به گزارش تیتربرتر؛ ماجرای قتل ایمن الظواهری، رهبر گروه تروریستی القاعده توسط پهپادهای آمریکایی هنوز هم مورد توجه بسیاری از رسانه ها است. جزئیات این عملیات ناشناخته و مبهم است و بسیاری از تحلیلگران در مورد آن بحث می کنند. اکنون این پرسش مطرح است که آمریکا چگونه توانسته از محل اقامت ایمن الظواهری مطلع شود و به خصوص، از کدام مسیر هواپیماهای خود را راهی کابل کرده است.
جزئیات مرگ ایمن الظواهری
پایگاه نشنال اینترست در گزارشی تحلیلی به این موضوع پرداخته است. نویسنده معتقد است تنها راه ترور ایمن الظواهری همکاری پاکستان با آمریکا است. نشنال اینترست معتقد است آمریکا با همکاری پاکستان، رهبر القاعده را ترور کرده و این مطلب از سه جهت و به سه دلیل قابل اثبات است:
دلیل اول، همکاری اطلاعاتی
ایالات متحده زمانی نفوذ اطلاعاتی قابل توجهی در افغانستان داشت، اما با خروج نیروهایش در سال گذشته، قدرت و کنترل خود را از دست داد. این بدان معناست که سیا و سایر آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا بیشتر به شرکای منطقه ای برای جمع‌آوری اطلاعات متکی شده اند. یکی از این متحدان، سازمان اطلاعات قوی پاکستان یعنی (ISI) است.
آی اس آی روابط قدیمی و عمیقی با طالبان دارد. از طرفی، واشنگتن مدت ها است که با این سرویس در مورد مسائل افغانستان همکاری کرده و می کند. سال گذشته به محض اینکه نیروهای غربی افغانستان را ترک کردند، روسای سازمان های جاسوسی بریتانیا و آمریکا به اسلام آباد رفته و زمینه ائتلاف اطلاعاتی با آی اس آی پاکستان را فراهم نمودند.
مدیر آی اس آی نیز در ماه می به واشنگتن رفت تا با همتای آمریکایی خود دیدار کند. علاوه بر این، قمر جاوید باجوا، فرمانده ارتش پاکستان، درست قبل از حمله به الظواهری، با ژنرال مایکل اریک کوریلا، فرمانده سنتکام صحبت کرد و با شرمن، معاون وزیر امور خارجه تماس گرفت تا از طریق آمریکا و لابی اش بتواند از صندوق بین‌المللی پول وام بگیرد و همین تماس مشکوک باعث ایجاد سوء ظن نسبت به همکاری سازمان اطلاعات پاکستان با آمریکا جهت کشتن ایمن الظواهری شد.
دلیل دوم، همکاری جغرافیایی
نشنال اینترست مدعی است دلیل دیگری هم وجود دارد که نشان می دهد آمریکا با پاکستان همکاری داشته و از این طریق توانسته فرمانده القاعده را به قتل برساند. این دلیل مربوط به عوامل جغرافیایی است. ایالات متحده زیرساخت قابل توجهی برای هواپیماهای بدون سرنشین خود دارد که در قطر مستقر هستند. سریع ترین مسیر برای رسیدن این هواپیماها به افغانستان مسیر پاکستان است. این امر به ویژه در مورد پروازها بر فراز کابل، که به مرز پاکستان بسیار نزدیک است، صدق می کند.
طبق گزارش ها، ایالات متحده در ماه های اخیر از مسیر پروازی پاکستان به کرات برای عملیات خود استفاده کرده است. در اکتبر گذشته، اندکی پس از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، واشنگتن تلاش کرد تا در مورد انعقاد یک توافق رسمی با اسلام آباد برای استفاده از حریم هوایی این کشور مذاکره کند.
معلوم نیست ایالات متحده یک قرارداد دائمی با پاکستان منعقد کرده یا نه. با این حال، ژنرال فرانک مک کنزی، فرمانده پیشین سنتکام، سال گذشته به کنگره گفت که ایالات متحده «نقاط استقرار» مهمی در یکی از کشورهای همسایه افغانستان دارد که این امر می تواند به خوبی به استفاده از پایگاه های پاکستان اشاره کند.
نشنال اینترست معتقد است این کشور همسایه نه می تواند ایران باشد و نه کشورهای آسیای میانه و تنها کشور محتمل پاکستان است. علت این امر این است که روابط آمریکا با ایران بسیار بد است و کشورهای آسیای میانه هم تحت نفوذ قابل توجه روسیه هستند و این امر، احتمال همکاری با واشنگتن را به ویژه با توجه به جنگ در اوکراین کاهش می دهد.
دلیل سوم، همکاری سیاسی
نشنال اینترست در این رابطه می نویسد: «روابط ایالات متحده و پاکستان در ماه های اخیر بهبود یافته است و احتمال همکاری شان بیشتر شده است. سفیر جدید آمریکا، دونالد بلوم، تابستان امسال در اسلام آباد مستقر شد و با مقامات بلندپایه مختلف پاکستان دیدارهای مهمی داشت.»
همچنین آمریکا و پاکستان شروع به توسعه روابط خود در زمینه تجارت، مراقبت های بهداشتی، فناوری و انرژی های تجدیدپذیر کرده اند. با خروج ایالات متحده از افغانستان، پاکستان همچنان یک شریک مهم، هرچند بدقلق، در مبارزه با گروه های معاند و مخالف آمریکا به حساب می آید.
علاوه بر این، پس از آن که عمران خان، نخست وزیر سابق پاکستان، دولت بایدن را به راه اندازی عملیات جهت برکناری اش از قدرت متهم کرد، ارتش پاکستان روابط خود با واشنگتن را بیشتر کرده و برای بهبود همکاری ها تلاش بسیار کرد.
اینکه پاکستان نقش خود را در حمله به الظواهری نپذیرفته، قابل فهم است. اثبات تبانی ارتش پاکستان و آی اس آی با ایالات متحده، نظریه عمران خان را که اغلب از مشارکت پاکستان در عملیات های نظامی آمریکا انتقاد می کرد، تقویت می کند.
همچنین، تایید دخالت پاکستان در عملیات های برون مرزی آمریکا می تواند به تبلیغات گروه‌های تروریستی مانند داعش خراسان و تحریک طالبان پاکستان دامن بزند تا علیه دولت وقت این کشور فعالیت کرده و با آن به عنوان برده آمریکا بجنگند و این در حالی است که پاکستان روابط بسیار خوبی با گروه های تندرو مثل طالبان و القاعده و... دارد.
ایمن الظواهری کیست؟
الظواهری که سابق بر این چشم پزشک و از خانواده متوسطی از پزشکان و روحانیان دینی بود، رهبری القاعده را بعد از کشته شدن اسامه بن لادن به دست نیروهای آمریکایی در مه ۲۰۱۱ برعهده گرفت. پیش از آن الظواهری دست راست بن لادن و صاحب نظر در القاعده بود.
پلیس فدرال آمریکا(اف بی آی)، وی را به قتل اتباع آمریکایی متهم کرده بود.
برنامه “پاداش به خاطر عدالت” وابسته به وزارت خارجه آمریکا نیز پاداشی شامل ۲۵ میلیون دلار را در ازای دادن اطلاعاتی برای بازداشت الظواهری تعیین کرده بود.
مطالب مرتبط:
برخی کارشناسان او را مغز متفکر حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا می‌دانند.
الظواهری از پزشکی تا رهبری القاعده
“ایمن محمد ربیع الظواهری” ۱۹ ژوئن ۱۹۵۱ در قاهره، پایتخت مصر به دنیا آمد و اهل خانواده‌ای متوسط و شامل بسیاری از پزشکان و دانشمندان بود.
جد وی ربیع الظواهری، امام جمعه ارشد الازهر بود. عبدالرحمن عزام یکی از دایی‌های وی نیز اولین دبیرکل اتحادیه عرب بود.
منتصر الزیات، نماینده گروه‌های اسلام گرا در کتابش آورده است که جد مادری وی عبدالوهاب عزام، استاد ادبیات شرق و رئیس دانشگاه قاهره است اما پدرش پزشک مشهور و استاد طب دانشگاه عین شمس بود. دایی‌اش محفوظ عزام معاون رئیس حزب کارگر بود.
وی در سن کم به اخوان المسلمین پیوست و در سن ۱۵ سالگی به دلیل عضویت در این گروه بازداشت شد.
او در سن ۱۶ سالگی نیز به اولین گروه محرمانه اسلام گرا پیوست و مثل بیشتر نسل دهه‌های هفتاد قرن گذشته از نوشته‌های سید قطب تاثیر پذیرفت.
الظواهری سال ۱۹۷۴ از دانشکده پزشکی فارغ التحصیل شد. وی مدرک ارشد جراحی را از دانشگاه قاهره در سال ۱۹۷۸ گرفت. افرادی که با الظواهری در دانشکده پزشکی دانشگاه قاهره درس می‌خواندند می‌گفتند او جوانی سرزنده بود که به سینما می‌رفت و موسیقی گوش می‌داد و با دوستانش شوخی می‌کرد.
الظواهری جزو صدها افرادی است که به دلیل ارتباط با ترور انور سادات، رئیس فقید مصر در سال ۱۹۸۱ پرونده آن‌ها برای محاکمه ارجاع داده شد. وی به دلیل در اختیار داشتن سلاح غیرقانونی سه سال را در زندان گذراند.
الظواهری همچنین مؤسس جنبش جهاد اسلامی مصر است. این جنبش مخالف دولت مصر بود و برای سرنگونی آن با ابزارهای خشونت آمیز تلاش کرد. در سال ۱۹۹۸ این گروه با رهبری الظواهری در گروه القاعده ادغام شد.
وی به نقش داشتن در انفجارهای هفت اوت ۱۹۹۸ در سفارت‌های آمریکا در تانزانیا و کنیا متهم است.
به دنبال آن الظواهری به عربستان و افغانستان سفر کرد تا با اسامه بن لادن آشنا شد و با او به سودان رفت. بعدا به افغانستان رفت و بعد از انفجار ناو کول و تجاوزات ۱۱ سپتامبر به یکی از مهمترین افراد تحت تعقیب آمریکا تبدیل شد.
دوستش منتصر الزیات می‌گوید که الظواهری زیر شکنجه مجبور شد مکان دوستش “عصام القمری” را لو بدهد که بعدا پلیس او را در درگیری‌ها به قتل رساند. این حادثه و قتل زن و پسرش در حمله آمریکا در افغانستان تأثیر بسیار بدی روی او گذاشت و باعث شد از پلیس و دستگاه‌های امنیتی در تمام کشورهای عربی نفرت پیدا کند و آن‌ها را کافر بخواند. همچنین باعث نفرت او از غرب و آمریکا شد. این حوادث باعث شد او تمام اتفاقات را نتیجه توطئه‌های غرب بداند.
الظواهری آخرین بار در شهرک خوست شرق افغانستان در اکتبر ۲۰۰۱ دیده و بعد از آن مخفی شد».
شفقنا به نقل از الشرق الاوسط نوشت: «ایمن الظواهری ۷۱ ساله که جو بایدن شامگاه دوشنبه از کشته شدنش در یک حمله آمریکا خبر داد، یکی از مهمترین سرکردگان تروریسم بین المللی در دهه های گذشته محسوب می شود.
این جراح مصری الاصل از مهمترین بنیانگذاران گروه القاعده و مسئول چندین حمله در آسیا، آفریقا و برخی کشورهای اروپایی بود. پس از حملات یازده سپتامبر، وزارت امور خارجه آمریکا پاداش ۲۵ میلیون دلاری برای ارائه هرگونه اطلاعاتی که منجر به دستگیری او شود، تعیین کرد».
خانواده الظواهری
الظواهری از یک خانواده متوسط مصری است که در زمینه های زیادی از شهرت بالایی برخوردارند؛ پدرش محمد ربیع الظواهری یک پرشک برجسته و استاد دانشگاه قاهره بود. شیخ محمد الاحمدی الظواهری یکی از نیاکانش، سی و چهارمین امام اعظم الازهر بود. مادر الظواهری امینه عزام از یک خانواده سیاسی و دختر عبدالوهاب عزام رئیس دانشگاه قاهره، و برادرش عزام باشا نیز اولین دبیرکل اتحادیه عرب بین سالهای ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۲ میلادی بود.
الظواهری در قاهره متولد شد. او یک خواهر دوقلو به نام هبه محمد الظواهری و یک برادر کوچکتر به نام محمد الظواهری دارد. خواهرش استاد آنکولوژی در انستیتو ملی سرطان در دانشگاه قاهره است. اما برادرش در سازمان امدادرسانی اسلامی بین المللی در بوسنی و کرواسی و آلبانی کار می کرد و در سال ۲۰۰۰ در امارات دستگیر و به مصر تحویل داده شد که پس از محکومیت در زمینه همکاری با گروه جهاد در مصر به اعدام محکوم شد. پس از انقلاب ۲۰۱۱ میلادی که باعث سرنگونی رژیم حسنی مبارک شد، آزاد شد اما بار دیگر در آگوست ۲۰۱۳ پس از سرنگونی حکومت اخوان المسملین دوباره دستگیر شد.
براساس اطلاعات موجود در مورد کودکی الظواهری و جوانی اش، او فردی آرام، ساکت، کوشا در تحصیل و عاشق مطالعه و شعر بود. دردانشگاه قاهره پزشکی خواند و سال ۱۹۷۴ با معدل بسیار خوبی فارغ التحصیل شد. او همچنین مدرک فوق لیسانس جراحی را اخذ کرد.
در سال ۱۹۸۱ الظواهری یکی از صدها نفری بود که در پس ترور انور سادات بازداشت شدند. براساس گفته وکیلش منتصر الزیات، در زندان های مصر شکنجه شد و نامش با تلاش برای ترور حسن الالفی وزیر وقت کشور مصر گره خورده بود. او همچنین برای ترور عاطف صدقی نخست وزیر فقید مصر برنامه ریزی کرد.
الظواهری سال ۱۹۸۵ برای کار به عنوان پزشک راهی جده عربستان شد و در اوایل بنیانگذاری القاعده، مشاور شخصی اسامه بن لادن شد که سال ۱۹۸۶ برای اولین بار با او دیدار کرده بود. سال ۱۹۹۳ به آمریکا رفت و تحت نام مستعار «عبدالمعز» در مساجد کالیفرنیا خطبه خوانی می کرد.
سال ۲۰۰۱ نام ظواهری درفهرست ۲۲ «تروریست خطرناک» تحت تعقیب دفتر تحقیقات فدرال آمریکا در دوران ریاست جمهوری جرج بوش پسر قرار گرفت . نامش همچنین بین افرادی که در ترور بی نظیر بوتو نخست وزیر پیشین پاکستان در سال ۲۰۰۷ دست داشتند، دیده می شد.
سرکرده القاعده چهار زن داشت که از اولی چهار دختر و یک پسر به نام های فاطمه، امیمه، نبیله، خدیجه، محمد و عایشه داشت. دو نفر از دخترانش و محمد در حملات هوایی آمریکا پس از حملات یازده سپتامبر کشته شدند».
آنچه دیگران می خوانند:
