تیتربرتر: خبرگزاری اینفورمیشن در گزارشی اختصاصی می‌گوید مایکروسافت و OpenAI روی یک پروژه‌ی دیتاسنتر جدید کار می‌کنند که احتمالا بودجه‌اش به ۱۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. این پروژه شامل ابرکامپیوتر هوش مصنوعی جدیدی به نام استارگیت یا دروازه‌ی ستارگان (Stargate) می‌شود و قرار است در سال ۲۰۲۸ از راه برسد.

افزایش محبوبیت هوش مصنوعی در یک سال اخیر باعث شده است تقاضا برای دیتاسنترهای هوش مصنوعی سربه‌فلک بکشد. این دیتاسنترها که گاهی‌اوقات از آن‌ها با نام «کارخانه‌ی هوش مصنوعی» یاد می‌شود، قدرت پردازشی بسیار بیشتر از دیتاسنترهای سنتی دارند.

به گفته‌ی منابع آگاه، مایکروسافت وظیفه‌ی تأمین بودجه‌ی پروژه‌ی استارگیت را برعهده دارد. هزینه‌ی تولید این ابرکامپیوتر حدود ۱۰۰ برابرِ برخی از بزرگ‌ترین دیتاسنترهای امروزی است.

ظاهرا مایکروسافت و OpenAI به‌دنبال ساخت مجموعه‌ای از ابرکامپیوترها هستند و استارگیت که در خاک ایالات متحده متولد می‌شود، بزرگ‌ترینِ آن‌ها خواهد بود.

OpenAI و مایکروسافت می‌خواهند ابرکامپیوترهای هوش مصنوعی را در پنج فاز بسازند و استارگیت فاز پنجم محسوب می‌شود. مایکروسافت در فاز چهارم ابرکامپیوتر کوچک‌تری برای OpenAI می‌سازد که احتمالا در حول و حوش سال ۲۰۲۶ راه‌اندازی خواهد شد.

به گفته‌ی اینفورمیشن، مایکروسافت و OpenAI هم‌اکنون در سومین فاز از پنج فاز به سر می‌برند. بخش قابل توجهی از هزینه‌ی فازهای چهارم و پنجم به تهیه‌ی تعداد زیادی از تراشه‌های هوش مصنوعی ارتباط دارد.

قیمت تراشه‌های هوش مصنوعی معمولا بسیار زیاد است. برای نمونه مدتی پیش مدیرعامل انویدیا در مصاحبه‌ای گفت قیمت گرافیک جدید B200 بین ۳۰٬۰۰۰ تا ۴۰٬۰۰۰ دلار خواهد بود.

مایکروسافت نیز در بازار تراشه‌های هوش مصنوعی حضور دارد، اما محصولاتش به اندازه‌ی انویدیا قدرتمند نیستند. به گفته‌ی اینفورمیشن، ابرکامپیوتر جدید مایکروسافت با تراشه‌ی شرکت‌های مختلف کار خواهد کرد.

هیولای هوش مصنوعی

انویدیا برای اولین بار، معماری Eos را نمایش داد. Eos جدیدترین و سریع‌ترین ابرکامپیوتر انویدیا محسوب می‌شود که برای توسعه‌ی هوش مصنوعی پیشرفته در مقیاس دیتاسنتر طراحی شده است. 

دستگاه Eos که اکنون توسط خود انویدیا استفاده می‌شود، نهمین ابرکامپیوتر قدرتمند دنیا به‌حساب می‌آید و در وظایف مختص‌ به هوش مصنوعی، یکی از سریع‌ترین‌ها است. طرح اولیه‌ی Eos می‌تواند برای ساخت ابرکامپیوتر سایر شرکت‌ها نیز استفاده شود.

انویدیا می‌گوید: «Eos هر روزه با چالش‌های هزاران توسعه‌دهنده‌ی داخلی انویدیا که در حال انجام تحقیقات هوش مصنوعی هستند مقابله می‌کند و به آن‌ها یاری می‌رساند تا مشکلاتی را که قبلاً قابل‌ حل نبودند، حل کنند.»

Eos انویدیا مجهز به ۵۷۶ سیستم DGX H100 است که هرکدام شامل هشت گرافیک انویدیا H100 می‌شوند. این سیستم‌ها به‌طور ویژه برای هوش مصنوعی و رایانش با کارایی بالا (HPC) ساخته شده‌اند.

Eos با معماری DGX SuperPOD برای پردازش‌های هوش مصنوعی و مقیاس‌پذیری ساخته شده است.

Eos از سیستم Mellanox Quantum-2 InfiniBand انویدیا با فناوری محاسبات درون‌شبکه‌ای و سرعت انتقال‌ داده تا ۴۰۰ گیگابیت‌برثانیه استفاده می‌کند. این برای آموزش مؤثر مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی بسیار مهم است.

نرم‌افزار قدرتمند Eos قادر به پاسخ‌گویی به برنامه‌های مختلف است؛ از هوش مصنوعی مولد مانند ChatGPT تا سایر سرویس‌های مبتنی‌بر این فناوری.

هزینه‌ی ساخت Eos مشخص نیست. با توجه به اینکه قیمت سیستم DGX H100 در مدل‌های مختلف، متغیر است؛ قیمت‌ گرافیک Nvidia H100 می‌تواند ۳۰ تا ۴۰ هزار دلار باشد. با توجه به این اعداد و تعداد Nvidia H100 به کاربرده‌شده در Eos، هزینه‌ی ساخت آن میلیون‌ها دلار خواهد بود.

ابرکامپیوتر انویدیا با ۱۴۴ ترابایت حافظه و قدرت سرسام‌آور

انویدیا در نمایشگاه کامپیوتکس ۲۰۲۳ ابرکامپیوتر جدیدی معرفی کرد که آینده‌ی هوش مصنوعی را شکل می‌دهد. تیم سبز که به‌تازگی به باشگاه یک تریلیون‌دلاری‌ها ملحق شده و روزهای درخشانی سپری می‌کند، می‌گوید DGX GH200 در مقایسه‌ با سیستم‌های امروزی تقریباً ۵۰۰ برابر حافظه‌ی بیشتر دارد و به‌زودی برای شرکت‌های گوگل، متا و مایکروسافت ارسال می‌شود.

هدف انویدیا از رونمایی ابرکامپیوتر جدیدش اعمال تغییراتی اساسی در فناوری هوش مصنوعی مولد و پردازش داده است. انویدیا می‌گوید پیشرفت‌ها به‌حدی خواهند بود که نمونه‌ی آن‌ها را تاکنون ندیده‌ایم.

بیشتر بخوانید:

جنگ گوگل و ChatGPT برای ساخت ابزار قدرتمند هوش مصنوعی

بر اساس گزارش دیجیتال ترندز، ابرکامپیوتر جدید انویدیا یک اگزافلاپس قدرت قدرت پردازشی دارد و از ۱۴۴ ترابایت حافظه‌ی اشتراکی استفاده می‌کند. این سیستم در مقایسه‌ با DGX A100 دارای تقریباً ۵۰۰ برابر حافظه‌ی بیشتر است.

هر واحد اگزافلاپس (EXA FLoating point OPerations per Second) معادل یک کوینتیلیون عملیات ممیز شناور بر ثانیه است. در مقایسه، کارت گرافیک RTX 4090 که به دست مشتریان عادی می‌رسد حدوداً ۱۰۰ ترافلاپس قدرت پردازشی دارد، آن هم در حالت اورکلاک. یک ترافلاپس معادل یک تریلیون عملیات ممیز شناور بر ثانیه است. با این اوصاف، ابرکامپیوتر جدید انویدیا قدرت پردازشی غیرقابل‌تصوری دارد.

انویدیا می‌گوید ابرکامپیوتر جدیدش به ۲۵۶ «ابرتراشه‌‌ی» GH200 بر پایه‌ی معماری Grace Hopper مجهز است. این ابرراشه‌ها به‌لطف فناوری NVLink با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند تا در نقش ابرتراشه‌ای واحد ظاهر شوند. فناوری NVLink قبلاً برقراری ارتباط بین تنها هشت پردازنده‌ی گرافیکی را امکان‌پذیر می‌کرد.

ابرتراشه‌ی GH200 نیازمند اتصال سنتی PCIe بین پردازنده‌ی مرکزی و پردازنده‌ی گرافیکی نیست. انویدیا می‌گوید این ابرتراشه پردازنده‌ی مرکزی مجتمع بر پایه‌ی معماری آرم و هسته‌ی تنسور H100 دارد. پهنای باند بین پردازنده‌ی مرکزی و پردازنده‌ی گرافیکی تا هفت برابر بهبود پیدا کرده و مصرف انرژی تا پنج برابر کاهش یافته است.

انویدیا می‌گوید ابرکامپیوتر جدید Helios قرار است چهار ابرتراشه‌ی GH200 داشته باشد و همه‌ی این ابرتراشه‌ها ازطریق فناوری Quantum-2 InfiniBand به یکدیگر متصل خواهند شد. ابرکامپیوتر موردبحث تا قبل از پایان سال جاری میلادی وارد مرحله‌ی عملیاتی می‌شود.