تیتربرتر ؛ « خواب آلودگی بعد از غذا » به حس خواب آلودگی که معمولا بعد از خوردن غذاهای سنگین به سراغ آدم می آید ، گفته می شود. محققان نظریه‌های مختلفی در مورد علت خستگی پس از غذا دارند، اما تقریباً همگی معتقدند که این یک پاسخ طبیعی است و معمولاً نگران‌کننده نیست.
انتظار می رود بعد از خوردن غذا انرژی بگیریم، برای همین احساس خستگی بعد از غذا متناقض به نظر می‌رسد. میزان احساس خستگی بعد از غذا خوردن بویژه پس از وعده غذایی ناهار یا مشکل در تمرکز بعد از غذا می تواند از فردی به فرد دیگر، روز به روز و یا حتی بسته به نوع وعده غذایی متفاوت باشد. این شرایط می تواند به عوامل مختلفی از جمله سن، وضعیت سلامتی، مقدار و نوع غذا، زمان روز و موارد دیگر بستگی داشته باشد.برای رخوت بعد از خوردنِ غذا دلایل فراوانی وجود دارد، اما اگر این مسأله مداوما رخ بدهد و روی زیست روزمره‌ی شما تأثیربگذارد، می‌تواند نگران‌کننده باشد.
دلیل خستگی بعد از غذا
دزیره نیلسن، یک متخصص تغذیه می گوید: در طول هضم غذا، بدن شما مواد مغذی موجود در مواد غذایی را تجزیه می کند این سبب افزایش قند خون که باعث ترشح انسولین به جریان خون توسط پانکراس می شود انسولین مقدار سروتونین و ملاتونین دو ماده شیمیایی مرتبط با خواب آلودگی در مغز را افزایش می دهد.
مطالب مرتبط :
مقدار غذا
افرادی که ناهار زیادی می خورند ممکن است خواب آلودگی بعد از ظهر را بیش از کسانی که در وعده ظهر کمتر می خورند تجربه کنند. غذا خوردن باعث بالا رفتن قند خون می شود و ممکن است کاهش انرژی به دنبال آن رخ دهد.سعی کنید وعده‌های بیشتر و کوچک‌تر بخورید. نیم حجم یک وعده‌ی معمولی بخورید و پیش و پس از این وعده میان‌وعده بخورید. این مقدار غذا خیلی راحت‌تر هضم می‌شود و انرژی بهتری از آن می‌گیرید تا اینکه غذایی سنگین و حجیم بخورید و احساس افت انرژی کنید.
غذاهایی با پروتئین و کربوهیدرات بالا
برخی از مواد خوراکی می‌توانند باعث خواب‌آلودگی بعد از میل وعده‌های غذایی شوند. خوراکی‌های با درصد بالای پروتئین از جلمه ماهی سالمون، مرغ، لبنیات، سویا، تخم‌مرغ و حبوبات از میزان تریپتوفان بالایی برخوردار هستند. این ماده را می‌توان همچنین در بافت کربوهیدرات‌ها از جمله در پاستا، برنج، نان، بیسکوییت نمکی و شیرینی‌ها هم پیدا کرد. این آمینو اسید به بدن برای ترشح هورمون سروتونین کمک می‌کند که نتیجه‌ی آن، پدید آمدن احساس آرامش است.
مصرف غذا پر کربوهیدرات موجب افزایش انسولین و افزایش جذب اسیدآمینه تریپتوفان می‌گردد. تریپفتوفان پیش ساز سروتونین است و سروتونین در تنظیم چرخه خلق‌وخو و خواب نقش مهمی دارد.تریپتوفان تنها اسیدآمینه‌ای است که می‌تواند به سروتونین تبدیل شود. تریپتوفان، کمترین اسیدآمینه در رژیم غذایی است. که بیشترین مقدار آن در تخم‌مرغ وجود دارد. در سبزی‌ها به مقدار خیلی کم وجود دارد و کربوهیدرات‌ها تریپتوفان ندارند.
غذاهایی که حاوی کربوهیدرات‌های بالایی هستند عبارت‌اند از ماکارونی، برنج، نان سفید و کراک، کیک، کوکی‌ها، دونات ها و کلوچه‌ها، ذرت، شیر، شکر و آب‌نبات ازنظر تئوری خوردن غذای غنی از پروتئین و کربوهیدرات‌ها ممکن است موجب القای حس خواب و خستگی گردد، اما به احتمال زیاد این امر با افزایش ناگهانی انسولین بیشتر از تولید تریپتوفان و سروتونین قابل توجیه است زیرا دریافت مقدار زیاد تریپتوفان از طریق رژیم غذایی ممکن نیست به‌خصوص اگر وعده اصلی غذاهای فراوری‌شده باشد.
قند خون
بعد از وعده‌های غذایی قند خون بالا برود و پس از گذشت اندکی زمان، کاهش یابد. اما اگر بدن از سلامت برخوردار نباشد و حجم قند خون به طور غیرطبیعی تغییر کند، باعث کاهش توان و قوه‌ی فرد خواهد شد.اگر فرد افزایش ناگهانی قند خون را تجربه کند، بدن مجبور به ذخیره‌سازی این حجم بالای انرژی خواهد بود. معمولا هم افرادی که از قند خون پایینی برخوردارند، میل زیادی به خوردن شیرینی دارند که به همین دلیل چرخه‌ی بالا مداوما تکرار خواهد شد.
نیلسن می گوید نشاسته بار قند خون بالایی داشته و یک محرک مواد غذایی پنهان شده است برنج سفید، سیب زمینی سفید له شده، آب میوه، نان سفید، کیک، دونات، آب نبات، بستنی، پودینگ و کوکی ها تمام متهم هستند این نوع از کربوهیدرات قند خون را به سرعت بالا برده و در نتیجه سبب آزادی مقدار زیادی از انسولین که پس از آن باعث سقوط قند خون شده و باعث تهی کردن سطح انرژی می شود.
حساسیت غذایی
برخی از مواد غذایی به قول معروف به بعضی ها نمی سازد و بدنشان عکس العمل هایی مانند نفخ معده، حالت تهوع، اسهال، مشکلات پوستی و همچنین خستگی از خود نشان می دهد. از مشهورترین مواد غذایی که می توانند چنین مشکلاتی برای بدن ایجاد کنند می توان از به لاکتوز شیر، قند میوه ها و گلوتن گندم اشاره کرد.
یکی دیگر از دلایل احتمالی که برخی افراد بعد از غذا احساس خستگی می کنند مربوط به التهاب است. به نظر می رسد سایتوکین های التهابی مانند TNF، IL-1b و اورکسین تحریک کننده بیداری را سرکوب می کنند.برخی افراد مبتلا به آلرژی یا حساسیت غذایی بوده و با مصرف اجزای خاصی از وعده های غذایی خود دچار التهاب می شوند.
چرخه طبیعی هضم غذا
روده‌ی ما برای هضم تمام غذای دریافتی نیاز به زمانی در حدود ۲ ساعت خواهد داشت. از همین رو بعد از میل صبحانه، ناهار یا شام حس کسلی خواهید داشت. هضم غذا باعث می شود سیستم عصبی احساس نیاز به استراحت را در فرد ایجاد کند که به عنوان ( پاسخ سیستم عصبی پاراسمپاتیک شناخته می شود).در نتیجه هضم غذا با استراحت و احساس آرامش ارتباط مستقیم دارد و به همین دلیل بسیاری از افراد بعد از خوردن غذا، احساس خستگی می کنند و این می تواند به دلایل مختلفی که در ادامه گفته می شود باشد.
کمبود اکسیژن
بعد از خوردن یک وعده غذای سنگین بدن مشغول هضم آن می شود، به همین خاطر به ارگان های دیگر بدن غیر از دستگاه گوارش خون کمتری می رسد. از جمله ی این ارگان ها مغز است و معنای این حرف هم این است که هنگام هضم غذا اکسیژن کمتری به دیگر ارگان های بدن غیر دستگاه گوارش می رسد. البته این امر خطرناک نیست اما می تواند باعث ایجاد خستگی شود.
آنچه دیگران می خوانند :
