تیتربرتر: ابولهول غول افسانه ای (به انگلیسی sphinx یا sphynx با تلفظ اِسفنکس) یک مجسمه غول پیکر  4500 ساله از جنس سنگ است که در نزدیکی بزرگترین هرم از اهرام مصر (اهرام ثلاثه) در جیزه مصر واقع شده است. این مجسمه غولپیکر با ابعاد 240 فوت (73 متر) طول و 66 فوت (20 متر) ارتفاع، یکی از بزرگترین بناهای تاریخی جهان است. همچنین یکی از شناخته شده ترین یادگارهای مصریان باستان است، اگرچه در مورد ریشه و تاریخ ساخت این بنای عظیم حرف و حدیث بسیار است.

 ابولهول چیست؟

 این مجسمه غول پیکر که همچون نگهبانی در برابر اهرام سه گانه ایستاده، هیولایی سنگی است که سری شبیه به انسان دارد اما اندامش مانند شیری است که بر زمین نشسته و پنجه هایش را جلو گذاشته است. ابوالهول چشمان مرموزی دارد که تا به حال کسی قادر به درک و بیان معنای نگاه این چشمها نبوده است. او با وقار خاصی به افق صحرا خیره مانده.

 

 احتمالا بصورت پادشاهی بنام«شفرن» پادشاه سلسله چهارم مصر، تراشیده شده بود. در قدیم شیر‌ها در صحرا، خارج از دره نیل زندگی می‌کردند و از آنجا که نیرومند و زیبا بودند، مجسمه سازان مصری، مجسمه‌هایی از آن‌ها بعنوان سمبل برای حفاظت در قسمت ورودی معابد می‌ساختند. بعد‌ها بجای سر شیره تمثالی از پادشاه را حک می‌کردند.

عجایب مجسمه ابولهول

1.خواب معروف ابولهول

باستان شناسان با یافتن لوحی گرانیتی در میان دستهای مجسمه ابوالهول پی بردند که ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، فرعون توثموسیس پانزدهم اولین قدم را برای بازسازی مجسمه ابوالهول را برداشت. آنها بر این باورند که فرعون پس از شکار و برای رفع خستگی زیر مجسمه ابوالهول به خواب می رود و در خواب می بیند که این غول عظیم الجثه به دلیل شن هایی که در اطرافش قرار دارد در حال خفه شدن است. مجسمه ابوالهول در خواب به او وعده می‌دهد که اگر او را از دل شن ها بیرون بیاورد، حکومت مصر علیا و سلفی را به طور کامل به دست خواهد آورد.

 

در جریان خاک برداری در اواخر سال ۲۰۱۰ میلادی در اطراف مجسمه ابوالهول، باستان شناسان مصری دیوارهای گلی بزرگی را یافتند که قسمتی از این دیوار به طول ۱۳۲ متر در اطراف مجسمه ابوالهول قرار گرفته است. آنها معتقدند که این دیوار توسط فرعون توثموسیس پانزدهم و پس از خواب معروف اش برای حفاظت از ابوالهول در برابر مدفون شدن آن زیر شن ها و حفاظت در برابر بادهای شنی ساخته شده است. گرچه این مجسمه پس از سالها دوباره به زیر شن فرو رفت.

2.نداشتن بینی

یکی دیگر از عجایب مجسمه ابوالهول نداشتن بینی است. در سال ۱۷۹۸ وقتی که ناپلئون به مصر می‌رسد آن را بدون بینی می یابد. مستندات و نقاشی های قبل از قرن هجدهم از این مجسمه نشان می دهد که بینی ابوالهول مدت ها قبل از فتح مصر به دست ناپلئون از بین رفته است.

گمانه زنی های مختلفی در این باره وجود دارد. یکی از مهمترین آنها این است که در قرن هشتم میلادی توسط یک صوفی که ابوالهول را یک بت و توهین کننده به مقدسات می‌دانست از بین برده شده است. در بین سال‌های ۱۹۲۵ تا ۱۹۳۶ میلادی یک مهندس فرانسوی به نام ایمیل بار دیگر پاکسازی شن های اطراف مجسمه ابوالهول را انجام داد و امروز مجسمه ابوالهول کامل از زیر شن بیرون آورده شده است.

بیشتر بخوانید:

عجایب اهرام ثلاثه مصر باستان

با وجود تمام تحقیقات انجام شده برای یافتن دلایل نامتناسب بودن سر این مجسمه نسبت به بدنش و راه‌ها و دالان‌های مخفی متعلق به این مجسمه همچنان منشا و هدف از ساخت مجسمه ابوالهول در هاله ای از ابهام باقی مانده است.

3. سال ساخت و سازنده

توضیح و گمانه زنی عمده در مورد این مجسمه اسرار آمیز محبوب مصر شناسان این است که در حدود سال 2540 قبل از میلاد مسیح، خفرن (Chephren)، چهارمین فرعون مصر، همزمان با ساخت هرم خفرن (هرم خفرن یکی از اهرام ثلاثه مصر است) در همان نزدیکی‌ها، دستور ساخت یک مجسمه سنگی از بدن یک شیر و سر خودش را از طریق کنده کاری یک تکه سنگ بزرگ داد. اما هیچ سنگ نوشته‌ای در این مجسمه وجود ندارد که ارتباط آن را این فرعون مصر را نشان دهد و در هیچ نقطه‌ای از مجسمه به این موضوع اشاره نشده، موضوعی که علیرغم غول پیکر بودن مجسمه امری غیر قابل درک و گیج کننده به نظر می‌رسد. با این وجود بسیاری از باستان شناسان مصری بر این باورند که هیچ کس در مورد سال ساخت و یا عامل سازنده مجسمه ابوالهول چیزی نمی داند.

 

4.نامتناسب بودن سر ابولهول

یکی از عجایب و موضوعات بسیار غیرمتعارف در مورد این مجسمه این است که سر مجسمه از لحاظ اندازه تناسبی با دیگر اندام‌های آن ندارد. برخی بر این باورند که این موضوع شاید به دلیل حکاکی‌های متعدد صورت گرفته روی این قسمت از مجسمه پس از نمونه اولیه است که در سال‌های بعد توسط دیگر فرعون‌ها انجام شده، هر چند محققان بر این باورند که این تغییرات پس از عصر پادشاهی قدیم مصر (که در حدود سال 2181 پیش از میلاد به پایان رسیده) صورت نگرفته است.

همچنین شاید سر اصلی مجسمه شبیه یک گوسفند نر یا عقاب بوده و بعدها به شکل سر انسان حکاکی شده است. مرمت‌ها و بازسازی‌های مختلف در طول قرن‌ها نیز باعث به هم خوردن توازن اندازه بخش‌های مجسمه و تغییر یافتن ظواهر صورت آن شده است. همه این توضیحات می‌تواند برای کوچکتر بودن اندازه سر مجسمه نسبت به باقی بدن آن قابل قبول باشد به خصوص اگر مجسمه ابوالهول بسیار قدیمی‌تر از آن چیزی باشد که فکر می‌کنیم.

5.نام گذاری

 اینکه چرا مصری‌ها در زمان ساخت مجسمه آن را ابوالهول بزرگ نامیدند یک معمای حل نشده است زیرا کلمه ابوالهول از اساطیر یونانی حدود 2000 سال پس از ساخت مجسمه سرچشمه می گیرد!  در هر صورت این مجسمه در انتهای عصر قدیم پادشاهی شروع به محو شدن در پس زمینه بیابانی می کند، که در آن زمان برای قرن ها نادیده گرفته می شد.

6. درون ابولهول

عجیب‌ترین و کشف ‌نشده‌ترین قسمت مجسمه ابوالهول بخش درونی آن است. با وجود سال‌ها بررسی و تحقیق دانشمندان خبره‌ و کاربلد، هنوز هم هیچ‌کس از راز درون مجسمه خبر ندارد.

 

یکی دیگر از مسائل قابل‌تامل در مورد مجسمه ابوالهول این است که باستان‌شناسان کتیبه‌ها، شواهد و مدارکی درباره زمان ساخت اهرام جیزه، نحوه اسکان کارگران، نحوه کارکردن و حتی این که چه می‌خورده‌اند را کشف کرده‌اند. اما در تمام این مدارک، حتی یک اشاره کوچک به بنای عظیم‌الجثه ابوالهول نشده ‌است!

سه تئوری از درون ابولهول

به‌طور‌کلی سه تئوری (افسانه) در مورد رازهای پنهانی در درون ابوالهول وجود دارد:

1- متون مصر باستان حاکی از این است که اطلاعات سر به‌مهر و مهم درون مجسمه ابوالهول نگه‌داری می‌شود و به‌خاطر محافظت در برابر بربرها در آنجا قرار گرفته است!

2- بوریسکا کیپریانوویچ (Boriska Kipriyanovich) پسری که ادعا می‌کند در زندگی قبلی‌اش ساکن مریخ بوده ‌است و برای ماموریت‌هایی به زمین (در محل مصر باستان) ‌آمده، از یک سیستم بازگشایی خاص – اهرم یا مکانیزمی این چنینی در زیر گوش مجسمه ابوالهول- در این مجسمه می‌گوید، که تا حد زیادی احتمال درست‌بودن این ادعا وجود دارد.

او می‌گوید بعد از فشار دادن این اهرم و بازشدن قفل مجسمه ابوالهول، انقلاب بزرگی پدیدار می‌شود که سرنوشت جهان را تغییر خواهد کرد! اگر ادعای او درست نباشد پس به چه منظوری سوراخ زیر گوش راست ابوالهول با تخته‌سنگی بزرگ پوشانده شده است؟ 

ناگفته نماند که بوریسکا از راستی آزمایی در مورد ادعاهایی که درباره مریخ، کهکشان، ستاره‌شناسی و... داشته سربلند بیرون آمده است!

3- تئوری سوم این است که مجسمه ابوالهول به ‌صورت عامدانه مخزن اطلاعاتی برای آیندگان است. نشانه‌های عجیب‌وغریبی در این سازه وجود دارد که این فرضیه را به واقعیت نزدیک می‌کند. یکی از نشانه‌ها انطباق صورت فلکی لئو (یکی از صور فلکی که به شکل شیر و برای مصریان باستان مقدس و متبرک ‌است) با پنجه‌های مجسمه ابوالهول بوده ‌است!