بررسی صادرات و واردات دو ماهه ایران در سال جاری با استفاده از آمارهای سازمان توسعه تجارت نشان می دهد که در ماه های فروردین و اردیبهشت امسال، صادرات غیرنفتی کشور به ۸.۴ میلیارد دلار رسیده است که نسبت به رقم ۷.۷ میلیارد دلاری مدت مشابه در سال گذشته، رشدی ۸.۱ درصدی داشته است.
بر این اساس در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸، حدود ۵.۹ میلیارد دلار کالای بدون نفت خام صادر شده که نسبت به رقم ۴.۶ میلیارد دلاری ماه مشابه در سال ۱۳۹۷، حدود ۲۷ درصد افزایش یافته است.
ایران در سال گذشته به طور میانگین هر ماه ۳.۷ میلیارد دلار صادرات بدون نفت خام داشته است. با توجه به این رقم، بزرگ بودن رقم صادرات اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ غیر منتظره است و نمی توان درباره چرایی افزایش این عدد به طور دقیق اظهار نظری داشت.
صادرات ایران در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ نسبت به ماه قبل از آن هم حدود ۲.۳ برابر شده که در مقایسه با رشد صادرات اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ نسبت به فروردین ماه آن سال، یعنی ۴۷ درصد، قابل توجه است.
در حالی ایران در فروردینماه امسال به دلیل سیل و بلایای طبیعی با کاهش آمار صادراتی مواجه شد اما در اردیبهشتماه با صادرات ۵.۹ میلیارد دلاری در قیاس با مدت مشابه سال قبل، افزایش ۲۷ درصدی را تجربه کرد که یک جهش قابل توجه به شمار میرود.
راساس این گزارش ایران برخلاف رشد صادراتی شاهد کاهش واردات هستیم به طوری که در اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ حدود ۴.۴ میلیارد دلار کالا وارد شده که نسبت به فروردین ماه ۱۳۹۸ افزایش داشته اما نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهشی حدود ۹ درصدی را تجربه کرده است.
در این رابطه محمد لاهوتی - رئیس کنفدراسیون صادرات ایران سه عامل را در ثبت این آمار مهم ارزیابی کرد و ترکیبی از نقش و سهم این عوامل را دلیل احتمالی افزایش صادرات در اردیبهشتماه دانست.
وی با بیان اینکه در اردیبهشتماه سال قبل صادرکنندگان ایرانی با محدودیتها و شوکهای اقتصادی جدید روبهرو بودند، توضیح داد: بحث تحریمهای جدید آمریکا و به دنبال آن محدودیتهای بانکی و در کنار آن مسائلی همچون تعهد ارزی شوکهایی بود که صادرکنندگان با آن مواجه بودند و از اینرو در اردیبهشتماه ۱۳۹۷ بسیاری از آنها در حال بررسی ابعاد ماجرا و چگونگی امکانپذیر شدن وفق دادن خود با شرایط جدید بودند.
به گفته رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، در اردیبهشتماه سال جاری هرچند هنوز ابهامها باقی مانده و محدودیتهای اقتصادی در جریان هستند، اما لااقل بخشی از صادرکنندگان توانستهاند خود را با شرایط فعلی هماهنگ کرده و صادرات خود را ادامه دهند.
وی با اشاره به کاهش قابل توجه صادرات میعانات گازی در سال ۱۳۹۷، تصریح کرد: کاهش قابل توجه آمار صادرات میعانات باعث شد آمارهای صادراتی ما در ۱۲ ماهه سال ۱۳۹۷ نیز تحت تأثیر قرار بگیرد، اما با این وجود به نظر میرسد آمارهای سال جاری حاکی از افزایش دوباره صادرات این کالاها است.
لاهوتی ادامه داد: هرچند متأسفانه هنوز گمرک اطلاعات جزئی صادرات غیرنفتی در دو ماهه ابتدایی امسال را اعلام نکرده، اما براساس حدس و گمان میتوان انتظار داشت که آمار میعانات بر این مساله تأثیر گذاشته باشد؛ اگرچه باید برای بررسی تأثیر دائمی آمار صادرات این نوع کالاها تا پایان سال صبر کرد تا ببینیم آیا بازارشان فصلی بوده یا تداوم خواهد داشت.
به گفته رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، سومین عامل تأثیرگذار در افزایش صادرات، بالا رفتن نرخ ارز است که میتواند لااقل در کوتاهمدت برای بعضی از شرکتها یک ابزار تشویقی باشد؛ با این وجود برای آنکه ارزیابی دقیقی از میزان رشد صادراتی کشور امکانپذیر باشد، قطعاً نیاز به چند ماه زمان خواهد بود.