ییلاق سوباتان(سووتون) یکی از زیبا ترین مناطق ییلاقی کشور است که در 22 کیلومتری ضلع غربی شهر لیسار از توابع شهرستان تالش در استان سرسبز گیلان و  36 کیلومتری شمال غرب شهر تالش (هشتپر) و 21 کیلومتری جنوب شرقی دریاچه نئور واقع شده است که از شرق به جنگلهای انبوه تالش (لیسار) ، از غرب به ییلاقات اردبیل و دریاچه زیبای نئور ، از شمال به رود خانه خروشان لیسار و ییلاقات خطبه سرا و از جنوب به مناطق ییلاقی آسبومار جوکندان متصل است .

منطقه ی ییلاقی سوباتان یکی از زیباترین مناطق ایران است که از طبیعت و آب و هوای فوق العاده ای برخوردار است. با توجه به شرایط آب و هوایی استان گیلان که مرطوب ترین استان ایران به شمار می رود و دمای آن به ندرت به کمتر از یک درجه بالای صفر می رسد، در ارتفاعات سوباتان (1900 تا 2500 متر ارتفاع از سطح دریا) در تابستان نیز لکه هایی از برف مشاهده می شود. مردم این منطقه تنها در فصل بهار، تابستان و قسمتی از پاییز در منطقه ی سوباتان ساکن هستند و اواخر پاییز به جنگل های دامنه ی البرز و سواحل خزر (لیسار) کوچ می کنند و فقط سه خانوار در روستای ییلاقی هونی یش باقی می ماند. علیرغم تغییرات بافت سنتی در مرکز سوباتان، همچنان خانوارهای دامدار و عشایر به صورت سنتی و با حفظ فرهنگ بومی در سیاه چادرها و خانه های کاهگلی در روستاهای اطراف سوباتان سکونت دارند.

 

نام سوباتان

این شهرک زیبای ییلاقی محل سکونت صدها خانوار لیساری است که در فصول بهار و تابستان و بخشی از پائیز ، در آن مسکن می گزینند. این محل از چشمه های پر آب و بسیار خنک و هوای عالی برخوردار بوده و دارای زمینهای سرسبز پوشیده از چمن است . در داخل و اطراف سوباتان گورستان های متعددی از هزاران سال پیش تا کنون وجود دارد که نشان از تاریخ و تمدن کهن این سرزمین دارد . کشف دو گور کلان سنگی در قوری دره و محله نومندانیها این ادعا را اثبات می کند .

در مرکز سوباتان حفره هایی وجود دارد که سیلابهای اطراف را در خود فرو می برد و شاید به همین دلیل سوباتان به این نام شهرت پیدا کرده است. نظریه دیگر معتقد است سو در زبان تالشی بمعنی گلپر و اتون بمعنی محل هموار و صافی که اطرافش بلند و برجسته است ، بنابراین به دلیل رویش فراوان گلپر در این منطقه تالشها نام این ییلاق زیبا راسواتون یا  سووتون گذاشته اند .

 

از نقاط زیبای گردشگری در سوباتان می توان به این موارد اشاره کرد: آبشار ورزان، آبشار ماهار، دریاچه ی زیبای نئور، مناطق ساری داش- هاچا داش- مجمع داش، پارک طبیعی و جنگلی آلچالق، منطقه ی باستانی غار گنج خانه، بازارچه ی سنتی، نمایشگاه مردم شناسی عشایری، چشمه ی باتمان بلاق میانِ سوباتان و آسبومار، گودال های سنگی واقع در غرب کاندی کِت، زمین اسب دوانی که منطقه ای نسبتاً هموار و مشرف به سوباتان و در نزدیکی بیده پشت است، سرچشمه ی اصلی قنات سلسال که سر از قلعه سلسال لیسار درمی آورد و منطقه ی کاندی کِت در ساری بلاغ. در سوباتان مراکز اقامتی وجود ندارد و اکثر مردم سوباتان در خانه های خود پذیرای مسافران منطقه هستند.

 خانه‌های چوبی هنوز نفس می‌کشند

به غیر از طبیعت بی‌نظیر و کوه‌های سر به فلک کشیده و بوی سبزی و آبادی، اولین منظره‌ای که نظرها را به خود جلب می‌کند، خانه‌های چوبی است.  خانه‌های چوبی سوباتان قسمت مهمی‌از بخش سنتی و قدیمی‌سوباتان است.
این خانه‌های چوبی با سقف‌های شیروانی از تکه‌های چوب قهوه‌ای در تابستان هم گرما را در خود نگه می‌دارد و درون آن بسیار گرم است. این خانه‌ها بیشتر از چوب‌های جنگلی لیسار ساخته شده است و تنه اصلی آن از چوب بلوط است. خانه‌های قدیمی‌تر که هنوز سرپا هستند از خانه‌ای چوبی جدید قوی‌تر و مقاوم‌تر به جا مانده‌اند.

قدیمی‌ها خانه‌هایشان را با چوب‌های بلوط می‌ساختند و روی آن را با چوب‌های نازک‌تری به نام «پلک» می‌پوشاندند و بعد داخل دیوارها را با کاهگل پر می‌کردند تا مثل یک عایق جلوی نفوذ سرما و گرما را بگیرد. خانه‌های قدیمی حتی پنجره‌هایشان هم چوبی است و با دو پاره تخته چوبی ساخته شده‌اند. در کنار این خانه‌های چوبی اتاقک‌های چوبی کوچک‌تری به نام «کوم» وجود دارد. کوم‌ها برای نگهداری از گاو و گوسفندها ساخته‌ شده‌اند. 

 

خوراکی های منطقه

اگر از روستا به سمت آبشار بروید یک بازار محلی سر راه‌تان می‌بینید که در رستوران‌ها با میز و صندلی‌هایی که از چوب درختان جنگلی ساخته شده‌، سال‌هاست به مهمانان و گردشگران سرویس می‌دهند. در این رستوران‌ها می‌توانید این غذاهای محلی را سفارش بدهید. البته اگر در روستا خانه بگیرید میزبان شما هم می‌تواند این غذاها رابرایتان آماده کند.

‌سوجا دیلَه

غذایی که  با گوشت پر چرب گوسفند پخته می‌شود . گوشت گوسفند را ریز ریز و در مخلوطی از روغن و کره سرخ می‌کنند. بعد کمی‌ماست روی آن می‌ریزند و روی حرارت ملایم می‌گذارند تا جا بیفتد.    

 

‌کباب بره

مهم‌ترین غذای مردم سوباتان کباب بره است. روبه‌روی در ورودی همه رستوران‌ها یک گوسفند آویزان است. جلوی چشم مشتری از هر بخشی از گوسفند که دلشان بخواهد گوشت می‌برند و همان جا به سیخ می‌کشند و کباب می‌کنند. 

 پِندیرَه ویسوج یا پنیر سرخ کرده

این غذا با پنیر تازه درست می‌شود. در فصل بهار  پنیر تازه را در آب پنیر می‌جوشانند تا کمی‌سفت شود و هنگام برش دادن خرد نشود . بعد از اینکه کمی‌سفت شد آن را به ضخامت یک سانتی متر برش می‌دهند  و در روغن محلی سرخ می‌کنند و روی برنج می‌ریزند. پنیر سرخ کرده یکی از غذاهای مخصوص سوباتان است.

گوزِلی بریان یا بره بریان

غذای مخصوص مهمانی‌ها و جشن‌های رسمی‌مردم سوباتان این غذاست. برای طبخ گوزلی بریان، یک عدد بره کوچک را بطور کامل تمیز می‌کنند و در مقدار کمی‌آب می‌پزند. سپس شکم آن را از مغز گردو و سبزیجات محلی و ادویه پر می‌کنند.

قورتماج

این غذا از شیر تازه گوسفند درست می‌شود و بیشتر چوپانان آن را پخت می‌کنند و به تازگی پایش به رستوران‌های محلی هم رسیده است.  برای پخت این غذا، ابتدا آتشی درست می‌کنند و سپس چند قطعه سنگ تمیز از چشمه بر می‌دارند و در آتش می‌گذارند تا کاملا سرخ شود. شیر گوسفند را در کاسه مسی می‌ریزند و سپس سنگ‌های سرخ شده در آتش را داخل کاسه شیر می‌اندازند. شیر کاملا می‌جوشد و حالت ژله ای پیدا می‌کند. این غذا را با نان محلی می‌خورند.

سیرجینَه

صبحانه مخصوص سوباتانی‌هاست. برای پخت این صبحانه دلچسب  آرد برنج را در مقداری شیر می‌ریزند و هم می‌زنند و سپس چند عدد تخم مرغ داخل آن می‌ریزند و با کمی‌ شکر و زردچوبه دوباره هم می‌زنند و آن را در ماهیتابه‌ای که روغنش داغ شده، سرخ می‌کنند .

 

مکانهای دیدنی

دریاچه نئور،‌مانده از دوران باستان

 دریاچه نئور در غرب ییلاق سوباتان و در ارتفاعات قرار گرفته است. نئور مرتفع ترین دریاچه یخچالی بازمانده از دوران باستان است. نئور در زبان اوستایی به معنای دریاچه است و همین موضوع ثابت می‌کند قدمت این دریاچه به قبل از اسلام برمی‌گردد. اگر اهل ماهیگیری هستید در این دریاچه که 2500 متر بالاتر از سطح دریاست ، می‌توانید قزل آلاهای منحصر به فردی پیدا کنید که به قزل‌آلای رنگین کمانی معروف است.
 این دریاچه حدود 420 هکتار است و عمق متوسط آن  به سه الی هشت متر می‌رسد. آب دریاچه در  پنج ماه از سال به قطر 80 سانتی‌متر یخ می‌زند‌. دریاچه نئور بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین دائمی‌ منطقه است. برای رسیدن به دریاچه نئو از سوباتان حدود 20 کیلومتر باید پیاده روی کنید. اگر این مسیر برایتان سخت است باید از نیسان‌های محلی کمک بگیرید.    

 

آبشار وِرَزان

این آبشار در روستای ورزان در شمال غربی سوباتان واقع شده و فاصله آن تا روستا حدود چهار کیلومتر است. آب رودخانه ورزان از شاخه‌های اصلی رودخانه لیسار است که از چشمه‌های ییلاق‌ها سرچشمه گرفته  و در مسیرش هنگام ریزش از صخره‌های عظیم ورزان، آبشاری حدود 30 متر ایجاد می‌کند. مسیر پیاده روی تا آبشار ورزان اصلا سخت نیست و با پیاده‌روی ساده و مشاهده دشت‌های اطراف می‌توانید زیبایی آبشار را از نزدیک ببینید.

 

پارک جنگلی آلچالق

تا به حال بوته‌های آلوچه را از نزدیک دیده‌اید؟ اینجا سرزمین آلوچه‌های بوته‌ای است که آلچالق نامیده می‌شود. قسمت غرب جنگل‌های لیسار روی تپه‌های کم ارتفاع و پوشیده از چمن بوته‌های آلوچه  است. به دلیل سرمای بیش از حد هوا و بادهای تند درختان آلوچه رشد قدی نمی‌کنند و به صورت بوته و درختچه‌های کوتاه شکل می‌گیرند. مردم محلی این روستا و بعضی از گردشگران از آلوچه‌ها برای غذا و البته رب و لواشک استفاده می‌کنند.

 

 فصل رسیدن این آلوچه‌ها همیشه چند نفری را می‌بینید که با ظرف‌هایی که دردست دارند مشغول چیدن آلوچه هستند. در این منطقه همچنین می‌توانید در ماه‌های آخر تابستان قارچ‌های سفید ویژه‌ای پیدا کنید. اواخر تابستان آب و هوای سوباتان سرد می‌شود و نم‌نم باران و مه و شبنم زمین را مرطوب می‌کند تا با اولین تابش خورشید قارچ‌های سفید از زمین بیرون بیایند.
همزمان با طلوع آفتاب سرو کله این قارچ ها هم از دل خاک پیدا می‌شود. قارچ‌ها بیشتر در محل قدیمی‌آغل‌های دامداران رشد می‌کنند. البته برای چیدن این قارچ‌ها باید از افراد محلی کمک بگیرید که خدای نکرده قارچ سمی‌را به جای قارچ سالم از زمین نچینید. حواس‌تان به رنگ‌های غیر طبیعی قارچ‌ها باشد هر رنگ غیرطبیعی باید از طرف افراد محلی و با تجربه تایید شود.

 

مکانهای گردشگری:

شمال گردی در تابستان

مکان های سرد در فصل گرم

کندوان تنها روستای صخره ای قابل سکونت در جهان