به گزارش تیتربرتر؛ یک استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان گفت: در سناریو خوش‌بینانه با توافق برجام و رفع تحریم‌ها شاهد معقول شدن ارتباط اقتصاد ایران با دنیا و تسهیل سرمایه‌گذاری و صادرات و واردات و همچنین تعامل اقتصاد ایران با اقتصاد بین‌المللی خواهیم بود، اما در سناریو بدبینانه اگر تحریم‌ها برداشته نشود و برجام به نتیجه نرسد، این شرایط می‌تواند تورم‌زا باشد.
علت گره خوردن اقتصاد ایران به برجام چیست؟
نتیجه انتخابات ریاست جهموری به کام سیدابراهیم رئیسی بود که شعار صریح و شفاف «گره نزدن اقتصاد کشور و معیشت مردم به مذاکرات برجامی» را سرداد و بارها و بارها در یک سال گذشته آن را خیلی قوی و محکم تکرار کرد. حال این سئوال پیش می آید که این شعار چقدر با نتیجه همراه بوده است؟
مصطفی هاشمی‌طبا درباره اثرات و ثمرات شعار «گره نزدن اقتصاد و معیشت مردم به مذاکرات برجامی» گفت: دولت سیزدهم حقیقتا اقتصاد را به مذاکرات گره نزد. اکنون نیز یکسری کارها را به لحاظ اقتصادی مستقل از برجام در دست اجرا دارد، به عبارت دیگر این کارها ارتباطی به مذاکرات برجام ندارند.
وی با بیان اینکه دولتمردان گفتند «ما معطل این نمی‌مانیم که در مذاکرات چه اتفاقی خواهد افتاد»، افزود: در حقیقت دولت سیزدهم برای برجام هم اکنون در حال مذاکره است و در حوزه اقتصادی نیز راه خودش را می رود. اما اینکه گره نزدن اقتصاد به مذاکرات برجامی نتیجه خوب داده یا نتیجه بد داده بحث دیگری است؟
این فعال سیاسی یادآور شد: در مذاکرات برجامی نیز تنها نظر ایران برای کسب نتیجه کفایت نمی کند بلکه نظر طرف مقابل نیز اهمیت دارد چون مذاکرات دو طرفه است بنابراین ایران و طرف مقابل باید با هم به توافق برسند. حال سئوال پیش می آید که اگر اقتصاد و مذاکرات به هم گره می خورد، چه اتفاقی می افتاد؟ معتقدم کسی نمی تواند پیش بینی کند که «نتیجه خوب می شد یا بد می شد».
وی افزود: هم اکنون می توان درباره این موضوع بحث کرد که «آیا گره نزدن اقتصاد به مذاکرات برجامی نتیجه داده یا خیر؟» معتقدم نتیجه نداده است. فکر نمی کنم شرایط اقتصادی ما به سمت مطلوبیت پیش برود. در اینجا نکته حائز اهمیت آن است که اقتصاد را صرفا نباید به لحاظ گرانی و ارزانی مورد بررسی قرار داد، بلکه مهم این است که تولید، کشاوری، صنعت و خدمات وضعیت خوبی داشته باشند.
هاشمی طبا تولید را پایه های اقتصاد کشور خواند و اظهار کرد: دولت باید ببیند آیا توانسته پایه های اقتصاد کشور را بهبود دهد؟ آیا توانسته معیشت مردم را بهتر کند؟ از نظر من جواب این سئوال ها منفی است. هم اکنون وضعیتی که با آن مواجه هستیم گرانی نیست بلکه یک جهش گرانی را شاهد هستیم بنابراین وضع اقتصاد ما بهتر نشده است.
مطالب مرتبط:
مخالفان ارتباط برجام به اقتصاد چه می گویند؟
رامین مهمان‌پرست سخنگوی پیشین وزارت خارجه گفت: غیر از اظهارنظر‌های افراد مختلف، فکر می‌کنم یک بحث کلی مربوط به مذاکرات وجود دارد که برجام نیز می‌تواند یکی از شاخه‌های آن باشد. همیشه در بحث‌های مختلف عنوان کردیم که اصل مذاکره به خودی خود بد نیست و هم مسئولان ما اهل مذاکره هستند. این کار در میان همه افرادی که صدر اسلام جزو شخصیت‌های شاخص دین ما بودند نیز معروف به مذاکرات و داشتن منطق قوی بودند.
آیا اساسا جمهوری اسلامی ایران آن طور که برخی ادعا می‌کنند، در دوره‌هایی یا در دولت‌هایی با اصل مذاکره مشکلی داشته است؟
رامین مهمان‌پرست: خیر، صرف اینکه طرف مقابل ما چه کسی باشد و یا موضوع مذاکره چه باشد آنچه به منافع ملی ما ارتباط پیدا می‌کند این است که ما درباره اصل مذاکره هیچ وقت محدودیت و مشکلی نداشتیم. چرا که شرایط مذاکره تعیین کننده است، اما وقتی طرف مقابل می‌خواهد از طرفی نظراتش را تحمیل و در حق شما ظلم کند و از طرفی هم به تعهدات خود پایبند نبوده و قابل اعتماد نیست و در صحنه بین‌الملل هم اعتباری ندارد این باعث تغییر شرایط می شود.
برجام با همه نقاط ضعف و قوت خود در آن مقطع به توافقی منجر شد فضای سیاسی را به نفع ما تغییر داد و در افکار عمومی توانستیم این ادعا را بکنیم که به دنبال اهداف صلح آمیز هستیم و اتهاماتی که به ما می‌زنند پایه و اساس ندارد و همکاری ما با آژانس دلیل بر این است که فقط از حقوق خود دفاع می‌کنیم.
- پس برجام دستاوردی به لحاظ افکار عمومی داشت؟
رامین مهمان‌پرست: بله، علاوه بر این چند موضوع توانستیم اهرم فشار را از طرف مقابل بگیریم تا ادعا‌های بی‌پایه و اساس علیه ایران مطرح نشود. منافقین پایه و اساس این ادعا‌ها بودند و رژیم صهیونیستی هم تلاش می‌کرد علیه ما تهدیداتی داشته باشد. پس به لحاظ سیاسی و افکار عمومی توانستیم دستاوردهای خوبی داشته باشیم، اما دستاوردهای اقتصادی کسب نکردیم.
اگر برجام به نتیجه نرسد چه اتفاقی می افتد؟
طیبی استاد اقتصاد درباره وضعیت اقتصاد ایران در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات برجام، گفت: این سناریوی بدبینانه‌ای است و اگر توافق برجام اتفاق نیفتد، تحریم‌ها دیگر تحریم‌های آمریکا علیه ایران نخواهد بود، بلکه تحریم‌های بین‌المللی است و تمام کشورها ملزم به رعایت آن هستند.
وی توضیح داد: تجربه نشان داده زمانی که پرونده ایران به شورای امنیت رفت و تحریم‌ها به رسمیت شناخته شد، تمام کشورها در تحریم‌ها دخیل بودند و اگر برجام تحقق نیابد شدت تحریم‌ها به افزایش خواهد یافت و انتظارات نسبت به آینده اقتصاد کشور منفی می‌شود و در ادامه بخش‌های صنعت، خدمات و ... دچار مشکل می‌شوند در حالیکه کشور نیاز به سرمایه‌گذاری دارد.
طیبی ادامه داد: اگر برجام محقق نشود، نرخ تورم حتی اگر افزایش نیابد، کاهشی نخواهد شد، البته نرخ آن قابل پیش‌بینی نیست.
وی همچنین گفت: اما اگر برجام به نتیجه برسد و تحریم‌ها برداشته شود و فضای مناسبی برای فعالان اقتصادی ایجاد می‌شود و به طور قطع در فضای بدون تحریم شرکای تجاری بیشتری خواهیم داشت و ارتباطات مالی و روابط بانکی برقرار می‌شود.
استاد اقتصاد بین‌الملل دانشگاه اصفهان تاکید کرد: باید توجه کنیم در شرط کافی برداشته شدن تحریم‌ها، باید به درستی از فرصت‌ها استفاده کنیم و با ایجاد تعامل بین بخش خصوصی و دولتی شاهد میدان دادن به بخش خصوصی باشیم تا بتوانیم برنامه‌های استراتژیک را پیاده کنیم.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علی اکبر رضایی
