تیتربرتر: از زمانی که باستان‌شناسان شروع کردند به واکاوی بازمانده‌های تمدن‌های پیشین، چندین هرم در چین و چند کشور دیگر یافتند. اهرام چین به نسبت سازه‌های جدیدی بوده و اهمیت تاریخی و باستانی نداشتند. اما اهرام مصر بسیار خاص بودند، با قدمتی کهن و از لحاظ تاریخی و معماری ارزشمند.

قطعا یکی از اسرار آمیزترین بناها و سازه هایی که تا به امروز ساخته شده است را می توان اهرام مصر دانست، بناهایی که هنوز هم برای بسیاری مانند راز سر به مهر باقی مانده اند و بعد از قرن ها هنوز هم اسرارشان کشف نشده است. شگفتی این بناها و عطمت آن ها باعث می شود تا فکر ساختن آن ها در گذشته با ابزار محدودی که وجود داشته است از بین برود و این گمان را به وجود بیاورد که احتمالا باید رد پای موجودات فرا زمینی در میان باشد. 

موقعیت جغرافیایی اهرام

شهر جیزه در منطقه شمالی کشور مصر، در ساحل غربی رود نیل قرار گرفته و سومین شهر بزرگ مصر، پس از قاهره و اسکندریه محسوب می‌شود. موقعیت استراتژیک آن در نزدیکی پایتخت باستانی ممفیس، آن را به شهر مهمی در طول تاریخ مصر بدل کرده است. فلات جیزه در قسمت شرقی شهر جیزه، جایی است که شما می‌توانید اهرام مشهور سه‌گانه مصر را پیدا کنید؛ هر چند که در این مجموعه شما شاهد ۹ هرم خواهید بود.

فلات جیزه شامل آرامگاه خوفو شمالی‌ترین، مقبره خفرع میانی و جنوبی‌ترین آن قبر منکائور (منقرع) است. در جنوب شرقی این دو مقبره آخر، روستای کارگران قرار دارد؛ روستایی که تا قبل از ساختن هرم بزرگ خوفو، وجود نداشت؛ اما با شروع ساخت آن، این روستا برای اسکان کارگران طراحی شد. 

تاریخچه اهرام

اهرام مصر متعلق به دوران باشکوه مصر است؛ سه هزار سال پیش از میلاد مسیح، زمانی که یکی از قدرتمندترین فرمانروایی‌ها در مصر حکم‌فرمایی می‌کرد. قدمت هرم خوفو که یکی از اهرام سه‌گانه مشهور جیزه و از عجایب هفت‌گانه جهان نیز محسوب می‌شود، به ۲۵۵۱ سال پیش از میلاد بازمی‌گردد که نشان‌دهنده قدمت ۴۵۰۰ ساله این سازه عظیم است. ساخت هرم خوفو در حدود ۲۰ سال به طول انجامید. اهرام مصر از قدیمی‌ترین سازه‌های ساخته دست بشر به‌حساب می‌آیند که امروزه همچنان پابرجا هستند. قدمت اهرام سه‌گانه مصر که از مطرح‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آن‌ها به شمار می‌روند، به دودمان چهارم مصر بارمی‌گردد.

چگونگی ساخت اهرام

اهرام مصر با ریزبینی و دقت بسیاری ساخته شده بودند. تخریب هر کدام بدون کمک گرفتن از تجهیزات و ماشین‌آلات پیشرفته شاید دهه‌ها طول بکشد! برخی از اهرام هنوز بدون کوچک‌ترین آسیبی سرپا مانده و سالم‌اند. یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که هنوز پاسخ دقیقی به آن یافته‌نشده، چگونگی ساخت و مهندسی اهرام مصر در زمان‌های بسیار دور است. زمان‌هایی که سازه‌های ساخت بشر بسیار ابتدایی بوده و پیچیدگی معماری برای آن تعریف نشده بود.

سه مورد از اولین اهرام در فلات جیزه در سه نسل متفاوت خانواده‌ای سلطنتی و به دستور حاکمان خوفو، خفرع و منکائور ساخته شده‌اند. این اهرام بخشی از آرامگاه مردگان سلطنتی آن دوره‌ها بودند که یک معبد و مسیر سنگی بلندی با طول یک کیلومتر را شامل می‌شدند. این مسیر سنگی به‌طور معمول از شرق فلات به‌سمت معبدی در حاشیه دشت منتهی می‌شد.

علاوه بر اهرام ثلاثه مصر که در واقع ساختار اصلی را شکل می‌دهند، چند هرم کوچک‌تر به تقلید مرتب شده‌اند که متعلق به ملکه‌ها هستند. گورستان بزرگی از مقبره‌های کوچک‌تر که معروف به «مستابا» (mastaba) هستند نیز محوطه شرقی و غربی هرم خوفو را پر می‌کنند. این مقبره‌های کوچک‌تر که به‌صورت شبکه‌ای کنار هم قرار گرفته‌اند، برای افراد برجسته دربار ساخته شده‌اند. در آن دوران دفن شدن در کنار فرعون افتخار بزرگی محسوب می‌شد و در باورها به داشتن مکانی ارزشمند در زندگی پس از مرگ کمک می‌کرد.

سوال‌های بسیار زیادی درباره ساخت این سازه‌های عظیم باقی‌مانده است و نظریه‌های فراوانی درباره روش‌های معمول مورد استفاده وجود دارد. نیروی کار به خدمت گرفته شده برای ساخت این بناهای عظیم نیز بحث‌های بسیار زیادی با خود به‌همراه داشته است. کشف شهری برای کارگران در جنوب فلات جیزه به بخشی از ابهامات پاسخ داده است.

بیشتر بخوانید:

سفر به ماچوپیچو یکی از عجایب هفت گانه جهان

جذاب ترین مکان های دیدنی میراث جهانی یونسکو

این احتمال می‌رود که گروهی دائمی از نیروهای متخصص و صنعتگران وجود داشتند که با گروه‌های ۲۰۰۰ نفری از کارگران و نیروهای فصلی تکمیل می‌شدند. این افراد به گروه‌های ۲۰۰ نفره و هر گروه به تیم‌های ۲۰ نفره تقسیم می‌شدند. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که هرکدام از این تیم‌ها قادر بودند در مدت ۲۰ دقیقه بلوک‌های ۲٫۵  تنی (معادل یک ماشین شاسی بلند) را از معادن به هرم‌ها جابه‌جا کنند. این مسیر با سطحی از شن و ماسه‌های نرم روان‌کننده پرای حرکت ساده‌تر بلوک‌ها پوشانده می‌شد. بر طبق تخمین‌ها با توجه به کوچک‌تر بودن بعضی از بلوک‌ها (مانند سنگ‌ها در قمست فوقانی) روزانه ۳۴۰ سنگ جابه‌جا می‌شده است. 

آنچه که امروز در فلات جیزه از آب و هوا و جغرافیای منطقه می‌بینیم با آنچه در مصر باستان در جریان بوده، منطبق نیست. در آن زمان خبری از شنزارها نبوده است و این فلات دشتی سرسبز بوده است و اهرام به صورتی ساخته شده بودند که انعکاس تصویر آن‌ها در آب رود نیل می‌افتاد. به باور برخی محققان، مصریان باستان با احداث کانال‌های در آب رود نیل قطعات عظیم سنگ را به نزدیکی محل احداث اهرام منتقل می‌کردند.

داخل اهرام مصر چیست؟

طبق یک افسانه ی ناپلئونی، وقتی ناپلئون از هرم بزرگ مصر خارج شد رنگ پریده و متزلزل بود و ساعت ها را در اتاق پادشاه تنها سپری کرد. او هیچ وقت فاش نکرد که چه چیزی باعث تزلزل او شد ولی ظاهرا این اتفاق باعث تغییر زندگی او شد.

ما نمی دانیم این داستان واقعیت دارد یا فقط افسانه است، ولی مطمئناً به قدرت هرم بزرگ که باعث برانگیختن تصورات یک رهبر بزرگ و همچنین تصور ما شده است، گواهی می دهد. ناپلئون چه چیزی را ممکن است دیده باشد که چنین واکنشی را داشته است؟ داخل هرم بزرگ دقیقاً چیست؟ 

اهرام ثلاثه مصر 

آ‌ن‌چه که امروز بیش از همه اهرام مصر در سطح جهانی مشهور شده است، هرم سه‌گانه یا همان هرم جیزا است که در جیزا واقع شده و اعتبار و اهمیت فوق‌العاده‌ای هم دارد. 

هرم بزرگ یا همان هرم خوفو، شمالی‌ترین و بزرگ‌ترین هرم از اهرام ثلاثه مصر است. هرم میانی، برای خفره (چهارمین پادشاه از چهارمین سلسله) ساخته شد. ابعاد این هرم، ۲۱۶ متر هستند و ۱۴۳ متر هم ارتفاع دارد. این ۳ هرم در فلاتی در کرانه غربی رود نیل واقع شده‌اند (در حومه قاهره امروزی). جالب است بدانید که این هرم‌ها، تنها سازه‌ باقیمانده از عجایب هفت‌گانه قدیم است!

بزرگترین هرم، هرم بزرگ است که برای فرعون خوفو (جانشین اسنفرو) ساخته شد. اگرچه خوفو بیش از ۲۳ سال بر مصر سلطنت کرد، اما اطلاعات زیادی (به جز این هرم تاریخی) از او در دسترس نیست. اضلاع پایه هرم بزرگ به طور متوسط ۲۳۰ متر و ارتفاع آن، ۱۴۷ متر بوده که آن را به بزرگترین هرم جهان تبدیل می‌کند. در کنار هرم اصلی، سه هرم کوچک دیده می‌شوند که برای ملکه‌های خوفو، بنا شده‌اند.

مانند سایر اهرام، خوفو با ردیف‌هایی از مستابا احاطه شده است، جایی که بستگان یا مقامات پادشاه، برای همراهی و حمایت از او در زندگی پس از مرگ، دفن می‌شدند. جنوبی‌ترین هرم از اهرام سه‌گانه مصر، برای پادشاه منکائوره ساخته شد. ابعاد این هرم، ۱۰۹ متر برای هر ضلع بود و ۶۶ متر نیز ارتفاع داشت.

جالب است بدانید که هر ۳ هرم در قرون وسطی، از داخل و خارج مورد غارت مهاجمان خارجی قرار گرفتند. بنابراین، اثاثیه قبر که در ابتدا در اتاق‌های تدفین گذاشته شده بودن، گم شده‌اند. همچنین اهرام دیگر به ارتفاع اولیه خود نمی‌رسند، زیرا تقریبا به طور کامل از پوشش بیرونی خود (از سنگ آهک سفید صاف) جدا شد. به عنوان مثال، هرم بزرگ اکنون تنها ۱۳۸ متر ارتفاع دارد!

نکات جالب اهرام مصر

• هر کدام از اهرام مصر برای حفاظت از مقبره‌ای ساخته شده بودند.
• برای ساخت اهرام مصر از برده‌ها استفاده نشده است!
• داخل اهرام مصر دالان‌های پیچ در پیچ و جعبه‌های مرموزی وجود داشت!
•  ساخت هر کدام از اهرام 200 سال طول کشیده‌است.
• تمام اهرام کشف‌شده در مصر در مسیر ستارگان قرار داشتند.
• اهرام مصر دقیقاً کنار شهر جیزه قرار دارند، نه در عمق کویر!
• داخل اهرام مصر تهویه هوای باستانی وجود دارد!
•  هرم بزرگ دور یک صندوقچه بسیار بزرگ ساخته شده‌است.
• مصری ها این اهرام را با ریختن بتون در بلوک ساخته اند.
•  اگر مقداری آب را در ظرفی بریزید و آن را در داخل هرم قرار بدهید می بینید که خواص آن تغییر کرده است. 
• در ساخت اهرام مصر، از آجرهایی استفاده شده است که وزن هر کدام از آن‌ها، به تنهایی از یک فیل بیشتر است.
• بنابر اعتقادهای باستانی، مجسمه ابوالهول که در هرم خفره قرار دارد، از اهرام ثلاثه مراقبت می‌کند.
• اهرام مصر آخرین عجایب باقی‌مانده از دنیای باستان است.
• بیشتر هرم ها در غرب نیل ساخته شده اند.
• هرم بزرگ می تواند زمان را تعیین کند.

عظیم‌ترین ساختمان تاریخ

بدون اغراق، می‌توان گفت که هرم بزرگ (هرم خوفو) عظیم‌ترین سازه‌ای است که تاکنون روی سیاره زمین، بنا نهاده شده است! اضلاع آن با زاویه ۵۱ درجه و ۵۲ دقیقه بالا می‌آیند و به طور دقیق، به سمت چهار نقطه اصلی قطب‌نما قرار گرفته‌اند.

هسته هرم بزرگ از بلوک‌های سنگ آهک مایل به زرد، پوشش بیرونی (اکنون تقریبا کاملا از بین رفته است)، گذرگاه‌های داخلی از سنگ‌های آهکی با رنگ روشن‌تر و اتاق دفن داخلی از بلوک‌های عظیم گرانیتی، ساخته شده است. دیوارهای داخلی و همچنین آن معدود سنگ‌های بیرونی که هنوز در جای خود باقی مانده‌اند، اتصالات ظریف‌تری نسبت به سایر سنگ‌تراشی‌های ساخته شده در مصر باستان را نشان می‌دهند.

از این راهروی نزولی، یک گذرگاه صعودی منشعب می‌شود که به اتاقی معروف به اتاق ملکه و یک گالری بزرگ شیب‌دار به طول ۴۶ متر منتهی می‌شود. در انتهای بالای این گالری، یک گذرگاه طولانی و باریک به اتاق تدفین که معمولا به آن اتاق پادشاه می‌گویند، دسترسی پیدا می‌کند. این اتاق کاملا اندود شده و سقف آن از جنس گرانیت است.

در بالای اتاق پادشاه، پنج محفظه وجود دارد که توسط صفحات گرانیتی افقی عظیم، از هم جدا شده اند. هدف احتمالی این تخته‌ها محافظت از سقف اتاق تدفین، با منحرف کردن نیروی رانش عظیمی بود که توسط توده‌های سنگی پوشاننده، اعمال می‌شد.