به گزارش تیتربرتر؛ روزنامه کیهان در گزارشی نوشت: خسارتهایی که امروز در بازار کالاهای اساسی همچون آرد، ماکارونی و روغن بر مردم وارد میشود، حاصل تصمیمات غیرکارشناسی و سیاستهای ارزی دولت تدبیر و امید است اما بانیان وضع موجود در تلاش هستند که حال کنونی اقتصاد کشور را به گردن دولت جدید بیندازند.
مقصر گرانی آرد مشخص شد
سیاست ایجاد ارز ترجیحی به قیمت 4200 تومان در دولت تدبیر و امید اعمال شد، حال آنکه اغلب کارشناسان و اقتصاددانان، این عمل را موجب هدررفت منابع ارزی کشور و ایجاد رانت برای عدهای معدود میدانستند و همین اتفاق هم افتاد.
هدررفت ۱۸ میلیارد دلار و ۶۰ تن طلا در همان سال اول اعمال ارز ترجیحی، اولین خسارتی بود که ایجاد شد. ارزی که برای واردات کالاهای اساسی اختصاص مییافت سر از بازار آزاد در میآورد، صرف کالاهای غیراساسی میشد یا اصلا کالایی وارد نمیشد یا کالای اساسی وارد شده به نرخ آزاد به دست مردم میرسید. همچنین قاچاق یا صادرات کالاهای تهیه شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی، دیگر مشکل اعمال این سیاست غلط بود. علاوه بر اینها، رانت چند صد میلیارد تومانی برای عدهای هم شکل گرفت.
در طول دولت روحانی، سالانه حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیارد دلار به واردات کالاهای اساسی با ارز ترجیحی اختصاص مییافت که نصیب رانتخواران و قاچاقچیان میشد حال آنکه دولت قبل باید برای خودکفایی کشاورزی تلاش میکرد اما با برکناری محمود حجتی از وزارت جهادکشاورزی و تعیین قیمت غیراقتصادی برای خرید تضمینی محصولات راهبردی، کشور به واردات گسترده گندم، برنج و... وابسته شد.
البته برخی دولتمردان گذشته و وزیر جهاد کشاورزی فعلی، دلیل کاهش تولید زراعی را خشکسالی عنوان میکنند که با توجه به تنوع منابع آبی کشور و میزان حداقل آب مورد نیاز برای کشت محصولات اساسی، با همین میزان آب هم خودکفایی شدنی بود و هست و به فهم راهبردی و عزم جهادی نیاز دارد.
به این ترتیب بود که مجلس فعلی، قانون حذف ارز ترجیحی را در قالب لایحه بودجه ۱۴۰۱ دولت تصویب و اختیار نحوه اجرای آن را به قوه مجریه محول کرد. این در حالی است که مجلس و دولت قبلی که همراستا بودند باید برای حذف سیاست پرفساد ارز ترجیحی اقدام میکردند اما در ادامهترک فعلهای دیگر، این امر را هم انجام ندادند و دولت دوازدهم در سال آخر خود هم حدود ۹ میلیارد دلار ارز ترجیحی را در چهار ماه ابتدای ۱۴۰۰ صرف واردات کالای اساسی کرد و چیزی برای دولت بعد باقی نگذاشت. با اینحال دولت سیزدهم، از ابتدای شروع به کار، با افزایش درآمد کشور از راه رشد صادرات نفتی و غیرنفتی و دریافت وجوه آن، کالاهای اساسی کشور را تامین کرد.
سیاست ارز ترجیحی به دلائل مذکور از ابتدا غلط بوده و امکان ادامه نداشته و ندارد. به همین دلیل دولت جدید تصمیم به حذف ترجیحی و رانت آن و پرداخت منابع آن از طریق یارانه یا کالابرگ الکترونیکی به مردم گرفته است.
گفتنی است، دولت سالانه ۳۰ هزار میلیارد تومان تنها به گندم و آرد بخش صنعت یارانه میدهد که محصولات غذایی مانند ماکارونی، بیسکوییت و انواع شیرینی به قیمت پایینتری دست مردم برسد اما بررسیها نشان داد که نه تنها این یارانه سر سفره مردم نرسید بلکه بهصورت قاچاق یا صادرات محصولات یارانهدار از مرزها خارج شد. به همین دلیل تصمیم به پرداخت یارانه این محصولات به مردم گرفته است.
جواد ساداتینژاد؛ وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه بسته حمایتی و جبرانی تهیه شده که قبل از حذف یارانه آرد صنعت به مردم پرداخت میشود، گفت: زمان و میزان آن را ستاد هدفمندی یارانهها تعیین میکند اما طبق قانون بودجه دولت قصد دارد یارانه را مستقیم به مردم بدهد و مبلغ یارانه واریزی دولت، بیشتر از هزینه ناشی از این گرانی خواهد بود که در روزهای آینده پرداخت میشود.
او با بیان اینکه قاچاق چالشی برای امنیت غذایی کشور شده است، افزود: به دلیل اینکه یارانه به کالاهای اساسی میدهیم قیمت ما نسبت به کشورهای همسایه پایینتر است و همین عاملی برای سرازیر شدن کالاهای ما به سمت آن کشورها شده است، آنها حتی تعرفه واردات خود را صفر کردند که همه اینها باعث قاچاق بیشتر شد. کیسه آرد در کشور ما ۳۸ هزار تومان و در مرز ۸۰۰ هزار تومان است.
وزیر جهاد کشاورزی با تأکید بر اینکه قیمت نان در نانواییها هیچ تغییری نکرده و صرفا نان صنف و صنعت آزاد شده است، ادامه داد: در بحث گندم صنف و صنعت بهدلیل قاچاق مجبور به تسریع شدیم، یعنی زودتر طرح هدفمندی یارانهها را انجام دادیم و قیمت را از ۲۷۰۰ تومان به ۱۲هزارتومان افزایش دادیم که تغییر در قیمت ماکارونی ایجاد شده اما در تامین این محصول هیچ مشکلی نداریم.
نان سنتی تا پایان سال گران نمیشود
اگرچه نرخ آرد صنعت آزاد شده و در روزهای آینده نرخهای جدید نان صنعتی نهایی و ابلاغ میشود اما گزارشهای میدانی حاکی از این است که اکنون قیمتهای جدید اعمال شده است. با اینحال، احسان خاندوزی؛ وزیر امور اقتصادی و دارایی، افزایش نرخ نان سنتی را رد کرد و افزود: «با وجود اینکه قیمت آرد اصلاح خواهد شد تا جلوی قاچاق گرفته شود، اما تأکید میکنم که با زیرساخت بانکیِ دیدهشده، تا پایان سال جاری قیمت نان سنتی برای مردم هیچگونه افزایشی نخواهد داشت.»
به نقل از ایسنا، احسان خاندوزی اظهار کرد: «روزانه بیش از هزار میلیارد تومان یارانه کالاهای اساسی به جیب مردم ایران نمیرود، بلکه به جیب واردکنندگان میرود و بخش زیادی از محصولات به شکل قاچاق از کشور خارج میشود.»
وی با بیان اینکه «در دو هفته ابتدایی امسال ۲۵۰ درصد افزایش مصرف آرد داشتیم که نشاندهنده رانت و قاچاق آرد از کشور است»، گفت: «بخش زیادی از یارانه کالاهای اساسی به جیب همسایگان میرود و در سال گذشته ۳۳ درصد ارزش وزنی واردات کالاهای اساسی داشتیم که نشاندهنده قاچاق آن به خارج است چون مصرف مردم اینقدر افزایش نیافته است.»
مسعود امراللهی؛ مدیرکل بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهادکشاورزی هم تصریح کرد: «با هرگونه کمفروشی کارخانههای آرد برخورد قانونی میشود. ضمن اینکه سه نوع آرد داریم. یک آرد با سبوس ۲۷ درصد که قیمت آن ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان است.»
او افزود: «آرد با سبوس ۱۸ درصد که قیمت آن ۱۵ هزار و ۳۰۰ تومان است و اکثر نانواییها هم از این آرد استفاده میکنند. البته با آرد سبوس ۲۲ درصد هم داریم که قیمت آن ۱۶ هزار تومان است. قیمت این آردها توسط سازمان حمایت تصویب شده و در سایت این سازمان وجود دارد. البته قیمتگذاری نانهای فانتزی و حجیم رقابتی است، زیرا آرد آنها آزاد است».
گفتنی است، در پی افزایش قیمت آرد صنف و صنعت، قیمت محصولات آردی هم افزایش یافته است، هر چند مسئولان گفتند که این قیمتها نهایی نشده است. قیمت انواع نان صنعتی از ۲۷۰۰ تا ۲۹ هزار تومان قیمتگذاری شده که در این بین نان پرمصرفی چون باگت معمولی؛ ۱۰ هزار تومان تعیین شده است.
مطالب مرتبط:
پرداخت یارانه نان با کالابرگ الکترونیکی
محمد مخبر جمعه شب در برنامه تلویزیونی «صف اول» شبکه خبر با تشریح اقدامات دولت سیزدهم برای مردمیسازی و توزیع عادلانه یارانهها، چالش امنیت غذایی و گرانیهای اخیر در جهان را موضوعی چند وجهی دانست و به تبیین علل آن پرداخت.
وی از خشکسالی در مناطقی که عمدتاً محل تولید کالاهای اساسی بودهاند، جنگ اوکراین که تولیدکننده ۷۰ درصد دانههای روغنی و ۳۰ درصد غلات جهان بوده و همچنین جمعآوری عجیب کالاهای اساسی در نقاط مختلف دنیا به عنوان عامل کمبود کالا و گرانی یاد کرد.
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه مقام معظم رهبری با اشراف کامل به مسائل در ۱۵ سال اخیر را با عناوین اقتصادی نامگذاری فرمودند که اجرای کامل آنها ما را از چالشها عبور میدهد، پیگیری جدی و تحقق شعارهای مقام معظم رهبری را از مأموریتهای اصلی دولت سیزدهم عنوان کرد.
مخبر افزود: دشمنان بعد از شکست نظامی بهویژه در جنگ تحمیلی هشت ساله میدان جنگ را عوض کردند و به جنگ اقتصادی با ملت ایران روی آوردند که خطرناکتر است.
وی ادامه داد: گستره جنگ اقتصادی فراگیرتر از جنگ نظامی است و دشمن تلاش کرد همه ملت ایران را درگیر این جنگ کند اما با رهنمودهای هدشمندانه و تذکرات مقام معظم رهبری نتوانست به موفقیت برسد.
معاون اول رئیس جمهور در خصوص اقدامات جمهوری اسلامی برای مقابله با تحریمهای دشمنان و بازدارندگی راهبردی در حوزه اقتصاد گفت: رهبر معظم انقلاب از یک سو راهبرد خنثیسازی تحریمها و از سوی دیگر اقتصاد مقاومتی را مطرح کردند و توفیقاتی که در این عرصه داشتیم ناشی از عمل به توصیههای ایشان بوده است که کشور را از تکانههای شدید اقتصادی مصون کرد.
مخبر افزود: در گذشته با عطسه رئیس جمهور آمریکا، شاخصهای اقتصادی تغییر میکرد اما امروز موضعگیری آنها و اینکه میگویند مذاکره هست یا نیست، تغییر آنچنانی و چالشی در شاخصهای اقتصاد کشور ایجاد نمیکند.
اقدامات ویژه دولت برای خنثی سازی تحریم ها
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه دولت سیزدهم اقدامات خوبی در عرصه خنثیسازی تحریمها داشته، اظهار داشت: در آغاز بهکار دولت فروش نفت حدود ۶۰۰ هزار بشکه بوده و امکان دسترسی مناسب به منابع حاصل از فروش نفت نداشتیم و هیچ منبعی هم برای پرداخت یارانه کالاهای اساسی وجود نداشت.
مخبر افزود: همچنین منابع مالی زیادی از کشور بلوکه شده بود، تورم عادی نبود و وضعیت کالاهای اساسی نیز به خط قرمز رسیده بود و در شرایط نامناسبی قرار داشت که میتوانست مشکلآفرین باشد.
وی ادامه داد: دولت در چنین شرایطی بدون استقراض و با همان منابعی که در اختیار داشت ظرف سه تا چهار ماه توانست وضعیت کالاهای اساسی را به نقطه مناسب برساند.
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به فوت روزانه ۷۵۰ نفر در اثر کرونا در روزهای آغاز کار دولت سیزدهم گفت: اگرچه در گذشته تلاشهایی شده و هزینههایی هم پرداخت شده بود اما کشورها به دلیل برخی شیطنتها به ایران واکسن نمیفروختند.
مخبر افزود: دولت سیزدهم با همان منابع در اختیار خود ۱۵۰ میلیون دوز واکسن تولید کرد و بسیاری از امور کشور را با همین درآمدها و درآمدهای حاصل از فروش نفت مدیریت کرد.
وی همچنین با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای خنثیسازی تحریمها گفت: طرفهای مذاکره فهمیدند که جمهوری اسلامی محتاج مذاکره و نتایج آن نیست، اگرچه دولت سیزدهم همه تلاش خود را برای رفع تحریمها بهکار گرفت اما اقدامات انجام شده از موضع قدرت و عزت بوده است.
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه برخی صاحبنظران اقتصادی پیشبینی میکردند که قیمت دلار به ۴۰ هزار تومان برسد، اما با اقدامات دولت و گشایشهای مالی که صورت گرفت، شاخصهای اقتصادی ثبات پیدا کرد.
پیشنهاد مهم درباره پرداخت یارانه نان به مردم
محمدصالح جوکار با اشاره به تحولات اخیر در کشورهای روسیه و اوکراین اظهار داشت: بخشی از افزایش قیمت گندم به دلیل این موضوع است و به همین سبب در تمام کشورهای دنیا با افزایش قیمت جهانی گندم روبرو هستیم.
وی با اشاره به این که موضوع نان و گندم از موارد مهمی است که مجلس به آن توجه دارد افزود: بیشترین یارانه به این محصول اختصاص داده میشود چرا که سفره مردم برای ما اهمیت دارد و امسال نیز در بودجه با افزایش یارانه خرید تضمینی گندم روبرو هستیم و بودجه آن تامین شده است.
وی ادامه داد: در برخی از موارد نیز شاهد اسراف نان هستیم که باید در این زمینه فرهنگ سازی شود.
رئیس کمیسیون امورداخلی کشور و شوراهای مجلس تصریح کرد: بحثهای طولانی در خصوص موضوع یارانه نان در مجلس شده است این که به شکل سبد کالایی در اختیار مردم باشد و از طریق کارت الکترونیکی یارانه را به خود آنها بدهیم نه به شکل نقدی که آثار تورمی به همراه خواهد داشت.
جوکار افزود: اختلاف قیمت آرد آزاد و دولتی نیز یکی از عوامل رانت و فساد در این حوزه است که باید هرچه زودتر فرآیند کار اصلاح شود و نان مرغوب و استاندارد در اختیار مردم قرار بگیرد.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: زهرا فرامرزی