تیتربرتر؛ غار علیصدر در استان همدان در روستای علیصدر واقع شده است. این غار از معدود غارهای آبی جهان و بزرگترین آنها به شمار می‌رود که ارتفاع آن از سطح دریا ۲۱۰۰ متر برآورد شده و یکی از جاذبه‌های گردشگری در ایران است. 

رودخانه ای با عمق ۱۴ متر در غار علیصدر که ارتفاع داخلی ۴۰ متری دارد، در جریان است. زمانی که برای بازدید از غار نیاز دارید در حدود ۲ ساعت است زیرا با شروع بازدید نمی شود از وسط راه برگردید. بازدید از غار که شامل قایق‌سواری در طول رودخانه هم می‌شود، ۲۰ دقیقه به طول می‌انجامد. مسیر قایق با چراغ‌های رنگی مشخص شده است.

حفره‌های زیرزمینی مرکزی مراحل مختلف زمین‌شناسی را نشان می‌دهند. در تابستان داخل غارها خنک می‌شود پس بهتر است که ژاکت همراه خود داشته باشید. در فصل زمستان در مقایسه‌ی با برفی که بیرون می‌بارد، غار  هوایی گرم دارد.

بیشتر بخوانید: آرامش آخر هفته را با سفر به همدان تجربه کنید

غار علیصدر پدیده ای طبیعی است و هیچ انسانی در ساخت آن دخالتی نداشته است.

درباره غار علیصدر

سنگ‌ها و قندیل‌هایی که در غار علیصدر وجود دارند به شکل مجسمه‌هایی مثل پنجه عقاب و شیر دوسر درآمده‌اند. تا چند سال پیش که هنوز تمامی غار کاوش نشده بود عده‌ای می‌گفتند این غار ‌بی‌انتهاست؛ گروه دیگری می‌گفتند این غار از همدان شروع شده و تا اراک و کرمانشاه کشیده شده است. به همین خاطر غارنوردان تصمیم گرفتند تمام طول 11 هزار و 200 متری آن را طی کنند.

مردم روستای علی صدر و روستاهای اطراف، از قدیم‌الایام به وجود این غار پی برده بودند و از آب آن بهره‌برداری می‌کردند. اولین کاوش حرفه‌ای و برنامه‌ریزی شده به غار علیصدر در ۵ مهرماه ۱۳۴۲ شمسی توسط گروهی ۱۴ نفره از اعضای هیئت کوهنوردی همدان انجام شد که توانستند با کسب اطلاعات قبلی و همراه بردن تجهیزات لازم برای حرکت روی آب، با عبور از دریاچه، از شعبات و تالارهای مختلف آن بازدید کنند و زیبایی و عظمت داخل آنرا ببینند و اولین اطلاعات را از وسعت و ژرفای دریاچه و طول و عرض و عمق وارتفاع غار بدست آورند.

علی رغم انتشار خبر این بازدید و بازدیدهای متعاقب، تا سال ۱۳۵۲ دهانه غار تنگ و در حدود ۵۰ سانتیمتر بود و دسترسی به داخل غار تنها توسط کوهنوردان حرفه‌ای ممکن بود؛ سرانجام دهانه غار در اردیبهشت ماه ۱۳۵۳ به عرض ۵ متر و ارتفاع ۳ متر باز شد. در سال بعد، با بتون ریزی قسمتی از کف غار، مسیر خشکی نیز برای راهپیمایی در غار ایجاد شد و سپس با تجهیز غار به چند قایق و نیز تأمین روشنایی داخل آن، در تاریخ ۴ خردادماه ۱۳۵۵، غار علیصدر به بهره‌برداری رسید و بلیطهای چاپ شده برای بازدید گردشگران تحویل اداره تربیت بدنی همدان گردید.

موفقیت در توسعه و معرفی غار تا بحدی بود که شاه را نیز برای بازدید از غار در ۵ مهرماه ۱۳۵۵ ترغیب کرد که طی آن مقرر شد علاوه بر ارتباط برق سراسری به علیصدر و روستاهای اطراف و آسفالت راههای دسترسی به غار، نسبت به ایجاد مهمانسرای جهانگردی در ده علیصدر اقدام شود.

موقعیت جغرافیایی

دهانهٔ اصلی غار علی‌صدر در روستای علی‌صدر که مربوط به شهرستان کبودرآهنگ است، قرار دارد. همچنین این غار در فاصله ۷۵ کیلومتری شمال غربی همدان در کوههای زاگرس مطابق طول جغرافیایی ۱۵٫۳ درجه و ۳۵٫۱۸ درجه و عرض جغراقیایی ۱۸٫۸ درجه و ۴۸ درجه و ارتفاع ۱۹۸۰ متر از سطح دریا واقع شده‌است.

این منطقه دارای نیمه خشک است و میزان متوسط بارش سالانه ۳۰۰ میلی‌لیتر است. رشته علی‌صدر قسمتی از واحدهای شکل گرفته درغرب ایران موسوم به تشکیلات متعلق به دوران ژوراسیک است و با رشته‌های متناوب از شیستها و سنگهای شنی در لا به لای پایه آن و یک رشته از ترکیبات آهکی که مثل خاک رس خاکستری تیره بوده و به صورت لایه‌های نازک روی شیستها قرار گرفته و یک لایه سبکتر از کریستالهای آهکی در بالا قرار گرفته‌است که محصول تغییراتی است که ناشی از حرارت و فشار بالا مربوط به فعالیتهای آتشفشانی در غرب رشته کوه علیصدر است.

بیشتر بخوانید: سرزمین آمادای؛ پهنه‌ای با ظرفیتهای بسیار گردشگری 

رشته علیصدر به خودی خود چینه‌ای (قسمتی که از روی زمین بالا آمده باشد) از یک طاقدیس بزرگ است که محور اصلی اش درجهت شمال به جنوب است. زاویه قرارگیری لایه‌ها در غار علی‌صدر و نواحی مجاور آن در حدود ۴۰ الی ۴۵ درجه‌است. طول رشته علی‌صدر حدود دو کیلومتر است. بیشترین ارتفاع رشته ۲۱۸۰ متر است و ارتفاع در محل دهنه ورودی که در شمال رشته علیصدر قرار گرفته ۱۹۸۰ متر است.

در طرف جنوب، برآمدگی آهکی به مسافت حدود سی کیلومتر ادامه می‌یابد و به رشته کوههای چاله کن و سارقیه متصل می‌شود. محور طاقدیس دراین قسمت جنوبی درجهت N115E قرار می‌گیرد؛ بنابراین رشته علیصدر حد فاصل بین کوههای علیصدر و کوه چاله کن از رشته اصلی جدا شده و در قسمت جنوبی ۲۵ درجه در مسیر خلاف گردش ساعت چرخیده‌است.

چگونگی تشکیل غارعلیصدر

در نتیجه ترکیب آب حاصل ازبارش قطرات باران با گاز دی اکسیدکربن موجود در هوا تشکیل اسید کربنیک ضعیف ونفوذ آن در زمینهای آ هکی و انجام واکنش شیمیایی ترکیبی نا پایدار به نام بی کربنات کلسیم به وجود آورده است چون این ماده در آب محلول است در درون لایه های آهکی ضخیم فضاهای خالی ریزی ایجاد کرده واین فضاهای خالی میلیون ها سال گسترش پیدا کرده و به مورور به هم پیوسته اند وبه عبارتی میلیونهاسال قلم صانع جهان خلقت به حکاکی و نقش آفرینی این شاهکار شگفت انگیز مشغول بوده است تا این غار بسیار وسیع در دل زمین ایجاد شده است.

قایقرانی در غار

آنچه غار علی‌صدر را از سایر غارهای آبی جهان متمایز می‌کند، سهولت استفاده از کانالهای آبی درون آن است که به سبب وسعت آن به‌راحتی می‌توان در آن طی مسیر کرده و با قایق‌های معمولی از درون آنها گذشت. محوطه غار دالان‌های پیچ در پیچ و دهلیزهای متعددی دارد. از مجموعه رشته آبها، دریاچه بزرگی در درون غار بوجود آمده و از این رو نفوذ به ژرفای غار تنها با قایق میسر است.

بیشتر بخوانید: غارهای بی‌نظیر و اسرارآمیز ایران

براساس همین گزارش شکستهای زیادی در رشته علی صدر وجود دارد. بین ۳-۲ شکست در هر متر. به‌علاوه تعدادی سوراخ قیفی شکل در فواصل ۲-۱ متری مشاهده می‌شود که هر دو مشخصه، نفوذ سریع آبهای سطحی را تسهیل می‌کند. علاوه بر اینها ارتفاع آب در غار علیصدر در عمیق ترین نقطه به 14متر می رسد.

زیبایی های غار علیصدر 

غار علیصدر از بسیاری جهات علی الخصوص به علت وجود گذرگاههای ممتد آبی و دریاچه های وسیع و قابل قایقرانی که در سرتا سر غار گسترده شده اند یکی از زیبا ترین جلوهای طبیعی ایران وجهان و پدیده ای  منحصر به فرد در نوع خود میباشد که فقط در معدودی از غارهای جهان مثل غار مولیس در فرانسه و غارهای شوالیه وبوکان در استرالیا چنین زیبائیهای خیره کنندهای وجود دارد.

ساختار طبیعی غار علیصدر باعث شده تا اشکالی به صورت طبیعی و بدون دخالت بشر ساخته شود.در قسمتی از غار، سنگی وجود دارد که به صورت پنجه عقاب است. در قسمت دیگری از غار، سنگی به چشم می‌خورد که شبیه اسم مبارک‌ الله است.

قسمت‌های زیادی از غار به شکل‌های مختلفی درآمده‌اند؛ مثل شیر دوسر، کبوتر، قایق وارونه یا قسمت دیگری از سنگ‌های غار که به شکل خوشه انگور است. سنگ‌های دیگری هم وجود دارند که خیلی شبیه گل‌کلمند؛ آن‌قدر طبیعی که احساس می‌کنید واقعا گل کلم هستند.» علاوه بر زیبایی‌های غار علیصدر که یکی از جاذبه‌های این مکان شگفت‌انگیز به شمار می‌رود آب و هوای دلچسب این منطقه هم تاثیر زیادی در جذب مسافران دارد.

آب دریاچه غار بدون رنگ و بو میباشد و مزه آن معمولی است وهیچگونه حیات جانوری در آن وجود ندارد درجه حرارت آن در طول سال ثابت ودر حدود 12 درجه سانتی گراد و به قدری زلال است که تا عمق 10 متری با نور معمولی و چشم غیر مسلح بخوبی قابل رویت است نتایج آزمایشهای فیزیکو شیمیائی بر رور آن نشان می دهد که در نقاط مختلف غار ثرکیبات شیمیائی آن نزدیک به هم بوده وجزء آبهای بی کربناته کلسیک سبک با  ph اسیدیته نزدیک به خنثی میباشد وبدلیل وجود املاح آهکی فراوان در آب غیر قابل خوردن است از آنجا که مازاد آب غار توسط رشته های مختلفی ( مثل چشمه شور ) به خارج غار هدایت می شود لذا سطح آب در طی فصول و سالهای مختلف به استثناء مواقع کم آ بی یک نواخت است ولی در مواقع کم آبی دارای نواساناتی بوده که آثار آن برروی دیواره غار به خوبی مشهود است.

آب غار در قسمتهای مختلف آن از صفر تا 14 متر در نوسان است.  آب دریاچه غار از چشمه های زیر زمینی ریزش مداوم آب از دیوار وسقف غار تامین میشود که منشا آنها به طور کلی از محل ریزشهای جوی است سقف غار که در بعضی قسمتها تا حدود 10متر از سطح آب ارتفاع دارد پوشیده از کربنات کلسیم خالص ودر بعضی قسمتها مخلوط با عناصر دیگر است که برسر راه جریان آب از خارج به داخل غار به وجود آمده اند این روسوبات به صورمختلف استالا کتیت هایی ( چکنده ) را تشکیل داده اند ودر کف غار ودر جاهایی که آب وجود ندارد استالاکمیت هایی ( چکیده) با اشکال متنوع و جذاب به فور دیده میشود منظره داخل غار بسیار بدیع و هوای آن بسیار پاک و لطیف بوده و عاری از هر گونه گرد وغبار وآلودگی میکروبی است ودر تابستان خنک ودر زمستان گرم و مطبوع است همچنین هوای داخل غار سبک بوده وحالت سکون مطلق دارد به طوری که چنانچه شمعی در آنجا روشن کنند هیچ  گونه حرکتی در شعله شمع دیده نمی شود.

در برخی از معابر غار 10 الی11 کیلومتر پیشروی شده است ولی هنوز تمام کانلها و شبکه های ارتباطی غار کشف نشده اند در حال حاضر پس از طی مسیر قابل قایقرانی غار نوردی پیاده در قسمت خشکی غار آغاز می شود و گردشگران پس از طی مسافتی نسبتا طولانی مجددا با قایق ادامه مسیر می دهند تا کنون 14 کیلومتراز معابر غار کشف شده ولی تنها 4 کیلومتر از معابر که با پرژکتور نور پردازی شده اند مورد بازدید قرار می گیرند در مجموع بازدید از محوطه وسیع قندیل بزرگ جزایر سوم و چهارم قایقرانی غارنوردی و گذر از پیچ و خم گذرگاههای آبی و دالانهایی با سقف بلورین به بیننده می با وراند که در این اثر حقیقتا یکی از شاهکار های جهان آفرینش است و هیچ وصفی توان توصیف این همه شکوه و زیبایی را ندارد.