تیتربرتر: مهم‌ترین بخش چرخشی موتور خودرو یاتاقانها هستند و، چون وجود آنها باعث می‌شود که اصطکاک بین فلزات حذف شود هر گونه اختلالی در این مکانیزم باعث از بین رفتن لایه روغن و تماس فلز با فلز می‌شود که در اصطلاح به آن یاتاقان زدن می‌گویند.
توجه داشته باشید که وقتی موتور یاتاقان میزد بلافاصله باید موتور خاموش شود در غیر اینصورت سبب کج شدن میل لنگ می‌شود.
یاتاقان یا بلبرینگ چیست؟
یاتاقان یا بلبرینگ در وسایل بسیار زیادی کاربرد دارد. در واقع هر زمان بخواهند از اصطکاک بین دوقطه که با هم به صورت چرخشی درگیر هستند کم کنند از یاتاقان استفاده می‌کنند. یاتاقان قطعه‌ای دایره شکل است که داخل آن ساچمه‌های فلزی قرار دارد که به کمک روغن و یا گریس روان شده و با کمترین اصطکاک حرکت چرخشی انجام می‌دهد. در این مطلب به علت یاتاقان زدن خودرو و راه‌های جلوگیری از این اتفاق می‌پردازیم و در آخر هزینه یاتاقان زدن خودرو را توضیح می‌دهیم.
در خودرو نیز از یاتاقان یا بلبرینگ‌های مختلفی استفاده شده است. یکی از یاتاقان‌های مهم در خودرو در موتور قرار دارد. یاتاقان موتور خودرو قطعه‌ای در موتور خودرو است که بین شاتون و میل لنگ قرار دارد. یاتاقان باعث می‌شود که شاتون و میلنگ تماس مستقیم با یکدیگر نداشته و اصطکاک میان آنها، کاهش پیدا کند.
در خودرو یاتاقانها و روغن موتور به صورت موازی از اصطکاک میان قطعات موتور می‌کاهند و از خوردگی آنها به واسطه تماس مستقیم، جلوگیری می‌کنند. یاتاقانها نه تنها از اصطکاک بین میل لنگ و سیلندر جلوگیری می‌کنند، بلکه مانع ایجاد اصطکاک زیاد بین میل لنگ و شاتون نیز می‌گردند.
در شرایطی که دمای یاتاقانها از حد ظرفیت آنها بالاتر رفته و از فرم اولیه و صحیح خود خارج شوند، دیگر قادر به انجام وظیفه‌شان نبوده و به اصطلاح خودرو یاتاقان خواهد زد.
آگاهی نسبت به دلایل و علائم یاتاقان زدن خودرو، اهمیت بسیار زیادی دارد. به خاطر داشته باشید که عدم آگاهی در خصوص این وضعیت و ادامه دادن به رانندگی و فشار وارد آوردن به موتور اتومبیل، می‌تواند موجب سوختن موتور گشته و هزینه زیادی را برای شما ایجاد بکند.
علل یاتاقان زدن موتور خودرو
یاتاقان زدن در واقع از بین رفتن همان قطعاتی است که مانع از اصطکاک اجزای موتور می‌شود. وقتی این قطعات از بین بروند قطعات موتور هنگام حرکت با یکدیگر تماس پیدا می‌کنند و ممکن است از بین بروند. توجه داشته باشید که یاتاقان زدن موتور دلایل مختلفی دارد که در ادامه به آن اشاره می‌شود.
استفاده از روغن‌های نامرغوب
استفاده از روغن موتور بی کیفیت و تعویض دیر هنگام آن سبب می‌شود که جرم روغن رسوب کند و در اثر کار کردن جرم روغن به قطعات نفوز می‌کند و باعث جرم گرفتگی قطعات موتور می‌شود. هنگامی که در روغن کاری قطعات موتور اختلال ایجاد شود، قطعات نمی‌توانند به درستی کار کنند و روغن کاری یاتاقانها به شکل صحیح انجام نمی‌شود در نتیجه یاتاقانها در شرایط نامناسبی قرار می‌گیرند و ممکن است نتوانند به درستی عمل کنند.
بالا رفتن دمای موتور
دمای موتور می تواند به دلیل بی آب ماندن موتور و درست کار نکردن فن بالا رود. یاتاقانها وقتی زیاد گرم شوند به درستی عمل نمی‌کنند و همین امر ممکن است سبب یاتاقان زدن موتور خودرو شود.
فرسودگی قطعات
یکی دیگر از دلایل یاتاقان موتور می‌تواند به دلیل عمر بالای یاتاقانها باشد. معیوب بودن و شکستن آنها سبب می‌شود که وظیفه خود را به درستی انجام ندهند و باعث اختلال در کار کرد موتور شوند.
خراب شدن پمپ روغن
خیلی وقت‌ها ممکن است که شما کار تعویض روغن را در زمان‌های لازم انجام دهید و از روغن با کیفیت نیز استفاده کنید اما اتفاقی مانند خرابی پمپ آن باعث شود که روغن کاری قطعات به درستی انجام نگیرد.
رانندگی غیر معمول
هنگام رانندگی باید مراقب باشید که دور موتور بالا نرود. رانندگی هیجانی و گاز دادن زیاد سبب فشار به موتور می‌شود و هر کدام از قطعات موتور این فشار را تحمل می‌کنند. بالا رفتن چند باره دور موتور در زمان‌های متفاوت به قطعات آن آسیب می‌زند و سبب از بین رفتن آنها می‌شود.
مطالب مرتبط:
علائم یاتاقان زدن موتور ماشین
به محض اینکه یکی از علائم زیر را در خودروی تان مشاهده کردید، فوراً خودرو را خاموش و با کمک یدک کش، آن را به تعمیرگاه منتقل کنید. بارها پیش آمده است که رانندگان، این علائم را دیده و نسبت به آن بی توجه بوده اند. سهل انگاری راننده در این مواقع، باعث می شود که خودرو یاتاقان بزند. موارد زیر، عمده ترین نشانه های خرابی یاتاقان است؛ آن ها را به خاطر بسپارید:
علائم یاتاقان زدن خودرو را می‌توانیم طبق موارد زیر دسته بندی کنیم:
صدا “لق لق ” یا “تق تق” موتور هنگام گاز دادن یا شتاب گرفتن
قفل شدن موتور، که در این حالت موتور به هیچ عنوان روشن نمی شود.
1- قفل شدن موتور و روشن نشدن آن
قفل شدن موتور، که در این حالت موتور به هیچ عنوان روشن نمی‌شود. در واقع زمانی که علی رغم استارت زدن، موتور خودرو روشن نمی‌شود؛ یکی از دلایل می‌تواند یاتاقان زدن باشد.
2- صدای تق تق یا لق لق موتور هنگام گاز دادن
اگر حین گاز دادن و بالا بردن دور موتور، صدایی شبیه به تق تق از سمت موتور خودرو به گوش می‌رسد، حتما در خصوص یاتاقان زدن اتومبیل خود مشکوک شوید. در این شرایط توصیه می‌شود که خودرو را متوقف ساخته و فورا درخواست تعمیرکار کنید. در غیر این صورت بهتر است که خودروی خود را بدون روشن کردن موتور، به نزدیک‌ترین تعمیرگاه مجاز و معتبر جهت انجام تعمیرات انتقال دهید.
در دور آرام (970rpm) هیچ صدایی از موتور بگوش نمی‌رسید. با افزایش دور از 1200 rpm به بالا صدای یاتاقان‌های متحرک کاملاً واضح شنیده می‌شد. این صدا شبیه به صدای برخورد دو فلز به یکدیگر است و صدایی تق تق به گوش می‌رسد.
به خاطر داشته باشید که توجه نکردن به چنین چیزی می‌تواند هزینه‌های بسیار سنگینی برایتان به بار آورده و مشکلات بزرگتری به وجود بیاورد.
3- روشن شدن چراغ چک روغن
البته همیشه نمی‌توانیم روشن شدن چراغ چک روغن را به یاتاقانها ارتباط دهیم. اما در صورت روشن شدن این چراغ، باید به چنین موردی نیز مشکوک شده و پیگیری‌های لازم را انجام دهید.
4- کاهش قدرت موتور
اگر خودروی خود را کم جان‌تر از همیشه یافته و احساس می‌کنید به خوبی گاز نخورده و به شکل مطلوب پیش نمی‌رود، ممکن است یاتاقانها مشکلی پیدا کرده باشند.
به خاطر داشته باشید که هر یک از این علائم به تنهایی ممکن است به دلایل دیگری ایجاد شده باشند. اما در هر صورت، به محض مشاهده هر یک از آنها به تنهایی یا در کنار یکدیگر؛ باید حتما خودروی خود را به تعمیرکار بسپارید.
از یاد نبرید که ادامه دادن به حرکت، وخامت اوضاع را بیشتر کرده و ممکن است دیگر با قطعات معیوب نظیر میل لنگ یا یاتاقانها با تراشکاری اصلاح نگردند. در چنین شرایطی ناچار به تعویض قطعات شده و هزینه‌هایتان به شدت بالا می‌رود.
چه موقع باید یاتاقان ها را عوض کرد
در صورت وجود هر گونه خراشیدگی و یا سائیدگی بابیت یاتاقانها ؛ لازم است که یاتاقان تعویض شود. وقتی بعد از گذشت 10 سال یا پیمودن مسافتی بالای 100 هزار کیلومتر موتور را برای تعمیر اساسی باز می کنید بهر حال بهتر است یاتاقانها تعویض شوند.
زمانی که به هر علت از جمله کمبود آب، روغن و یا بالارفتن بیش از حد مجاز دور موتور دمای موتور نیز از مقدار مجاز بالاتر رود، به اجزا مختلف آن بخصوص قسمت‌های متحرک آسیب زیادی وارد می‌گردد که این حالت را گیرپاژ یا سوختن موتور می‌گویند و در مورد یاتاقانها هم وقتی در اثر سوختن دیگر قادر به کاستن از اصطکاک بین شاتون و میل لنگ نباشند گفته می‌شود. بطور کلی "یاتاقان زدن" تقریبا معادل عامیانه سوختن موتور در بین تعمیرکاران است.
هزینه یاتاقان زدن خودرو
به انوان مثال هزینه یاتاقان زدن سمند و یا هزینه یاتاقان زدن پژو پارس بیشتر از پراید است و احتمال یاتاقان زدن این خودروها نیز بیشتر است زیرا قدرت موتور این ماشین‌ها بالا تر از پراید بوده ولی کیفیت ساخت برخی قطعات موتور پایین است و این باعث می‌شود که در دور موتورهای بالا احتمال خرابی یاتاقان بیشتر شود. هزینه یاتاقان زدن هر خودرو بسیار متفاوت است و بستگی به قطعات مورد نیاز برای خودرو شما دارد.
آنچه دیگران میخوانند:
نویسنده: حمیرا فغانی
