به گزارش تیتربرتر؛ معاون سرویس اقدام اتحادیه اروپا با معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان دیدار کرد ،انریکه مورا معاون سرویس اقدام اتحادیه اروپا با علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان دیدار و گفتوگو کرد.
طرفین در این دیدار قرار است درباره مسائل دوجانبه، منطقهای و بین المللی از جمله روابط ایران و اتحادیه اروپایی، موضوع افغانستان و نیز مذاکرات برای برداشتن تحریمهای ظالمانه گفتوگو کنند.
«انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که قرار است به تهران سفر کند، در توییتی در خصوص این سفر نوشت: به تهران برای دیدار با همتای خود در مقطع حساس زمانی سفر میکنم. به عنوان هماهنگکننده برجام، ضرورت ازسرگیری مذاکرات برجام در وین را مطرح خواهم کرد. برای ادامه کار دیپلماتیک، ضروری است که گفتوگوها را از جایی که ژوئن گذشته ترک کردیم، سرعت دهیم.
پیشتر، «علی باقری» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در توئیترش به سفر انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران اشاره کرد و نوشت: در ادامه رایزنیهای اخیر منطقهای و بینالمللی، فردا (پنجشنبه) میزبان آقای انریکه مورا، معاون سرویس اقدام اتحادیه اروپا خواهم بود.
وی افزود: تبادل نظر درباره مسائل دوجانبه، منطقهای از جمله افغانستان و نیز مذاکرات برای برداشتن تحریمهای ظالمانه در دستورکار این سفر است.
«سعید خطیبزاده» سخنگوی وزارت امور خارجه هم دیشب (سهشنبه) در پاسخ به سؤال خبرنگاران در خصوص سفر انریکه مورا به تهران اظهار داشت: مطابق هماهنگیهای صورت پذیرفته قبلی این سفر در روز پنجشنبه انجام خواهد شد. این سفر در ادامه رایزنیهای دو طرف در خصوص موضوعات مورد علاقه فیمابین از جمله روابط ایران و اتحادیه، افغانستان و برجام صورت میپذیرد.
سخنگوی وزارت امورخارجه همچنین اظهار داشت: رایزنیها و تماسهای دو طرف هیچگاه قطع نبوده و به صورت مستمر حول موضوعات مختلف در جریان است و این سفر نیز در همین چارچوب صورت میپذیرد.
لازم به ذکر است انریکه مورا به عنوان نماینده اتحادیه اروپا در مراسم تحلیف آیت الله رئیسی شرکت کرد.
خبرهایی جدید از آغاز برجام
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین بامداد پنجشنبه از احتمال تداوم مذاکرات احیای توافق هستهای ایران در آینده نزدیک خبر داد.
اولیانوف در صفحه توئیتر خود با اشاره به اظهارات ساعاتی پیش «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره لزوم از سرگیری فوری مذاکرات وین، نوشت: «انطباق عملی و کامل رویکردهای روسیه و اتحادیه اروپا، این روزها امری نادر محسوب میشود».
وی در ادامه توضیح داد:«تفاوت اندک [در این رویکردها] این است که از نظر ما هیچ دلیلی برای بدبینی در رابطه با برجام وجود ندارد. گفتوگوهای وین به زودی از سر گرفته میشود و شکی در آن نیست».
مورا پیشتر در توئیتی اعلام کرد در سفر به ایران ضرورت ازسرگیری مذاکرات احیای برجام را مطرح خواهد کرد.
این در حالی است که پیش از آن «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه آمریکا تهدید کرده بود چنانچه ایران در پرونده مذاکرات هستهای تغییر مسیر ندهد واشنگتن آماده توسل به گزینههای دیگر است.
کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کردهاند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.
ایران تأکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.
علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.
ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد. علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.
از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی تنها دارنده سلاحهای هستهای در منطقه غرب آسیا است و با حمایتهای آمریکا برنامه تسلیحات هستهای خودش را از نظارتهای بینالمللی دور نگاه داشته است.
مطالب مرتبط:
آخرین موضع آمریکا در مسئله برجام
«آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا و مقامهای ارشد کشورهای غربی عضو برجام در روزها گذشته بارها درباره ضرورت بازگشت زودهنگام ایران به مذاکرات وین درباره برجام اظهارنظر کرده و به زبان ارعاب و انذار روی آوردهاند.
محوری که در موضعگیریهای هماهنگ کشورهای غربی بر آن تأکید میشود این است که گذشت زمان بیشتر به دلیل پیشرفت بیشتر برنامه هستهای ایران ممکن است کار را به جایی برساند که برجام دیگر حائز همان منافع توافق اولیه نباشد و طرفهای غربی را به سمت راهکارهای دیگر سوق دهد.
این موضع طرفهای غربی حین اذعان آنها به اینکه جایگزین بهتری برای برجام ندارند، مطرح میشود. چندی پیش مقامهای سابق و فعلی آمریکایی و اروپایی در مصاحبه با خبرگزاری رویترز اذعان کردند که آمریکا هیچ گزینه آسانتر و عملیتری به جای بازگشت به توافق اصلی برجام و مجاب کردن ایران به عقبگرد از پیشرفت در برنامه هستهای خود ندارد.
یک مقام ارشد دولت آمریکا در مصاحبه با این خبرگزاری اعتراف کرده بود: «فکر میکنم همه گزینههای دیگر برای ما بدترند. فکر میکنم این گزینهها برای ایران هم بدترند. به همین دلیل است که ما از مدتها پیش گفتهایم که بهترین گزینه بازگشت به پایبندی به توافق هستهای است. این تحلیل ما است.»
به تازگی هم صحبتهای یک مقام ارشد رژیم صهیونیستی در مصاحبه با المانیتور نشان میدهد واشنگتن و تلآویو علیرغم تمام هیاهوی تبلیغاتی که در خصوص توافق بر سر مقابله با برنامه هستهای ایران و تحمیل هزینه به ایران در حالت فرضی شکست مذاکرات به راه انداختهاند هیچ «راهکار دوم» یا پلن B در نظر ندارند.
این مقام صهیونیست گفت: «در حال حاضر، هیچ برنامه اقتضایی جایگزینی علیه ایران برای حالت شکست مذاکرات وجود ندارد. آنها پلان B ندارند. طرح جایگزینی وجود ندارد و مسئلهای که بسیار نگرانکننده است این است که آمریکاییها اصلاً از این بابت نگران نیستند. مسائل را کامل متفاوت از ما میبینند. البته این حقشان است ولی برای ما مایه نگرانی جدی است.»
به طور خلاصه، آمریکاییها و طرف غربی گزینهای بهتر از برجام درباره پرونده هستهای ایران سراغ ندارند اما از طرف دیگر سعی دارند طوری رفتار کنند که گویی حاضرند هزینههای شکست مذاکرات را به جان بخرند و به گزینههایی که عملاً وجود ندارند متوسل شوند.
جمهوری اسلامی ایران البته تصریح کرده که با توجه به روی کار آمدن دولت جدید، در حال انجام بررسیهای لازم در خصوص پرونده مذاکرات است و بعد از اتمام این بررسیها گفتوگوهای وین را پیش خواهد برد.
با در نظر گرفتن این شرایط، به نظر میرسد درخواستهای مکرر و شتابزده ایالات متحده برای بازگشت ایران به مذاکرات اتمی و تأکیدش بر آمادگی برای لغو تحریمهای مرتبط با برجام و کنار گذاشتن مسائل منطقهای از مذاکرات هستهای نوعی واکنش جبرانی به دست خالی این کشور در گفتوگوها و اطمینان به بیحاصل بودن راهکارهای شکستخوردهای چون توسل به تحریمها است.
مجموعهای از عوامل دیگر، نظیر اجرای سیاست راهبردی نگاه به شرق در دولت سیزدهم جمهوری اسلامی، پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای (SCO)، پیشرفتهای جدید برنامه هستهای و تابآور شدن اقتصاد ایران در برابر تحریمها بعد از شکست فشار حداکثری دیگر متغیرهایی هستند که به دلیل قابلیتهایشان در تقویت اهرمهای قدرت تهران باعث تقویت نگرانی طرف غربی شده و ضرورت آغاز سریعتر مذاکرات را برای آنها برجسته میکند.
رویکرد ایران در زیرسازی مسیر و تقویت روابط جامع و راهبردی با قدرتهای شرقی به ویژه جمهوری خلق چین، از مدتها پیش موجب نگرانی کشورهای غربی بودهاست زیرا تشکیل ائتلافهای شرقی ضمن تقویت اهرمهای قدرت ایران، چالشی مهم پیش روی اهداف جهانی کشورهای غربی قرار میدهد و امکان حرکتهای یکجانبه را از آمریکا علیه ایران تا حد زیادی سلب میکند.
شکست تجربه تحریمها
تحریمهای آمریکا علیه ایران اگرچه گسترده و پرشمار بودهاند به اذعان مقامهای آمریکایی در دستیابی به اهدافشان کاملاً ناکام ماندهاند. هدف اعلامی واشنگتن از به کارگیری تحریمها علیه ایران، تغییر رفتار جمهوری اسلامی یا به عبارت دیگر استحاله انقلاب اسلامی و حرکت دادن نظام حاکم ایران به سمت یک نظام بیخطر برای منافع غرب بوده. اما تحریمها دستکم در برخی از دولتهای آمریکا یک هدف اعلامنشده و پشتپرده نیز دنبال کرده و آن راهاندازی شورشهای خیابانی و در نهایت تغییر حکومت مستقر در ایران بوده است.
به محک هر یک از دو ملاک فوقالذکر اکنون برای کارشناسان امر مبرهن است که تحریمها به رغم لطماتشان به اقتصاد و مردم ایران در رسیدن به هدف نهایی خود کاملاً بیاثر و ناکارآمد بودهاند. به همین جهت، ارزیابی دولت آمریکا این است که پیگیری این مسیر عملاً ناممکن و بیاثر است.
شکست تحریمها، به خصوص بعد از سیاست موسوم به «فشار حداکثری» که بعد از خروج از برجام در دوران ریاستجمهوری «دونالد ترامپ» به کار گرفته شد نمود آشکارتری به خود گرفته و اکنون دیگر مسئلهای نیست که فقط طرف ایرانی به آن اشاره کند بلکه در داخل خود آمریکا مود اذعان مقامها، رسانهها و تحلیلگران متعددی است.
به کارگیری سیاستهای تحریمی حائز ویژگیها و خصایصی است که ایران توانسته از آنها به نفع خودش استفاده کند. نخستین خاصیت تحریم، زمانمند بودن آن است، به این معنا که هر نظام تحریمی، در یک بازه زمانی مشخص میتواند اثر ضربتی خودش را اعمال کند و در صورتی که موفق به این کار نشود به مرور مستهلک شده و دچار فروپاشی خواهد شد.
چند اقتصاددان و محقق آمریکایی در کتابی به نام «بازنگری تحریمهای اقتصادی» که سومین ویراست آن سال 2008 به چاپ رسیده نوشتهاند تحریمهای اقتصادی بخش زیادی از اثربخشیشان را ظرف یک تا دو سال بعد از اعمال از دست میدهند. نویسندگان این کتاب (به نامهای «هافباوئر»، «اسکات»، «الیوت» و «اوئگ») تصریح کردهاند 55 درصد از آثار موفق تحریمهای اقتصادی ظرف یک تا دو سال بعد از اعمال ظاهر میشود و بعد از این دوره، سیر نزولی در پیش گرفته و افتی شدید را تجربه میکنند.
دلایل مختلفی درباره ناپدید شدن آثار تحریمها با گذشت زمان میتوان برشمرد، اما خوگیر شدن یا تابآور شدن اقتصاد کشورهای هدف به تحریم و یا یافتن راههایی برای برونرفت از آنها معمولاً یکی از مهمترین عوامل دخیل در این پدیده است.
مقامهای دولت «باراک اوباما» که طراح اصلی بخش عمده تحریمهای اقتصادی علیه ایران هستند این نکته را به وضوح مدنظر داشتند. خود اوباما یا مقامهای دولت او در جلسات استماع در کنگره در پاسخ به منتقدینی که میپرسیدند چرا در زمانی که اثرگذاری تحریمها در اوج بوده به پای میز مذاکره با ایران رفتهاند همواره این پاسخ را میدادند که آن تحریمها در صورت کشدار شدن کارآییشان را از دست میدادند و لازم بوده در زمانی که امکانپذیر بوده از آن به عنوان برگ چانهزنی در برابر ایران استفاده کرد.
دومین ویژگی تحریم این است که جنگ اقتصادی تحریم بدون جنگ روانی هیچ اثری نخواهد داشت. «ریچارد نفیو»، یکی از اصلیترین معماران شبکه تحریمها علیه ایران در کتاب «هنر تحریمها: نگاهی از درون میدان» مشخص کرده که چگونه موفقیت تحریمها در دستیابی به هدفشان در گرو موفقیت در بُعد مهمتر اما پنهانتری به نام جنگ شناختی و روانی است. او هدف تحریم اقتصادی را تحمیل درد به جامعه هدف میداند، اما طبق نظر او این درد را باید به مستمسک جنگ روانی معنادار کرد و از آن بهرهگیری کرد.
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: محسن هاشمی