تیتربرتر؛ چرا رقص بندری جناب خان سانسور نشد؟ در ویدیو زیر می بینیم که جناب خان با رقص بندری اش اما همچنان پخش می شود.
عروسک جناب خان چگونه شکل گرفت؟
جناب‌خان شخصیتی عروسکی است که ابتدا در مجموعه نمایش خانگی کوچه مروارید در نقش لبو فروش آبادانی و سپس در فصل‌های دوم، سوم، پنجم، ششم، هفتم و هشتم مجموعه خندوانه به عنوان یک استندآپ کمدین ظاهر شد. مالکیت این شخصیت عروسکی متعلق به سعید سالارزهی است (البته طبق ادعای وب‌سایت آی‌سینما مالکیت این اثر به صدا و سیما واگذار شده‌است).
صداپیشگی این عروسک برعهدهٔ محمد بحرانی و عروسک‌گردانی برعهدهٔ مهدی برقعی و حامد ذبیحی است. ابتدا قرار بود جناب‌خان به عنوان استندآپ کمدین در برنامه حاضر شود، اما رفته رفته عضو ثابتی از برنامه «خندوانه» شد. در هنگام اجرای برنامه، عروسک‌گردان‌ها و صداپیشه در محلی جدا از هم هستند.
ویژگی‌های شخصیتی
جناب‌خان علاقه زیادی به خواندن ترانه‌های بندری دارد و فوتبالیست‌ها و خواننده‌ها را بسیار دوست دارد. او لبو فروشی را از کودکی آغاز کرده و از بیست سالگی عاشق دختری به نام احلام شده و طی این مدت هر هفته با خانواده به خواستگاری احلام می‌رود و هربار به دلیلی جواب منفی می‌گیرد و تاکنون موفق به گرفتن جواب بله نشده‌است. او به قول خود جز کاشفان واکسن کووید ۱۹ است. بهنام شوهر خواهر احلام و وحید فقهازاده از دوستان صمیمی او هستند.
او با فروش لبو توانسته ثروت زیادی به دست آورد همچنین عمده تجارت او با کشورهای کره جنوبی سنگاپور و مالزی است. تابعیت کانادا یکی از تابعیت‌های اوست و بخشی از سهام باشگاه پاریس سن ژرمن به او تعلق دارد. او چند دوره مدیر عامل این باشگاه بوده‌است. همچنین در زمان حمله عراق به ایران در خرمشهر حضور داشته‌است، او معمولاً اصطلاحات خوزستانی در صحبتهایش به کار می‌برد که بعضی از آن‌ها عبارتند از: «میام بِراتا»، «هه هه و…»، «میبافُمِت». از خصوصیات بارز جناب خان می‌توان به بیان مشکلات مردم ایران و خوزستان به زبان طنز اشاره کرد.
موضوع مالکیت اثر
در اواسط سری سوم برنامه خندوانه خبر آمد که سعید سالارزهی صاحب امتیاز عروسک جناب‌خان نسبت به حضور آن در برنامه خندوانه شکایت کرده و دیگر نمی‌خواهد این عروسک در برنامه حضور داشته باشد. سالارزهی در این خصوص در مصاحبه‌های خود دو موضوع را مطرح کرد: «اکنون ما دو نگرانی داریم؛ یکی اینکه جناب‌خان در یک برنامه روتین مثل «خندوانه» به روزمرگی برسد و دوم اینکه ما در این ۲ سال هیچ منفعت مالی به عنوان مالک و خالق این عروسک نداشتیم درحالیکه حضور جناب‌خان در شبکه نسیم و تلویزیون باعث تبلیغات و منافع زیادی شده‌است.»
پخش فصل چهارم برنامه «خندوانه» نیز که در ۳۰ آذر ۹۵ آغاز شد، در حالی روی آنتن رفت که جناب‌خان در آن حضور نداشت. تهیه‌کنندگان برنامه خندوانه اظهار کردند که تلاش زیادی برای جلب رضایت صاحب اثر برای اجازه حضور جناب‌خان در برنامه انجام داده‌اند و حتی ارائه پیشنهادی با رقم بسیار بالا و هنگفت نیز نتوانست صاحب امتیاز عروسک جناب‌خان را مجاب کند. رامبد جوان در این باره گفت: «شخص من به عنوان رفیق بارها و چه از طریق دوستان پیشنهادهای خیلی خوبی به سعید سالارزهی دادم، سازمان هم پیشنهاد داد اما او خواست که نشنیده بگیرد. ما حتی از مرضیه برومند هم درخواست کردیم که وکیل ما باشد و با او صحبت کند ولی نشد.» محمد بحرانی نیز در این رابطه گفته‌است: «مالک اصلی جناب‌خان مردمی هستند که به آن روح بخشیده‌اند.»
سعید سالارزهی در واکنش به سخنان رامبد جوان در اولین برنامه سری چهارم خندوانه، نامه‌ای خطاب به مردم منتشر کرد و در آن به برگزاری دادگاه یکطرفه در آن برنامه انتقاد و آن را سوء استفاده از احساسات مردم خواند. در بخشی از این نامه آمده‌است: «روندی که طی شد و استحاله جناب‌خان از یک شخصیت نکته‌بین و حق‌دوست، به شخصیتی مجیزگو و متملق باعث شد در روند دو ساله‌ام تجدیدنظر کنم و بیش از این چشمم را به روی حقوق مادی و معنوی خودم و همکارانم نبندم.» وی همچنین در خصوص پیشنهادهای مالی نیز گفته‌است هیچ‌کدام از این پیشنهادها عادلانه، اخلاقی و حرفه‌ای نبوده‌است و همه پیشنهادها از جمله پیشنهادی که توسط خانم برومند به من منتقل شده، فقط و فقط صحبت از واگذاری اجباری و بدون قید و شرط مالکیت جناب‌خان با شرایط آن‌ها و بدون توجه به رضایت قلبی من و همکارانم بوده‌است.
پس از شهرت یافتن این شخصیت عروسکی برخی مدعی شدند که در فرایند شکل‌گیری جناب‌خان از نمونه‌های خارجی نظیر المو و خرس فوزی الگو برداری شده‌است، که این شایعه تکذیب شد.
نه تنها شخصیت عروسکی جناب خان، بلکه اصل برنامه کوچه مروارید کپی‌برداری و به نوعی سرقت هنری از دو مجموعه سه‌سمی استریت و ماپت شو است. شفقنا نوشته‌است: «عروسک جناب خان کپی تقریباً بی‌نقصی از شخصیت تلی مانستر (Telly Monster) در سه‌سمی استریت است و از سویی شباهت بسیار زیادی هم با شخصیت فازی بر (Fozzie Bear) از مجموعهٔ ماپت شو دارد. دیگر عروسک‌های «کوچه مروارید» هم هر یک به نوعی، ناقص یا کامل، از دو مجموعهٔ سه‌سمی استریت یا ماپت شو کپی برداری شده‌اند. حتی آنونس موزیکال «کوچه مروارید» هم با جملهٔ «کی می‌دونه کوچه مروارید کجاست؟ اگه گفتی؟» شروع می‌شود که گرته‌برداری از شعر «می‌تونی راه سه‌سمی استریت رو به من نشون بدی؟» است. عنوان «کوچه مروارید» هم که بی‌شک کپی برداری یا همان نسخهٔ بومی «خیابان کنجد» است.»
بازگشت به خندوانه
با پایان فصل چهارم خندوانه، شامگاه اول مهر ۱۳۹۶، رامبد جوان با حضور در برنامه اینترنتی "سی و پنج" در پاسخ به پرسشی دربارهٔ ماجرای نبود جناب‌خان در خندوانه اعلام کرد: "هیچگاه دوست نداشتم جناب‌خان از "خندوانه" جدا شود اما یکسری مسائل دست به دست هم دادند و این اتفاق رخ داد، به نظرم ماجرای جناب‌خان نتیجه لجبازی و تصمیم‌گیری غلط بود و در هر حال من همیشه آغوشم برای او باز است و آماده مذاکره برای حضور دوباره او در برنامه هستم.
سعید سالارزهی نیز در واکنش به اظهارات رامبد جوان ضمن استقبال از این مذاکره و اظهار امیدواری برای رسیدن به تفاهم و یکدلی و دستیابی به نتایج مثبت گفت: «به نظرم می‌رسد بهتر است هرآنچه در گذشته اتفاق افتاده فراموش کنیم. من هم منتظر هستم تا زمینه‌های این مذاکره از طرف صداوسیما، رامبد جوان و تیم خندوانه فراهم شود و حتماً در این مذاکره حضور خواهم داشت.»
در نهایت پس از برگزاری مذاکرات، عصر روز اول دی ۱۳۹۶، رامبد جوان طی ارتباط تلفنی با برنامه «من و شما» از شبکه شما، ضمن اعلام آغاز پخش خندوانه در آستانه عید نوروز، از حضور دوباره جناب‌خان در برنامه خبر داد و با واگذاری امتیاز این عروسک به سازمان صدا و سیما، روز بیست و شش اردیبهشت ۱۳۹۷ جناب‌خان پس از حدود دو سال دوری به خندوانه بازگشت.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: مینا سهراب زاده
