال 85 شمسی پناهگاهی روی قله فرعی آن بنا گردید تا مورد استفاده کوه نوردان عزیز واقع شه.
دریاچه سد بانه
دریاچه سد بانه در مسیر جاده سقز به بانه در 10 کیلومتری شهر بانه قرار داره و زیبایی خاصی به این منطقه بخشیده، به ویژه آن که منظره زیباش از فراز گردنه خان نمایان می شه. پوشش جنگلی اطراف دریاچه از مکان های عمده جذب گردشگرانه.
غار شوی
این غار در نزدیکی شهر بانه قرار داره و به دلیل همجواری با روستای شوی به همین نام هم خوانده می شه.اکثر بخش های این غار ریزشی بوده و عبور از آنها مستلزم توجه و دقت وافره. در ضمن بیشتر نقاط غار هم به شدت گل آلود بوده که این قضیه پیمایش غار رو دشوار تر کرده و به خطرات مسیر هم اضافه می کنه.
مکانهای دیدنی:
