به گزارش تیتربرتر؛ سه کشور اروپایی، بامداد جمعه (۲۰ خرداد/ ۱۰ ژوئیه) بیانیه جدیدی درباره تحولات پیرامون برنامه هستهای ایران و برجام منتشر کردند.
در پی تحولات روزهای اخیر که به تصویب قطعنامه شورای حکام علیه فعالیت های هسته ای ایران انجامید، سازمان انرژی اتمی کشورمان اقدامات متقابلی را از جمله خاموش کردن ۲۷ دوربین نظارتی آژانس بین المللی انرژی در تاسیسات هسته ای را با اطلاع به گروسی رئیس آژانس، در دستور کار قرار داد.
تنها ساعاتی پس از آغاز اجرای این اقدامات، سه کشور اروپایی طرف برجام با انتشار بیانیه ای از جمهوری اسلامی خواستند تا با متوقف کردن این اقدامات به میز مذاکره برگردد.
بیانیه جدید سه کشور اروپایی درباره برجام
دولتهای سه کشور اروپایی، در این بیانیه گفته اند: «ما- دولتهای فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده- از آوریل ۲۰۲۱ به همراه سایر طرف های برجام و ایالات متحده آمریکا با حسن نیت، به صورت فشرده با ایران برای احیای برجام مذاکره کردهایم.»
در این بیانیه آمده است: «از مارس ۲۰۲۲ توافقی عملی که ایران را به پایبندی به تعهداتش در برجام و ایالات متحده را به توافق برمیگرداند بر روی میز قرار گرفته است.»
در ادامه آمده است: «ما از اینکه ایران از این فرصت دیپلماتیک برای به سرانجام رساندن توافق بهره نگرفته متأسفیم. ما از ایران میخواهیم الان این کار را انجام بدهد. ما آمادهایم توافق را به نتیجه برسانیم.»
متن کامل بیانیه تروئیکای اروپایی خطاب به جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است:
ما- دولتهای فرانسه، آلمان و انگلیس- از آوریل ۲۰۲۱ به همراه سایر طرفهای برجام و آمریکا با حسن نیت، بهصورت فشرده با ایران برای احیای برجام مذاکره کردهایم.
از مارس ۲۰۲۲ توافقی عملی که ایران را به پایبندی به تعهداتش در برجام و ایالات متحده را به توافق برمیگرداند بر روی میز قرار گرفته است.
ما از اینکه ایران از این فرصت دیپلماتیک برای به سرانجام رساندن توافق بهره نگرفته متأسفیم. ما از ایران میخواهیم الان این کار را انجام بدهد. ما آمادهایم توافق را به نتیجه برسانیم.
علیرغم این ایران اکنون اقدام به نصب تعداد بیشتری سانتریفیوژ پیشرفته کرده و تصمیم خود مبنی بر اتمام تمامی اقدامات شفافیتساز مرتبط با برجام را به اطلاع آژانس بینالمللی انرژی اتمی رسانده است.
این، توانایی آژانس اتمی را برای بازگرداندن پیوستگی دانش خود در خصوص بخشهای کلیدی برنامه هستهای ایران، از جمله در خصوص تولید سانتریفیوژ به خطر میاندازد.
ما این اقدامات را و اینکه ایران نگرانیهای شورای حکام آژانس را (که در قطعنامهای با تأیید اکثریت قاطع مطرح شد) با کاهش بیشتر همکاریهایش با آژانس بینالمللی انرژی اتمی پاسخ میدهد، محکوم میکنیم.
این اقدامات تنها وضعیت را بدتر میکنند و تلاشهای ما برای بازگشت به اجرای کامل برجام را پیچیده میکند. چنین اقداماتی علاوه بر این بر تردیدها درباره تعهد ایران به دستیابی به نتایج موفقیتآمیز [در مذاکرات] هم میافزایند.
ما از ایران میخواهیم اجرای پروتکل الحاقی و تمامی تدابیر نظارتی و راستیآزمایی مرتبط با برجام را از سر بگیرد، به تنشزایی هستهای پایان دهد و فوراً توافقی را که برای احیای برجام بر روی میز است به نتیجه برساند.
مخالفت قانونگذاران آمریکایی با اختصاص بودجه برای اجرای برجام
"واشنگتن فری بیکن" پنجشنبهشب نوشت، در این طرح نمایندگان جمهوریخواه کنگره آمریکا قصد دارند کمکهای مالی واشنگتن به سازمان ملل، لبنان، عراق و همچنین بودجههای احتمالی مربوط به اجرای توافق هستهای با ایران (برجام) را متوقف کنند.
این طرح توسط کمیته مطالعاتی جمهوریخواهان پیشنهاد شده و مربوط به بودجه پیشنهادی برای سال ۲۰۲۳ است.
جمهوری خواهان معتقدند با این طرح، در سیاست خارجی آمریکا بازنگری جدی صورت میگیرد و از صرف میلیونها دلار آمریکا در غرب آسیا جلوگیری میشود.
قانونگذاران جمهوری خواه ادعا میکنند، بودجه آمریکا به دست گروههای مورد حمایت ایران مانند حزبالله میرسد و با قطع بودجه برای اجرای برجام، عملا این توافق را حتی در صورت امضا تخریب میکند.
اگرچه این نمایندگان در طرح خود از کاهش هزینههای آمریکا در منطقه سخن میگویند، اما در بخش دیگری اعلام کردهاند که کمکهای آمریکا به رژیم صهیونیستی افزایش خواهد یافت.
باب منندز رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در واکنش به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی از اقدام تخریبی کشورش و حامیان اروپایی آن حمایت کرد.
به گزارش ایرنا، این سناتور دموکرات آمریکایی گفت: من از اقدام شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تصویب قطعنامهای مشترک برای محکوم کردن ایران استقبال میکنم.
این سناتور آمریکایی مدعی شد: شورای حکام باید پیش از این ایران را به دلیل عدم همکاری به موقع و معتبر با پرسشهای آژانس اتمی درباره مواد هستهای اعلامنشده که با توافقنامه پادمانی ایران در تضاد هستند، پاسخگو میکرد.
در رأیگیری چهارشنبه شب شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، قطعنامه پیشنهادی ضد ایرانی آمریکا و متحدانش با ۳۰ رأی موافق، ۲ رأی مخالف روسیه و چین و ۳ رأی ممتنع هند، پاکستان و لیبی به تصویب رسید. جمهوری اسلامی ایران این قطعنامه را به عنوان اقدامی سیاسی، نادرست و غیرسازنده تقبیح و محکوم کرد.
این دومین قطعنامه ضد ایرانی است که پس از اجرایی شدن برجام با فشار رژیم صهیونیستی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی صادر میشود. ۳۰ خرداد ۱۳۹۹ هم قطعنامه مشابهی توسط سه کشور اروپایی عضو برجام و حمایت آمریکا پیشنهاد و تصویب شد. چین و روسیه پیشتر مخالفت جدی خود را با قطعنامه ضد ایرانی اعلام کرده بودند.
دولت بایدن که مدعی رویکرد دیپلماسی در قبال ایران و نیز تلاش برای بازگشت به برجام بوده، تاکنون نه تنها گامی در جهت نشان دادن حسن نیت خود برنداشته است بلکه در راستای سیاستهای شکست خورده فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ حرکت کرده و در تازهترین اقدام نیز همسو با رژیم صهیونیستی به تلاشهای ضد ایرانی سه کشور اروپایی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران پیوست.
این در حالی است که دور هشتم مذاکرات رفع تحریمها که از ششم دیماه سال گذشته آغاز شد، از ۲۰ اسفند ۱۴۰۰ به پیشنهاد مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا وارد یک دوره تنفس شده بود و مذاکره کنندگان برای مشورتهای سیاسی به پایتختهای خود بازگشتند تا آمریکا تصمیم سیاسی خود را بگیرد.
گروسی باز هم خارج از مأموریت فنی خود، درباره سرنوشت برجام اظهار نظر کرد
«رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی بار دیگر در اظهاراتی خارج از مأموریتهای فنی خود گفته که ایران، ضربهای مهلک به شانس احیای برجام وارد کرده است.
خبرگزاری رویترز به نقل از رافائل گروسی مدعی شده ایران روز پنجشنبه با آغاز به جمعآوری تجهیزات نظارتی آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ضربهای مهلک به شانس احیای برجام وارد آورده است.
ایران پیش از تصویب قطعنامه تهیهشده توسط آمریکا، فرانسه، آلمان و انگلیس در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره تبعات چنین اقدامی هشدار داده بود. این قطعنامه که ایران را به عدم همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی متهم میکند با ۳۰ رأی موافق، ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) و ۳ رأی ممتنع (هند، لیبی و پاکستان) به تصویب رسید.
ایران شب گذشته به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اطلاع داد قصد دارند ۲۷ دوربین این نهاد بینالمللی که فراتر از تعهدات پادمانی ایران هستند را از تأسیسات خود جمعآوری کند.
گروسی گفت: «این اقدام به معنای آن است که یک پنجره فرصت سه تا چهار هفتهای برای بازگرداندن بخشی از نظارتهایی که حذف میشوند وجود خواهد داشت و در غیر این صورت، آژانس بینالمللی انرژی اتمی توانایی خودش را برای مطلع شدن از مهمترین فعالیتهای هستهای ایران را از دست خواهد داد.
گروسی درباره وضعیتی که این فرصت از دست برود گفت: «فکر میکنم، این ضربهای مهلک [به فرصت احیای برجام] خواهد بود.»
ساعتی قبلتر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشی محرمانه به اعضای خود اعلام کرد تصمیم ایران برای حذف تجهیزات نظارتی، یک دستگاه اندازهگیری آنلاین غنیسازی در نطنز و یک دستگاه جریانسنج در تأسیسات تولید آب سنگین را نیز در برمیگیرد.
رویترز با استناد به گزارشی از آژانس بینالمللی انرژی اتمی مدعی شده بازرسهای این سازمان فرایند برداشتن دوربینها و سایر تجهیزات نظارتی آژانس، مطابق با تصمیم ایران را آغاز کردهاند.
در گزارش آژانس اتمی آمده است: «روز ۹ ژوئیه ۲۰۲۲، بازرسهای آژانس، برداشتن دوربینهای نظارتی خود از مرکز تحقیقاتی تهران و دو کارگاه ساخت قطعات سانتریفیوژ در اصفهان را آغاز کردند.»
سازمان انرژی اتمی ایران ساعاتی قبل از تصویب قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام در روز چهارشنبه با صدور بیانیهای از قطع فعالیت تعدادی از دوربینهای فراپادمانی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ایران خبر داده بود.
در بیانیه سازمان انرژی اتمی آمده بود: «جمهوری اسلامی ایران تاکنون همکاریهای گستردهای با آژانس بینالمللی انرژی اتمی داشته است که متأسفانه آژانس بدون اینکه در نظر داشته باشد که این همکاریها ناشی از حسن نیت ایران است، نه تنها قدردان این همکاریها نبوده، بلکه به نوعی آن را وظیفه ایران نیز تلقی کرده است. به همین دلیل تصمیم گرفته شد از امروز فعالیت دوربینهای فراپادمانی دستگاه اندازه گیری بر خط سطح غنا OLEM و فلومتر آژانس قطع شود که دستور آن به مسئولان مربوطه داده شده است.»
این تحولات در حالی رخ دادهاند که مذاکرات رفع تحریمها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفتوگوها بارها تلاش کرده طرفهای مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند.
کشورهای غربی و به ویژه آمریکا در ماههای گذشته، بعد از وقفه در مذاکرات وین، به رویه همیشگی خود در متوسل شدن به عملیاتهای روانی و رسانهای جهت مقصرنمایی ایران و سلب مسئولیت از خود روی آوردهاند.
این کشورها ابتدا با متصل کردن موضوع مذاکرات به جنگ اوکراین ادعا کردند که روسیه مانع از پیشبرد گفتوگوها شده است.
بعد از آنکه «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه در جریان سفر «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد که موضوع درخواست ضمانت مسکو برای همکاری با ایران پس از اجرای کامل برجام مانعی برای ادامه گفتوگوها نیست، کشورهای غربی به برجستهسازی یک موضوع ایران پرداخته و مدعی شدند درخواست تهران برای حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمانهای اصطلاحاً تروریستی مذاکرات را به بنبست کشانده است.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: زهرا فرامرزی