به گزارش تیتربرتر؛ مقامات آمریکایی در نشستی با سناتورها مدعی شدند که به دلیل کم‌رنگ شدن امیدها برای مسیر دیپلماتیک برنامه هسته‌ای، در صورت نیاز آمریکا تحریم‌ها را علیه ایران تشدید خواهد کرد.
تصمیم آمریکا پس از شکست مذاکرات وین چیست؟
علی‌رغم ادعاهای مقامات دولت «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا درباره اینکه دیپلماسی بهترین راه تعامل با ایران است، اکنون از تصمیم واشنگتن برای بازگشت به سیاست هویج و چماق خبر می‌رسد.
مقامات دولت بایدن شامگاه چهارشنبه در جلسه توجیهی محرمانه‌ای که با سناتورها داشتند، به آنها اطمینان دادند که به دلیل کم‌رنگ شدن امیدها برای مسیر دیپلماتیک برنامه هسته‌ای، در صورت نیاز آمریکا تحریم‌ها را علیه ایران تشدید خواهد کرد.
نشریه «پالتیکو» در خبری به نقل از منابع مطلع از این جلسه نوشت: «این تضمین‌ها در حالی ارائه شد که قانونگذاران هر دو حزب بر دولت بایدن فشار می‌آورند تا طرح جایگزینی ارائه کند که می‌تواند از تبدیل شدن ایران به یک قدرت هسته‌ای جلوگیری کند».
یکی از قانونگذاران ارشد در این جلسه گفت که مقامات آمریکایی ماه‌ها برای احیای توافق هسته‌ای با تهران - که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد - تلاش کرده بودند، اما از آخرین جلسات مذاکرات وین حدود ۳ ماه می‌گذرد.
بر اساس این گزارش، «باب منندز» رئیس کمیته روابط خارجی سنا پس از این نشست گفت: «به دلیل تمام نیات و مقاصد، هیچ گفتگویی انجام نمی‌شود. سوال این است که آیا باز گذاشتن درها برای توافق بالقوه چیزی است که به عنوان یک موقعیت استراتژیک برای دولت مطلوب باشد تا به دنیا بگوید "ما تلاش کردیم، ببینید، آنها مایل به انجام آن نیستند"».
به نوشته پالتیکو، مقامات دولت بایدن به سناتورها اطلاع دادند که تحریم‌های موجود علیه ایران حفظ خواهد شد.
وقتی از منندز پرسیده شد که آیا دولت آمریکا اقدامات تنبیهی بیشتری را به عنوان راهی برای مهار برنامه هسته‌ای ایران در نظر می‌گیرد، منندز پاسخ داد: «من منتظر خواهم بود».
طبق این گزارش، سناتورهایی که در جلسه توجیهی شامگاه چهارشنبه شرکت کردند، طیفی از گام‌های احتمالی بعدی برای سیاست آمریکا در قبال ایران، از ادامه جستجوی راه‌حل دیپلماتیک تا اعمال تحریم‌های جدید و تعامل با شرکای خود در منطقه را تشریح کردند.
پالتیکو می‌گوید که مقامات وزارت امور خارجه یا از اظهار نظر خودداری کردند و یا به سوالات در مورد این نشست پاسخی ندادند.
مقامات دولت بایدن پیش از این گفته بودند که از تمامی اختیارات قانونی لازم برای اعمال تحریم‌ها برای فعالیت‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای، مانند حمایت ایران از گروه‌های منطقه‌ای و فروش غیرقانونی نفت، برخوردارند.
پالتیکو همچنین نوشت: «تقریباً همه جمهوری‌خواهان کنگره و معدود دموکرات‌ها نشان داده‌اند که تلاش برای احیای توافق دوران اوباما با تهران، ارزشش را ندارد».
«رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران و «برت مک‌گورک»، هماهنگ‌ککننده امور خاورمیانه در کاخ سفید دو مقام بایدن هستند که در این جلسه حضور داشتند.
این در حالی است که مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفت‌وگوها بارها تلاش کرده طرف‌های مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند.
پیش از این نیز فرانسه، انگلیس، آلمان و آمریکا در بیانیه‌ای مشترک از ایران خواستند بدون هیچ تأخیری همکاری‌ها با آژانس اتمی را از سر گرفته و از اقدامات بیشتر در واکنش به قطعنامه شورای حکام اجتناب کند.
مطالب مرتبط:
موانع احیای برجام چیست؟
فریدون مجلسی موانع رسیدن مذاکرات هسته‌ای به این مرحله را بررسی کرده و معتقد است که سیاست‌های روسیه در این بین نقش چندانی نداشته است.
اوضاع مذاکرات هسته‌ای در ماه‌های اخیر خوب پیش نرفت. حالا هم که آن قطعنامه ضد ایرانی صادر شده و طرف ایرانی دوربین‌ها را جمع کرده، امید چندانی برای موافقیت این مذاکرات باقی نیست. اگرچه که برخی مثل سخنگوی دولت تاکید دارند بحث روابط با آژانس و مذاکرات وین از هم جدا است یا مثل خطیب زاده توافق را هنوز در دسترس می‌داند به شرط اینکه طرف غربی تغییر رویکرد دهد.
آنطور که تحلیلگران می‌گویند، گره از این کار به این راحتی‌ها باز نمی‌شود. عدم احیای برجام و کارگر نیفتادن این مذاکرات قطعا عوامل متعددی دارند اما شاهدیم که برخی نقش روسیه و سیاست هایش را در ای بین پررنگ‌تر از آنچه که هست جلوه می‌دهند. مثلا حشمت‌الله فلاحت پیشه چندی قبل گفته بود که ما از روسیه بازی خوردیم. برخی دیگر از تحلیلگران اما اگرچه می‌دانند روسیه به فکر منافع خود است، نقش زیادی در وضعیت فعلی برجام برای این کشور قائل نیستند.
فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین در این گروه جای می‌گیرد. او در گفت‌وگوی با «نامه نیوز» به تشریح نقش روسیه در وضعیت کنونی برجام و مذاکرات برجامی پرداخت و گفت: «ما درباره روسیه با دو مساله مواجه هستیم. یکی، نگاه آنهایی است که در ایران دل در گرو روسیه دارند و تصور می‌کنند با قرار گرفتن در بلوک ناموجود این کشور برای خود یک چتر حمایتی ایجاد کرده و دیگر نیازمند به جهان غرب نباشند. درحالی که امروز دنیا مثل زمان تقسیم بندی‌های ایدئولوژیک نیست.»
وی افزود: «یک طرف دیگر قضیه روسیه است که مایل است در جدال های بین المللی خود ، خصوصا اکنون که در جنگ اوکراین به شدت درگیر است، تا حد ممکن از وضعیت ایران به نفع خود استفاده کند. یعنی از قابلیت حضور ایران در بازار انرژی یا عدم حضور آن در بازار انرژی و راهگشایی برای رقابت روسیه و ... استفاده های ابزاری کند. مثل همیشه که این استفاده را از ایران کرده است».
مجلسی با بیان اینکه «روسیه همسایه بسیار ثروتمند و بزرگ ما است» گفت: «منطقی است که ما بیشترین روابط بازرگانی را در آینده با روسیه داشته باشیم. روسیه از اینکه تجارت جهانی تحت سلطه دلار باشد، راضی نیست . مثل چین یا هند که اکنون متحد آمریکا است یا برزیل و آفریقای جنوبی که قبلا تمایل خود را به ایجاد یک بلوک مالی بین المللی اعلام کرده بودند. در این مورد ایران هم باید تمایل خود را داشته باشد و این امر جداگانه‌ای است».
وی تاکید کرد: «اما درباره برجام تصور نمی‌کنم که روسیه مانع مهمی برای برجام بوده باشد. ممکن است که ممانعت های تاکتیکی انجام دهد اما از نظر راهبردی به نفع روسیه است که ایران هم به عنوان یک همسایه ثروتمند بتواند بازار خرید و فروشی برای روسیه باشد چون روسیه کمترین مسیر حمل و نقل را با ایران دارد. هیچ راهی با حمل و نقل دریایی بین ایران و روسیه قابل مقایسه نیست. ایران هم می‌تواند از این طریق بندرهای جمهوری آذربایجان و روسیه و ترکمنستان دست باید و این برای ایران خیلی مهم است. بنابراین حضور ایران در عرصه بین المللی حتی برای روسیه که در برخی زمینه‌ها رقیب ما است، مهم است».
این تحلیلگر مسائل بین‌المللی ادامه داد: «ضمن اینکه، درست است که روسیه در بازار انرژی -به خصوص هم اکنون - تمایل به فروش نفت خود دارد اما عظمت بالقوه آینده روسیه به عنوان ثروتمندترین کشور جهان از نظر منابع، به نحوی است که اینگونه رقابت‌ها برای او ارزشی ندارد و بهره‌مندی از همکاری اهمیت بیشتری دارد».
وی خاطرنشان کرد: «با تمام این حرف ها ، طرف این مذاکرات ما در برجام آمریکا است و او این تحریم‌های کنونی را به ما تحمیل کرده است. بنابراین تا تحریم برداشته نشود، تمام این مذاکرات و این حرف‌ها بی‌نتیجه و بی‌حاصل خواهد بود».
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علی اکبر رضایی
