به گزارش تیتربرتر؛ حسین امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه ایران در دیدار با جوسپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نیویورک تاکید کرد ما با جدیت در حال بررسی سوابق مذاکراتی هستیم و دولت جدید مذاکرات را از سر خواهد گرفت.
جزئیات آغاز مذاکرات برجام در دولت رئیسی
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران و جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه دیدارهای روز سه شنبه در حاشیه هفتاد و ششمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک دیدار و در خصوص موضوعات مختلف از جمله برجام و تحولات افغانستان گفت وگو و تبادل نظر کرد.
وزیر امور خارجه ایران در این ملاقات با تاکید بر این امر که دولت آقای دکتر رئیسی در چارچوب اصول، عملگراست و لذا بدنبال نتیجه عملی در مذاکرات است، اظهار کرد: همانطور که قبلا گفته شده است، ما با جدیت در حال بررسی سوابق مذاکراتی هستیم و دولت جدید مذاکرات را از سر خواهد گرفت. ملاک ما عمل طرفهای مقابل است و نه اظهار نظر آنها. دولت جدید در حال مرور و مطالعه پرونده مذاکرات انجام شده است. نه اتلاف وقت میکند، نه رفتار غیر سازنده آمریکا را میپذیرید و نه کشور را معطل وعده های توخالی سابقهدار خواهد کرد.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: متاسفانه رفتار و سیاستهای دولت بایدن تاکنون در رابطه با ایران و برجام غیرسازنده بوده است. بایدن با وجود آنکه به صورت زبانی از سیاستهای ترامپ انتقاد کرده اما در عمل در قبال ایران همان سیاستها را دنبال می کند.
وزیر خارجه ایران در ادامه ضمن تقدیر از تلاش های بورل برای پیگیری روند مذاکرات، اظهار کرد: اگر آمریکایی ها فکر می کنند با اعمال فشار علیه ایران نتیجه می گیرند صد در صد اشتباه می کنند. مردم ایران نشان داده اند به فشار و تهدید پاسخ سخت میدهند. سه کشور اروپایی بجای فشار به آمریکای ناقص برجام برای بازگشت به تعهداتش، مدام خواستار تعجیل ایران به انجام مذاکرات هستند.
او ادامه داد: همه طرف ها باید بدانند، برجام میبایست برای ایران نتایج ملموس داشته باشد و در عمل، برداشتن تحریمهای غیرقانونی را ببینیم. همه طرفها باید عملا با برداشتن گامهای محکم پایبندی خودشان را به برجام ثابت کنند. این وضعیت غیرقابل قبول است که آمریکا از یک طرف گاهی حرفهای مثبت میزند و از طرف دیگر تحریمهای جدید علیه ایران اعمال می کند.
وزیر خارجه ایران افزود: اگر دیگران به تعهدات خودشان برگردند و راستی آزمایی شود ما نیز آمادگی داریم اقدامات جبرانی خود را متوقف کنیم. این کار سختی نیست که آمریکاییها به تعهدات خودشان بر اساس برجام عمل کنند و سه کشور اروپایی به بی عملی خود پایان دهند.
جوزپ بورل نیز در این ملاقات ضمن مرور اقدامات اتحادیه اروپا برای احیاء برجام اظهار کرد: بنظر من موفقیت برجام نه تنها برای ایران و ۴+۱ بلکه برای منطقه و جهان بسیار مهم است. شکست برجام و مذاکرات برای هیچ طرفی خوب نیست. اتحادیه اروپا همواره از سیاست و اقدام مخرب ترامپ در خروج از برجام انتقاد کرده است و در این خصوص شفاف بوده است ولی تصمیم دولت جدید آمریکا فصل نوینی برای حفظ و احیاء برجام ایجاد کرده است.
بورل ضمن ارائه گزارشی از پیشرفت ها و چالش ها در وین اظهار داشت: مسئولیت آمریکا نسبت به ایجاد وضعیت فعلی روشن است اما در عین حال همه طرفها باید کمک کنند تا به نتیجه مرضی الطرفین برسیم. قدم اول در این راستا تعیین زمان نشست وین است.
مسئول ارشد اتحادیه اروپا خواستار اقدامات اعتماد ساز از سوی همه طرفها شد.
لازم به ذکر است دو طرف در خصوص آخرین تحولات افغانستان و همکاریهای فی مابین بویژه در خصوص پناهندگان و ضرورت تشکیل دولت کاملا فراگیر تبادل نظر کردند.
مطالب مرتبط:
واکنش روسیه به شروع مذاکرات برجام
کوروش احمدی دیپلمات و تحلیلگر سیاست خارجی معتقد است که توییت اخیر اولیانوف مذاکره کننده ارشد روسیه در مورد لزوم ادامه مذاکرات وین از نقطه ای که در سی خرداد به آن رسیده و سپس متوقف شده بود، حاوی پیام هایی برای ایران است.
کوروش احمدی دیپلمات سابق ایران در وین و ژنو در پاسخ به سوالی در مورد پیام توئیت آقای اولیانوف، نماینده روسیه در وین، درباره تاکید او بر لزوم از سرگیری مذاکرات از نقطه ای که قطع شده بود و نه از ابتدا، گفت: پیام این توئیت می تواند این باشد که روسیه نگرانی هایی دارد و به این خاطر خواسته در مواضع اعلامی از یک جهت خود را به مواضع اروپا و امریکا نزدیک نشان دهد.
تاخیر زیاد در از سرگیری مذاکرات و برخی صحبت ها در مورد نحوه انجام مذاکرات در آینده می تواند منشاء نگرانی روسیه باشد. چندی پیش آقای جلال زاده، رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، سخن ازاین گفته بود که 6 دور مذاکرات انجام شده دستاورد ویژه ای بر ایران نداشته و باید چهارچوب و پلتفرم جدیدی برای مذاکرات آتی از سوی ایران تعریف شود.
آقای مقتدائی معاون کمیسیون مذکور نیز همین دیروز گفته است که در هفته ها و ماه های آینده به این جهت که موضوع برجام، اهمیت ویژه در دستگاه دیپلماسی ایران نخواهد داشت، در وزارت خارجه به عنوان یک موضوع عادی با آن برخورد می شود. برخی اظهارنظرهای غیررسمی نیز از سوی فعالان اصولگرا در این راستا شده است.
احمدی اشاره کرد: به هر حال فرض روس ها احتمالا این است که آقای جلال زاده، فرد مطلعی است و از آنچه رخ می دهد اطلاع دارد.
او افزود: بعلاوه، اینکه دولت آقای رئیسی، این مذاکرات را تاکنون شروع نکرده و آقای امیرعبداللهیان هم اخیرا اعلام کرد دو، سه ماه دیگر زمان، لازم داریم تا برای مذاکرهها آماده شویم، احتمالا این موارد، ذهنیت را در روسها تقویت کرده که ایران نمی خواهد کار را به همان ترتیبی که قبلا انجام می شد،
ادامه دهد و این موجب نگرانی آنها شده باشد و خواسته باشند از طریق توئیت اولیانوف بطور علنی نیز مواضع خود را یادآوری کنند و ایران را تشویق کنند تا به همان مسیر قبلی که احتمالا از نظر آنها تنها طریق ممکن است، برگردد. ضمن اینکه مقامات ما نباید فراموش کنند که روسیه به همراه چین در گذشته نشان داده اند که در مورد برنامه هستهای ما خط قرمزهایی دارند و بر همین مبنا قبلا به همه قطعنامه شورای امنیت علیه ایران رای مثبت داده اند.
او در پاسخ به این سوال که پلتفرم احتمالی جدیدی که آقای جلال زاده یا سایر اصولگراها در مورد نوع و سطح مذاکرات و جایگاه ایران در این مذاکرات مطرح کردهاند، چه مطلوبیتی برای ایران می تواند داشته باشد؟ گفت: مشکل می توان حدس زد که منظور از تغییر پلاتفرم چه می تواند باشد.
چرا که صورت مسئله مشخص است و آن اینکه در حال حاضر ما یک موافقتنامه یا دقیق تر بگویم یک برنامه عمل به نام برجام داریم که در 1394 با حدود و ثغور مشخص مورد توافق قرار گرفته است. سؤال این است که آیا قرار بر احیای این توافق است و ایران خواستار بازگشت آمریکا به تعهدات خود ذیل این توافق است یا خیر. اگر پاسخ به این سوال مثبت است، مشکل می توان به راه و روشی متفاوت با آنچه که در جریان 6 دور مذاکره دنبال می شد، فکر کرد. اما اگر هدف دولت سیزدهم رسیدن به برجام جدیدی است که متن آن با برجام گذشته متفاوت باشد، خب، طبعا شرایط فرق خواهد کرد.
این دیپلمات پیشین اشاره کرد: در قانون 11 آذر مجلس و اظهارات برخی مقامات از لغو همه تحریمها سخن می رود. اگر منظور این باشد که تحریمهای مرتبط با تروریسم و حقوق بشر و موشکی و مسائل منطقهای و .. که در 94 خارج از شمول مذاکره بودند، نیز باید لغو شود، در این صورت چیزی متفاوت با احیای برجام 94 مد نظر خواهد بود.
یک معنای تغییر پلتفرم می تواند این باشد که ما دیگر برای بازگشت به برجام ۹۴ مذاکره نمی کنیم بلکه محتوای جدیدی را برای توافق در نظر داریم و در این صورت مذاکره از اول معنی پیدا میکند. و حرف اولیانوف در این رابطه مهم است چرا که او ادامه مذاکرات قبلی برای احیای برجام 94 را توصیه می کند. البته باید دید که سخنان برخی مسئولین ایرانی و تاخیر در مذاکرات صرفا مواضع مذاکراتی و اهرم سازی و مانند اینها است یا مواضع واقعی و نهایی است.
مذاکرات برجام در دولت رئیسی نتیجه دارد؟
علی بیگدلی، تحلیلگر مسائل بینالمللی احتمال شکل گیری دور جدید مذاکرات برجامی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل را منتفی دانست و گفت: «قرار نیست که آقای امیرعبداللهیان در جمع وزرای خارجه اعضای برجام صحبت کند و مذاکرات جداگانهای با آنان خواهد داشت که به نظر من دیپلماسی ناصحیحی هم است».
او تاکید کرد: «اینکه دور جدید مذاکرات در حاشیه مجمع برگزار شود، اصلا محتمل نیست مگر اینکه اینها یک دیپلماسی پنهانی داشته باشند. من هم نمیدانم که آیا در این مدت که آقای رئیسی آمده است، دست به دیپلماسی پنهانی زدهاند یا خیر. اگر این طور باشد شاید نشستی برگزار شود اما به نظرم بعید است زیرا اروپاییها تا همین اواخر تاکید کردهاند که ایران وقت را از دست ندهد و به مذاکرات برگردد».
این کارشناس مسائل بینالمللی گفت: «به نظر من مذاکرات چندجانبه در حاشیه مجمع برگزاری نخواهد شد. البته دیدارهای دوجانبهای با اعضا برگزار خواهد شد و این هم شگرد ایرانیها است. روشی که به نظر من اشتباه است. ما باید با استراتژی مشخص و معینی وارد مذاکرات شویم. اما الان میل به ورود به مذاکرات همهجانبه در ایران نیست و تن به مذاکره جمعی نداده و دنبال مذاکرات دوجانبه هستیم».
بیگدلی درباره اینکه تلاشهای طرف روسی برای برگزار شدن دور بعدی مذاکرات و به نتیجه رسیدن آن، چقدر میتواند ثمربخش باشد؟ گفت: «در ملاقاتی که در حاشیه اجلاس شانگهای بین وزیر خارجه ما و وزیر خارجه روسیه و چین انجام شد، آنها ایران را تحت فشار گذاشتند که خودش را برای مذاکرات برجامی و هم نرمش در قضیه مساله نظارتهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی آماده کند. به این خاطر که هر چه مساله ایران زودتر مشخص شود، چین و روسیه بهتر میتواند از وجود ایران درمنطقه به خصوص از ورود ایران به سازمان همکاریهای شانگهای استفاده کنند».
وی افزود: «الان عضویت دائم ایران در سازمان همکایهای شانگهای هیچ نتیجه مطلوب و قابل ستایشی ندارد چون هنوز تحریمها روی ما اثر دارد. ما مساله FATF را رعایت نکردهایم و روسیه و چین نمیتوانند با ما معاملات سنگینی داشته باشند. به همین دلیل هم سعی میکنند که ما را تحت فشار بگذارند تا در این موضوعات انعطاف بیشتری به خرج دهیم».
وی در ادامه تاکید کرد: «از طرف دیگر اگر ایران همان شیوه و همان سطح بالای انتظارات را که داشت، مطرح کند. به هیچ نتیجهای نخواهیم رسید. من در همه مصاحبهها این را گفتهام که ایران باید سطح انتظارات را کاهش داده و دیپلماسی انعطافپذیری را در پیش بگیرد».
بیگدلی گفت: «ورود به مذاکرات برجامی با نگاه قبلی به نتیجهای نخواهد رسید. ما باید بپذیریم که برجام 2015 طبق محتویات آن که عمرش را تا 2025 پیشبینی کرده بود، اکنون به پایان رسیده محسوب میشود. آقای بایدن هم در اولین سخنرانی خود در کاخ سفید گفته بود که حاضر هستند با ایران مذاکره کنند و قید زمانی باید به 2050 برسد. مساله دیگر آنکه ایران باید بپذیرد آمریکا و اروپاییها غیر از برجام، انتظاراتی دارند که به مسائل حقوق بشری، منطقهای و موشکی مربوط است. این مساله کار ما را مشکل کرده چون نمیتوانیم آن را بپذیریم. اختلافات بر سر همین است و 6 دور قبلی مذاکرات در وین نیز به همین خاطر به نتیجه نرسید».
وی تاکید کرد: «به نظر من اگر ایران بخواهد با توجه به این مشکلات اقتصادی که اکنون گریبان جامعه ما را گرفته، راه حلی پیدا کند باید از یک دیپماسی انعطافپذیری پیروی کند».
آنچه دیگران می خوانند:
گردآورنده: علی اکبر رضایی