تیتربرتر؛ اگرچه سازوکارهای پاتوژنز نارسایی قلبی هنوز بهطور دقیق روشن نشدهاند، بااینوجود چندین مسیر سیگنالینگ، ازجمله التهاب، استرس اکسیداتیو، آپوپتوز و اختلال در عملکرد میتوکندری سبب اختلالات قلبی و عروقی میشوند. در میان اندامکهای موجود در سلول، میتوکندری که خود دارای یک ژنوم جداگانه است، نقش مهمی در تولید انرژی از طریق مسیر انتقال الکترون تنفسی دارد و اختلال در آن نقش مهمی در گرفتار شدن بدن در مشکلات متعدد دارد.
به گفته متخصصان، هیپرگلیسمی یا قند خون بالا، میتواند سلولهای قلب را مستعد مرگ سلولی و اختلال در عملکرد و ساختوساز اندامک میتوکندری کند و از این طریق باعث اختلال در عملکرد میوکارد و تخریب تدریجی سلولهای بنیادی قلب شود.
علاوه بر این، در سطح مولکولی، این تغییرات میتواند به دلیل تغییر بیان یا فعالیت پروتئینها و ژنهای مختلف بر حفظ یا تنظیم هموستازی و تعادل داخل سلولی تأثیر منفی بگذارد. شواهد زیادی نشان دادهاند که افزایش قند خون و بیتحرکی باعث کاهش بیوژنز میتوکندری و اختلال در عملکرد آن میشود. اگرچه سازوکار دقیق اختلال عملکرد میتوکندری در افزایش قند خون و دیابت نوع دو مشخص نیست.
در این رابطه، دانشگاه آزاد واحد اصفهان (خوراسگان) و واحد شیراز اقدام به انجام مطالعهای کردهاند که در آن تأثیر تمرین ترکیبی و مصرف مکملهای E و C بر روی بیوژنز میتوکندری در بافت قلب جانوران مبتلابه دیابت نوع دو مورد بررسی قرار گرفته است.
محققان در این مطالعه، از پنجاه سر موش صحرایی نر مبتلابه دیابت نوع دو استفاده کرده و ترکیبهای مختلف مکمل ویتامین E و C را همراه با تمرینات ورزشی روی آنها آزمایش کردهاند.
نتایج این تحقیق نشان میدهند که مصرف مکملهای غنی از آنتیاکسیدان و تمرین ترکیبی سبب کاهش میزان گلوکز خون و از سویی باعث بهبود بیوژنز میتوکندری بافت قلب میشود.
استفاده از تمرین ترکیبی همراه با مکمل آنتیاکسیدان اثر بیشتری در روند بهبودی دیابت نوع دو نسبت به اثر هر کدام از آنها بهتنهایی داشته است.
فرزانه تقیان، محقق گروه فیزیولوژی ورزشی دانشکده علوم ورزشی دانشگاه آزاد واحد اصفهان (خوراسگان) و همکارانش در این خصوص میگویند: در اثر دیابت و چاقی، میزان رادیکالهای آزاد در بدن افزایش مییابد و درنتیجه میزان بیوژنز میتوکندریها در اثر افزایش سطح رادیکالهای آزاد کاهش مییابد.
آنها میافزایند: افزایش آنزیمهای آنتیاکسیدانی، بیوژنز و عملکرد میتوکندریهای قلب، متأثر از سازگاریهای ناشی از تمرینات ترکیبی و مصرف همزمان مکملهای ویتامین E و C است. فعالیت ورزشی و مکملهای آنتیاکسیدانی در ایجاد دفاع ضد اکسایش، کاهش رادیکالهای آزاد و افزایش بیوژنز میتوکندریها نقش مؤثری دارند.
این یافتهها در مجله دیابت و متابولیسم ایران که قبلاً با نام مجله دیابت و لیپید ایران شناخته میشده است، به چاپ رسیدهاند.
این نشریه را پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران با همکاری انجمن غدد درونریز منتشر میکند.
افراد مبتلا به دیابت باید جایگزین های شکر را پیدا کنند تا خطر ابتلا به افزایش سطح گلوکز خون را کاهش دهند. یک تحقیق نشان داده که نوشیدنی دارچین و عسل، قند خون را کاهش داده و به درمان دیابت کمک می کند، علاوه بر این دارچین و عسل برای کاهش کلسترول بالای خون در افراد دیابتی مفید است.
میوه های مفید برای درمان دیابت نوع 2
۱. سیب
سیبهای شیرین و آبدار میتوانند برای دیابت مفید باشند. سیبها سرشار از فیبرهای محلول، ویتامین سی و آنتیاکسیدان هستند. همچنین شامل پکتین (پلیمری بهدست آمده از ساختارهای ژلاتینی گیاهی موجود در میوهها و سبزیجات) هستند که به سمزدایی بدن و حذف مواد مضر کمک میکند و نیازهای بدن به انسولین را هم تا ۳۵ درصد کاهش میدهد.
علاوه بر همهی اینها، سیب به جلوگیری از حملات قلبی، کاهش خطر ابتلا به سرطان و جلوگیری از بیماریهای چشم در افراد دیابتی کمک زیادی خواهد کرد. شاخص گلوکز سیب بین ۳۰ تا ۵۰ است.
میزان توصیه شده برای مصرف: روزانه یک سیب کوچک یا متوسط.
۲. گیلاس
گیلاس در بین میوهها یکی از کمترین شاخصهای گلوکز را دارد. شاخص گلوکز این میوه ۲۲ است. گیلاس شامل آنتیاکسیدان، بتاکاروتن، ویتامین C، پتاسیم، منیزیم، آهن، فیبر و ویتامین B9 است.
علاوه بر اینها، گیلاس حاوی آنتوسیانین است که با افزایش ۵۰ درصدی تولید انسولین، باعث کاهش قند خون میشود. این میوه با بیماریهای قلبی، سرطان و بیماریهای دیگری که بین افراد دیابتی رایج است مبارزه میکند.
میزان توصیه شده برای مصرف: گیلاس میتواند بهصورت تازه، کنسروی، یخزده یا خشک شده و به میزان نصف فنجان در هر روز استفاده شود.
۳. آلو سیاه
آلو سیاه به کنترل قند خون کمک زیادی میکند. محققانی از دانشگاه پزشکی Father Muller در هند به بررسی تأثیرات آلو سیاه روی درمان دیابت پرداختند. این میوه سرشار از آنتوسیانین و الاجیک اسید است و به همین خاطر برای افراد دیابتی بسیار مفید میباشد.
آلو سیاه به کنترل تبدیل کربوهیدرات به قند خون کمک میکند. تشنگی بیش از حد و مشکلات مکرر در ادرار کردن هم که در بین دیابتیها شایع است توسط این میوه کنترل میشود. علاوه بر میوه، برگها و دانههای آلو سیاه هم میتوانند برای کنترل قند خون استفاده شوند.
میزان توصیه شده برای مصرف: وقتی میوه در بازار موجود است، مصرف روزانه یکونیم فنجان از آن توصیه میشود. همچنین میتوانید پودر دانههای خشک آن را تهیه کنید و روزی دو بار یک قاشق چایخوری از آن را با آب بخورید.
۴. گواوا (Guava)
گواوا سرشار از لیکوپن است و مقدار زیادی فیبر غذایی و مقدار قابل توجهی ویتامین C و پتاسیم دارد. تمام این مواد مغذی به کنترل قند خون کمک زیادی میکنند.
کسانی که در معرض ابتلا به دیابت هستند میتوانند با نوشیدن چای برگ گواوا از آن جلوگیری کنند. به این منظور برگهای خشک شدهی گواوا را خُرد کنید. سپس یک قاشق غذاخوری از برگ خردشده را در آب جوش بریزید و بگذارید ۵ دقیقه دم بکشد و بعد آن را از صافی رد کنید. این چای را روزی یکبار بنوشید.
میزان توصیه شده برای مصرف: هر روز یک عدد میوه، بدون پوست آن. همچنین میتوانید یک لیوان کوچک از آب آن را هم مصرف کنید.
۵. گریپ فروت
گریبفروت سرشار از فیبر محلول و ویتامین C است و شاخص گلوکز آن هم ۲۵ است.
علاوه بر این، این میوه حاوی زردینهای به نام نارینجنین است که حساسیت بدن به انسولین را افزایش میدهد و کمک میکند وزن سالمتری داشته باشید. داشتن وزن سالم و مناسب عامل مهمی در پیشگیری و کنترل دیابت است.
میزان توصیه شده برای مصرف: روزانه نصف یک گریپفروت بزرگ (تقریبا سهچهارم فنجان) به کنترل سطح قند خون کمک میکند.
برای بهرهمندی بیشتر از فواید این میوه برای دیابت، بهتر است بهجای آبمیوه، خود آن را مصرف کنید.
۶. آووکادو
آووکادو به دلیل فیبر بالا و چربی تکسیرنشده باعث پایداری قند خون میشود. این چربیها سلامت قلب را هم بهبود میبخشند. افراد دیابتی در معرض ابتلا به بیماریهای قلبی و سکتهی مغزی هستند. آووکادو مقادیر بالایی پتاسیم دارد که به جلوگیری از نوروپاتی دیابتی کمک میکند.
میزان توصیه شده برای مصرف: روزانه یک آووکادوی متوسط برای دیابتیها مفید است.
میتوانید از آووکادو در سالاد و ساندویچ هم استفاده کنید یا با پوره کردن و ترکیب کردن آن با آبلیمو، سیر و روغن زیتون سس سالاد درست کنید.
۷. توتفرنگی
توتفرنگی سرشار از آنتیاکسیدانها، ویتامینها و فیبرهایی است که میتوانند به کنترل سطح قند خون کمک کنند. آنتیاکسیدان توتفرنگی با کاهش کلسترول بد (LDL) و حفظ یا بهبود کلسترول خوب (HDL) و کاهش فشار خون به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی کمک میکند.
این میوه کربوهیدرات کمی دارد و شاخص گلوکز آن هم ۴۰ است. خوردن توتفرنگی باعث میشود مدت زمان بیشتری احساس سیری کنید، سطح قند خونتان ثابت بماند و سطح انرژیتان افزایش پیدا کند.
میزان توصیه شده برای مصرف: روزانه سهچهارم فنجان برای افراد دیابتی.
میتوانید توتفرنگی تازه را به سالاد اضافه کنید یا با غلات ترکیب کنید و از آن به عنوان یک میانوعدهی سالم و دسر کمقند استفاده کنید.
آنچه دیگران میخوانند:
گردآورنده: علیرضا یوسفی